صرف حضور امام عادل برای تحقق عدالت کافی نیست؛ همه کارگزاران باید از ملکه عدالت بهره‌مند باشند/ بعضی ها عادل هستند، اما عدالتخواه نیستند

ابراهیم رئیسی شامگاه سه‌شنبه در اختتامیه پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا (ع) در مشهد مقدس، ضمن قدردانی از برگزار کنندگان این کنگره، دهه کرامت را تبریک گفت و تصریح کرد: انسان به فرموده خداوند متعال دارای کرامت ذاتی است، اما آنچه مدنظر این کنگره است کرامت اکتسابی است که در پرتو آموزه‌های ائمه و از جمله امام رضا (ع) حاصل می‌شود.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه امام رضا (ع) بیش از دیگر ائمه درباره موضوع ولایت و امامت تاکید داشته‌اند، افزود: حکمرانی توحیدی که در خود عنصر ولایت و امامت را دارد، با دیگر انواع حکمرانی تفاوت دارد و لذا باید برای شناخت تفاوت‌های حکمرانی مدنظر امام رضا (ع) و حکمرانی هارون و مامون تلاش کنیم.

رئیسی با بیان اینکه ارتباط ولی با مردم متفاوت از ارتباط حکمرانان غیردینی و غیرتوحیدی با مردم است، دلدادگی، عشق و محبت بین امام و امت را از ویژگی‌های حکمرانی توحیدی برشمرد که آن را از حکمرانی‌های دستوری و دیکتاتورمآبانه متفاوت می‌کند، اظهار داشت: در حکمرانی توحیدی سخن از عهد است و نه رای؛ رای در جایگاه خود بسیار مهم است و نظامات حقوقی، سیاسی و حاکمیتی را شکل می‌دهد، اما بنای حکمرانی توحیدی بر عهد است و امت با امام عهد دارد.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه پیمان و عهد میان امت با امام که وفای به آن بسیار ضروری است، در فرهنگ قرآنی و دینی ما بسیار جایگاه مستحکمی دارد، گفت: اساسا نظم‌بخشی به امور مسلمین و رساندن جامعه به کمال در پرتو حکمرانی توحیدی در گرو بندگی خدا و پذیرش و وفای به پیمان با ولی خدا است که می‌خواهد جامعه را با بهره‌گیری از استعدادهای معنوی و ظرفیت‌های مادی به سعادت برساند.

رئیسی با بیان اینکه همه پیشوایان دین به دنبال برپایی جامعه‌ای مبتنی بر آموخته‌های دینی بودند، خاطرنشان کرد: در پرتو چنین جامعه‌ای است که انسان رشد و نمو کرده و می‌تواند به جایگاه عالی دست یابد. اگر جامعه مبتنی بر عدالت توحیدی و نه عدالت مصطلح که عموم جوامع و حکومت‌ها مدعی آن هستند، نباشد، به سعادت و کمال نمی‌رسد.

رئیس جمهور یکی از جلوه عدالت توحیدی را حدیث سلسله‌الذهب امام رضا (ع) عنوان کرد و گفت: شاید بتوان گفت که امام رضا (ع) بیش از سایر ائمه درباره امامت و ولایت و عدالت توحیدی تاکید داشتند؛ عدالت و حاکمیتی که انسان باید در پرتو آن وجوه مختلف شخصیتی خود را پرورش داده و به جایگاه متعالی از رشد و کمال برسد.

رئیسی با اشاره به موضوع این نشست تحت عنوان «عدالت نسبت به همه و ظلم به هیچ‌کس»، با بیان اینکه پس از توحید هیچ مفهوم دیگری به اندازه گستردگی و فراگیری عدالت در آموزه‌های دینی مورد تاکید و اشاره نبوده است، افزود: عدالت با همه عرصه‌ها از خلقت، نبوت، امامت، معاد، فرج تا همه شئون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، جنسیتی و انفسی و آفاقی جامعه ارتباط دارد و در عرصه عمومی و اجتماعی دارای مراتبی است.

رئیس جمهور با بیان اینکه البته بحث ما عدالت ثبوتی نیست که بحث درباره آن باید میان اهل تحقیق و پژوهش انجام شود، بلکه عدالت میدانی و اجرایی است، اظهار داشت: بحث ما بر سر این است که باید برای اجرای عدالت در عرصه اجتماعی چه کرد؟ بشریت منتظر اجرای عدالت است و لذا چگونگی اجرای این عدالت نکته بسیار مهمی است.

رئیسی با بیان اینکه بین انسان عادل با انسان عدالتخواه تفاوت وجود دارد، تصریح کرد: برخی افراد خودشان عادل هستند اما حاضر نیستند برای اجرای عدالت و برافراشتن پرچم عدالت هزینه بدهند و به میدان بیایند، اما ائمه ما از جمله حضرت علی (ع) و امام رضا (ع) هم عادل بودند و هم برای اجرای عدالت خطر کرده، هزینه دادند و به میدان آمدند و راه و سلوک آنان یکی بود؛ چه آنکه سلوک امام رضا (ع) همان بود که در امیرالمومنین علی (ع) در عهدنامه‌ای به مالک اشتر مورد تاکید قرار داده بود.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه هجرت امام رضا (ع) از مدینه به طوس بعد از هجرت پیامبر اسلام از حرکات و هجرت‌های تمدن‌ساز بود، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از برکات این هجرت حضور امامزادگان از جمله حضرت احمد ابن موسی، حضرت فاطمه معصومه (س) و دیگر امامزادگان در ایران بود که منشا آثار بسیاری شدند.

رئیسی در ادامه سخنان خود با تاکید بر اهمیت تعریف رابطه انسان با خود، خدا، دیگران و خلقت، گفت: اگر انسان این روابط را درست تعریف و تنظیم کند، به سعادت می‌رسد و اگر نه باعث ظلم به خود، دیگران و هستی خواهد شد و در مقابل عدالت قرار خواهد گرفت.

رئیس جمهور در همین راستا بر اهمیت تعیین شاخص برای اجرای عدالت تاکید کرد و افزود: یکی از کارویژه‌های کمیته‌های تخصصی این کنگره باید بحث درباره شاخص‌های اجرای عدالت باشد چرا که اساسا اینجا کسی با نفس اجرای عدالت مخالف نیست، اما مسئله مهم شاخص اجرای عدالت است.

رئیسی با بیان اینکه باید دید آیا می‌توان قانون اسلامی را شاخص اجرا یا نقض عدالت قرار داد یا نه، اظهار داشت: پیشنهاد بنده این است که ائمه و از جمله امام رضا (ع) شاخص تام و تمام اجرای عدالت هستند و می‌توانیم اجرای عدالت در جامعه را در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و دیگر عرصه‌ها با سلوک ایشان بسنجیم. ما می‌توانیم در این زمینه بر قانون هم تکیه کنیم، اما قانون شاخص تام و تمامی نیست و باید آن شاخص عالی را برای عدالت اجتماعی و فردی در نظر بگیریم.

رئیس جمهور در ادامه با بیان اینکه امام خمینی(ره) پرچم عدالت‌خواهی را برافراشت و به رغم تردیدهای بسیار موجود، انکر منکرات یعنی نظام ستمشاهی را سرنگون کرد، افزود: امروز این پرچم در دستان رهبری معظم انقلاب اسلامی است و ایشان نیز همواره در بیاناتشان به ویژه در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بر اجرای عدالت تاکید داشته‌اند و وظیفه همه ما هم این است که با رصد وضعیت اجرای عدالت در طول 45سال گذشته، برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در این زمینه تلاش کنیم.

رئیسی شناخت موارد ظلم، تبعیض و فساد و مبارزه با آن را اساس کار نظام جمهوری اسلامی ایران دانست و با طرح این پرسش که چه کسانی قرار است عدالت را در جامعه اجرا کنند؟ تصریح کرد: در نظام حکمرانی رضوی هدایت به وسیله امام، مقتدا و هادیان سبل صورت می‌گیرد که در راس جامعه مسلمین هستند، اما آیا صرف حضور امام در راس جامعه اسلامی برای تحقق عدالت کفایت می‌کند؟

رئیس جمهور با تاکید بر اینکه عادل بودن امام مسلمین لازم است اما همه کسانی که در کسوت خدمتگزاری در جامعه اسلامی هستند نیز باید از ملکه عدل بهره‌مند باشند، افزود: همه کارگزاران امام در جای جای کشور و جامعه اسلامی چه در حوزه قانونگذاری، چه در حوزه داوری و قضاوت و چه در حوزه عمل و اجرا باید ملکه عدل بهره‌مند باشند تا تمام جامعه از عدالت بهره‌مند شوند.

رئیسی همچنین کارآمدترین نظام کنترلی را نظام خود کنترلی دانست و بر اهمیت نقش و تأثیر این رویه در اصلاح جامعه تاکید کرد.

رئیس جمهور با بیان اینکه امروز آثار تحقیقات و پژوهش‌های حوزه، دانشگاه و مراکز علمی باید در میدان عمل و اجرا ظاهر شود، تصریح کرد: خواسته من از این نشست آن است که مباحث و تحقیقات پژوهشی صورت گرفته ناظر به میدان عمل و اجرا باشد و گرنه به رغم غنای آن به گوشه کتابخانه‌ها خواهد رفت.

رئیسی با بیان اینکه جامعه بشری باید از گنجینه ارزشمند سیره اهل بیت علیهم السلام بهرمند شود، گفت: امروز در جوامع انسانی به ویژه در نسل جوان اشتیاق نسبت به دین بسیار افزایش یافته و دلیل آن حقانیت مواضع عدالت خواهانه نظام اسلامی در برابر نظام سلطه، حمایت از مردم مظلوم فلسطین و آزادی قدس شریف و نابودی غده سرطانی رژیم صهیونسیتی برای امنیت و آرامش دنیا است.

رئیس جمهور با اشاره به خشم و انزجار ملت‌های آزاده دنیا از جنایات وحشیانه و هولناک رژیم غاصب صهیونیستی بر علیه مردم مظلوم غزه افزود: موضوع تاسف‌بار حمایت‌های آمریکا و دولت‌های غربی از این جنایات است و تاسف بالاتر ناکارآمدی نهادها و سازمان‌های مدعی حقوق بشر در توقف این میزان از جنایت و نسل‌کشی در غزه است.

رئیسی با بیان اینکه امروز ناعادلانه بودن نظام بین‌المللی فعلی بر همگان آشکار شده است، افزود: چه کسی فکر می‌کرد دانشجویان دانشگاه‌های شرق و غرب عالم در دفاع از مردم مظلوم فلسطین و در برابر ظلم ستمگران به پا خیزند؟ امروز آزادی فلسطین آهنگ واحد تمام ملت‌های آزادی‌خواه جهان است و این پدیده نشان روشنی از خواست جدی آحاد انسان‌های آزاده دنیا برای شکل‌گیری نظم عادلانه جهانی است.

رئیس جمهور در پایان تاکید کرد: بدون تردید خون بر زمین ریخته شده 15هزار کودک مظلوم فلسطینی این قدرت را دارد که پایان حکومت جنایتکارانه صهیونیست را رقم بزند.

در پایان سخنرانی رئیس جمهور دکتر ادریس هانی اندیشمند، پژوهشگر، فعال سیاسی و نویسنده مراکشی به استقبال وی رفته و چفیه خود را به گردن دکتر رئیسی انداخت.

همچنین نسخه بازتولید شده «مصحف مشهد رضوی» به عنوان کامل‌ترین نسخه باقیمانده قرآن کریم از قرن اول هجری در این مراسم به رئیس جمهور اهدا شد و سپس با حضور دکتر رئیسی از 8 جلد از آثار نوشتاری این کنگره رونمایی شد.