در مورد شیمی درمانی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات

شیمی‌درمانی ( Chemotherapy) یکی از روش‌های درمان سرطان است که با استفاده از یک یا چند داروی شیمی‌درمانی انجام می‌شود. شیمی درمانی معمولاً با هدف درمان سرطان با استفاده از ترکیبی از داروها یا با هدف افزایش عمر بیمار، ممانعت از گسترش سرطان و رفع بعضی از علائم سرطان به عنوان یک درمان تسکینی انجام می‌شود. داروهای شیمی‌درمانی معمولاً به صورت غیر اختصاصی تزریق شده و در تمام بدن پخش می‌شوند. این داروها تأثیر سایتوتوکسیک دارند و وارد سلول‌ها شده و با مهار میتوز و تقسیم سلولی یا با ایجاد اختلال در ساختار و عملکرد دی‌ان‌ای و جلوگیری از ترمیم و بازسازی دی‌ان‌ای مانع از تکثیر سلول‌های سرطانی و رشد و گسترش آن‌ها می‌شوند.

شیمی‌درمانی ممکن است همراه با سایر روش‌های درمان سرطان مانند پرتودرمانی، جراحی و گرماافزایی انجام گیرد. این نوع درمان همچنین ممکن است اثرات جانبی منفی بر سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن مانند مغز استخوان، دستگاه گوارش و فولیکول مو داشته باشد و منجر به ریزش موها، نارسایی مغز استخوان، سرکوب سیستم ایمنی، مشکلات پوستی، مشکل در ناخن‌ها و التهاب مخاط شود.

پیشینه

کاربرد داروهای شیمیایی به هند باستان برمی‌گردد. هندی‌ها سیستمی از داروهای شیمیایی که آیورودا نامیده می‌شد را طراحی کردند، که در آن بعضی از فلزات همراه با برخی از گیاهان برای معالجه طیف وسیعی از بیماری‌ها به کار برده می‌شد. بعد از آن‌ها و در زمانی نزدیکتر به زمان ما در قرن دهم میلادی می‌توان به پزشک ایرانی، محمدبن زکریای رازی اشاره کرد که استفاده از مواد شیمیایی از قبیل مس و زاج و جیوه و نمک ارسنیک و نمک آمونیم و طلا و گچ و خاک رس و صدف و قیر و الکل را به منظور معالجه بیماری‌ها متداول ساخت. ساخت اولین داروی شیمی درمانی سرطان به اوایل قرن بیستم برمی‌گردد؛ ولی در اصل این دارو به این منظور ساخته نشد و قصد استفاده از آن به عنوان دارو نبود. این ماده گاز خردل بود که در جنگ جهانی اول به عنوان سلاح جنگی به کار برده شد و در فاصله جنگ جهانی اول و دوم و در جنگ جهانی دوم نیز بر روی آن مطالعاتی صورت گرفت. در طول جنگ جهانی دوم مشاهده شد که تعدادی از افراد که به صورت اتفاقی این گاز را تنفس کرده‌اند، سال ۱۹۴۰ به تعدادی از افراد که به نوع پیشرفته لیمفوما (سرطانی که به گلبول‌های سفید خون مرتبط است) مبتلا بودند دارو به سیاهرگ آن‌ها تزریق شد. بهبود آن‌ها موقتی ولی قابل ملاحظه بود. این تجربه به تحقیقات گسترده دربارهٔ مواد مشابهی که بتوانند بر روی سلول‌های سرطانی چنین اثری بگذارند انجامید. صنایع چند میلیارد دلاری داروسازی ساخته شد و انقلابی هدفمند در زمینه داروسازی به وقوع پیوست؛ ولی محدودیت‌هایی در زمینه داروهای شیمیایی وجود داشت که هنوز نیز وجود دارد. اولین نوع مدرن ماده شیمی درمانی ارسفنامین بود که به پاول ارلیخ برمی‌گردد. همچنین ترکیبات آرسنیکی بود که در سال ۱۹۰۹ کشف شد و برای معالجه سیفلیس به کار برده شد. بعد از آن سولفانامیدها توسط دومگ و پنیسیلین توسط الکساندر فلمینگ کشف شد.

واژهٔ شیمی‌درمانی

واژهٔ شیمی‌درمانی ممکن است به درمان عفونت‌های میکروبی به آنتی‌بیوتیک‌ها نیز اطلاق شود که این نوع از شیمی‌درمانی در دسته‌بندی شیمی‌درمانی ضدمیکروبی قرار می‌گیرد.

سیر تحولی و رشد

۳۰ سال اول قرن بیستم، شاهد پیشرفت مواد شیمی درمانی مفیدی بود که در بین آنها، ترکیبات آلی حاوی فلزات سنگین مانند آرسنیک، جیوه و آنتیموان، رنگها و تغییرات چندی در مولکول کینین بود. این مواد، پیشرفتهای فوق‌العاده مفیدی را نشان داد، ولی با این حال زیانهایی دربرداشت. ۳۰ سال دیگر از قرن بیستم، شامل دوران بیشترین پیشرفت در زمینه شیمی درمانی است.

اساس و مبنای عملکرد

سرطان معمولاً ناشی از تقسیم سلول‌ها به شکل بی‌رویه و کنترل نشده‌است که ممکن است به دلایل ژنتیکی یا محیطی رخ دهد. به‌طور کلی بسیاری از داروهای شیمیایی که به منظور شیمی درمانی سرطان به کار برده می‌شوند، بر روی تقسیم سلولی سلول‌های سرطانی اثر می‌گذارند؛ به خصوص در مورد آن دسته از سرطان‌هایی که سرعت تقسیم سلولی در آن‌ها بسیار بالاست. این داروها که سبب آسیب رساندن به سلول می‌شوند، سایتوتوکسیک نامیده می‌شوند. برخی از این داروها باعث می‌شوند که سلول دستخوش تغییرات اساسی شده و رشد و تکثیر آن طی مرگ برنامه‌ریزی شدهٔ سلول یا آپوپتوز متوقف شود. دانشمندان هنوز در حال بررسی و مطالعه ویژگی‌های منحصربه‌فرد سلول‌های سرطانی خطرناک و مقاوم هستند تا بتوانند آن‌ها را به‌طور ویژه مورد هدف قرار دهند. این کار به این دلیل است که در طول فرایند شیمی درمانی علاوه بر سلول‌های سرطانی، سلول‌های دیگر، مانند سلول‌های مربوط به رشد مو و سلول‌های داخلی روده که سرعت رشد بالایی دارند مورد حمله قرار می‌گیرند؛ و جریان رشد آن‌ها نیز متوقف می‌شود؛ که باعث اختلال در امور بیمار می‌شود. گرچه بعضی از داروهای مناسب تر نیز ساخته شده که پزشکان را قادر می‌سازد تا به نحو بهتر به درمان سرطان بپردازند. شیمی درمانی بر روی تقسیم سلولی تأثیر می‌گذارد و به‌ویژه تومورهای با رشد بالا، بیشتر تأثیر می‌پذیرند. چرا که در هر حال تعداد زیادی از سلول که در حال تقسیم هستند مورد حمله قرار می‌گیرند؛ و تومورهای بدخیم با رشد پایین کمتر تأثیر می‌پذیرند. دارو بر روی تومورهای جوان بسیار بهتر عمل می‌کند؛ چرا که مکانیسم منظم تقسیم سلولی را متوقف می‌کند؛ و تولید مثل موفق را بازمی‌دارد و رشد، بسیار نامنظم شده و همین باعث می‌شود تا تومور کمتر از داروی شیمیایی تأثیر بپذیرد و دیگر به آن حساس نباشد. مشکل دیگر در تومورهای سخت و توپر این است که دارو به هسته تومور نمی‌رسد و راه حل این کار استفاده از لیزر و پرتو درمانی یا عمل جراحی است. باگذشت زمان سلول‌های سرطانی بیشتر از خود مقاومت نشان می‌دهند حتی اخیراً کشف شده که بر روی سلول‌های سرطانی نوعی پمپ وجود دارد که مواد شیمی درمانی را از داخل سلول خارج می‌کند. تحقیق در مورد این نوع پمپها ادامه دارد و دارو سازان برای جلوگیری از اعمال این نوع پمپ‌ها در تلاشند.

در مورد شیمی درمانی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

نبض خبر
آرش میراحمدی بازیگر تلویزیون که مبتلا به سرطان شده پس از بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه و مرخصی، حالا برای طی مراحل شیمی درمانی موهای خود را مقابل دوربین تراشیده است؛ لحظاتی تلخ که بسیاری را تحت تاثیر قرار داده است. این لحظات را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۳۴۸۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۶

آرش میراحمدی بازیگر ۵۲ ساله‌ تلویزیون که با بیماری سرطان پانکراس مبارزه می‌کند. در پی یک عارضه جدی کبدی در بیمارستان فیروزگر بستری و مورد عمل جراحی قرار گرفت.
کد خبر: ۱۱۹۳۰۸۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۴

شیمی‌درمانی یکی از راه‌های درمان سرطان است که البته برای کسانی که لازم است آن را انجام دهند مشکلاتی هم به همراه دارد؛ این افراد می‌توانند با مصرف برخی مواد غذایی این مشکلات را کاهش دهند.
کد خبر: ۱۱۸۹۵۸۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۴

کد خبر: ۱۱۷۵۰۴۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۲

محققان دانشگاه ویکتوریا با همکاری شرکت نانوتراپتیک اینتگریتید (Integrated Nanotherapeutics) نشان دادند که نانوذرات طلا می‌تواند درمان سرطان را مؤثرتر و آن را برای بیماران آسان‌تر کند.
کد خبر: ۱۱۷۰۷۲۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۱

دچار شدن به بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج شوک بزرگی به انسان وارد می‌کند، در حدی که فرد و اطرافیان وارد یک دوره سوگواری می‌شوند.
کد خبر: ۱۱۳۲۵۰۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹

کد خبر: ۱۱۳۱۲۴۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۱

گزیده‌ خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبر‌های «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۲۷۷۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۲

کد خبر: ۱۰۶۵۱۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۹

منظور از شیمی درمانی استفاده از داروهای ضد سرطان است. این داروها پس از ورود به خون به تمام بدن مسافرت کرده و تمام سلول های بدخیم چه در محل اولیه تومور (مبدا) و چه در مناطق انتشار یافته (متاستاز) را نابود می‏ کنند.
کد خبر: ۱۰۶۳۳۸۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۰

نتایج تحقیقات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که پرالاترکسات (فلوتین)، داروی شیمی‌درمانی که در اصل برای درمان لنفوم ساخته‌شده است می‌تواند برای درمان بیماری کووید-۱۹ نیز مورد استفاده قرار گیرد.
کد خبر: ۱۰۲۵۳۷۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳

کد خبر: ۱۰۰۵۳۵۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۶

رئیس و دبیر شورای عالی بیمه سلامت وزارت بهداشت از اقدامات انجام شده برای نسخه نویسی الکترونیک دارو‌های شیمی درمانی و الزامات در نظر گرفته شده برای بیمارستان‌ها و مراکز شیمی درمانی خبر داد.
کد خبر: ۱۰۰۵۲۶۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۶

سردار علی فضلی پس از یک دوره سخت شیمی‌درمانی چندی پیش در لباس سبز سپاه حاضر شد و اولین تصویر این فرمانده عزیز ایران امروز در فضای مجازی منتشر شد.
کد خبر: ۹۸۳۸۷۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۲

کد خبر: ۸۷۵۶۴۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۱۵

کد خبر: ۸۵۹۹۷۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۱

کد خبر: ۸۵۷۲۳۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۳

کد خبر: ۸۴۰۴۲۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۱۵

کد خبر: ۷۴۳۶۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۱

محققان روش جدیدی برای مقابله با سلول های سرطانی ابداع کرده اند که از شیمی درمانی موثرتر است و سمیت ناخواسته ناشی از درمان را هم می کاهد.
کد خبر: ۷۲۶۴۲۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۰

nabzefanavari
ostanha
bato
farhangi
jahan
economic
sport
social
parliment
نبض بورس - داخلی - ستون چپ