کلیات
شورای امنیت ملل متحد یکی از ارکان سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از امنیت و صلح بینالمللی را به عهده دارد. بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حیطه قدرت شورای امنیت شامل اعزام نیروهای پاسدار صلح، تصویب تحریمهای بینالمللی، و اعطای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهای متخاصم است. تصمیمهای این شورا به صورتقطعنامههای شورای امنیت اعلام میشود.
اعضای شورای امنیت
شورای امنیت پنج عضو دائم و ده عضو انتخابی دارد. پنج عضو دائم این شورا در تصمیمها و رایگیریهای شورا حق وتو دارند. ریاست شورای امنیت نوبتی است (بهترتیب الفبای انگلیسی) و طول مدت آن یک ماه ریاست میباشد.
آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه اعضای دائم این شورا هستند.
۱۰ عضو انتخابی شورا توسط مجمع عمومی برای یک دوره دوساله (که از ۱ ژانویه آغاز میشود) انتخاب میشوند. با این حال در نخستین انتخاب اعضای غیر دائم پس از افزایش عده اعضای شورای امنیت از ۱۱ به ۱۵ عضو، ۲ عضو از ۴ عضو اضافه شده برای یک دوره یک ساله انتخاب شدند. عضوی که خارج میگردد بلافاصله قابل تجدید انتخاب نخواهد بود. هر سال، مجمع عمومی، پنج عضو جدید را انتخاب و جایگزین اعضای قدیمیتری که دوره عضویتشان در ۳۱ دسامبر پایان مییابد، میسازد.
تاریخچه
اولین جلسه شورای امنیت در ۱۷ ژانویه ۱۹۴۶ در کلیسای وست مینستر لندن برگزار شد. از زمان اولین جلسه آن تاکنون، شورا بطور مداوم به کار خود ادامه داده و به صورت گستردهای در جهان اعتبار کسب کردهاست و جلساتی در بسیاری از شهرها مانند پاریس و آدیس آبابا داشتهاست. با وجود این بیشتر جلسات آن در مقر معاونت سازمان ملل متحد تشکیل میشود. اولین جلسات آن در اطراف دریاچه ساکسس در نیویورک برگزار شد، و جلسات بعدی در مقر کنونی آن در شهر نیویورک برگزار میشود.
تا کنون در تعداد اعضای شورای امنیت سه دوره تغییر صورت گرفتهاست. در سال ۱۹۶۵ با اصلاح مادههای ۲۳ و ۲۷ منشور سازمان ملل متحد، اعضای انتخابی شورا از ۶ کشور به ۱۰ کشور افزایش یافتند.
در سال ۱۹۷۱ مجمع عمومی و شورای امنیت کرسی نمایندگی چین را از جمهوری چین (تایوان)، که از سال ۱۹۴۹ فقط بر تایوان و جزایر اطراف آن اعمال حاکمیت میکرد، گرفته و به جمهوری خلق چین واگذار کردند.
هم چنین، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۹۱، هیچ تغییری بر ماده ۲۳ اعمال نشد و بدون هیچ اختلاف قابل توجهی، فدراسیون روسیه کرسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را در اختیار گرفت.
اعضای دائم و دارای حق وتو [ویرایش]نوشتار اصلی: حق وتو شورای امنیت
نقش شورای امنیت
طبق ماده ۲۴ منشور، شورای امنیت از طرف تمامی اعضای سازمان ملل مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی است و باید در اجرای این وظایف طبق اهداف و اصول ملل متحد عمل کند.
وظایف و اختیارات خاص شورای امنیت
مسئول اولیّه حفظ صلح و امنیت بینالمللی.
توصیه روشهای مسالمتآمیز حل و فصل اختلافات بینالمللی.
تأسیس ارکان فرعی که برای انجام وظایف خود لازم میداند.
توسل به قوه قهریه برای حفظ یا اعاده صلح در صورت لزوم؛
تنظیم برنامه برای تأسیس سیستمی برای هدفمندی استفاده از تسلیحات نظامی و نظارت بر آن.
تحقیق، تجزیه و تحلیل هر وضعیتی که باعث افت جهانی یا افزایش تنش شود.
فراخوانی اعضا برای اعمال کردن تحریمهای اقتصادی و سایر ابزارهایی که با توسل به زور ارتباطی ندارد در جهت جلوگیری یا توقف هر نوع تجاوز و عملی کردن تصمیمهای شورا.
بهکارگیری نظام قیمومت بینالمللی در صورت ضرورت در مناطق استراتژیک؛
تعیین وجود تهدید به صلح یا اقدام تجاوزکارانه و ارائهٔ توصیه دربارهٔ اینکه چه اقدامی باید صورت گیرد.
دعوت از طرفهای مربوطه برای پیروی از اقدامات موقتی که برای پیشگیری از وخامت اوضاع ضروری یا مطلوب به نظر میرسد.
وظایف و اختیارات مشترک شورای امنیت و مجمع عمومی
درخواست نظر مشورتی از دیوان بینالمللی دادگستری درباره هر مسئله حقوقی؛
ارائه توصیه به مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد و انتخاب قضات دیوان بینالمللی دادگستری به اتفاق مجمع عمومی.
توصیه به مجمع عمومی در خصوص پذیرش اعضای جدید سازمان ملل
توصیه به مجمع عمومی در مورد سلب امتیازات یا تعلیق حقوق و مزایای عضویت کشوری که مورد توبیخ واقع شدهاست و توصیهٔ برقراری مجدد این امتیاز و حقوق.
توصیه به مجمع عمومی برای اخراج عضوی که بهطور دائم از منشور سرپیچی میکند.
طرز کار شورای امنیت
شورای امنیت بهطور دائمی مشغول به کار است در حالی که جلسات مجمع عمومی سازمان ملل بنابر جداول زمانی خاص یا برخی ضرورتها تشکیل میشود. مقررات مربوط به آییننامه داخلی شورای امنیت، نیز توسط خود شورا تصویب شدهاست.
سازماندهی کارهای شورای امنیت
شورای امنیت به نحوی سازمان یافتهاست که بتواند بهطور دائم انجام وظیفه کند و در زمانهای مشخصی اجلاس برگزار نمیکند. به محض اینکه شرایط ایجاب کند با درخواست رئیس شورا فوراً تشکیل جلسه میدهد. از این روی هر عضو شورای امنیت، یک نماینده دائمی انتخاب میکند که در مقرّ سازمان ساکن باشد تا شورا بتواند در مواقع لزوم تشکیل جلسه دهد.
نهادهای وابسته به شورای امنیت
کمیته های زیر را می توان از جمله نهادهای مرتبط و وابسته با شورای امنیت معرفی کرد. کمیته ستاد نظامی، کمسیون خلع سلاح، کمیته کارشناسان، کمیته پذیرش اعضای جدید.
سخنگوی نخست وزیر انگلیس گفت که طبق منشور سازمان ملل متحد امکان کنار گذاشتن و اخراج روسیه از شورای امنیت این سازمان وجود ندارد.
کد خبر: ۱۱۰۷۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۲
نشست اضطراری مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز دوشنبه به وقت محلی به ریاست عبدالله شهید و در پی رای مثبت شورای امنیت برای تشکیل آن درباره جنگ در اوکراین آغاز شده است.
کد خبر: ۱۱۰۷۲۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۹
با موضوع بحران اوکراین؛
نروژ، ایالات متحده و تعدادی دیگر از کشورها خواستار برگزاری نشست فوری شورای امنیت سازمان ملل در مورد وضعیت انسانی در اوکراین برای روز دوشنبه شدند.
کد خبر: ۱۱۰۷۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
رئیسجمهوری اوکراین گفت: مردم ما آماده دفاع از اوکراین هستند تا سناریوی اشغال را ساقط کنند، ما با تمام توان برای آزادسازی کشور خواهیم جنگید. خبرگزاری رویترز گزارش داد وبسایت رسمی کرملین کاخ ریاستجمهوری روسیه مختل شد.
کد خبر: ۱۱۰۶۷۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۷
روسیه در جلسه رایگیری شورای امنیت سازمان ملل متحد در عصر روز جمعه به وقت محلی، قطعنامه محکومیت عملیات نظامی در اوکراین را وتو کرد.
کد خبر: ۱۱۰۶۶۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۷
دبیرکل سازمان ملل امروز شنبه پس از اقدام روسیه در وتو کردن قطعنامه محکومیت حمله به اوکراین، خواستار بازگشت سربازان روسی به پادگانهایشان شد و بر لزوم دادن فرصتی جدید به صلح تاکید کرد.
کد خبر: ۱۱۰۶۶۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۷
شورای امنیت سازمان ملل چهارشنبه شب به وقت محلی برای دومین بار در هفته جاری در پی افزایش تنشها میان غرب و مسکو بر سر بحران اوکراین و به رسمیت شناختن استقلال جمهوریهای دونتسک و لوگانسک از سوی رئیس جمهوری روسیه، عرصه نبردی دیپلماتیک با حضور آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل شد.
کد خبر: ۱۱۰۶۳۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۵
رسانه های خبری گزارش دادند که شورای امنیت سازمان ملل بامداد امروز سه شنبه به درخواست اوکراین، آمریکا، اتحادیه اروپا و مکزیک نشستی درباره اوضاع اوکراین و تصمیم پوتین مبنی بر به رسمیت شناختن جمهوریهای خودخوانده دونتسک و لوهانسک برگزار میکند.
کد خبر: ۱۱۰۵۹۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۳
دولت فلسطین از آمریکا و شورای امنیت سازمان ملل خواست تا تدابیری را برای توقف جنایتها و تخلفات اشغالگران اسرائیلی علیه مردم فلسطین اتخاذ کنند.
کد خبر: ۱۱۰۳۱۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا یک روز پیش از نشست غیر علنی شورای امنیت سازمان ملل درباره پرتاب موشکهای بالستیک کره شمالی بر دیپلماسی و گفت وگو با پیونگ یانگ تاکید کرد.
کد خبر: ۱۱۰۲۸۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۵
آمریکا با اشاره به آزمایش موشکی میانبرد اخیر کرهشمالی، خواستار برگزاری نشست شورای امنیت در اینباره شد.
کد خبر: ۱۱۰۲۴۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۳
رئیسجمهوری آمریکا امروز، دوشنبه بیانیهای در خصوص جلسه شورای امنیت درباره بحران اوکراین صادر کرد.
کد خبر: ۱۱۰۲۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۲
وزارت خارجه یمن در دولت صنعا امروز دوشنبه پیامی را به شورای امنیت درباره تنش نظامی اخیر سعودی و اماراتی ارسال کرد.
کد خبر: ۱۱۰۰۹۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۴
امارات متحده عربی در پی پاسخ یمن به مداخله ها و تجاوزگری این کشور، خواستار برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل شد.
کد خبر: ۱۰۹۹۹۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۹
نماینده سازمان ملل متحد در امور یمن روز سه شنبه از شورای امنیت خواست تا از تلاشها برای برقراری صلح در یمن حمایت کند.
کد خبر: ۱۰۹۸۵۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
در شورای امنیت سازمان ملل؛
اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه به وقت محلی به اتفاق آرا به قطعنامه تسهیل کمک رسانی به افغانستان رای مثبت دادند.
کد خبر: ۱۰۹۴۶۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۱
نماینده دائم سوریه در سازمان ملل متحد دوشنبه شب به وقت تهران بار دیگر خواستار لغو فوری و غیر مشروط تحریمهای اقتصادی، یکجانبه و غیر قانونی آمریکا و اروپا شد.
کد خبر: ۱۰۹۴۳۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۳۰
معاون نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد:
سفیر و معاون نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به حمایت از مردم و دولت سوریه برای بازگرداندن وحدت و تمامیت ارضی کشورشان ادامه خواهد داد، گفت: شورای امنیت باید رژیم اسرائیل را وادار به پایان اشغال جولان سوریه و توقف فوری تجاوزات خود به سوریه کند.
کد خبر: ۱۰۹۴۳۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۹
با مذاکرات هسته ای
همزمان با برگزاری مذاکرات هسته ای میان ایران و 4+1 در وین، خبرهای مختلفی پیرامون افزایش اختلافات میان طرفین با زیاده خواهی اروپا و آمریکا مطرح شده است به گونه ای که برخی از ناظران از افزایش احتمال شکست مذاکرات سخن می گویند.
کد خبر: ۱۰۹۳۲۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۴
سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل تاکید کرد اجرای کامل، به موقع، بدون قید و شرط و قابل راستیآزمایی برجام خواست ماست.
کد خبر: ۱۰۹۳۲۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۴