شهر مقدس مکه در روز پنج شنبه (۳۰ مه ۲۰۱۹) برای خوش آمد گویی به رهبران عرب و مسلمان خلیج فارس برای نشست‌ها و با ابتکار عربستان سعودی آماده شد؛ نشستی که طی آن عربستان سعودی در پی جلب حمایت‌ها علیه ایران بود.
در این نشست که یک نشست فوری اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس (جی سی سی) است و بوسیله عربستان سعودی ازروزپنج شنبه آغاز شد، ریاض به منظور گفتگو برای مقابله با ایران و روش‌های منزوی کردن تهران درمیان نگرانی‌ها برسرمقابله نظامی خواهان برگزاری این گفت: گو‌ها شد.

 

---

روز جمعه ده خرداد، سخنگوی وزارت خارجه ضمن ابراز تأسف از رویکرد عربستان سعودی در سوء استفاده از شرایط میزبانی اجلاس سران کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی در مکه مکرمه، بیانیه صادره از سوی سران برخی کشور‌های عرب و خلیج فارس را که در آن اتهامات بی اساسی علیه کشورمان مطرح شده است را رد و محکوم کرد.
به گزارش ایسنا، سید عباس موسوی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران اطمینان دارد اینگونه بیانیه‌ها نظر واقعی و دیدگاه همه اعضا نیست، گفت: عربستان از فرصت ماه مبارک رمضان و مکان مقدس مکه مکرمه استفاده سیاسی و ابزاری کرده تا اتهاماتی را از زبان برخی شرکت کنندگان در این اجلاس متوجه ایران اسلامی کند و به جای استفاده از فرصت روز جهانی قدس و بهره‌گیری از این روز و نشست سران کشور‌های اسلامی و عربی برای طرح و پیگیری حقوق مردم فلسطین و مساله قدس شریف، با رویکردی اشتباه، به مسیر ایجاد اختلاف در بین کشور‌های اسلامی و منطقه که خواست رژیم صهیونیستی است، ادامه داده است. ما تلاش عربستان برای بسیج آرای کشور‌های همسایه و عربی را ادامه فرایند بی سرانجامی می‌دانیم که آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران طی می‌کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان ابراز امیدواری کرد ضعف عربستان سعودی در حمایت از آرمان فلسطین و رویکرد اشتباه برخی کشور‌های اسلامی منطقه، در نشست سران کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی در مکه جبران شود و اجازه ندهند مساله فلسطین و قدس شریف تحت الشعاع اینگونه سیاست‌ها تفرقه افکنانه و اشتباهات راهبردی قرار گیرد؛ چرا که هدف دیرینه رژیم صهیونیستی این است کشور‌های اسلامی و عربی از دشمن اصلی و مشترک خود غافل و به خود مشغول شوند.
عدم دعوت از ایران توسط عربستان
جمهوری اسلامی ایران در اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی که به میزبانی عربستان در مکه برگزار شد، در سطح مدیر کل وزارت امورخارجه شرکت کرد. این اجلاس قرار بود روز جمعه با حضور تعدادی از سران و مقامات کشور‌های عضو این سازمان در مکه برگزار شود و برای حضور ایران در این مراسم فقط دعوت‌نامه‌ای از سوی دبیرخانه سازمان همکاری اسلامی ارسال شد و دعوت‌نامه از سوی کشور میزبان یعنی عربستان برای حضور تهران در این اجلاس ارسال نشد.

 

---

این اجلاس در شرایطی برگزار شد که شکاف در شورای همکاری خلیج‌فارس امروز به یک واقعیت تبدیل شده است. عربستان به همراه امارات، بحرین و مصر از ژوئن ۲۰۱۷ تاکنون، قطر را محاصره کرده‌اند. همچنین در روز‌های اخیر جاسوسی امارات از بحرین نیز رسانه‌ای شد. در همین خصوص محجوب الزویری رئیس مرکز مطالعات الخلیج در دانشگاه قطر معتقد است «ایده تشکیل ائتلاف علیه ایران یک مشکل ریشه‌ای دارد. اعضای ائتلاف هر کدام برداشت‌های مختلفی از اقدامات ایران دارند. برخی آن را تهدید، برخی آن را چالش و برخی آن را نه تهدید و نه چالش بلکه اقدامات یک بازیگر منطقه در کشاکش رقابت‌های سیاسی منطقه می‌دانند که از ده‌ها سال پیش بوده است.»

 

---

حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی روز جمعه در پیامی به سران کشور‌های اسلامی در اجلاس مکه اظهارداشت: به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران، آمادگی کامل کشورم را برای همراهی و همکاری با مجموعه خانواده جهان اسلام در مسیر این هدف مقدس اعلام می‌دارم.
متن پیام رئیس جمهور به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
عالیجنابان،
در آخرین روز‌های ماه غفران و نزول رحمت الهی، بهترین خیرات و برکات را برای تمامی مسلمانان و برای شما سران محترم کشور‌های اسلامی از درگاه خداوند متعال مسالت می‌نمایم.
از اینکه به دلیل عدم رعایت آداب معمول در دعوت از سران کشور‌ها توفیق حضور در آن جمع شریف را ندارم متاسفم، اما صمیمانه برای شما که در شهر مکه مکرمه، در کنار قبله مسلمانان جهان، و در سرزمین وحی، گرد آمده اید آرزوی موفقیت در رسیدگی به مسائل جهان اسلام و به ویژه موضوع فلسطین و قدس شریف، این زخم دیرین در قلب همه مسلمانان، را دارم.
عالیجنابان.
در شرایطی که جهان اسلام، نیازمند حداکثر انسجام، همگرایی و همکاری در برابر دشمن مشترک را می‌باشد، متاسفانه شاهد برخی اقدامات تفرقه افکن در جهت انحراف افکار عمومی جهان اسلام از قضیه فلسطین به عنوان مساله اصلی جهان اسلام هستیم؛ موضوعی که بیش از هر زمان نیاز به توجه و حمایت یکپارچه دنیای اسلام و رهبران آن دارد. در این اجلاس، و در تمامی نشست‌ها و اجتماعات، رهبران جهان اسلام باید بر مدار وحدت اسلامی حرکت کنند و اجازه ندهند برخی با طرح مسائل فرعی، اذهان دولت‌ها و ملت‌های مسلمان را از اهتمام به سرنوشت ملت مظلوم فلسطین و تهدیدات رژیم صهیونیستی منحرف نمایند.
اقدام دولت آمریکا در اعلام بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، انتقال سفارت آمریکا به آن مکان، و به رسمیت شناختن الحاق بلندی‌های جولان سوریه به سرزمین‌های اشغالی توسط رژیم صهیونیستی، از جمله دشمنی‌های آشکار علیه نه فقط فلسطین بلکه مجموعه جهان اسلام به شمار می‌رود که در تضاد آشکار با مبانی حقوق بین الملل، و تمامی قطعنامه‌ها و تصمیمات سازمان همکاری‌های اسلامی، قرار دارد و آغازگر یک روند خطرناک علیه امت اسلامی می‌باشد. جای تاسف است که این اقدامات با واکنش مناسب از سوی دولت‌های اسلامی مواجه نشد که اگر شده بود، آمریکا نمی‌توانست به راحتی طرح نابودی فلسطین را با عنوان ظاهرفریب «معامله قرن» مطرح کرده یا به جریان اندازد.
توطئه شوم معامله قرن، به دنبال نابودی آرمان فلسطین، و توسعه‌ی اشغالگری و تجاوز به همه کشور‌های اسلامی است. این طرح دارای ابعاد خطرناک منطقه‌ای است و صاحبان آن تلاش می‌کنند با از بین بردن حق مسلم مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت و تشکیل یک دولت مستقل پایدار در سرزمین تاریخی خویش به پایتختی قدس شریف، آرمان فلسطین را برای همیشه نابود و زمینه را برای استیلای صهیونیست‌ها بر جهان اسلام و عرب فراهم نمایند. عجیب آن که طراحان این توطئه، حتی هزینه اجرای آن را نیز قصد دارند از جیب جهان اسلام و کشور‌های منطقه تامین کنند.
عالیجنابان
معتقدم مسئولیت اسلامی، اخلاقی و حتی ملی کشور‌های اسلامی ایجاب می‌نماید که درچنین شرایطی اختلافات درون خانوادهجهان اسلام را کنار گذاشته و در صفی متحد و بنیانی مرصوص، در مقابل این توطئه شوم علیه ملت و کشور فلسطین و دنیای اسلام بایستیم. هر صدا و حرکتی که جهان اسلام را از این اولویت اصلی و فوری منحرف نماید در مسیر خدمت به رژیم صهیونیستی و دیگر دشمنان جهان اسلام و فلسطین عزیز، قرار گرفته است.
همزمان با روز قدس شریف، رهبران اسلامی را به چاره اندیشی فوری در قبال این تهدید بزرگ برای جهان اسلام دعوت می‌کنم و از همه دولت‌های عضو سازمان همکاری‌های اسلامی که دفاع همه جانبه از مسجد الاقصی و قدس شریف فلسفه وجودی تاسیس آن است، می‌خواهم از فرصت این اجلاس برای مقابله با توطئه خطرناک معامله قرن و دفاع از فلسطین بهره برداری نمایند؛ و در جوار مکه مکرمه و قبله مسلمانان، اجازه ندهند اشغال قبله اول مسلمین توسط رژیم صهیونیستی به حاشیه رود و یا خدای نکرده حاکمیت آن‌ها بر قدس شریف تثبیت گردد. تلاش کنیم که «القبله الاولی هی الاولویه الاولی» باقی بماند. به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران، آمادگی کامل کشورم را برای همراهی و همکاری با مجموعه خانواده جهان اسلام در مسیر این هدف مقدس اعلام می‌دارم.
سلام و درود‌های گرم مرا پذیرا باشید؛ و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته

حسن روحانی
رئیس جمهوری اسلامی ایران.

 

---

علی رغم برخی گمانه‌ها مبنی بر احتمال عدم حضور قطر در این اجلاس، مقامات ارشد قطر در اجلاس شرکت کردند.
«شیخ محمد بن جابر آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر در توییتر خود نوشت: مشارکت ما در اجلاس مکه از باب اهمیت دادن قطر به امنیت و استقرار در منطقه در راستای خدمت به منافع مردم آن صورت گرفته است.
وی همچنین افزود: چالش‌هایی که منطقه ما امروزه با آن مواجه است بر ضرورت گفتگو و همکاری برای حفاظت از امنیت منطقه‌ای را تاکید دارد.
گفتنی است؛ نخست وزیر قطر در اجلاس‌های مکه مشارکت داشت. وی بلند‌ترین مقام سیاسی قطری است که بعد از شروع بحران سیاسی بین قطر و ۴ کشور عربی دیگر به عربستان سفر می‌کند. پیشتر پادشاه سعودی از امیر قطر برای حضور در این اجلاس دعوت کرده بود که با امتناع امیر قطر مواجه شد