کلیات
شورای امنیت ملل متحد یکی از ارکان سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از امنیت و صلح بینالمللی را به عهده دارد. بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حیطه قدرت شورای امنیت شامل اعزام نیروهای پاسدار صلح، تصویب تحریمهای بینالمللی، و اعطای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهای متخاصم است. تصمیمهای این شورا به صورتقطعنامههای شورای امنیت اعلام میشود.
اعضای شورای امنیت
شورای امنیت پنج عضو دائم و ده عضو انتخابی دارد. پنج عضو دائم این شورا در تصمیمها و رایگیریهای شورا حق وتو دارند. ریاست شورای امنیت نوبتی است (بهترتیب الفبای انگلیسی) و طول مدت آن یک ماه ریاست میباشد.
آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه اعضای دائم این شورا هستند.
۱۰ عضو انتخابی شورا توسط مجمع عمومی برای یک دوره دوساله (که از ۱ ژانویه آغاز میشود) انتخاب میشوند. با این حال در نخستین انتخاب اعضای غیر دائم پس از افزایش عده اعضای شورای امنیت از ۱۱ به ۱۵ عضو، ۲ عضو از ۴ عضو اضافه شده برای یک دوره یک ساله انتخاب شدند. عضوی که خارج میگردد بلافاصله قابل تجدید انتخاب نخواهد بود. هر سال، مجمع عمومی، پنج عضو جدید را انتخاب و جایگزین اعضای قدیمیتری که دوره عضویتشان در ۳۱ دسامبر پایان مییابد، میسازد.
تاریخچه
اولین جلسه شورای امنیت در ۱۷ ژانویه ۱۹۴۶ در کلیسای وست مینستر لندن برگزار شد. از زمان اولین جلسه آن تاکنون، شورا بطور مداوم به کار خود ادامه داده و به صورت گستردهای در جهان اعتبار کسب کردهاست و جلساتی در بسیاری از شهرها مانند پاریس و آدیس آبابا داشتهاست. با وجود این بیشتر جلسات آن در مقر معاونت سازمان ملل متحد تشکیل میشود. اولین جلسات آن در اطراف دریاچه ساکسس در نیویورک برگزار شد، و جلسات بعدی در مقر کنونی آن در شهر نیویورک برگزار میشود.
تا کنون در تعداد اعضای شورای امنیت سه دوره تغییر صورت گرفتهاست. در سال ۱۹۶۵ با اصلاح مادههای ۲۳ و ۲۷ منشور سازمان ملل متحد، اعضای انتخابی شورا از ۶ کشور به ۱۰ کشور افزایش یافتند.
در سال ۱۹۷۱ مجمع عمومی و شورای امنیت کرسی نمایندگی چین را از جمهوری چین (تایوان)، که از سال ۱۹۴۹ فقط بر تایوان و جزایر اطراف آن اعمال حاکمیت میکرد، گرفته و به جمهوری خلق چین واگذار کردند.
هم چنین، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۹۱، هیچ تغییری بر ماده ۲۳ اعمال نشد و بدون هیچ اختلاف قابل توجهی، فدراسیون روسیه کرسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را در اختیار گرفت.
اعضای دائم و دارای حق وتو [ویرایش]نوشتار اصلی: حق وتو شورای امنیت
نقش شورای امنیت
طبق ماده ۲۴ منشور، شورای امنیت از طرف تمامی اعضای سازمان ملل مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی است و باید در اجرای این وظایف طبق اهداف و اصول ملل متحد عمل کند.
وظایف و اختیارات خاص شورای امنیت
مسئول اولیّه حفظ صلح و امنیت بینالمللی.
توصیه روشهای مسالمتآمیز حل و فصل اختلافات بینالمللی.
تأسیس ارکان فرعی که برای انجام وظایف خود لازم میداند.
توسل به قوه قهریه برای حفظ یا اعاده صلح در صورت لزوم؛
تنظیم برنامه برای تأسیس سیستمی برای هدفمندی استفاده از تسلیحات نظامی و نظارت بر آن.
تحقیق، تجزیه و تحلیل هر وضعیتی که باعث افت جهانی یا افزایش تنش شود.
فراخوانی اعضا برای اعمال کردن تحریمهای اقتصادی و سایر ابزارهایی که با توسل به زور ارتباطی ندارد در جهت جلوگیری یا توقف هر نوع تجاوز و عملی کردن تصمیمهای شورا.
بهکارگیری نظام قیمومت بینالمللی در صورت ضرورت در مناطق استراتژیک؛
تعیین وجود تهدید به صلح یا اقدام تجاوزکارانه و ارائهٔ توصیه دربارهٔ اینکه چه اقدامی باید صورت گیرد.
دعوت از طرفهای مربوطه برای پیروی از اقدامات موقتی که برای پیشگیری از وخامت اوضاع ضروری یا مطلوب به نظر میرسد.
وظایف و اختیارات مشترک شورای امنیت و مجمع عمومی
درخواست نظر مشورتی از دیوان بینالمللی دادگستری درباره هر مسئله حقوقی؛
ارائه توصیه به مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد و انتخاب قضات دیوان بینالمللی دادگستری به اتفاق مجمع عمومی.
توصیه به مجمع عمومی در خصوص پذیرش اعضای جدید سازمان ملل
توصیه به مجمع عمومی در مورد سلب امتیازات یا تعلیق حقوق و مزایای عضویت کشوری که مورد توبیخ واقع شدهاست و توصیهٔ برقراری مجدد این امتیاز و حقوق.
توصیه به مجمع عمومی برای اخراج عضوی که بهطور دائم از منشور سرپیچی میکند.
طرز کار شورای امنیت
شورای امنیت بهطور دائمی مشغول به کار است در حالی که جلسات مجمع عمومی سازمان ملل بنابر جداول زمانی خاص یا برخی ضرورتها تشکیل میشود. مقررات مربوط به آییننامه داخلی شورای امنیت، نیز توسط خود شورا تصویب شدهاست.
سازماندهی کارهای شورای امنیت
شورای امنیت به نحوی سازمان یافتهاست که بتواند بهطور دائم انجام وظیفه کند و در زمانهای مشخصی اجلاس برگزار نمیکند. به محض اینکه شرایط ایجاب کند با درخواست رئیس شورا فوراً تشکیل جلسه میدهد. از این روی هر عضو شورای امنیت، یک نماینده دائمی انتخاب میکند که در مقرّ سازمان ساکن باشد تا شورا بتواند در مواقع لزوم تشکیل جلسه دهد.
نهادهای وابسته به شورای امنیت
کمیته های زیر را می توان از جمله نهادهای مرتبط و وابسته با شورای امنیت معرفی کرد. کمیته ستاد نظامی، کمسیون خلع سلاح، کمیته کارشناسان، کمیته پذیرش اعضای جدید.
شورای امنیت سازمان ملل متحد دوشنبه شب پس از اتمام جلسه در مورد آخرین تحولات افغانستان در بیانیهای خواستار توقف فوری همه خصومتها در این کشور شد.
کد خبر: ۱۰۷۰۳۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
در پی تصرف اکثر مناطق استراتژیک افغانستان توسط طالبان و ورود نیروهای این گروه به کابل، شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه ساعت ۱۰ صبح به وقت نیویورک برای بررسی موضوع تشکیل جلسه خواهد داد.
کد خبر: ۱۰۷۰۱۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۵
سفیر و معاون نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت سازمان ملل درخصوص امنیت دریانوردی گفت: جار و جنجال اسرائیل در مورد حادثه کشتی مرسر استریت نمیتواند اذهان را از دیگر فعالیتهای بیثبات کننده و ماجراجویانه رژیم اسرائیل در منطقه منحرف کند.
کد خبر: ۱۰۶۹۰۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
یک منبع سازمان ملل اعلام کرد که برخی اعضای شورای امنیت در نشست روز جمعه از اتهامات ادعایی انگلیس علیه ایران درباره نفتکش اسرائیلی حمایت نکردند و تحقیقات مستقل و کاملی را برای روشن شدن صحت و سقم این ادعا خواستار شدند.
کد خبر: ۱۰۶۸۵۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۶
سه کشور انگلیس، رومانی و لیبریا با ارسال نامهای به شورای امنیت سازمان ملل مدعی شدند به احتمال زیاد ایران پشت حمله به کشتی مرسر ستریت قرار دارد؛ اتهام غیرمستندی که با تکذیب ایران همراه شده است.
کد خبر: ۱۰۶۷۸۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۳
پیشنویس بیانیه شورای امنیت سازمان ملل از ترکیه و قبرس ترکنشین میخواهد تا از تصمیم برای بازگشایی بخش مسکونی یک منطقه رها شده عقبنشینی کرده و از اقدامات یکجانبه که موجب رشد تنش در این جزیره تقسیمشده مدیترانه شود، خودداری کنند.
کد خبر: ۱۰۶۵۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۳۱
کره شمالی در گزارشی به سازمان ملل اذعان کرد، این کشور با بدترین بحران غذایی خود در بیش از یک دهه گذشته رو به روست؛ گزارشی که توجه جهان را به این موضوع که پیونگیانگ با بزرگترین چالش داخلی خود از زمان روی کار آمدن رهبر جوان کنونی این کشور دست و پنجه نرم میکند، جلب میکند.
کد خبر: ۱۰۶۴۱۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۴
در پی توافق آمریکا و روسیه
۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل در نشست روز جمعه خود به وقت محلی، در پی توافق آمریکا و روسیه، باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی را برای ارسال کمکهای فرامرزی به سوریه به مدت یکسال تمدید کردند.
کد خبر: ۱۰۶۲۹۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۸
اعضای شورای امنیت سازمان ملل در نشستی غیرعلنی پیش نویس قطعنامهای را بررسی کردند که دو گذرگاه مرزی باب الهوی و الیعربیه را به سوریه برای مدت یکسال باز نگه میدارد.
کد خبر: ۱۰۶۲۵۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۷
نماینده اتحادیه عرب گفت که کمیته عربی پرونده سد النهضة در روز سه شنبه نشست های چندگانه ای را با کشورهای عضو شورای امنیت به منظور بررسی هرچه دقیق تر این پرونده برگزار خواهد کرد.
کد خبر: ۱۰۶۱۹۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۴
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد امروز در نشست شورای امنیت اعلام کرد: آمریکا باید فوراً به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ بازگردد.
کد خبر: ۱۰۶۱۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
دبیر کل سازمان ملل متحد در یازدهمین گزارش خود در مورد اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ که پیش از برگزاری این نشست و درآستانه دور هفتم مذاکرات برجامی وین منتشر شد، از واشنگتن خواست تحریمها علیه ایران را لغو و معافیتها را تمدید کند.
کد خبر: ۱۰۶۱۱۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل در نشست شورای امنیت درخصوص برجام خواستار لغو تحریمهای مرتبط با صادرات نفت ایران توسط آمریکا شد.
کد خبر: ۱۰۶۱۱۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
نشست شورای امنیت سازمان ملل امروز چهارشنبه برای بررسی یازدهمین گزارش دبیر کل سازمان ملل متحد درباره روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ درخصوص برجام آغاز شد.
کد خبر: ۱۰۶۱۱۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
سودان به طور رسمی خواستار نشست فوری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی پیامدهای «سد النهضه» بر امنیت میلیون ها تن از ساکنان کرانه رود نیل شد.
کد خبر: ۱۰۵۹۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۲
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، عضویت موقت برزیل، امارات متحده عربی، آلبانی، گابن، و غنا در شورای امنیت را تأیید کرد.
کد خبر: ۱۰۵۷۳۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۲
شورای امنیت با تمدید ماموریت آنتونیو گوترش برای دوره جدید دبیرکلی سازمان ملل موافقت کرد.
کد خبر: ۱۰۵۶۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۸
شورای امنیت سازمان ملل متحد در نخستین بیانیه خود در خصوص درگیریهای خونین یازده روزه در نوار غزه، خواستار «پایبندی کامل» تمام طرفهای این تعارض به آتش بس غزه شد.
کد خبر: ۱۰۵۳۶۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۲
وزیر امورخارجه چین و رئیس نشست شورای امنیت با اشاره به حملات هوایی رژیم اسرائیل به غزه گفت، چین اقدامات خشونت آمیز علیه غیرنظامیان را به شدت محکوم میکند
کد خبر: ۱۰۵۲۹۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۹
کد خبر: ۱۰۵۲۹۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۹