سودان با نام رسمی جمهوری سودان کشوری است در شمال خاوری آفریقا و پایتخت آن خارطوم است. سودان ۳۷ میلیون و ۹۶۰ هزار نفر جمعیت دارد و واحد پول آن پوند سودان است. بیش از ۹۷ درصد از مردم این کشور مسلمان‌اند. پیش از سال ۲۰۰۵، عربی تنها زبان رسمی سودان بود. در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند. این کشور سومین کشور بزرگ آفریقا و نیز دومین کشور بزرگ عربی پس از الجزایر‌ می‌باشد. سودان بزرگ‌ترین کشور آفریقا و بزرگ‌ترین کشور جهان عرب بود تا این‌که در سال ۲۰۱۱ سودان جنوبی در پی برگزاری یک همه‌پرسی از این کشور جدا شد.

 

نام این کشور از عبارت عربی «بلاد السودان» گرفته شده‌است که به معنی «سرزمین سیاهان» است. کشور سودان در سال ۱۹۵۶ استقلال خود را از انگلیس به دست آورد. به استثنای یک دوره ۱۰ ساله بین سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۸۳ میلادی، کشور سودان از زمان کسب استقلال دستخوش ناآرامی سیاسی و جنگ داخلی بوده‌است. نظام قانونی این کشور برپایه شریعت اسلامی قرار داده شده‌است. این کشور با دو جنگ داخلی و جنگ دارفور روبه‌رو بوده و با مسائلی، چون پاکسازی قومی و برده‌داری درگیر است. در شاخص فساد اداری، این کشور به عنوان یکی از فاسدترین کشور‌های جهان از نظر میزان فساد اداری و اختلاس ذکر شده‌است. بر پایه شاخص گرسنگی جهانی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد سودان پنجمین کشور جهان از نظر گستردگی گرسنگی در میان اهالی است و از این نظر در وضعیت هشداردهنده‌ای به‌سر می‌برد.

 

 

---

آب و هوای سودان در شمال که پایتخت نیز در آن واقع شده، خشک و گرم و سوزان و تنها دو ماه از سال در آن بارندگی محدود وجود. موسم بارندگی در سودان از ماه آوریل تا ماه سپتامبر است.
هوای خارطوم از اواخر مردادماه تا اوائل اسفند، معتدل بوده، ولی از اسفند تا تیرماه، گرم‌ترین فصل می‌باشد. 
رود نیل بیشترین بستر و درازای خود را در سرزمین سودان می‌پیماید و پس از آن به سوی مصر روانه می‌شود. دو رود نیل آبی و نیل سفید در ادامه مسیر خود در شهر خارطوم به همدیگر پیوسته و ادامه مسیر خود را در یک بستر می‌پیمایند و از این رو برخی از صاحبنظران سودانی بر این باورند که آیه مبارکه "مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ" برخورد دو رود بزرگ نیل در شهر خارطوم است و به راستی در فصل بارندگی که ارتفاع رود نیل به بالاترین سطح آن ـ. یعنی عمقِ حدود ۲۰ متر ـ. می‌رسد، به دریایی روان می‌ماند.
رودخانه نیل، محل تلاقی فرهنگ‌های مختلف قبایل آفریقایی می‌باشد و نیل نه تنها قبایل نزدیک به خود، بلکه از کشور‌های دوردست خود نیز، قبایل مختلفی را دور خود جمع کرده است؛ حتی قبایل عرب جزیرة العرب نیز از دیرباز برای رسیدن به نیل، دریای سرخ را پشت سر گذاشته و در اطراف این رودخانه مأوی گزیده اند


موقعیت جغرافیائی کشور

---

جمهوری سودان با یک میلیون و ۸۸۶ هزار و ۰۶۸ کیلومتر مربع مساحت گستره در شمال آفریقا و در کنار دریای سرخ، میان مصر و اریتره است. درازای کرانه‌های سودان به ۸۵۳ کیلومتر می‌رسد. همچنین این کشور از سوی شمال ۱۲۷۳ کیلومتر با مصر، از شمال باختری ۳۸۳ کیلومتر با لیبی، از سمت باختر ۱۳۶۰ کیلومتر با چاد، از سمت جنوب باختری ۱۱۶۵ با آفریقای مرکزی، از سمت جنوب با جمهوری سودان جنوبی و بالاخره از سمت شرق ۶۰۵ کیلومتر با اریتره مرز مشترک دارد.

بخش پهناوری از سودان را دشت‌های بزرگی تشکیل می‌دهد که به دست دره بزرگ رودخانه نیل به دو بخش خاوری و باختری جدا می‌شود. همچنین ۵ درصد از خاک این سرزمین را زمین‌های قابل کشت و ۴۶ درصد از آن را چراگاه‌های طبیعی شامل می‌شوند. پست‌ترین بخش سودان در کرانهٔ دریای سرخ هم سطح آب‌های جهان است و بلندای بلندترین بخش این کشور در قله «کینیتی» به ۳۱۸۷ متر می‌رسد. آب و هوای سودان گرم و خشک است.

تاریخچه

---

سودان که همسایه جنوبی مصر و سرچشمه بخشی از نیل (نیل سفید) است در روزگار فراعنه در عصر باستان نوبه یا نوبی نامیده می‌شد. نوبی در آن زمان شامل نوبی سفلی یا سرزمین اواوات (ouaouat) ونوبی علیا یا سرزمین کوش بود. سرزمین کوش که شامل قسمتی از اتیوپی امروزی نیز می‌شد (ــ اتیوپی) همان سودان کنونی است.

سودان نامی است که اعراب بدین سرزمین داده‌اند و بیشتر به صورت بلادالسودان به کار رفته است و به معنای سرزمین سیاهان می‌باشد. عنوان سودان در گذشته مفهومی وسیعتر از کشور سودان کنونی را در بر می‌گرفته است و از ساحل غربی آفریقا تا کوه‌های حبشه را شامل می‌شده است. چاد و نیجر علیا از نیزار‌های باتلاقی صعب‌العبوری که سود (Sudd) خوانده می‌شود می‌گذرد و جزء سودان می‌باشد لکن دلیلی بر ساخته شدن کلمه سودان از آن مشاهده نشده است. در روزگار استعمار فرانسه در آفریقا کشوری به نام سودانی (Soudanaise/sudani) در غرب آفریقا وجود داشت که مشتمل بر بخشی از صحرا در شمال و بخش فوقانی دره‌های سنگال و نیجریه در جنوب بابا یعنی باماکوبود (ــ مالی) سودان از سال ۱۸۸۹ م. تاکسب استقلال مشترکاً تحت سلطه مصر و انگلیس بود. در این دوره نام این کشور سودان مصر و انگلیس بود. پس از استقلال، سودان به جمهوری سودان معروف گشت و بعداً جمهوری دموکراتیک سودان نامیده شد که هم اکنون نام رسمی آن کشور است. نام بین‌المللی این کشور سودان (sudan) می‌باشد و به کشور سرچشمه نیل نیز مشهور می‌باشد. 


ساختار سیاسی

---

نظام حکومتی به صورت فدرالی ودر رأس آن رئیس جمهور است که به مدت ۶ سال انتخاب می‌شود وبه طور کلی برارتش، قوه قضائیه وپارلمان اشراف دارد. ولی در حال حاضر عمر البشیر پس از کوتای ۱۹۸۹ که بدون خونریزی بود و به برکناری صادق المهدی منجر شد تا کنون بر مسند قدرت پابرجا مانده است.


آخرین تحولات سیاسی

---

در تاریخ ۲۷ خردادماه سال ۹۱ شروع تظاهرات معترضان به سیاست‌های ریاضتی دولت آغاز شد. این تظاهرات در ابتدا با مشارکت دانشجویان "دانشگاه خارطوم" به مانند تمامی اعتراض‌های دیگر که منجر به تغییر حکومت در سودان شده است شروع شد و سرانجام سایر اقشار مردم هم به آن‌ها پیوستند. این تغییرات و مبارزات سیاسی در فروردین ماه سال ۹۸ منجر به سقوط حکومت عمر البشیر شد. 

 

علت جدائی سودان جنوبی از این کشور

---

مناقشه میان شمال و جنوب که از سال ۱۹۵۵ میلادی تا سال ۲۰۰۵ ادامه داشت، منجر به دو جنگ داخلی و جان‌باختن دست‌کم ۲ میلیون نفر گردید. ریشه این جدایی به جنگ‌های داخلی سودان باز می‌گردد. جنگ‌های داخلی سودان تنها مربوط به دوران جدید سودان (روی کار آمدن صادق المهدی و عمر البشیر) نمی‌شود و این جنگ‌های در زمان جعفر نمیری آغاز شد. پس از سرنگونی نمیری و استمرار جنگ داخلی، عمر البشیر درسال ۲۰۰۵ زیر فشار‌های ناشی از جنگ و فشار‌های بین‌المللی به قرارداد صلحی با شورشیان جنوب تن در داد.

دولت سودان بر طبق توافق‌نامهٔ صلحی که در ۹ ژانویه ۲۰۰۵ در کنیا امضا شد و به جنگ داخلی دوم سودان پایان داد، به بخش جنوبی سودان این حق داده شد که بین اتحاد با بخش شمالی یا استقلال کامل از آن، یکی را انتخاب کند. بر اساس این توافقنامه قرار شد در ژانویه ۲۰۱۱ یک همه‌پرسی برای تعیین تکلیف قسمت جنوبی برگزار شود. در ۹ ژانویهٔ ۲۰۱۱ مردم جنوب سودان برای شرکت در یک همه پرسی درباره استقلال از بخش شمالی این کشور، به پای صندوق‌های رای رفتند. نتیجهٔ همه‌پرسی به نفع استقلال جنوب سودان شد، کشور جدید آفریقایی روز نهم ژوئیه ۲۰۱۱، یعنی درست شش سال پس از معاهدهٔ صلح تاسیس شد و کییر رئیس جمهور آن کشور مستقل شد

با پذیرش این همه‌پرسی از سوی کشور مادر، جمهوری سودان جنوبی به عنوان پنجاه و پنجمین کشور در قاره آفریقا، یکصد و نود و ششمین کشور جهان و یکصد و نود و سومین کشور عضو سازمان ملل متولد شد.


وضعیت اقتصادی

---

اقتصاد سودان پس از استقلال سودان جنوبی به دلیل کاهش شدید درآمد‌های نفتی لطمه شدیدی خورده است. دراین زمان دولت سودان تصمیم گرفت به دنبال کاهش شدید درآمد‌های نفتی و برای مقابله با بحران اقتصادی کشور، سیاست‌های ریاضتی اعمال کند؛ لذا اخیرا یارانه سوخت را نیز حذف کرده که این امر سبب شد قیمت مواد پایه غذایی را افزایش دهد.

حزب حاکم سودان این اعتراض‌ها را سازمان دهی شده از سوی احزاب مخالف و گروه‌های معارض در خارج و داخل مرز‌های خود می‌داند. فشاردولت‌های غربی و منجمله دسیسه‌های اسرائیل باعث جدایی سودان جنوبی و وخیم‌تر شدن اوضاع فعلی کشور شده است. همچنین اختلاف داخلی بین "حزب حاکم" و احزاب دیگر باعث تشدید در تقسیم قدرت و ثروت کشور شد.

مشکلات اقتصادی کشور شرایط را بگونه‌ای برای سودان شمالی رقم زد تا در خصوص بودجه کشور تصمیم گیری تازه بنماید. لذا، دولت ابتداء از کابینه خود شروع نمود و ضمن کاهش تعداد مشاوران و حذف برخی از وزراء، طرح ریاضت اقتصادی را به مجلس برد تا با تصویب آن بتوان از زیر بار سوبسید‌های مواد سوختی و مواد غذایی رهائی یابد.

همین امر سبب گردید مردم شهر‌های مختلف سودان تاب تحمل خود را از دست بدهند و با حضور در خیابان‌ها و اعتراض به سیاسیت‌های دولت از آنان بخواهد تا نسبت به تصمیمات اتخاذ شده تجدید نظر نماید.

طبیعی است در این میان معترضان به بهانه‌های مختلف، همراهی نیرو‌های معارض وتبلیغات گسترده شبکه‌های الجزیره و العربیه، علاوه بر حمله به بانک‌ها و مراکز دولتی و نظامی، اقدام به بستن راه‌ها و آتش زدن لاستیک کردند.

معمولاً مشکلات اقتصادی ساقط کننده حکومت‌ها در طول دوران استقلال سودان تا کنون بوده است. این بار نیز بعد از جدایی شمال سودان از جنوب و کاهش سهم فروش نفت از ۵۰۰ هزار بشکه در روز به ۱۷۵ هزار بشکه، و وخیم‌تر شدن وضعیت اقتصادی کشور، اعتراضات مردمی شروع شد. که همین مقدار استخراج نفت نیز چند ماه بعد با نقشه اسرائیل و دولت‌های غربی و با اجراء و حمله نیرو‌های " ارتش جنوب" به منطقه "هجلیج" (شهری نفت خیز که در تقسیم و جدای شمال از جنوب به سودان شمالی تعلق گرفت.) و نابودی تاسیسات پالایشگاهی این شهر، عملاً متوقف و تاکنون به صورت نیمه تعطیل در آمده است.

جنگهای داخلی، بی‌ثباتی نظام سیاسی، شرایط بد آب و هوایی، ضعف ارزش کالاهای تولیدی در بازار جهانی و سیاستهای نادرست اقتصادی از عمده دلایل فقر اقتصادی سودان به شمار می‌رود.

حدود ۸۰ درصد از نیروی کار این کشور در بخش کشاورزی شاغلند، ولی این بخش عمدتاً غیرمکانیزه و توسعه نیافته است. صنایع فعال سودان نیز بیشتر در زمینه فرآوری و تبدیل محصولات کشاورزی ایجاد شده‌اند.

انزوای بین‌المللی کشور سودان لطمات فراوانی به اقتصاد این جمهوری وارد کرده است، ولی دولت این کشور اخیراً تصمیم گرفته تا با استفاده از الگوهای خارجی به توسعه بخش نفت بپردازد.

میزان تولید ناخالص داخلی سودان در سال ۱۹۹۹ به ۴/۱۱ میلیارد دلار رسید که حداقل ۴۱ درصد از آن مربوط به بخش کشاورزی، ۱۷ درصد مربوط به بخش صنعت و ۴۲ درصد مربوط به بخش خدمات است.

نرخ رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در پایان سال ۱۹۹۹ میلادی به ۴ درصد رسید. سودان کشور فقیری است به طوری که درآمد سرانه ملی آن در سالهای اخیر از ۳۲۰ دلار فراتر نرفته است و حداقل ۴۷ درصد از جمعیت آن در زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

نرخ تورم این کشور حدود ۲۰ درصد است و شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی آن رشدی معادل ۱۶ درصد در سال دارد. سودان نزدیک به ۱۲ میلیون نفر نیروی کار دارد و نرخ بیکاری آن بیش از ۴۰ درصد است.

از سوی دیگر این کشور ظرفیت تولید یک میلیارد و ۸۱۵ میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریکی دارد.

سودان دارای ذخایر غنی از سنگ آهن، نفت، مس، کروم، روی، تنگستن، میکا، نقره و طلاست. تولید طلای سودان در آستانه سال ۲۰۰۰ میلادی به حدود ۵ تن در سال رسید.

منسوجات، سیمان، فرآورده‌های نفتی، شکر، صابون و کفش مهمترین تولیدات صنعتی سودان هستند. ضمن آنکه عمده‌ترین محصولات کشاورزی این سرزمین را پنبه، ارزن، خرما و سبزیجات تشکیل می‌دهند.

سودان در سال ۱۹۹۹ بالغ بر ۵۸۰ میلیون دلار کالا به خارج صادر کرد که بیشتر شامل پنبه، کنجد و دامهای اهلی بود.

عربستان سعودی، ایتالیا، آلمان، مصر، فرانسه، ژاپن و چین بزرگترین خریداران کالا از سودان هستند.

این کشور همچنین در سال ۱۹۹۹ میلادی بیش از ۴/۱ میلیارد دلار کالا خرید که عمدتاً شامل مواد غذایی، فرآورده‌های نفتی، کالاهای صنعتی، ماشین آلات و لوازم نقلیه، دارو و تجهیزات پزشکی، پوشاک و منسوجات بود. چین، فرانسه، انگلستان، آلمان، ژاپن، هلند و کانادا در ردیف عمده‌ترین صادرکنندگان کالا به سودان قرار دارند.

سودان بالغ بر ۲۴ میلیارد دلار بدهی خارجی دارد که حداقل ۵/۷ میلیارد دلار از آن کوتاه مدت است. واحد پول سودان «دینار» است و هر دلار آمریکا تقریباً با ۷/۲۵۸ دینار سودان معاوضه می‌شود.



تعداد جمعیت و توزیع دینی، مذهبی و قومی آن

---

جمعیت فعلی سودان شمالی بعداز جدایی از جنوب ۳۲ میلیون برآورد شده است این کشور از ۱۱۵ زبان و ۵۹۷ نژاد تشکیل می‌شود که به ۳ گروه نژاد اصلی عرب، قبایل دریای سرخ و قبایل زنگی تقسیم می‌شود.

برطبق آماری تقریبی، پیروان مذاهب مختلف درسودان عبارتنداز:

مسلمانان (۷۰%)

مسیحیان (۵%)

پیروان عقاید بومی (۲۰%)

عشایر وغیره (۵%)

دین و مذهب رسمی: مسلمان و پیرو مذاهب مالکی و حنفی



سایر ادیان و مذاهب و توزیع جمعیتی آن

---

مسلمانان سودان پیرو مذاهب مالکی و حنفی هستند و گروههایى از آنان که در نقاط شرقى زندگى مى‏کنند دارای مذهب حنبلى می‌باشند. ولی کسانی که در شمال مستقر می‌باشند شافعى مذهب ‏اند. اما در مجموع غالب مردم مالکى یا حنفى مذهب هستند. با آن که مذهب مالکى بیشتر در سودان گسترش یافته است، ولى اغلب فقه حنفى که مورد استفاده مصریان در قرن نوزدهم میلادى هنگام تصرف سودان بوده بکار مى‏رود. اقلیت کمی شیعیان شش امامی (زیدی) نیز در این کشور ساکن می‌باشند.



نظام آموزش امور دینی 

---

از مهمترین مسائل چشمگیر در سودان اهتمام به امر قرائت و حفظ قرآن است.  خلوه نامی دیر آشنا در فرهنگ مردم سودان است و به اتاقی اطلاِق می‌شود که در آن قرآن آموزش داده می‌شود و ممکن است در مساجد، منازل و یا در مکانی دیگر بوده باشد.

نظام خلوه به گونه‌ای است که از کودک پنج‌ساله تا مرد پنجاه ساله می‌توانند در آن قرآن بیاموزند. کسانی که به خلوه می‌آیند به شرط توفیق در قرائت و تجدید و حفظ کامل کتاب خدا به دریافت گواهی‌نامه‌ای نایل می‌آیند که به آن "شرفه‌" می‌گویند. آنگاه مجازند در آموزشگاه های دینی وزارت ارشاد و توجیه که زیر نظر ادارة آموزش دینی قرار دارد وارد شده و پس از گذراندن دو دورة چهار ساله و سه ساله به اخذ دیپلم علوم دینی نایل می‌آیند. فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها می‌توانند در دانشگاه قرآن کریم و علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی ام درمان و دانشگا الازهر مصر ثبت نام کنند و در یکی از رشته‌های علوم قرآنی و اسلامی تا اخذ دکترا ادامه تحصیل دهند. این رشته‌ها عبارتند از:

عقیده، تفسیر و علوم قرآنی، سنت و علوم حدیث، فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی، قرائت قرآن، حقوق، زبان عربی‌

بر این اساس، بسیارند کسانی که از طریق خلوه به دانشگاه راه یافته‌اند و پس از کسب تخصص در یکی از رشته‌های علوم نقلی، مسئولیتهایی را در فرهنگ سودان بر عهده گرفته‌اند.

 

---

تاریخ نویسانی که پیرامون آموزش و پرورش در سودان تحقیق کرده‏اند می‏گویند در قرن شانزدهم میلادی توسط سلطنت‌های اسلامی، نظام آموزشی مردم سودان پایه‏ریزی شده است که اساس آن آموزش دینی بود و مراکز آموزشی این نظام تعلیمی عبارت بودند از مسجد، خلوه، زاویه و مدرسه. مردم نیز بنابر انگیزه‏های دینی و صوفی خود به تأسیس و استمرار این نظام آموزشی کمک می‌کردند، اما تاریخ آغاز نظام آموزشی جدید به آغاز حکومت مشترک (انگلیس ـ. مصر) در سودان باز می‏گردد. که مسئولیت امور آموزشی علاوه بر کار اصلی به مستر بونهام کارتر – دبیر قضایی سودان محول شد؛ و در سال ۱۹۰۰ میلادی حاکم کل سودان به «مستر جیمس کری» که در آن هنگام در وزارت معارف مصر مشغول به کار بود، مأموریت داد تا ضمن قبول مسئولیت مدیریت دانشکده گوردن، سمت مدیر معارف در سودان را نیز عهده‏دار شود.

- آموزش پیش دبستانی که مدت آن دوسال است و سن ورود به این مرحله چهارسالگی می‏باشد.

- آموزش پایه (مرحله اساس) و مدت آن هشت سال است و دانش‏آموزان از سن شش سالگی وارد این مرحله آموزشی می‏شوند.

- آموزش دبیرستانی، کسانی که در امتحان نهایی مرحله اساس پذیرفته شوند، می‏توانند در این مرحله تخصصی ادامه تحصیل دهند و مدت آن سه سال است.



وضعیت آموزش عالی و مراکز مهم دانشگاهی

---

با تشکیل مدارس عالی در دهة دوم و سوم این قرن حرکت آموزش عالی در سودان آغاز شد. که فارغ التحصیلان مرحلة متوسطه در این مدارس عالی ادامه تحصیل می‏دادند. این مدارس عالی در سال ۱۹۴۵ میلادی در دانشکده گرودن ادغام شد. با توجه به وابستگی کامل دانشکدة گوردن به دانشگاه لندن، نظام آموزش عالی سودان کاملاً به روش غربی یا انگلیسی اداره می‏شد.

این وضعیت حتی بعد از سال ۱۹۵۶ م. که دانشگاه خارطوم تاسیس شد نیز ادامه داشت. از سال استقلال سودان (۱۹۵۶ م) تا سال ۱۹۸۹ م، توسعه و تغییر چشمگیری در آموزش عالی سودان بوجود نیامد، لذا ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها در این کشور جوابگوی تعداد فارغ التحصیلان دورة متوسطه که هر سال بیشتر می‏شدند نبود و همین امر سبب شد که عدة زیادی از دانشجویان سودانی برای ادامة تحصیل به خارج از کشور مهاجرت کننداکثر دانشگاه‌های سودان بنابر روش «نظام فصلی» اداره می‏شود که در این روش هر سال به دو فصل تحصیلی (ترم) تقسیم می‏شود و مدت هر ترم بین پانزده تا هفده هفته می‏باشد؛ و تعداد کمی از دانشگاه‌های سودان با روش سال تحصیلی دایر می‌باشد. برای گذارندن دوره کارشناسی چهار سال و دورة کارشناسی ارشد پنج سال و دانشکده‏های پزشکی به شش سال زمان نیاز می‏باشد. با تشکیل مدارس عالی در دهة دوم و سوم این قرن حرکت آموزش عالی در سودان آغاز شد. که فارغ التحصیلان مرحلة متوسطه در این مدارس عالی ادامه تحصیل می‏دادند.


دانشگاه‌های مهم سودان عبارتند از:

دانشگاه خارطوم، دانشگاه ام درمان اسلامی، دانشگاه بین المللی افریقا، دانشگاه نیلین، دانشگاه دخترانه الاحفاد، دانشگاه قرآن کریم



تاریخچه مختصر، چگونگی و میزان رابطه با ج. ا. ایران

---

روابط دو کشور در سال‌های اخیر در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی با توجه به همسویی دولت مرکزی سودان با بسیاری از سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران، در سطح بسیار خوبی قرار داشته است. دیدار جناب آقای خاتمی رئیس جمهور وقت از سودان از ۱۳ تا ۱۵ مهر ماه ۱۳۸۳، سفر جناب آقای عمر البشیر رئیس جمهور سودان به تهران از ۴ الی ۶ اردیبهشت ماه ۱۳۸۵، سفر جناب آقای دکتر احمدی نژاد رئیس جمهوری وقت کشورمان به خارطوم از ۹ الی ۱۰ اسفند ۱۳۸۵ و سفر آقای دکتر حداد عادل ریاست محترم مجلس شورای اسلامی به خارطوم از ۱۳ الی ۱۵ بهمن ماه ۱۳۸۶ بود.

جمهوری اسلامی ایران و سودان در بسیاری از موضوعات، از جمله مسائل منطقه‌ای و بین المللی دارای مواضع مشابه و یکسانی بوده و از مواضع یکدیگر در محافل بین المللی حمایت می‌نمایند. بر همین اساس دولت سودان جزء کشور‌هایی است که مجدانه از فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران پشتیبانی نموده و اتهامات وارده از سوی امریکا و همپیمانان آن مبنی بر حمایت کشورمان از تروریسم و نقض حقوق بشر را مردود دانسته است.

این کشور به طور کلی روابط نزدیک و خوبی با جمهوری اسلامی ایران داشته و دارد. با توجه به علاقه‌ای که به تحکیم روابط دوستی و همکاری فیمابین در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی وجود دارد، این روابط طی سال‌های گذشته رو به گسترش بوده و هر دو کشور تلاش در ارتقاء روابط فی مابین را دارند. در راستای بهبود روابط سیاسی دو کشور، آقای عمرالبشیر رئیس جمهور سودان در شهریور ماه ۹۱ به همراه وزیر امورخارجه آن کشور در راس هیاتی بلند پایه ۳۲ نفره جهت شرکت در اجلاس غیرمتعهد‌ها وارد تهران شد. وی ضمن سخنرانی در اجلاس با مقام معظم رهبری و سایر مقامات بلند پایه کشورمان دیدار و در زمینه توسعه روابط فی مابین مذاکره نمود. همچنین جناب آقای لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی کشورمان در راس هیاتی بلند پایه برای شرکت در نشست روسای مجلس کشور‌های اسلامی در بهمن ماه ۹۱ وارد خارطوم شد و با رئیس جمهور، رئیس مجلس و سایر مقامات سودانی دیدار و مذاکره نمود. وزیر نفت سودان نیز به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور آن کشور در اسفند ماه ۹۱ برای امضای قرارداد خرید نفت وارد تهران شد.

در کل وضعیت همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... از سطح مناسبی برخوردار می‌باشد.


حضور فعال اقتصادی ایران در قالب شرکت‌های مانند ایران گاز (با سابقه دو دهه فعالیت)، لاستیک سازی بارز، روغن سازی و چند شرکت‌های راه سازی و... که می‌تواند تضمین کننده ادامه فعالیت‌ها باشد.

با توجه به علاقه‌ای که به تحکیم روابط دوستی و همکاری فیمابین در زمینه‌های آموزش، پزوهش، علوم و فرهنگ بین دوکشور وجود دارد و بر اساس موافقتنامه فرهنگی منعقد شده سال ۱۳۵۲ در شهر تهران، کار فرهنگی آغاز گردید و بعداز انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۷ با ایجاد نمایندگی فرهنگی مسقل از سفارت به کار فرهنگی ادامه داده شد.