کلیات
اس-۳۰۰ یک سامانه موشکی سطحبههوای دوربرد و خودکششی با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاعهاست که در اواخر دهه ۱۹۷۰ در شرکت همکاریهای صنعتی آلماز برای نیروی دفاع هوایی شوروی ساخته شد. مدلهای مختلف این موشک درنامگذاری ناتو با نامهای سام ۱۰، سام ۱۲ و سام ۲۰ شناخته میشوند.
اولین مدل این موشک با نام اس-۳۰۰ پی برای نخستین بار در سال ۱۹۷۹ در شوروی عملیاتی شد، هرچند تکامل آن از سال ۱۹۶۹ به منظور ساخت موشک سطح به هوایی با برد ۷۵ کیلومتر که هم در نیروی زمینی و هم در نیروی دریایی استفاده شود، آغاز شده بود. این موشک در ابتدا برای رهگیری هواپیماها و موشکهای کروز ساخته شده و بعدها توانایی رهگیری موشکهای بالیستیک نیز به آن افزوده شد.
از جدیدترین مدلهای این سامانه میتوان به سامانه اس-۳۰۰ پیامیو اشاره کرد که یکی از پیشرفتهترین موشکهای زمین به هواست و توانایی آن را دارد تا اهدافی واقع در ارتفاع حداکثر ۲۷ کیلومتری را منهدم سازد. این سامانه توانایی پیگیری همزمان ۱۰۰ هدف و درگیری همزمان با ۱۲ هدف را دارد. زمان آمادهسازی آن حدود ۵ دقیقه و موشکهای آن از نوع انبارشوندهاست که مانند مهمات معمولی نیاز به هیچ گونه نگهداری در مدت عمر مفید خود ندارند.
اس-۳۰۰ شباهت زیادی به سامانه پدافندی آمریکایی امآیام-۱۰۴ پاتریوت دارد. مدلهای پیشرفتهتر اس-۳۰۰ توانایی اجرای تاکتیک «بزندررو» را دارند که بقاپذیری آنها را در شرایط جنگی افزایش میدهد و در شرایط ویژه میتوانند در نقش سلاح تهاجمیعمل کنند؛ برای مثال موشکهای اس-۳۰۰ چینی مستقر در تنگه تایوان توانایی حمله به فضای هوایی تایوان را دارند و تهدیدی برای تمام هواپیماهای آمریکایی بهشمار میروند که ممکن است در درگیری احتمالی به کمک این کشور بیایند؛ اس-۴۰۰ با نام ناتو سام-۲۰ سیستم موشکی تکاملیافته اس-۳۰۰ است که در سال ۱۹۹۹ معرفی و از سال ۲۰۰۶ وارد فعالیت در ارتش روسیه شدهاست. این سامانه در تاریخ ۱۳ آوریل سال ۲۰۱۶ میلادی از طریق بندر بازرگانی انزلی وارد ایران شد.
ویژگیها
موشک سطح به هوای اس۳۰۰ در سال ۱۹۷۹ برای دفاع از ساختمانهای حساس و مهم شوروی ساخته شد. این سامانه پدافندی سپس با تکمیل و توسعه بیشتر برای دفاع در برابر موشکهای بالستیک بکار میرود. تا کنون چندین نوع سامانه پدافندی اس-۳۰۰ با موشکهای متفاوت و سیستمهای راداری بهینه شده، افزایش ویژگی مقابله با اخلال الکترونیک، افزایش دقت برخورد باهدف به خصوص برای اهدافی که در ارتفاع کم پرواز میکنند و موشکهای بالستیک طراحی شدهاست. دستهبندی کلی این نوع سامانهها در نمودار درختی زیر نشان داده شدهاست.
انواع
اس ۳۰۰ انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره می شود.
اس ۳۰۰ پی
یکی از اولین موشکهای این سری است که به سفارش وزارت دفاع روسیه تولید شد. این موشک میتواند کلاهکی را به اندازه ۱۳۳ کیلوگرم با بیشینه برد ۴۷ کیلومتر حمل کند. کمترین برد آن پنج کیلومتر است و میتواند در ارتفاع ۳۰ متری پرواز کند. سرعتش به سه کیلومتر در ثانیه میرسد و در ۲۸ ثانیه میتواند از خود عکسالعمل نشان دهد. زمان آماده پرتاب شدنش کمتر از پنج دقیقهاست.
اس ۳۰۰ اف
مدل S-۳۰۰F امکان نصب بر روی کشتیها را دارد و در سال ۱۹۸۴ ساخته شد. این مدل در اصل موشک متناسب با نیازهای نیروی دریایی روسیه بود که از سیستم پرتاب ۵ V۵۵RM استفاده میکند. سرعت آن ۴۶۸۰ کیلومتر در ساعت است و میتواند کلاهکی به اندازه کلاهک مدل اس ۳۰۰ پی، ولی با بردی دو برابر (حدود ۹۰ کیلومتر) را با خود حمل کند. بیشینه سرعت آن ۶۱۲۰ کیلومتر در ساعت و طول خود موشک با کلاهک ۲۵/۷ متر است. کمترین برد آن هفت کیلومتر و سقف پروازش ۲۵ کیلومتر است و با سوخت جامد نیروی پیشرانش را تأمین میکند. یک سیستم راداری معروف به ریف روی آن نصب کردند که میتواند در یک زمان شش هدف را شناسایی کند و به آنها هجوم برد.
اس ۳۰۰ افام
مدل S-۳۰۰FM در سال ۱۹۹۰ ساخته شد که باز هم مدلی برای نیروی دریایی بود. بسیار مدرن و پیشرفته بود. بیشینه سرعت آن به ۱۰ هزار کیلومتر در ساعت میرسد، وزن آن ۱۴۸۰ کیلوگرم است و این تفاوت بیش از هزار کیلوگرمی را میتوان در وضعیت نیروهای پیشران این موشک دانست. طول آن ۵/۷ متر، قطرش ۵۲/۰ متر و فاصله دوسر بالچههای عقب ۰۳/۱ متر است. برد آن ۹۰ کیلومتر است و میتواند ۱۵۰ کیلوگرم کلاهک را با خود حمل کند. بیشینه سرعتی معادل ۷۵۶۰ کیلومتر در ساعت دارد که در ارتفاع ۲۵ هزارمتری پرواز میکند.
اس ۳۰۰ وی
اس-۳۰۰ وی که با نام ناتو سام-۱۲ گلادیاتور یا جیانت شناخته میشود، برخلاف مدلهای دیگر در کارخانه آنتی تولید میشود. این مدل بر روی یک خودرو شنیدار نصب میشود که مشابه شاسی نفربر امتیالبی است. به همین دلیل قابلیت تحرک این سیستم در خارج از جاده بسیار بیشتر از انواع دیگر است. این سیستم برای نیروی زمینی ساخته شده (وی مخفف وویسکا به معنی نیروی زمینی است) تا به عنوان دفاع هوایی خط اول جایگزین سام-۴ شود. در این سیستم تأکید بیشتری بر روی دفاع ضدبالستیک شده و یک رادار مخصوص برای درگیری با موشکهای بالستیک برای این سیستم تهیه شدهاست.
اس ۳۰۰ پیامیو
این موشک از لحاظ ظاهری بسیار شبیه مدل FM است حتی وزنش با آن یکی است. طول آن ۹۸/۶ متر، قطرش ۴۵/۰ متر و فاصله دوسر بالش ۰۴/۱ متر است. در ارتفاع ۲۷ هزار متری پرواز میکند و سوختش از مواد جامد تشکیل میشود. کمترین بردش پنج کیلومتر و بیشترین برد آن ۹۰ کیلومتر است. مدل بعد در سال ۱۹۹۷ ساخته شد که در واقع یک نمونه برداری از مدل MU بود. این موشک MU-۲ نام داشت که از لحاظ اندازه و ابعاد دقیقاً مانند مدل قبلی بود، ولی بردش به میزان ۱۰۵ کیلومتر افزایش یافته بود یعنی برد کلی آن به ۱۹۵ کیلومتر رسید. توانایی حمل آن نیز بیشتر شدهاست و میتواند ۱۸۰ کیلوگرم کلاهک را با خود حمل کند. سری ساخت این موشکها تا سال اخیر ادامه یافت.
اس ۳۰۰ ویام
اس ۳۰۰ ویام نوع ارتقایافته اس-۳۰۰ وی است. در این مدل که نام ناتو سام-۲۳ گلادیاتور هم شناخته میشود از یک خودرو فرماندهی جدید و رادارهای جدید استفاده شدهاست. برد مفید موشکهای این مدل به ۲۰۰ کیلومتر افزایش یافتهاست. مدل صادراتی این سیستم آنتی-۲۵۰۰ نام دارد که به ونزوئلا و مصر صادر شدهاست.
اس ۳۰۰ وی-۴
مدل ارتقایافته اس-۳۰۰ وی (آنتی-۲۵۰۰) که تحویل آن از سال ۲۰۱۴ به نیروی زمینی روسیه آغاز شده و برد مؤثر آن ۴۰۰ کیلومتر اعلام شدهاست.
خرید اس-۳۰۰ برای ایران
در سال ۲۰۰۷ قراردادی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار برای فروش ۵ سیستم اس-۳۰۰ از سوی روسیه به ایران به امضاء رسیده بود که بدون تحویل هیچگونه موشکی از سوی روسها فسخ شد. دمیتری مدودف رئیسجمهور روسیه در سال ۲۰۱۰ در راستای اجرای قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت دستوری را صادر کرد که به موجب آن فروش هرگونه موشک و جنگافزارهای دیگری، چون تانکهای جنگی، خودروهای زرهی، ادوات توپخانهای کالیبر بالا، کشتیها و هواپیما و هلیکوپترهای نظامی به ایران ممنوع شدهبود.
ایرانیها نیز یک درخواست غرامت ۴ میلیارد دلاری را به دیوان بینالمللی داوری فرستادند. وزیر دفاع ایران نیز در سال ۹۱ اعلام کرد که ایران طرح تولید موشک مشابهی به نام باور ۳۷۳ را در دست دارد. روسها در تلاش برای صرفنظر کردن ایران از درخواست غرامت، سیستمتور ام-۱ را به جای آن پیشنهاد دادند که گفته میشود ایران رد کردهاست. آنتی ۲۵۰۰ نیز پیشنهاد دیگری است که میتواند برای نیازهای ایران مناسبتر باشد. اس-۳۰۰ پیامیو مطابق با نیازهای نیروهای دفاع موشکی توسعه یافته، اما آنتی-۲۵۰۰ برای نیروی زمینی ساخته شدهاست و میتواند برای نیروی زمینی بزرگ ایران سودمند باشد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در سفری که به مسکو داشت گفته بود که تهران تمایلی ندارد به جای سامانه اس ۳۰۰ از روسیه سامانه آنتی-۲۵۰۰ دریافت کند، اما در دیماه ۱۳۹۳ اعلام شد که هیئتی از سوی ایران برای بررسی دریافت یک سیستم جایگزین برای اس-۳۰۰ به روسیه خواهد رفت. آخرین اخبار در ۱۴ مارس ۲۰۱۵ مطابق با ۲۴ فروردیم ماه ۹۴ ولادمیر پوتین دستور لغو ممنوعیت تحویل سامانه s۳۰۰ به ایران را صادر کرد.
ارتش ایران سامانه اس-۳۰۰ در تاریخ۲۹ فروردین سال ۱۳۹۵ در محل مرقد امام خمینی (ره) در رژه نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران از مقابل جایگاه عبور کرد.
اس ۳۰۰ خریداری شده از نوع S_۳۰۰PMU۲ محصول سال ۱۹۹۷ است که به ایران تحویل داده شدهاست و در اسفند ما ۱۳۹۵ در رزمایش مشترک ارتش جمهوری اسلامی اس ۳۰۰ امتحان خود را به خوبی پس داد.
تصاویر ماهوارهای یک شرکت اطلاعاتی صهیونیستی به نام «ایمیج ست» در یکشنبه استقرار کامل چهار سامانه دفاع موشکی «اس-300» ارتش روسیه در استان «مصیاف» در شمال غربی سوریه را نشان میدهد.
کد خبر: ۹۰۸۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۱۰
نبض خبر؛
وزارت دفاع روسیه تصاویری از تحویل سامانههای موشکی اس-300 به طرف سوری منتشر نمود که در شبکه تلویزیونی «ازوزدا» و «راسیا- 24» پخش گردید. در این تصاویر دیده میشود که تجهیزات سامانههای موشکی از یک فروند هواپیمای حمل و نقل نظامی روسی تخلیه میشود. این عملیات در تاریکی شب صورت گرفته است.
کد خبر: ۸۳۹۴۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۱۱
جنگ افزار؛
روسیه در رزمایش وستوک 2018 در کنار چین، افزایش قدرت نظامیاش را در هوا، زمین و دریا به نمایش میگذارد. این رزمایش قرار است روز پنجشنبه با همکاری چین و مغولستان برگزار شود. رزمایش عظیمی که پس از فروپاشی شوروی سابقه نداشته و 300 هزار نظامی، هزار هواپیما و 80 ناو در آن شرکت میکنند. برای این رزمایش تمامی سامانههای اس 300 ، اس 400 و پانتسیر-اس 1 یا سام-22 روسیه فعال شده که مراحل فعال شدن این سامانههای دفاع هوایی را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۳۳۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۲۲
آخرین تحولات خاورمیانه؛
در چند روز گذشته، مباحث و خبرها پیرامون برجام و تصمیم نهایی ترامپ در مورد ماندن یا خروج از آن متمرکز بوده است. در همین راستا، دیدار روز گذشته رؤسای جمهور آمریکا و فرانسه در کاخ سفید با محوریت برجام، همه نگاه ها، تحلیل ها و خبرها را متوجه خود کرد؛ جایی که دو رئیس جمهور به شدت به ایران تاختند؛ با این تفاوت که مکرون خواهان حفظ برجام است و در این سفر قصد داشته ترامپ را متقاعد کند که در برجام بماند و در قبال آن با موضع آمریکا علیه ایران در مسائل دیگر همراه شود.
کد خبر: ۷۹۳۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۵
تکنوتابناک؛
به تازگی یکی از آخرین مدل های سامانه اس 300 که فقط یک نسل با اس 400 فاصله تکنولوژی دارد، در ایران رسماً عملیاتی شده است. این سامانه تا سقف 400 کیلومتر شعاع عملیاتی دارد و با توجه به سفارش چهار گردان از سامانه به ایران، وسعت قابل توجهی از ایران مصونیت هوایی یافته. در این ویدیو مشخصات کلی سامانه ی اس 300 که تحویل ایران داده شده و جزئیات این سامانه را میبینید.
کد خبر: ۶۷۵۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۲۰
سوخوهای 30 به ایران نرسیده، برادر کوچکترشان به چین فروخته شد؛
خبر فروش 20 فروند جنگنده سوخو 35 به چین در حالی که مذاکرات چندباره این کشور برای فروش برادر بزرگ تر این جنگنده، یعنی سوخو 30، به کشورمان به نتیجه نرسیده و فرجام نیافته، اتفاق ناخوشایندی است که بار دیگر بدقولی های فراوان همسایه شمالی کشورمان را یادآوری میکند؛ بدقولی هایی شبیه داستان فروش اس 300 یا پایان ساخت نیروگاه اتمی.
کد خبر: ۶۶۲۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۱۴
موسسه تحلیلی «عزرییل پراجکت»:
مدیر موسسه تحلیلی آمریکایی اذعان داشت، تاسیسات اتمی زیرزمینی فردو، با افزوده شدن سامانه موشکی «اس-300» پیش از پیش تقویت شد.
کد خبر: ۶۱۹۴۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۱۱
نشریه کویتی الجریده گزارش داد؛
دولت روسیه برای چندمین بار ارسال تجهیزات سیستم دفاع ضد موشکی به ایران را متوقف کرد. روسها در عهدشکنی و عدم وفای به عهد برای ایرانیان سابقهای طولانی دارند. تعلیق ارسال سیستم اس ۳۰۰ به ایران توسط روسها، دیگر ضرب المثلی از عهد شکنی در بین ایرانیان شده است.
کد خبر: ۵۷۲۷۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۱۶
رئیس کمیته امور دفاعی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که محموله سامانه موشکی S300 از روسیه به سمت کشورمان بارگیری شده است.
کد خبر: ۵۶۹۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۰۳
مشاور رییس جمهوری روسیه گفت؛ روسیه سامانه دفاع موشکی اس 300 را به ایران تحویل خواهد داد.
کد خبر: ۵۶۹۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۰۲
سرلشکر فیروزآبادی:
رئیس ستادکل نیروهای مسلح گفته است: درباره تحویل و جابجایی سامانه موشکی اس ۳۰۰ اطلاع رسانی خواهد شد.
کد خبر: ۵۶۸۹۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۲۹
کیوسک بین المللی «تابناک»؛
واکنش رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه به انفجار دیشب آنکارا، انتقادات اردوغان از سیاست غرب در سوریه، آمادگی مصر برای اعزام نیروی نظامی به کشورهای منطقه، تکذیب تحویل سامانه موشکی « اس 300 » به ایران و نتایج آخرین نظرسنجی ها درباره انتخابات آمریکا، از جمله مهمترین موضوعاتی است که امروز مورد توجه مطبوعات و رسانه های بین المللی قرار گرفته است.
کد خبر: ۵۶۸۸۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۲۹
وزارت دفاع روسیه ارسال سریع اولین سری از سامانه دفاع موشکی اس -300 به ایران را که پنجشنبه هفته جاری اعلام شده بود ، تکذیب کرد.
کد خبر: ۵۶۸۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۲۸
منابع روس اعلام کردند نخستین سامانه پدافند هوایی اس-300 به ایران فردا 29 بهمنماه تحویل داده میشود.
کد خبر: ۵۶۸۷۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۲۸
معاون نخستوزیر روسیه اعلام کرد که ایران شکایت خود از روسیه در رابطه با تحویل سامانه موشکی اس ۳۰۰ را پس گرفته است.
کد خبر: ۵۶۰۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۱
کد خبر: ۵۵۷۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۰۷