کلیات
القاعده یک گروه تروریستی بین المللی است که در دوران جنگ شوروی در افغانستان توسط «اسامه بن لادن» در شهر پیشاور تأسیس شد؛ گروهی که در قالب شبکه های نظامی گوناگون فراملی و به عنوان یک جنبش اسلامی سنی فعالیت می کند که هدف خود را مبارزه با تأثیرات و دخالت های غیرمسلمانان بر دنیای اسلام و گسترش اسلام در جهان می داند. القاعده در فهرست سازمانهای تروریستی بسیاری از دولتها و سازمانهای بینالمللی از جمله شورای امنیت ملل متحد، ناتو، اتحادیه اروپا و ایالات متحده قرار گرفتهاست.
مرگ بن لادن
اسامه بن لادن رهبر القاعده در سال ۲۰۱۱ در عملیات نظامی ارتش آمریکا در پاکستان کشته شد و پس از آن ایمن الظواهری رهبری این شبکه را بر عهده گرفت. شاخههای مختلف این شبکه در کشورها و مناطق متفاوتی فعال هستند. جبهه النصره در سوریه وانصارالشریعه در یمن از شاخههای القاعده هستند که کنترل بخشهایی از این دو کشور را در اختیار دارند البته در اواخر ژوئیه ۲۰۱۶ جبهه النصره از القاعده جدا شد.
فعالیت های تروریستی
القاعده حملات متعددی را علیه اهداف نظامی و غیرنظامی در کشورهای مختلف انجام دادهاند. حملات ۱۱ سپتامبر مهمترین آنها بود که آمریکا در پاسخ به آن جنگ با تروریسم را با حمله به افغانستان آغاز کرد.
آغاز فعالیت
نام القاعده برگرفته از نام اولین پایگاه نظامی این سازمان «قاعدة الجهاد» است. البته بیشتر اعضا در ابتدا این سازمان را «جبهه بینالمللی جهاد علیه یهودیان و صلیبیان» مینامیدند. در همین راستا تشکیلات القاعده در سال ۱۹۸۸ توسط اسامه بن لادن میلیاردر عربستانی جهت مبارزه با شوروی در افغانستان تأسیس شد. القاعده از سازمان «مکتب الخدمة» که هدف آن مسلحکردن و آموزش مجاهدین داوطلب جنگ با شوروی بود گسترش و پیشرفت یافت. این سازمان از حمایت پاکستان و همچنین ایالات متحده آمریکا برخوردار بود.
ارتباط ایمن الظواهری با القاعده
در سال ۲۰۰۰ ایمن ظواهری چشمپزشک مصری سازمان جهاد اسلامی مصر را با القاعده ادغام نمود و به شخص دوم این تشکیلات تبدیل شد.
پراکندگی جغرافیایی فعالیتها
القاعده در تمام کشورهای اسلامی با جمعیت سنی مذهب هواداران یا اعضایی دارد. اما در کشورهای غیر اسلامی نیز که مسلمانان یا مسلمان تبارها و عرب تبارها زندگی میکنند القاعده و جهادیهای سلفی طرفدارانی دارند. از جمله در بریتانیا و فرانسه. بیشترین افراد القاعده از کشورهای عربی خاورمیانه هستند.
فعالیت القاعده در سوریه
تا پیش از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ القاعده حضور قابل ذکری در سوریه نداشت. اما با شروع این جنگ تندروها به سرعت سازماندهی یافته و به مؤثرترین نیروی جنگی در اپوزیسیون سوریه تبدیل شدند. گروههایی همچون جبهه النصره و داعش تروریستهای خارجی زیادی را نیز برای جنگیدن و آموزش نیروهای خود به خدمت گرفتند. در آوریل ۲۰۱۳ امارت اسلامی عراق، اعلام کرد که با جبهه نصرت، متحد میشود تا یک کشور واحد موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» را تأسیس کنند، اما جبهه النصره و رهبری القاعده با این ادغام مخالفت کرد.
پس از آن القاعده ضمن حمایت از النصره به عنوان تنها شاخه رسمی خود در سوریه با داعش وارد جنگ شدهاست. النصره در ۲۴ مارس ۲۰۱۵ با سایر گروههای شورشی در شمال سوریه ائتلاف کرده و گروه جیشالفتح را تشکیل داد و پس از آن موفقیتهای نظامی چشمگیری را در استان ادلب کسب کرد، اما جبهه النصره در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶ نام خود را به جبهه فتح شام تغییر داد و از القاعده جدا شد.
حضور در یمن
القاعده در یمن، در ژانویه ۲۰۰۹ تشکیل شد. شاخه القاعده مستقر در یمن، در ژانویه سال ۲۰۰۹ و در پی ادغام دو شبکه منطقهای تروریستهایی که وابسته به شبکه بینالمللی حوثی در یمن و ایران بودند، ایجاد شد. این گروه که هدفش سرنگون کردن رژیم پادشاهی عربستان سعودی و دولت یمن و تأسیس خلافت اسلامی است، سوگند خورده که به تأسیسات نفتی، خارجیان و نیروهای امنیتی همچنان حمله کند.
حملات تروریستی
در ۲۵ ژوئن سال ۱۹۹۶ میلادی بر اثر انفجار یک کامیون بمبگذاریشده در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر عربستان، ۱۹ سرباز آمریکایی کشته و حدود ۴۰۰ تن زخمی شدند. در ابتدا افبیآی ایران را مسئول این بمبگذاری دانست؛ امّا ویلیام پری، وزیر دفاع آمریکا در زمان بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد به این نتیجه رسیدهاند که بمبگذاری کار القاعده بوده و نه ایران.
انفجار یواساس کول حملهای تروریستی علیه کشتی تخریبگر یواساس کول نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۰ بود، که در حالی انجام شد که این کشتی در لنگرگاه عدن یمن مشغول سوختگیری بود. در مرگبارترین حمله علیه یک کشتی نیروی دریایی آمریکا از زمان رویداد یواساس استارک در ۱۹۸۷، ۱۷ ملوان آمریکایی کشته و ۳۹ نفر زخمی شدند. سازمان القاعده مسئولیت این حمله را برعهده گرفت.
حملات ۱۱ سپتامبر عبارت است از سلسلهای از حملات انتحاری که در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، توسط القاعده در خاک ایالات متحده آمریکا انجام شد. در صبح آن روز، ۱۹ تن از اعضای القاعده، چهار هواپیمای تجاری - مسافربری را ربودند. هواپیماربایان، دو هواپیما را در فاصلههای زمانی گوناگون تعمداً به برجهای دوقلوی مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک زدند. در نتیجه این دو برخورد، همه مسافران به همراه عده بسیاری که در ساختمانها حضور داشتند، کشته شدند. هر دو ساختمان، پس از دو ساعت بهطور کامل ویران شدند و آسیبهای زیادی به ساختمانهای پیرامون زدند. گروه هواپیماربایان، هواپیمای سوم را به پنتاگون، واقع در ارلینگتون در ویرجینیا زدند. هواپیمای چهارم، اما در زمینی نزدیک شنکسویل، در ایالت پنسیلوانیا، سرنگون شد. این در حالی بود که شماری از مسافران و خدمه پرواز پیش از سرنگونی هواپیما، تلاش کردهبودند تا کنترل هواپیما را که هواپیماربایان آن را به سمت واشینگتن، دی. سی. هدایت میکردند، به دست بگیرند. اما هیچکدام از مسافران این پرواز و سه پرواز دیگر زنده نماندند. کشته شدگان این حملهها ۲٬۹۷۴ تن بودند، که با در نظر گرفتن ۱۹ هواپیماربا در کل شمار کشتههای این حملهها به ۲٬۹۹۳ تن میرسد. بیشتر کشته شدگان این حملهها مردم عادی و شهروندان بودند، که ملیت آنها از ۹۰ کشور گوناگون جهان بود. بهعلاوه، مرگ دستکم یک تن ناشی از قرارگرفتن در برابر گرد و خاک بهوجودآمده از ویرانی دو برج نیز گزارش شد.
بمبگذاری عاشورای ۲۰۰۴ مجموعه بمب گذاریهایی در بغداد بود که به کشته و مجروح شدن صدها تن از شیعیان در روز عاشورا انجامید. این بمب گذاریها شدیدترین در دوران اشغال عراق توسط آمریکا بود. القاعده عراق متهم به دست داشتن در این بمبگذاری بود.
صبح روز پنجشنبه ۱۱ مارس ۲۰۰۴ (۲۱ اسفند ۱۳۸۲) در مادرید، پایتخت اسپانیا، ده بمب در ساعات پرتردد در سه ایستگاه قطار منفجر و قطارهای مملو از جمعیت را متلاشی کرد. در این بمبگذاریها ۱۹۱ نفر کشته ۲٬۰۵۰ نفر مجروح شدند.
بمبگذاریهای سفارتها در تاشکند در روز جمعه ۳۰ ژوئیه ۲۰۰۴ در سه بمبگذاری انتحاری در تاشکند پایتخت ازبکستان رخ داد. این بمب گذاریها سفارتهای اسرائیل و آمریکا و دفتر دادستان کل ازبکستان را هدف قرار دادند. دو تن از نگهبانان امنیتی ازبکستان در ورودی سفارت اسرائیل کشته شدند و نه نفر دیگر در بمب گذاریها زخمی شدند.
بمبگذاری در حرم حضرت علی بن ابیطالب (ع) در ۲۳ اوت ۲۰۰۳ روی داد و به قتل ۹۵ تن از جمله محمدباقر حکیم و مجروح شدن بیش از ۵۰۰ تن انجامید، این حمله به القاعده نسبت داده شد.
بمب گذاریهای ۷ ژوئیه ۲۰۰۵ - ۱۶ تیر ۱۳۸۴ رشتهای از حملات انتحاری انفجاری در ساعات بامداد ۷ ژوئیه ۲۰۰۵ در مرکز لندن با هدف شهروندان عادی در سیستم حمل و نقل عمومی لندن بودند. در این روز ۴ بمب در ۳ ایستگاه مترو و یک اتوبوس شهری توسط ۴ بمبگذار انتحاری منفجر شد که به مرگ ۵۲ شهروند عادی و هر ۴ عامل حمله انجامید، همچنین ۷۰۰ نفر در این حملات زخمی شدند.
بامداد روز چهارشنبه، ۳ اسفند ۱۳۸۴ (۲۲ فوریه ۲۰۰۶)، مردان مسلح به نگهبانان حرمین عسگریین در شهر سامرا حمله کردند و با ورود به این مکان و نصب بمب در نقاط مختلف آن، این حرم را منفجر کردند. بهطوریکه بخشی از حرم ویران شد و به گنبد طلای آن آسیب جدی رسید. بعد از این حادثه مقامات امنیتی وقت عراق، عاملین این حادثه را گروهی متشکل از هفت عضو القاعده معرفی کردند.
بمبگذاری ۱۹ نوامبر ۲۰۱۳ در بیروت، انفجاری است، که توسط دو بمبگذاری انتحاری در مقابل سفارت ایران در بیروت انجام گرفت و بر اثر آن ۲۳ نفر از جمله رایزن فرهنگی ایران در بیروت کشته شدند. گردان عبدالله عزام، از گروه جهادی سَلَفی وابسته به القاعده مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت.
در ۲۰ نوامبر سال ۲۰۱۵، یک حمله تیراندازی و گروگانگیری در هتل رادیسون بلو در باماکو، پایتخت مالی انجام شد که دستکم ۲۷ نفر کشته شدند. بعد از گروگانگیری نیرویهای ویژه به هتل حمله و گروگانها را آزاد کردند. گروه مرابطون همراه با القاعده مسئولیت این حملات را پذیرفت. در پی این حمله دولت مالی برای ده روز وضعیت فوق العاده و سه روز عزای عمومی برای کشته شدگان اعلام کرد.
وزیر خارجه آمریکا امروز در مصاحبهای در تلاش برای توجیه خروج غیرمسئولانه واشنگتن از کابل پس از ۲ دهه اشغالگری ادعا کرد: توان القاعده در افغانستان را کاهش دادیم!
کد خبر: ۱۰۷۱۵۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۳۱
بلومبرگ:
جنبش طالبان همزمان با سقوط هر شهر پس از شهر دیگری بعضا با درگیری و بعضا با تسلیم شدن نیروهای افغان به پیشرویهای خود ادامه میدهدو طالبان کم کم در حال نزدیک شدن به کابل است و پیروزی صریح برای آن قلمداد میشود.
کد خبر: ۱۰۶۹۹۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۴
نیروهای ضد تروریست هند دو تن از مظنونان گروه تروریستی القاعده را قبل از انجام عملیات در شهر لکهنو بازداشت کرده اند.
کد خبر: ۱۰۶۳۳۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۰
یکی از سرکردگان سازمان القاعده در حمله موشکی ارتش یمن به استان البیضاء کشته شد.
کد خبر: ۱۰۶۲۳۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا در توییتی تلاش دولت جو بایدن را برای احیای توافق هستهای محکوم کرد.
کد خبر: ۱۰۵۴۶۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۶
گروه موسوم به «نصره اسلام و مسلمین» از طریق فایل ویدیویی ۲۱ ثانیهای از ربودن یک روزنامهنگار فرانسوی در مالی خبر داد.
کد خبر: ۱۰۵۰۰۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۵
ده سال از کشته شدن اسامه بن لادن ، سرکرده القاعده در ابیت آباد پاکستان گذشت، با این حال فعالیت القاعده در افغانستان و یمن، این بار در کنار نیروهای ائتلاف عربستان سعودی، تشدید شده و تهدیدهای تروریستی همچنان به قوت خود باقی است.
کد خبر: ۱۰۴۹۶۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳
دو منبع آگاه اعلام کردند که ۱۶ سرباز توسط افراد ناشناس در جنوب غرب نیجر کشته و ۶ تن دیگر زخمی شدند.
کد خبر: ۱۰۴۹۵۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳
منبعی میدانی به یک خبرگزاری روسی گزارش داد که ارتش و کمیتههای مردمی یمن مرکز استان مأرب را تحت محاصره خود درآوردهاند و تسلط کامل بر این شهر دیر یا زود صورت خواهد گرفت.
کد خبر: ۱۰۳۶۳۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۵
سازمان ملل در گزارشی اعلام کرد که سرکرده شاخه سازمان تروریستی القاعده در یمن بازداشت و معاون وی کشته شده است.
کد خبر: ۱۰۳۲۴۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۷
شبکه خبری المیادین اعلام کرد که دو کاروان لجستیک وابسته به ائتلاف آمریکا در الناصریه و السماوه عراق هدف قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۲۸۸۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۳۰
نخست وزیر پاکستان در واکنش به اتهامات آمریکا علیه ایران گفت: سخنان مایک پمپئو وزیر امورخارجه ایالات متحده حرکتی خطرناک برای کسب خشنودی اسرائیل است اما جهان این ادعاها را هرگز باور نمیکند.
کد خبر: ۱۰۲۸۲۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۷
سخنگوی هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در واکنش به سخنان امروز وزیر خارجه آمریکا درباره ارتباط تهران با گروه تروریستی القاعده گفت که ادعاهای غلط و مضحک پامپئو درباره ایران چیز جدیدی نیست.
کد خبر: ۱۰۲۷۵۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۳
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به ادعاهای بی اساس وزیر خارجه آمریکا درباره ارتباط ایران با القاعده گفت: تمسک به این نوع شگردها و بندبازیها و ادعاهای کهنه و بی اساس، به هیچ عنوان نمیتواند به کمک مسیر پراشتباه رژیم تروریستی آمریکا و اعاده وجهه ناموجه مقامات این رژیم بیاید.
کد خبر: ۱۰۲۷۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۳
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز سهشنبه در سخنرانی در «باشگاه ملی مطبوعات» در واشنگتن، به اتهام زنی در خصوص ارتباط ایران با القاعده و حمایت از این گروه تروریستی پرداخت و مدعی شد، ایران به پایگاه جدید القاعده تبدیل شده است و اکنون این گروه تروریستی، کارهایی که پیش از این از طریق افغانستان و پاکستان انجام میداد، از طریق ایران انجام میدهد.
کد خبر: ۱۰۲۷۵۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۳
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به اظهارات وزیر خارجه آمریکا که ایران را به ارتباط با القاعده و پناه دادن به سرکردگان آن متهم کرده است، تأکید کرد که تروریستهایی که حادثه ۱۱ سپتامبر را رقم زدند، از سرزمینهای محبوب آمریکا در منطقه آمده بودند.
کد خبر: ۱۰۲۷۵۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۳
وزیر امور خارجه آمریکا که آخرین روزهای حضورش در این سمت را میگذراند، در اظهاراتی مضحک مدعی شد که ایران از سالهای قبل با القاعده در ارتباط بوده و اکنون نیز از این گروه تروریستی حمایت میکند.
کد خبر: ۱۰۲۷۵۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۳
تیم های امنیتی ترکیه ۱۰ مظنون را در چارچوب عملیات ضد تروریستی علیه گروه های داعش و القاعده در استانبول دستگیر کردند.
کد خبر: ۱۰۲۳۷۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۶
القاعده در حملاتی نادر و هماهنگ علیه نیروهای بینالمللی موشکهایی را به پایگاههای نظامی فرانسه در کیدال، میناکا، جاو در شمال مالی شلیک کرد.
کد خبر: ۱۰۱۸۴۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۰
گروهک تروریستی القاعده شاخه مغرب اسلامی سرکرده جدید این گروهک را تعیین کرد.
کد خبر: ۱۰۱۶۵۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۲