کلیات
آذَرَخَش یا رعدوبرق یا صاعقه پدیدهای طبیعی بر اثر برخورد ابرهای دارای بارهای ناهمنام، واکنشهای الکتریکی شدیدی به صورت نور تولید میگردد که با صدای شدیدی به نام تندر همراه است. در اثر برخورد ذرات آب یک جبهه هوای گرم به ذرات یخ یک جبهه هوای سرد، الکتریستهٔ ساکن به وجود میآید که نسبت به زمین دارای بارالکتریکی منفی بوده و در صورتی که فاصله منبع جریان الکتریکی نسبتاًنزدیک به سطح زمین باشد، صاعقه بروز میکند. در رعدوبرقهای شدید معمولاً بیشترین تخلیه الکتریکی صورت میگیرد.
در جریان آذرخش اندکی از نیتروژن هوا به آمیختهای نیتریدی در آب دگرگون میشود. آذرخشی که بین ابر و زمین است بیشتر از ابر به زمین میزند (رعد منفی) ولی در برخی موارد نادر هم رعد از زمین به ابر میزند (رعد مثبت). در این حالت (رعد مثبت) زمین دارای بار منفی است و ابر دارای بار مثبت.
به رعد پیشگام و کوب برگشتِ آن در تخلیه الکتریکی اَبربهزمین «کوب آذرخش» گفته میشود. درخشندگی شدیدی که در آخرین مرحله هر کوب آذرخش ناشی از تخلیه الکتریکی اَبر به زمین، از زمین به سوی پایه اَبر بالا میرود کوب برگشت یا کوب اصلی میگویند.
نقش رعد و برق در پاکسازی جو
دانشمندان در جریان یک تحقیق متوجه ترکیباتی به نام «رادیکالهای هیدروکسیل» در هوا شدند. این ماده بسیار واکنشپذیر که بیشتر با عنوان «پاککننده شیمیایی» شناخته میشود، از ترکیبهای شیمیایی مهمی است که در جو میتوان یافت.
دادههای برداشت شده از ابرهای طوفانی به هنگام رعد و برق ۱۰۰۰ رادیکال هیدروکسیل بیشتر از مقدار طبیعی را نشان دادهاند. دانشمندان تخمین میزنند چیزی در حدود ۲ تا ۱۶ درصد میزان اکسایش جو کره زمین، یا تمیزکاری که به صورت طبیعی در جو زمین اتفاق میافتد، توسط صاعقه انجام میشود.
آتش سنت المو
آتش سنت المو نام یک پدیده جوی الکتریکی است که با تخلیه بارهای الکتریکی همراه است. این پدیده درخششی است که در هوای توفانی و مرطوب، پیرامون صخرههای بلند و نوک تیز، دیده میشود. بر پایهٔ یک اصل فیزیکی، بارهای الکتریکی در نوک اجسام جمع میشوند. این بارها مولکولها و یونهای موجود در هوا را به سوی خود میکشند. این بارهای الکتریکی موجب تخلیه الکتریکی میشوند که با نور و درخشش همراه است. دریانوردان اروپایی در سده پانزدهم به بعد، نام این پدیده را آتش سنت المو نهادهاند.
نکتههای ایمنی
هنگام آذرخش باید:
- از کارهای بیرون خانه دست بکشید.
- در زمان رخ دادن آذرخش از خانه بیرون نروید.
- اگر که در خودرو هستید، در جایی مطمئن توقف کنید، موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پایین بکشید.
- درون ساختمان یا خودروی سقفدار بمانید.
- بدنه پولادی یک خودروی سقفدار به شرطی که فلز آن را لمس نکنید از شما به خوبی نگهداری میکند.
- از درختان تپهها، تیرکها، سیم برق هوایی، لولههای فلزی و آب دور شوید.
- هنگام آذرخش میتوانید، به درون ساختمان یا ایستگاه ترن زیرزمینی و مترو بروید.
- از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهیزید چون امکان دارد افزار درون حمام مایه انتقال جریان الکتریسته شوند.
- تنها در زمان اورژانسی آن هم در صورت امکان از تلفن بیسیم استفاده کنید.
- دو شاخه هر چیز برقی مانند رایانه را از برق خارج کنید، هواکش را خاموش کنید، به یاد داشته باشید برق ناشی از آذرخش میتواند مایه بروز صدمات جدی شود.
- از قرار گرفتن در آلونک یا ساختمانهای تک و منفرد در فضای باز خودداری کنید.
- از نزدیک شدن به هر افزار فلزی مانند تراکتور، تجهیزات کشاورزی، موتورسیکلت و دوچرخه پرهیز کنید.
- اگر در جنگل هستید، سرپناهی در کنار درختان کوتاه و تنومند بیابید و هرگز زیر درختان بلند نروید.
- اگر در فضای باز هستید، در صورت امکان به حالت خمیده و در درههای تنگ و ژرف پناه بگیرید، مراقب سیلهای ناگهانی باشید.
- به یاد داشته باشید که چنانچه در هنگام آذرخش موهایتان سیخ شد، نشانه نزدیکی برخورد با آذرخش است.
- به صورت چمباتمه روی زمین بنشینید، دستها را روی گوشها و سر را میان زانوها قرار دهید، تماس خود را با زمین هرچه کمتر کنید، به هیچ روی، روی زمین دراز نکشید.
- تلفن همراه خود را بر روی حالت هواپیما قرار دهید.
کارهای پس از روی دادن آذرخش در صورت نیاز به یاری با اورژانس «۱۱۵»، آتشنشانی «۱۲۵»، جمعیت هلال احمر «۱۱۲» یا سایر سازمانهای امدادی تماس بگیرید. در صورت مواجهه با فرد مصدوم، به سرعت چگونگی تنفس و تپش او را کنترل کنید در صورت قطع تنفس، با شتاب به او تنفس مصنوعی دهید و در صورت عدم لمس نبض کاروتید در مصدوم، احیای قلبی ـ ریوی را انجام دهید. محل ورود و خروج جریان الکتریسته را برای یافتن نشانههای سوختگی بررسی و پانسمان کنید، همچنین آسیبهای وارده به سیستم عصبی، شکستگی استخوانها و از دست دادن بینایی و شنوایی در مصدوم را بررسی کنید.
کد خبر: ۱۱۲۴۰۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۲
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از ادامه خیزش گرد و خاک در برخی استانهای کشور تا اواسط هفته آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۱۲۳۴۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۹
کد خبر: ۱۱۲۲۹۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۷
خیزش گرد و خاک در شرق کشور
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از وقوع رگبار، رعد و برق و وزش باد شدید موقت در برخی استانها و خیزش گرد و خاک در شرق کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۱۲۲۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۱
کد خبر: ۱۱۲۱۴۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۸
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از رگبار پراکنده باران، وزش باد شدید در برخی نقاط کشور و خیزش گرد و غبار در نوار شرقی ایران بهویژه زابل خبر داد.
کد خبر: ۱۱۲۱۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۷
کد خبر: ۱۱۲۰۰۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۳۱
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از کاهش دمای ۸ تا ۱۰ درجهای در برخی نقاط کشور و خیزش گرد و خاک تا پنج روز آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۱۱۹۶۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۹
سازمان هواشناسی با اشاره به تداوم بارش باران و رعدوبرق در ۱۴ استان نسبت به وزش باد خیلی شدید در برخی مناطق کشور هشدار داد.
کد خبر: ۱۱۱۸۴۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از رگبار باران در برخی استانها و وزش باد شدید و خیزش گرد و خاک همچنین افزایش محسوس دما در کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۱۱۸۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۱
کد خبر: ۱۱۱۷۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۰
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از رگبار و رعد و برق در نیمه شمالی کشور و خیزش گرد و خاک در غرب و جنوب غرب ایران خبر داد.
کد خبر: ۱۱۱۷۹۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۰
معاون پیشبینی و هشدار سازمان هواشناسی گفت: از امشب و همچنین روز آینده با انتقال گرد و خاک از روی عراق به کشورمان در استانهای واقع در نوار غربی کشور گرد و خاک خواهیم داشت.
کد خبر: ۱۱۱۷۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۴
اداره کل هواشناسی استان تهران از رگبار و رعد و برق با احتمال بارش تگرگ و وزش باد خیلی شدید خبر داد.
کد خبر: ۱۱۱۷۰۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۴
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا اعلام کرد که در روز جاری (جمعه) رگبار باران، رعد و برق و وزش باد شدید در اغلب مناطق کشور خواهیم داشت.
کد خبر: ۱۱۱۶۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۹
کد خبر: ۱۱۱۵۹۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۷
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا گفت: سهشنبه(۶اردیبهشت) گستره فعالیت سامانه بارشی کل کشور فرا خواهد گرفت در این روز در شمال ایلام، لرستان، جنوب کرمانشاه و چهار محال و بختیاری بارش شدت خواهد داشت.
کد خبر: ۱۱۱۵۵۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۵
کد خبر: ۱۱۱۵۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۴
براساس اعلام اداره کل هواشناسی استان تهران، برای امروز و فردا (۳ و ۴ اردیبهشت ماه) افزایش تدریجی دما و روزهای دوشنبه تا چهارشنبه (۵ تا ۷ اردیبهشت ماه) کاهش نسبی دما مورد انتظار است.
کد خبر: ۱۱۱۵۲۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۳
رئیس مرکز ملی پیشبینی و ومدیریت بحران مخاطرات وضع هوا از بارش شدید باران در پنج استان و وزش باد شدید در نقاط مختلف کشورخبر داد.
کد خبر: ۱۱۱۴۱۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۸