کلیات
عراق یکی از کشور‌های جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آن‌ها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشور‌های دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیرو‌های مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیرو‌های مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیرو‌های آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشور‌های متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
گروه مقاومت اسلامی عراق بامداد پنجشنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که یک پایگاه جاسوسی رژیم صهیونیستی را در منطقه کردستان عراق منهدم کرده است.
کد خبر: ۱۲۱۲۵۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۷
با تحولات منطقه و جهان
گزارش آژانس درباره افزایش سرعت غنی سازی ایران به اندازه سه بمب اتم، نامه ایران به شورای امنیت درباره ترور شهید سیدرضی موسوی، حمله مقاومت عراق به پایگاه آمریکا در سوریه، ادعای آمریکا درباره رهگیری موشک‌ها و پهپاد‌های یمن و آماده شدن ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای امضای توافق صلح، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۲۳۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
سازمان بازاریابی نفت عراق (سومو) اعلام کرد کل صادرات نفت خام این کشور در ماه نوامبر بیش از ۱۰۲.۹۷ میلیون بشکه بوده که درآمد آن به حدود ۸.۵ میلیارد دلار رسیده است.
کد خبر: ۱۲۱۲۲۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
در ماه نوامبر
کد خبر: ۱۲۱۲۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
با تحولات منطقه و جهان
حمله پهپادی به یک کشتی در تنگه باب المندب، حمله هوایی آمریکا به مواضع کتائب حزب‌الله عراق ، اعلام امضای طرح صلح یمن در عربستان در ماه آینده، حملات جدید اسرائیل به دو فرودگاه سوریه و وقوع تظاهرات و ناآرامی‌های دوباره در صربستان از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۲۲۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
از ژانویه ۲۰۲۴ بانک مرکزی عراق مصوب کرده برای معاملات داخلی خرد و کلان باید از پول رایج این کشور یعنی دینار استفاده شود و نباید از ارزهای دیگر استفاده کرد که این موضوع نیز مشکلاتی را برای تجار ایرانی در عراق به وجود می‌آورد.
کد خبر: ۱۲۱۲۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
کتائب حزب الله عراق در بیانیه‌ای شهادت سردار سید رضی موسوی در حمله رژیم صهیونیستی به منطقه سیده زینب سوریه را تسلیت گفت.
کد خبر: ۱۲۱۲۱۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
با تحولات منطقه و جهان
حمله موشکی آمریکا به یک کشتی در دریای سرخ، کشته شدن ۳۰ عضو «پ ک ک» در حملات ترکیه، انصراف اسپانیا، ایتالیا و فرانسه از ائتلاف دریایی آمریکا، دیدار مشاور امنیت ملی امارات با وزیر خارجه قطر و افزایش شمار قربانیان زلزله چین به ۱۴۹ تن از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۱۹۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۴
با تحولات منطقه و جهان
حمله شدید جنگنده‌های ترکیه به عراق و سوریه، ادعای سرنگونی ۴ پهپاد یمنی در دریای سرخ، اتهام جدید وزیر خارجه انگلیس علیه ایران، حمله به پایگاه آمریکایی‌ها در شرق سوریه و موافقت آمریکا با قرارداد نظامی یک میلیارد دلاری با عربستان سعودی، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۱۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳
منابع خبری بامداد یکشنبه از مهار آتش‌سوزی در پالایشگاه نفت در اربیل عراق خبر دادند.
کد خبر: ۱۲۱۱۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳
یک شبکه آمریکایی فاش کرد که ارتش این کشور در سال ۲۰۰۴ تعدادی از نظامیان آمریکایی را در شهر فلوجه هدف قرار داده و کشته است.
کد خبر: ۱۲۱۱۶۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۲
با تحولات منطقه و جهان
اتهام و ادعای جدید آمریکا درباره ایران، کشته‌شدن سه نظامی ترکیه در شمال عراق ، هشدار نخست وزیر کانادا درباره بازگشت ترامپ به قدرت، امضای بودجه نظامی ۸۸۶ میلیارد دلاری آمریکا توسط بایدن و جزئیات برگزاری کنفرانس بین‌المللی تهران در خصوص فلسطین، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۱۶۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۲
فوتو نیوز تابناک
از تکرار جعل امضا در باشگاه استقلال تا پیج‌ها و کانال‌های بالای ۵ هزار نفر باید ثبت رسمی شوند، واکنش تلفنی به موضع‌گیری روس‌ها درباره جزایر ایرانی، تصویب قطعنامه شورای امنیت درباره غزه، واکنش فدراسیون به ابطال حواله واردات خودرو ملی‌پوشان، عراق ۱۰ میلیون لیتر سوخت برای غزه فرستاد و...؛ «فوتو نیوز» اولین روز زمستان پیش روی شماست.
کد خبر: ۱۲۱۱۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۱
مقاومت اسلامی عراق «ایلات» در جنوب رژیم صهیونیستی را هدف قرار داد.
کد خبر: ۱۲۱۱۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۱
منابع رسانه‌ای امروز (چهارشنبه) از حمله موشکی به پایگاه «عین الاسد» اشغالگران آمریکا در عراق خبر دادند.
کد خبر: ۱۲۱۱۲۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۹
با تحولات منطقه و جهان
واکنش ایران به رای دادگاه سوئد علیه حمید نوری، اعلام تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، رد صلاحیت ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، رزمایش نظامی چین در دریای زرد در پاسخ به تحرکات ژاپن و کره و تصویب قطعنامه ضدایرانی کانادا در سازمان ملل، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۱۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۹
نبض خبر
الحارث حسن، کارمند بخش نفت در شهر بصره در جنوب عراق ، ماه هاست که نمی‌تواند حقوق کامل خود را به دلار از بانک برداشت کند، به دلیل اینکه مقامات محدودیت‌های جدیدی را برای کنترل نرخ ارز در بازار سیاه اعمال کردند. این اقدامات یک پارادوکس در کشور نفت خیز عراق است که ذخایر عظیمی به دلار آمریکا دارد که بیش از ۱۰۰ میلیارد است. اما ظهور بازار موازی مبادلات ارزی و اعمال محدودیت‌هایی از سوی مقامات در چارچوب تقویت نظارت بانکی با رعایت قوانین بین‌المللی تحمیلی توسط واشنگتن، زندگی روزمره مردم را پیچیده کرد. نرخ رسمی تبدیل به یک دلار در عراق ۱۳۲۰ دینار است. این در حالی است که در صرافی‌ها قیمت هر دلار معادل ۱۵۰۰ دینار و ممکن است به ۱۶۰۰ هم برسد، صرافی‌ها پس از دستگیری ده‌ها صراف متهم به دستکاری قیمت ها، اکنون با احتیاط کامل با مشتریان برخورد میکنند. بانک مرکزی عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که از ژانویه تصمیم گرفته است کلیه معاملات تجاری و سایر معاملات را به جای دلار به دینار عراق در داخل کشور محدود کند. محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق اذعان کرد که با اقدامات جدید، عرضه نقدی ارز در بازار از ۳۰۰ به ۲۰۰ میلیون دلار در روز کاهش یافته است. حیدر الشاکری از مرکز تحقیقات چتم هاوس توضیح می‌دهد که یکی از دلایل اصلی افزایش تقاضا برای ارز در بازار موازی، قاچاق دلار به کشور‌ها و نهاد‌های مشمول تحریم به ویژه ایران و سوریه است. در ماه سپتامبر، السودانی گفت که بازرگانانی که با ایران معامله میکنند مجبور هستند برای به دست آوردن ارز به بازار موازی روی بیاورند، زیرا ایران کشوری است که تحت تحریم است و اجازه انجام نقل و انتقالات مالی را ندارد. در عین حال، وی تأیید کرد که بانک‌های مرکزی عراق و ایران در حال بحث درباره مکانیسمی برای تنظیم تجارت هستند که پشت بازار موازی را شکافته است. این گزارش را در این زمینه می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۱۰۹۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
واکنش سازمان ملل به حمله تروریستی راسک، سفر ناگهانی وزیر دفاع آمریکا به خاورمیانه، حمله پهپادی به پایگاه عین‌الاسد هنگام حضور فرمانده سنتکام، برنامه آمریکا برای تشکیل ائتلاف دریایی در دریای سرخ و اعلام برگزاری مذاکرات هسته‌ای میان روسیه و ارمنستان، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۰۴۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
دبیرکل جنبش النجباء عراق گفت: اگر کسی که در برابر قاتلان زنان و کودکان و بی‌گناهان محاصره شده در غزه ایستاده یا در مقابل اشغالگر کشورش مقاومت می‌کند، تروریست است، پس همه دنیا شاهد باشد که من هم تروریستم.
کد خبر: ۱۲۱۰۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
با تحولات منطقه و جهان
اعلام تحریم فرمانده سپاه قدس از سوی دولت انگلیس، شلیک موشک بالستیک از سوی انصارالله یمن به سوی باب المندب، شرط انصارالله یمن برای عدم گسترش درگیری‌ها در منطقه، توافق انگلیس، ایتالیا و ژاپن برای ساخت جنگنده پیشرفته و حمله پهپادی به پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۱۰۲۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۴
