کلیات
دروازهبان در اصطلاح تعریف شده از فدراسیون بینالمللی فوتبال به بازیکنی گفته میشود که فضایی را در میان خط حملهٔ حریف و دروازهٔ خودی، به عنوان آخرین نفر دفاعی تیم، محافظت میکند. وظیفهٔ اصلی دروازهبان مراقبت از دروازه و پیشگیری از دریافت گل محسوب میشود. دروازهبان تنها بازیکنی میباشد که حق استفاده از دست برای محافظت از دروازه خودی دارد. (فقط در محوطه جریمه تیم خودی) هر تیم باید در تمام لحظات بازی یک دروازهبان در اختیار داشته باشد.
اگر یک دروازهبان به دلایل مختلف (مصدوم شدن یا اخراج شدن از زمین بازی) مجبور به ترک زمین شود، بازیکن دیگری باید به جای او درون دروازه قرار بگیرد. (حتی اگر برای تیم هیچ تعویضی باقی نمانده باشد و از تمام تعویضهای مجاز تیم استفاده شده باشد)
لباس دروازبان
رنگ لباس دروازهبان با بقیه بازیکنان تیم متفاوت است و در اغلب تیمها معمولاً شماره ۱ مخصوص یکی از دروازهبانهای تیم میباشد. البته همیشه استثناهایی وجود داشتهاند که از آن جمله میتوان به دروازهبان تیم ملی فوتبال پرتغال ویکتور بایا اشاره کرد که همیشه شماره ۹۹ میپوشید و دروازهبان تیم ملی فوتبال آرژانتین در جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸ و ۱۹۸۲ (آرژانتین) که شماره ۵ بر تن میکرد. معمولاً شمارههای ۱ و ۱۲ و ۲۲ مخصوص دروازهبان هاست.
روز جهانی دروازه بان
در تقویم میلادی روز ۱۴ آوریل به عنوان روز جهانی دروازه بان اعلام شده است. البته این روز میان جامعه ورزشی و به ویژه فوتبالیست ها مرسوم نیست و بسیاری عقیده دارند چنین نامگذاری در این رابطه بدون توجه به دیگر فوتبالیست ها درست نیست.