در مورد لیبی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات


لیبی با نام رسمی دولت لیبی، کشوری عربی در آفریقای شمالی است که با کشورهای مصر،  سودان،  چاد،  نیجر،  الجزایر و تونس هم‌مرز است و پایتخت لیبی، شهر طرابلس است.  نخست وزیر موقت این کشور عبدالرحیم الکیب است.  

 

جغرافیا


کشور لیبی با مساحتی در حدود ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع چهارمین کشور پهناور قاره آفریقا و هفدهمین کشور پهناور جهان است که ۱٫۷ میلیون نفر از جمعیت ۶٫۵ میلیون نفری لیبی در پایتخت این کشور، طرابلس، زندگی می‌کنند. معنای نام لیبی از جمله یونانی libyans به معنای قوم بربر گرفته شده است.

پیرامون ۹۰ درصد از سرزمین لیبی را بیابان و صحرا‌های بی آب و علف پوشانده‌است. مناطق نسبتاً سرسبز لیبی در کناره‌های دریای مدیترانه قرار گرفته ‌است. هیچ رودخانه دائمی در خاک لیبی وجود ندارد و تنها ۲ درصد خاک آن کاربرد کشاورزی دارد. بخش عمده مواد غذایی مورد نیاز مردم لیبی از خارج وارد می‌شود. لیبی از دید تراکم جمعیت یکی از کم تراکم‌ترین کشور‌های دنیاست.

 مساحت لیبی اندکی بزرگتر از ایران است، ولی جمعیت آن کمتر از یک دهم ایران است. ۹۰ درصد از جمعیت ۶٫۵ میلیون نفری این کشور در باریکه‌ای از کناره‌های مدیترانه‌ای این کشور زندگی می کنند و در مناطق دیگر تنها قبیله‌های بیابانگرد (بدوی) روزگار می‌گذرانند.

 

اقتصاد


کشور لیبی یکی از ۱۰ کشور اصلی صادرکننده نفت در جهان است و تولید ناخالص ملی سرانه آن جزو بالاترین‌ها در آفریقا است.  لیبی صاحب بزرگترین ذخایر نفت آفریقا است. تولید ناخالص داخلی این کشور ۷۸٫۷۹ میلیارد دلار است و یک میلیون و ۸۲ هزار نفر نیروی کار آن را تشکیل می‌دهند.

نرخ بیکاری در لیبی ۳۰ درصد است و ۷٫۴ درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۰۷ میلادی نرخ تورم در این کشور ۳٫۳ درصد برآورد شد.  محصولات صادراتی این کشور شامل نفت خام، محصولات فراوری شده پتروشیمی،  گاز طبیعی و مواد شیمیایی است که به کشور‌های ایتالیا (۳۶٫۷ درصد)،  آلمان (۱۴٫۳ درصد)،  اسپانیا (۸٫۷ درصد)،  آمریکا (۶٫۱ درصد)،  فرانسه (۵٫۶ درصد) و ترکیه (۵٫۳ درصد) صادر می‌شود.

محصولات وارداتی لیبی شامل ماشین‌آلات،  کالا‌های مصرفی، و تجهیزات حمل و نقل است که از کشور‌های ایتالیا (۱۸٫۹ درصد)،  آلمان (۷٫۹ درصد)، چین (۷٫۵ درصد)،  تونس (۶٫۳ درصد)،  فرانسه (۵٫۸ درصد)،  ترکیه (۵٫۲ درصد)،  آمریکا (۴٫۷ درصد)،  کره جنوبی (۴٫۳ درصد) و انگلیس (۴ درصد) وارد می‌شود.

 

سیاست


لیبی به صورت «پادشاهی لیبی» در سال ۱۹۵۱ به استقلال رسید و از سال ۱۹۶۹ تا سال ۲۰۱۱ توسط معمر قذافی که با انجام یک کودتای نظامی بر سر کار آمد رهبری شد. با بروز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ و پیروزی نسبی مخالفین قذافی، بخش اعظمی از لیبی در کنترل شورای ملی انتقالی اداره می‌شد. کرسی لیبی در سازمان ملل از تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۱ به نماینده شورای ملی انتقالی سپرده شده‌است.

در بهمن ماه ۱۳۸۹ اعتراضات گسترده‌ای در لیبی علیه حکومت معمر قذافی آغاز شد که باعث شد به مرور بخش‌های مختلفی از این کشور از کنترل نیرو‌های حکومت خارج شود. سرانجام در ۲۸ مهرماه ۱۳۹۰ با قتل معمر قذافی حکومت وی بر این کشور کاملاً تمام شد. نخست وزیر موقت این کشور عبدالرحیم الکیب است.  

اکنون دو دولت رقیب در لیبی وجود دارد. یکی اعضای مجلسی که در انتخابات ژوئن ۲۰۱۴ برگزیده شدند. آن‌ها نماد آینده دموکراتیک کشوری بوده و از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته می‌شوند، اما کنترل هیچ‌یک از سه شهر کلیدی کشور را در دست ندارند. آن‌ها برای فرار از دست شبه‌نظامیان به شهر طُبـرُق در نزدیکی مرز مصر گریخته‌اند. گروه دیگر، مجلس پیشین موسوم به کنگره ملی عمومی در طرابلس هنوز بر سر کار است. این مجلس حتی دولت خود را در رقابت با آن مجلس بر سر کار آورده است.

بحران کنونی در ماه ژوئن ۲۰۱۴ با باختن اسلام‌گرا‌ها در انتخابات آغاز شد. شبه‌نظامیانی از شهر مصراته و سایر شهر‌ها پایتخت را محاصره کردند. مجلس پیشین گفت: مجلس جدید را به رسمیت نمی‌شناسد چرا که قدرت در مراسمی رسمی منتقل نشده‌است. اما در شرایطی که طرابلس و بنغازی را شبه‌نظامیان کنترل می‌کردند انتقال قدرت به سختی امکانپذیر بود.


تاریخ


بخش خاوری لیبی (برقه یا سیرنائیکا) در نیمه نخست سده یکم پیش از میلاد زیر فرمانروایی یونانی‌ها درآمد. باختر لیبی یا بخش طرابس تا ۲۰۰ سال پیش از زایش مسیح بخشی از کشور کارتاژ‌ها بود. در سده یکم میلادی هر دو بخش لیبی زیر فرمانروایی امپراتوری روم قرار گرفتند و پس از آن نیز امپراتوری بیزانس (روم شرقی) بر آن‌ها حاکم شد. از نیمه دوم سده هفتم میلادی، کشورگشایی عرب‌ها به لیبی هم رسید و پای اسلام به این کشور هم کشیده شد.

 دوران حکومت چندین خلافت عربی بر لیبی سرانجام در قرن شانزدهم و با چیرگی عثمانی بر این کشور پایان یافت.

 

تاریخ معاصر


تاریخ معاصر لیبی بیشتر از جهت جنگ مردم لیبی با اشغالگران ایتالیایی اهمیت دارد.  در سال‌های ۱۹۱۱ و ۱۹۱۲ ایتالیا سیرنایکا و طرابلس را از چنگ امپراتوری عثمانی به درآورد و در سال ۱۹۳۴ از این دو بخش مستعمره لیبی ساخته شد. در جریان جنگ جهانی دوم، لیبی یکی از میدان‌های اصلی نبرد متفقین از یک سو و ایتالیا و آلمان از سوی دیگر بود. در سال ۱۹۴۷ ایتالیا از فرمانروایی بر لیبی دست کشید و چهار سال بعد با برپایی حکومت پادشاهی محمد ادریس سنوسی استقلال آن اعلام شد.

در سال ۱۹۶۹ شماری از افسران ارتش لیبی به فرماندهی معمر قذافی که در آن زمان ۲۷ سال داشت، پادشاهی ادریس را برانداختند و سپس «جماهیر مردمی سوسیالیستی» در لیبی برپا ساختند. حکومت قذافی صنایع این کشور را دولتی کرد و در عرصه سیاست خارجی رویکردی ضدغربی و در عین حال دائماً متغیر در پیش گرفت. این تغییر و چرخش‌ها مناسبات لیبی را حتی با شماری از کشور‌های عربی نیز تنش‌آلود کرد.

 

جنگ داخلی لیبی (۲۰۱۱)


مجموعه‌ای از راهپیمایی‌های خیابانی، اعتراضات و نافرمانی‌های مدنی علیه حکومت لیبی و رهبر آن،  معمر قذافی است که از ۱۳ ژانویه ۲۰۱۱میلادی، در کشور لیبی آغاز شد و از روز ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ میلادی، به شکلی گسترده‌تر درآمد و با برخورد‌های خونین و خشونت‌آمیز حاکمیت با مردم معترض روبه‌رو شد.  شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب دو قطعنامه، منطقه‌ی پرواز ممنوع در لیبی ایجاد کرد و مجوز حمله‌ی هوایی نیرو‌های ناتو به خاک لیبی علیه دولت قذافی داده شد.

سحرگاه ۳۱ مرداد ۱۳۹۰ (۲۲ اوت ۲۰۱۱) مخالفان توانستند وارد طرابلس شوند و در همان روز یکی از دو تلویزیون ملی کشور را تحت کنترل خود بگیرند و تعدادی از نزدیکان معمر قذافی را دستگیر کنند. ساعاتی بعد یکی از پسران قذافی در خیابان‌های طرابلس ظاهر شد و خبر دستگیری خود را تکذیب کرد. سرانجام در ۲۸ مهرماه ۹۰ سرت آخرین پایگاه معمرقذافی سقوط کرد و معمر قذافی کشته شد. دولت انتقالی اعلام پایان جنگ کرد، اما از نیرو‌های ناتو خواست تا یک ماه دیگر نیز به ماموریت خود ادامه دهند.

 

پس از جنگ


سه سال پس از مداخله نظامی غرب در لیبی که به سرنگونی معمر قذافی منتهی شد؛ لیبی به کشوری ویران، فاقد نظم، فاقد امنیت و در ضمن به صحنه جنگ‌های گوناگون داخلی تبدیل شد. از آن زمان تا کنون این کشور شاهد خرابکاری‌های گسترده، محاصره دائمی مجلس، اشغال وزارتخانه‌ها و حتی در یک مورد ربودن نخست‌وزیر بوده‌است.

بعضی از شبه‌نظامیان تا حد زیادی به دلیل علاقه به شهر و منطقه خودشان می‌جنگند؛ و بعضی دیگر به گروه‌های اسلامی سیاسی مثل اخوان المسلمین،  القاعده یا دولت اسلامی عراق و شاموابسته هستند.


تقسیمات کشوری


کشور لیبی به ۳۲ استان (به عربی: شعبیة) و ۴ ناحیه اداری تقسیم شده‌است. هر استان نیز از چندین بخش (به عربی: مؤتمرات شعبیة) تشکیل شده‌است.
استان‌های لیبی بدین شرح‌اند: اجدابیا، بطنان، حزام الاخضر،  استان جبل‌الاخضر،  جفره، جفاره، کفره،  مرج،  مرقب،  النقاط الخمس، قبه، واحات، زاویه، بنغازی، بنی ولید، درنه ، غات، غدامس ، غریان،  مرزق، مزده،  مصراته، نالوت، تاجوراء و نواحی چهارگانه، استان ترهونه و مسلاته،  طرابلس، سب‌ها، سرت،  صبراته و صرمان، استان وادی الحیاه،  استان وادی الشاطی، یفرن.



مردم


جمعیت این کشور ۶٬۱۷۳٬۵۷۹ نفر با میانگین سنی ۲۳٫۶ سال است.  امید به زندگی برای زنان در لیبی ۷۹٫۴۴ سال و برای مردان ۷۴٫۸۱ سال است.  نژاد مردم لیبی به این ترتیب است: عرب (۸۷٪) بربر (۷٪) بقیه (۹/۳٪). سی درصد جمعیت لیبی زیر ۱۵ سال و دو سوم آن زیر سی سال دارند. نزدیک به ۱۲۰ قبیله در این کشور وجود دارد. در چند سال گذشته گرایش‌های آشکاری از اسلام‌گرایی سنتی در لیبی دیده شده‌است. بر اساس آمار‌های سال ۲۰۰۱ میلادی حدود ۱٫۳ درصد از مردم این کشور به بیماری ایدز مبتلا هستند.

با کشور سوریه بیشتر آشنا شوید

 * با کشور آمریکا بیشتر آشنا شوید

 * با کشور عراق بیشتر آشنا شوید

 * با کشور لبنان بیشتر آشنا شوید

 *با کشور ایران بیشتر آشنا شوید

 *با کشور افغانستان بیشتر آشنا شوید

 *با کشور روسیه بیشتر آشنا شوید

 * با کشور ترکیه بیشتر آشنا شوید

 * با کشور ونزوئلا بیشتر آشنا شوید

 * با کشور انگلیس بیشتر آشنا شوید

 * با کشور مصر بیشتر آشنا شوید

 * با کشور مراکش بیشتر آشنا شوید

 * با کشور اوکراین بیشتر آشنا شوید

 * با کشور ژاپن بیشتر آشنا شوید

 * در مورد کشور اردن بیشتر آشنا شوید

 * با کشور پاکستان بیشتر آشنا شوید

 * با کشور کره جنوبی بیشتر آشنا شوید

 * با کشور بحرین بیشتر آشنا شوید

در مورد لیبی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

کیوسک بین الملل تابناک
بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و آمریکا درباره برجام، جلسه شورای امنیت درباره لیبی ، سفر مشترک وزرای خارجه فرانسه، آلمان و ایتالیا به لیبی ، شلیک دو موشک بالستیک از سوی کره شمالی و سفر وزیر خارجه چین به ایران برای ایجاد جبهه متحد ضد تحریم از جمله مهمترین خبرها، رویداد‌ها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند. 
کد خبر: ۱۰۴۲۴۲۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۵

رئیس جمهور فرانسه با ادعای حمایت از مقامات جدید لیبی ، از بازگشایی سفارتخانه این کشور در «طرابلس» در روز‌های آتی خبر داد.
کد خبر: ۱۰۴۲۱۷۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۴

رئیس‌جمهوری تونس در نشست مشترک با رئیس شورای ریاستی بر لزوم عبور از مشکلات بین لیبی و تونس تاکید کرد.
کد خبر: ۱۰۴۱۴۱۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۷

کیوسک بین الملل تابناک
درخواست شورای امنیت برای خروج فوری نیرو‌های خارجی از لیبی ، گزارش سازمان ملل درباره گرسنگی حاد میلیون‌ها انسان در جهان، اعلام عزل و نصب‌های جدید در دربار سعودی، کاهش شدید مبادلات تجاری بریتانیا ـ اتحادیه اروپا و  افزایش تعداد کلاهک‌های هسته‌ای انگلیس، از جمله مهمترین خبرها، رویداد‌ها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.  
کد خبر: ۱۰۴۰۵۱۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۳

نمایندگان پارلمان لیبی امروز - چهارشنبه - به دولت جدید این کشور رای اعتماد دادند.
کد خبر: ۱۰۳۹۹۴۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۰

وزیر کشور دولت وفاق ملی لیبی در هنگام بازگشت از یک نشست در خارج از شهر طرابلس، از سوی مردان مسلح ناشناس مورد سوءقصد قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۳۶۱۱۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۴

کیوسک بین الملل تابناک
رای سنا به قانونی بودن استیضاح ترامپ، جلسه غیرعلنی شورای امنیت سازمان ملل درباره سوریه، لیبی و سومالی، سرقت ۳۰۰ میلیون دلار ارز رمز توسط کره شمالی، مذاکرات نظامی وزرای دفاع ترکیه و سودان در آنکارا و تحرکات نظامی آمریکا در مرز عراق و سوریه، از جمله مهم‌ترین خبر‌ها و رویداد‌های بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۰۳۳۵۸۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۲

رئیس جمهور ترکیه شامگاه سه‌شنبه در سخنانی با انتقاد از رئیس جمهور فرانسه گفت که بهتر است وی قبل از هر چیزی به جنایت‌های فرانسه در الجزایر و دیگر کشور‌های آفریقایی بپردازد.
کد خبر: ۱۰۳۳۴۸۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۱

یونان از بازگشایی سفارتخانه خود در پایتخت لیبی خبر داد.
کد خبر: ۱۰۳۲۷۳۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۸

برای اولین بار در لیبی یک زن برای تصدی مقام نخست‌وزیری این کشور نامزد شد.
کد خبر: ۱۰۳۲۰۳۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۵

منابع امنیتی لیبی اییT مفقودی حدود چهارصد نفر از شهروندان این کشور را در شهر ترهونه تایید کردند.
کد خبر: ۱۰۳۰۹۴۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۰

منابع خبری پنجشنبه شب از ربوده شدن ۳۸ شهروند مصری در غرب لیبی خبر دادند.
کد خبر: ۱۰۳۰۸۸۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۰

روسیه از آزادی چهار تبعه روس و اوکراینی که توسط آدم ربایان در لیبی ربوده شده بودند با همکاری دیپلمات های روس خبر داد.
کد خبر: ۱۰۲۵۴۶۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۴

نامه‌ای منتسب به عایشه قذافی دختر معمر قذافی که به الجزایر و مردم این کشور ادای احترام می‌کند، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. این نامه توضیح می‌دهد که چگونه او به توصیه پدرش موفق شده با اعضای خانواده‌اش از خاک لیبی خارج و به الجزایر پناهنده شود.
کد خبر: ۱۰۲۳۵۳۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۴

شورای امنیت سازمان ملل متحد در نشست خود خروج تمام مزدوران و افراد مسلح خارجی از کشور آفریقایی لیبی را خواستار شد.
کد خبر: ۱۰۲۱۶۶۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۶

رئیس‌جمهوری مصر اعلام کرد، مصر به منظور دستیابی به راه حل سیاسی فراگیر به عنوان تنها راه ممکن برای حل بحران لیبی تلاش می‌کند.
کد خبر: ۱۰۲۰۳۸۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹

دبیر کل اتحادیه عرب با زیر سوال بردن «بهار عربی» و فاجعه بار خواندن آن گفت : لیبی از سال ۲۰۱۱ تا کنون ۵۰۰ میلیارد دلار خسارت دیده است.
کد خبر: ۱۰۱۹۶۷۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۷

ایتالیا و لیبی روز جمعه توافقنامه‌ای را در زمینه همکاری در حوزه‌های دفاعی همچون آموزش، خدمات درمانی نظامی و فعالیت‌های مین روبی امضا کردند.
کد خبر: ۱۰۱۹۴۰۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۶

یک مقام سازمان ملل متحد چهارشنبه شب اعلام کرد، ۲۰ هزار جنگجو و مزدور خارجی در لیبی حضور دارد.
کد خبر: ۱۰۱۸۸۲۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۳

دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل متحد جزئیات جدیدی از اقدام شرکت اماراتی «بلک شیلد» در جذب صد‌ها جوان سودانی و ارسال آن‌ها به لیبی برای نبرد در کنار ژنرال «خلیفه حفتر» در برابر نیرو‌های دولت وفاق ملی افشا کرد.
کد خبر: ۱۰۱۴۱۹۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۹

nabzefanavari
ostanha
bato
farhangi
jahan
economic
sport
social
parliment
نبض بورس - داخلی - ستون چپ