کلیات
بارها در خبرها واژه نقدینگی را شنیدهاید. برای مثال دولت بیان می کند که یکی از راهکارهای اصلی در سال جاری برای کنترل افزایش قیمتها و تورم، مهار نقدینگی است. اما مفهوم نقدینگی چیست؟ نقدینگی چه تاثیری بر بیکاری، تولید و تورم دارد و راهکارهای افزایش و کاهش آن در اقتصاد به چه صورت است؟مفهوم پول نقد که مشخص است. پولی که در حال حاضر برای مبادله در دسترس است و میتوان برای خرید کالا و خدمات از آن استفاده کرد، اما نقدینگی مفهومی عامتر نسبت به این واژه دارد. نقدینگی به درجه نقدشوندگی داراییهای مختلف در قیمت مشخص اطلاق میشود.
مثال
فرض کنید شما میخواهید منزلتان در سریعترین زمان ممکن به شخصی بفروشید. قیمت منزل شما ۲۵۰ میلیون تومان است. از فرد خریدار در مورد نحوه پرداخت میپرسید. او بیان میکند من ۵۰ میلیون تومان پول نقد دارم، ۱۶۰ میلیون پول منزلم است که میخواهم بفروشم و ۴۰ میلیون مابقی را نیز با فروش ماشینم به شما پرداخت میکنم. در این مثال شخص در ظاهر ۲۵۰ میلیون لازم برای این معامله را دارد، اما آیا همگی این داراییها در حال حاضر قابلتبدیل شدن به پول هستند؟ بدون شک فروش منزل و ماشین او نیاز به زمان دارد. از طرفی نمیتوان دقیقا گفت این داراییها به قیمت گفته شده بهفروش میرسد یا خیر. همه این عوامل موجب میشود شما به این فکر بیفتید که پرداخت مشتری برای مثال ممکن است ۴ یا ۵ ماه بهطول بینجامد. حال اگر شخصی همان لحظه برسد و بگوید که ۲۵۰ میلیون پول نقد در حساب جاری خود در بانک دارد و میتواند همین امروز منزل شما را بخرد بدون شک شما با او وارد معامله خواهید شد.
پول موجود در بانک نیز یک نوع دارایی است. بار دیگر به مثال نگاه کنید، همه این داراییها نهایتا برای داد و ستد باید به پول تبدیل شوند، اما سرعت آنها متفاوت است. هرچه یک دارایی سریعتر به پول تبدیل شود اصطلاحا درجه نقدشوندگی آن بالاتر است. همچنین ملاحظه شد پول نقد سرعت معاملات را بالا میبرد. حال با این مقدمه به تبیین نقدینگی میپردازیم. نقدینگی در اقتصاد شامل پول و شبه پول است. پول بالاترین درجه نقدشوندگی را دارد، شما با پول به سرعت میتوانید هر آنچه را که آماده فروش است تهیه کنید.بهعبارت خیلی ساده پول به اسکناس و سکههای (مسکوکات) در دست مردم، همچنین هر گونه حساب بانکی که در هر زمان امکان برداشت تا ریال آخر از آن وجود داشته باشد اطلاق میشود. به این ترتیب این گونه حسابها مثل پول نقد عمل کرده و سرعت انجام معامله با آنها مثل پول نقد است. مثلا حساب دسته چک، حساب جاری است. اگر کسی چک روز به شما بدهد و به بانک مراجعه کنید چک شما در همان روز تبدیل به پول نقد میشود یا حسابهای قرضالحسنه متصل به عابر بانک.
چیستی شبه پول
شبه پول گونهای از داراییهای پولی شماست که قدرت نقدشوندگی آنها به اندازه پول نیست. به بیان ساده هرگونه پولی که شما در بانک سپرده کردهاید، اما امکان برداشت از آن به زمان خاصی محدود شده شبهپول است. برای مثال وقتی شما ۱۰ میلیون پول نقد خود را تحت عنوان سپرده بلندمدت یکساله ذخیره میکنید، پول شما به مدت یک سال به شبه پول تبدیل میشود یا حتی حسابی که به شما میگوید حداقل ۵ میلیون از پولتان همواره باید در حساب باشد تا به آن سود پرداخت کنیم، اگر ۱۰ میلیون در آن داشته باشید ۵ میلیون آن پول، و ۵ میلیون آن شبه پول است.حال به تاثیر نقدینگی در اقتصاد بپردازیم، تا اینجا مشخص است که هر چه پول در دست مردم بیشتر باشد سرعت انجام مبادلات تجاری افزایش مییابد. از طرفی همواره در جامعه مقدار مشخصی کالا و خدمات وجود دارد که مقدار پول در دست مردم باید با آن متناسب باشد. اگر مقدار پول بیشتر از کالا و خدمات موجود باشد، مردم همان میزان محصول را باید با پول بیشتری خریداری کرده و قیمتها در جامعه بالا میرود و برعکس.
اثرات نقدینگی در اقتصاد
از طرفی پول زیاد تقاضای مردم برای خرید کالاها و خدمات مختلف را افزایش میدهد و اگر محصولات تولیدکنندگان داخلی به اندازه کافی نباشد راه برای ورود کالاهای خارجی ارزان قیمت باز شده و رفته رفته مردم کالاهای خارجی را جایگزین کالای داخلی میکنند که پیامد آن کاهش تولید داخلی و افزایش بیکاری است؛ بنابراین حجم نقدینگی در جامعه باید کنترل شود. توجه داشته باشید این فقط پول نقد نیست که میتواند تورمزا باشد. پولهایی که بهصورت شبه پول در حسابهای بانکی ذخیره میشود نیز میتواند سریعا به پول نقد تبدیل شود. اما چگونه؟ بانکها منابع مالی جمع شده را میتوانند به مردم وام دهند. به این ترتیب حجم پول بیشتر از مقدار اولیه شروع به افزایش میکند. مثلا وقتی ۱۰ میلیون تومان در بانک جمع میشود و بانک آن را در قالب وام به شخص دیگری میدهد اگر نرخ بهره وام ۲۰ درصد باشد او در پایان سال باید ۱۲ میلیون به بانک بازگرداند.
راه کنترل نقدینگی جامعه
اما چطور میتوان نقدینگی یا حجم پول در گردش جامعه را کنترل کرد. هر کالایی در اقتصاد قیمتی دارد و قیمت پول نیز نرخ بهره آن است. برای مثال فرض کنید دولت میخواهد برای دو سال آینده حجم نقدینگی در کشور را کاهش دهد. اگر دولت نرخ بهره سپردههای بلندمدت ۲ ساله را ۲۵ درصد و نرخ بهره وام را ۳۰ درصد تعیین کند چه اتفاقی میافتد؟ از یک طرف مردم تمایل دارند پول خود را تا ۲ سال آینده در بانک سپرده کنند و این یعنی حجم پول نقد که سرعت مبادله بالایی دارد در جامعه کم میشود. از طرفی وام گرفتن برای مردم مشکل میشود و با این نرخ بالا تعداد افراد متقاضی وام نیز در جامعه کم میشود. به این ترتیب حجم پول کلی در جامعه کم شده و تقاضای مردم نسبت به قبل کاهش مییابد و قیمتها کنترل میشوند. عوامل متعددی در کنترل نقدینگی دخالت دارند، اما در این مقاله معمولترین روش آن ذکر شد.
*برگرفته از یادداشت مرتضی زارع در روزنامه دنیای اقتصاد
کارشناس بازار سرمایه گفت: سال گذشته حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان مالیات مستقیم از فعالان بازار سرمایه اخذ شد.
کد خبر: ۱۰۴۸۷۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
کارشناس بازار سرمایه گفت: وقتی اعتماد در بازار سرمایه وجود نداشته باشد، با تزریق مستقیم پول، شاید بتوان به صورت مقطعی قیمت سهام را بالا برد.
کد خبر: ۱۰۴۸۴۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
علیزاده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: ۵۰ میلیون نفر از مردم در بورس سهامدار هستند و اگر در جلسه سران قوا درباره بازار سرمایه به نتیجه لازم دست پیدا نکنیم متاسفانه وضعیت سرخ بازار، سرخ تر خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۴۸۴۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
انجمن توسعه سرمایهگذاری حرفهای با انتشار یک نامه سرگشاده پیش از برگزاری جلسه سران قوا در هفته جاری به طرح پارهای از درخواستها در مورد بازار سرمایه پرداخت.
کد خبر: ۱۰۴۸۳۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
۱۰۰تن از فعالان بازار سرمایه با ارائه پیشنهادهای ۸گانه از سران قوا خواستند برای نجات بورس به سهامداران کمک کنند.
کد خبر: ۱۰۴۸۲۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۵
دامچه، مدیر سرمایهگذاری شرکت سرمایهگذاری کاریزما گفت: از نظر بنیادی بسیاری از سهمها در شرایط مطلوب و ارزنده ای قرار دارند و نباید به راحتی سهام خود را بفروشید.
کد خبر: ۱۰۴۸۲۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۵
بازار سرمایه در این چند سال اخیر نتوانسته در کنترل تورم به درستی نقش آفرینی کند.
کد خبر: ۱۰۴۷۹۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: تزریق نقدینگی بدون تزریق اعتماد دیگر هیچ فایده ای برای بازار سرمایه ندارد. بنابراین باید این اعتماد را همراه سه قوه و در کنار هم به سهامداران بازگردانیم.
کد خبر: ۱۰۴۷۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
ک کارشناس بازارسرمایه گفت: بازارسرمایه در حال حاضر دچار کمبود نقدینگی شده و شاهد کاهش اعتماد سرمایهگذاران هستیم. اگرچه تزریق ۲۴ هزار میلیارد تومان محرکی خواهد بود برای نقدشوندگی سهام ارزشی بازار که در کف قیمتی خود هستند، ولی بازار نیازمند مدیریت بهینه منابع است.
کد خبر: ۱۰۴۷۲۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: نرخ سود بانکی بالا باعث شده بازار سرمایه همچنان با کمبود نقدینگی مواجه باشد
کد خبر: ۱۰۴۷۰۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۰
کارشناس بازار سرمایه افزایش قابل توجه نرخ ارز و تعطیل شدن سایر بازارها را عامل رفتن به بازار سرمایه دانست و گفت: دامنه نوسانات نامتقارن به معنای ابزار پشیمانی از کاری است که در گذشته انجام داده ایم.
کد خبر: ۱۰۴۶۹۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۰
در گفتوگو با یک کارشناس اقتصادی بررسی شد
دکتر کامران ندری گفت: بانک مرکزی با دریافت سیاهههای نفتی، ریال خود را در اختیار دولت قرار میدهد. این ریال هم به تعبیر عامیانه چاپ پول است. با نگاهی به ترازنامه بانک مرکزی در چهل سال گذشته خواهید دید که عمدهترین عامل اصلی رشد پایه پولی، همین افزایش خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی بوده است.
کد خبر: ۱۰۴۶۵۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
مجتبی شهبازی معتقد است نامه اخیر وزیر اقتصاد و اقداماتی از جمله افزایش هزینههای مالیاتی در این خصوص سبب میشود تا بانکها به سمت کاهش نرخ سود بروند و درنتیجه جذابیت بازار پول و سپرده بانکی کاهش پیدا کند. در این شرایط احتمال ورود منابع به سمت بازارسرمایه و تولید و افزایش جذابیت این بازار بیشتر میشود.
کد خبر: ۱۰۴۶۵۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
کارشناسان بورسی معتقدند اگر سرمایهگذاران قصد دارند که سود بهتری به دست آورند باید در سال ۱۴۰۰ هوشمندانهتر سرمایهگذاری کنند.
کد خبر: ۱۰۴۶۵۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
سال ۱۴۰۰ هم نتوانست رختی سبز بر تن شاخص بورس تهران بپوشاند و بسیاری از روزهای شاخص را همچنان قرمزپوش نگاه داشته؛ اگرچه ۳۰۰ سهم همچنان در صف فروش هستند و اکنون امیدها به ۲۴ هزار میلیارد اوراق است.
کد خبر: ۱۰۴۶۵۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
بازار سرمایه همچنان روند کاهشی خود را طی میکند، اما روز گذشته خبر تزریق ۲۴ هزار میلیارد تومان به بازار سرمایه، سهامداران را تا حدی امیدوار کرد.
کد خبر: ۱۰۴۵۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۴
بعد از آغاز به کار رسمی بازار بورس و اوراق بهادار تهران در سال ۱۴۰۰ بسیاری از سهم ها منفی و شدت منفی بودن بازار روز به روز افزایش می یافت و این مسئله تا به امروز ادامه داشت.
کد خبر: ۱۰۴۵۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۳
سلامی، تحلیلگر بورس معتقد است: هنوز اصلاح قیمتی به زمان شاخص، تمام نشده و بورس برای ورود پول های بزرگ آماده نیست.
کد خبر: ۱۰۴۵۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۳
طرح مالیات بر عایدی سرمایه مطابق اظهارات مدافعان آن با هدف افزایش منابع عمومی دولت، ایجاد عدالت اجتماعی، کاهش فاصله طبقاتی و تنظیم فعالیت بخشهای مختلف اقتصادی در بودجه سالانه قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۴۵۱۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۱
کدیور، تحلیلگر مسائل مالی به بررسی رفتارهای بازار سرمایه در سال ۹۹ و چشم انداز ۱۴۰۰ پرداخت.
کد خبر: ۱۰۴۴۵۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۸