کلیات
اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورای سال ۶۱ق که با ۲۰ صفر مصادف است. براساس برخی از نقلها، اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند؛ البته گروهی از علما همچون شیخ مفید و شیخ طوسی تصریح کردهاند که اسرا در بازگشت از شام به مدینه رفتند. همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است. براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.
زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) از نشانههای مؤمن دانسته شده است.
۲۰ صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری میکنند. پیادهروی اربعین شیعیان به سوی کربلا، یکی از گستردهترین مراسم عزاداری شیعیان بوده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.
ریشه تاریخی
اربعین به معنای چهلم است و ۲۰ صفر را که چهل روز بعد از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا است، اربعین حسینی یا روز اربعین مینامند. طبق نقلهای تاریخی، جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر اسلام(ص)، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است. بنابه نقل کتاب «لهوف»، بازماندگان حادثه کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا را زیارت کردهاند.
بازگشت اسیران کربلا
سید ابن طاووس در لهوف نقل کرده است هنگامی که اسیران کربلا در راه بازگشت از شام، به عراق رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». پس هنگامی که آنها به قتلگاه رسیدند، جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنیهاشم را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به مدینه بازگشتند. البته سید بن طاووس تاریخ ورود به کربلا را ذکر نکرده است. وی در کتاب اقبال الاعمال ورود اسرا به کربلا و همچنین مدینه در روز اربعین را بعید دانسته است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی (۱۲۹۳-۱۳۵۸ش) در کتاب تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را درست دانسته است. برخی نیز با توجه به شواهد و قراینی همچون درستی احتمال الحاق سر امام حسین(ع) به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر و وجه استحباب زیارت اربعین حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانستهاند.
شیخ مفید و شیخ طوسی و کفعمی تصریح کردهاند که کاروان اهل بیت (ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفتهاند نه کربلا. گروهی مانند محدث نوری و شیخ عباس قمی نیز معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. علاوه بر این برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.
گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانستهاند.[نیازمند منبع] برخی دیگر، اربعین سالهای بعد را زمان این رویداد شمردهاند.
الحاق سر به بدن
براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع) که در روز عاشورا جدا شده بود، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد. این قول مشترک میان بسیاری از مورخان و اندیشمندان شیعه و سنی است.
ابن شهر آشوب سخن سید مرتضی که گفته است «روایت کردهاند که سر امام حسین(ع) با جسد در کربلا دفن شد»، نقل کرده و سپس از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.
براساس برخی گزارشهای حدیثی و تاریخی، سر امام حسین(ع) در حرم امام علی(ع) در نجف، قبرستان بقیع در مدینه، دمشق و مصر دفن شده است.
زیارت اربعین
در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین یکی از پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. زیارتنامهای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارتنامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.
به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده میشود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.
راهپیمایی اربعین
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء مینویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت مقید بودهاند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت میگیرد یکی از پرجمعیتترین راهپیماییها در جهان شمرده میشود. پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده است، به طوری که گزارشها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲ش، حدود ۲۰ میلیون در سال ۱۳۹۳ش و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴ش خبر دادهاند.
آمار وزارت کشور عراق حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۲ش دستکم یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی به عراق آمده و در راهپیمایی اربعین شرکت کردهاند.
انتفاضه اربعین
در إنتفاضه صفر عراق، شیعیان عراق در قالب پیادهروی اربعین بر ضد حکومت حزب بعث در صفر سال ۱۳۹۷ق (برابر با ۱۹۷۷م-۱۳۵۵ش) قیام کردند. در این سال حزب بعث عراق برگزاری مراسمهای مذهبی و برقراری موکب و پیادهروی به کربلا را ممنوع کرد؛ اما مردم نجف در ۱۵ صفر آماده برگزاری مراسم پیادهروی اربعین شده و به سمت کربلا حرکت کردند. این حرکت با برخورد حکومت صدام حسین مواجه شد و تعدادی از مردم کشته و گروهی نیز زندانی شدند. سید محمدباقر حکیم در این انتفاضه به حبس ابد محکوم شد و برای برخی علما همچون علامه عسکری، سید محمدحسین فضلالله که از عراق فرار کرده بودند، نیز حکم اعدام غیابی صادر شد.
در پی حضور گسترده زائران حضرت امام حسین (ع) در مراسم پیادهروی اربعین حسینی ، ایرانسل با بهروزرسانی پنج بسته اینترنت رومینگ بینالملل ویژه اربعین، دو بسته ترکیبی نیز به این منظور معرفی کرد.
کد خبر: ۱۱۳۹۷۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹
همزمان با اعزام کاروان امدادرسانی به مناطق مرزی
همزمان با اعزام کاروان امدادرسانی اربعین به مناطق مرزی عراق، «گواهیار»، ناوگان امدادی خدمات پس از فروش ایران خودرو دیزل برای ارایه خدمات به محصولات این شرکت با حضور مدیرعامل ایرانخودرو راهاندازی شد.
کد خبر: ۱۱۳۹۷۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹
جمع کثیری از زائرانی که خود را برای مراسم پیادهروی اربعین حسینی (ع) به عراق رساندهاند طی روزهای اخیر با سفر به سامرا، حرم امامین عسکریین(ع) را زیارت میکنند.
کد خبر: ۱۱۳۹۷۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹
خدمات پس از فروش گروه بهمن از 18 لغایت 29 شهریور ماه در طرح اربعین حسینی (ع)، خدمات امدادی به تمامی خودروهای تولیدی خود را در مسیرهای منتهی به مرزهای خروجی ارائه می دهد.
کد خبر: ۱۱۳۹۶۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹
به منظور خدمات رسانی به عاشقان اباعبدالله الحسین (ع)؛
شرکت ملی صنایع مس ایران بهمنظور خدماترسانی به عاشقان اباعبدالله الحسین و مشارکت در برگزاری آیین پیادهروی مراسم اربعین اقدام به برپایی 3 موکب کرده است.
کد خبر: ۱۱۳۹۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹
اپلیکیشن «ایران من» در خدمت زائران اربعین حسینی قرار دارد تا خدمات رایگانی از جمله اعلام موقعیت در کشور عراق، دریافت QR کد ویژه زائران و خودروها، دسترسی به سامانه جامع زیارت ائمه معصومین و… را در اختیار عاشقان امام حسین (ع) قرار دهد.
کد خبر: ۱۱۳۹۶۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۹
زائران انفرادی سفر اربعین میتوانند جهت استراحت و خواب از صحن حضرت زهرا (س) در مجاورت حرم حضرت علی(ع) استفاده کنند.
صحن حضرت زهرا سلاماللهعلیها در مجاورت آستان مقدس علوی در نجف اشرف از اول تا بیستم ماه صفر ۱۴۴۴ هجریقمری (ایام پیام روی اربعین) پذیرای زائران زیارت اربعین حسینی جهت استراحت و خواب است.
تمامی مساحت و امکانات این صحن شریف به زائران انفرادی اختصاص داده شده است و دیگر گروهها و مواکب در این صحن مستقر نیستند.
علاوه بر این امسال ۴ نقطه تعیین شده در صحن حضرت زهرا (س) به درمانگاههای موقت تخصیص داده شده است./زهرا پوروهاب
کد خبر: ۱۱۳۹۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۷
با نزدیک شدن به اربعین حسینی ، مشتاقان و ارادتمندان به اهل بیت در حرم امام اول شیعیان، حضرت علی(ع) حضور یافتند.
کد خبر: ۱۱۳۹۳۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۷
جانشین رئیس پلیس راهور به تشریح آخرین وضعیت محورهای مواصلاتی و خروج از کشور زائران از کشور پرداخت.
کد خبر: ۱۱۳۹۰۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۵
کاروان پیاده روی "مشایه الاهواز" با بیش از ۴۰ هزار زائر اربعین راهی کربلا شد. کوی ملاشیه اهواز با مشارکت دهها هزار نفر از اهالی بخش اسماعیلیه، بخش مرکزی اهواز، دهستان عنافجه، زرگان، کوی علوی، مندلی، زهیربه (گلدشت)، کوی سادات، سیاحی، شهرک رزمندگان، عین ۲ و دهها روستای دیگر، دوشنبه ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ با بدرقه مردم اهواز راهی چذابه شد تا حرکت خود را بسوی نجف و کربلای معلی ادامه دهد.
عکاس : سید موسی موسوی
کد خبر: ۱۱۳۹۰۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۵
شرکت خدمات پس از فروش ایرانخودرو همزمان با همایش پیادهروی اربعین حسینی ، طرح «با تو تا حرم» را از ۱۶ تا ۲۷ شهریورماه در نمایندگیهای منتخب و با حضور ناوگان امدادی اجرا میکند.
کد خبر: ۱۱۳۹۰۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۵
شرکت خدمات ارتباطی رایتل جهت تسهیل ارتباطات زائرین حسینی در ایام اربعین، بستههای تخفیفی ویژهای را در نظر گرفته است.
کد خبر: ۱۱۳۹۰۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۵
اعمال شب و روز اربعین و دعاهای مخصوص روز روز اربعین حسینی از جمله زیارت اربعین ، زیارت وداع اربعین و نماز اربعین مجموعه مستحباتی است که شیعیان در روز اربعین به جا می آورند.
کد خبر: ۱۱۳۹۰۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۵
رئیس ستاد مرکزی اربعین حسینی ، با بیان اینکه پیشبینی میکنیم امسال بین چهار تا پنج میلیون زائر اربعین حسینی داشته باشیم ، اظهارکرد: تاکنون دو و نیم میلیون نفر در سامانه «سماح» ثبت نام کردهاند و اکنون با توجه به نزدیک شدن به زمان راهپیمایی اربعین روزانه حدود ۱۰۰ هزار نفر در این سامانه ثبت نام می کنند.
کد خبر: ۱۱۳۸۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۴
همه ساله و در مراسم پیاده روی اربعین حسینی - اپراتورهای ایرانی نیز تلاش می کنند تا خدماتی هر چند کم به زائران ارائه کنند؛ خدماتی که البته توصیه این است که حتی المقدور به دلیل هزینه بالا از آن استفاده نشود و مسئله مکالمه و اینترنت با سیم کارت های عراقی صورت بپذیرد.
کد خبر: ۱۱۳۸۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۴
بانک سپه به منظور خدمت رسانی مطلوب به زائران اربعین حسینی ، امکان برداشت وجه نقد از دستگاه های خودپرداز بانک سپه را تا سقف 5 میلیون ریال در هر شبانه روز افزایش داد.
کد خبر: ۱۱۳۸۶۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۳
امسال حضور کودکان و نوجوانان در مرز مهران برای رفتن به مراسم اربعین حسینی بیشتر از سال های گذشته است.
مرز مهران این روزها پذیرای خیل عظیم زائران حسینی است، بسیاری از زائران همراه با خانواده و فرزندان خود در پیاده روی اربعین شرکت کردهاند.
حضور کودکان در گرمای ۴۵ درجه مهران در نوع خود جالب توجه است. بسیاری از خانواده از شهرهای بسیار دور خود را مرز مهران رساندهاند تا در مراسم اربعین شرکت کنند./رمضان نوری
کد خبر: ۱۱۳۸۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۱
شعب منتخب بانک ملت در سراسر کشور به زائران اربعین حسینی ارز ارایه می کنند.
کد خبر: ۱۱۳۸۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۱
چند روز پیش فهرست مراکز فروش ارز اربعین (صرافیهای عضو بازار متشکل ارز ایران و شعب منتخب بانکهای عامل) برای فروش ارز اربعین اعلام شد.
کد خبر: ۱۱۳۸۳۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۱
شعب منتخب بانک سپه در سراسر کشور از فردا سه شنبه هشتم شهریور ماه به زائران اربعین حسینی ارز اربعین ارائه میکنند.
کد خبر: ۱۱۳۷۶۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۷