- درباره ما
- |
- تماس با ما
- |
- خبرنامه
- |
- پیوندها
- |
- جستجو
- |
- آرشیو
- |
- آب و هوا
- |
- اوقات شرعی
- |
- RSS
کلیات
جهاد سازندگی، نهادی انقلابی در ایران برای سرعت‌بخشی به سازندگی کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی می باشد.
تشکیل جهاد و هدف آن
پس از گذشت حدود چهار ماه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، امام‌خمینی در ۲۶ خرداد ۱۳۵۸، ضرورت تشکیل جهاد سازندگی را به منظور آبادانی روستاها اعلام کرد. در پی این پیام، جهاد سازندگی در ۲۷ خرداد تشکیل شد.
در ۲۷ شهریور ۱۳۵۸، اساسنامه جهاد به تصویب هیئت وزیران رسید. طبق اساسنامه، هدف از تشکیلِ جهاد سازندگی، بسیج امکانات و استعدادهای مردم و دولت برای همکاری در امور تهیه و اجرای سریع طرحهای سازندگی باتوجه و تأکید بر نیازهای روستاها و نقاط دورافتاده مملکت اعلام گردید.
بر اساس اساسنامه، شورای عالی جهاد مسئولیت بررسی برنامه‌ها و طرحهای پیشنهادی، تصویب طرحهای مناسب و جلب همکاری مردم برای اجرای طرحها را برعهده داشت. این وظایف را شوراهای جهاد سازندگی استان و شهرستان، در سطح محدودتری، به‌عهده داشتند.
در اواخر ۱۳۵۸ ش، پس از استعفای دولت موقت، جهاد سازندگی تحت نظر شورای انقلاب در آمد و به‌صورت نظام شورایی اداره شد.
زمینه فعالیت جهاد
زمینه فعالیت جهاد سازندگی در سالهای نخست آن، به عمران، خدمات‌رسانی و آموزشهای فنی منحصر بود، ولی بنا به ضرورت و مقتضیات جامعه، مسئولیتهای جهاد، دائماً در حال‌تغییر و تحول بود و رسیدگی به اموری چون امور فرهنگی، بهداشت و اشتغال را نیز برعهده گرفت
وزارت جهاد و اهداف جدید
جهاد سازندگی تا ۱۳۶۲ ش نهادی دولتی محسوب نمی‌شد، اما انجام کارهای زیربنایی و تولیدی، اهتمام به مشارکت در سیاست‌گذاریهای کشور و مهم‌تر از همه تلاشهای بی‌وقفه آن سبب شد تا به وزارتخانه تبدیل شود. بدین منظور، مجلس شورای اسلامی در آذر ۱۳۶۲ لایحه تشکیل وزارت جهاد سازندگی را تصویب کرد.
وزارت جهاد سازندگی از ۱۳۶۳ ش عهده‌دار وظایف جدیدی شد، از جمله نظارت و سرپرستی سازمان امور عشایر در ۱۳۶۳ ش، صنایع روستایی و دستی در ۱۳۶۴ ش، شرکت سهامی شیر در ۱۳۶۵ ش و شیلات و فرش در ۱۳۶۶ ش.
حرکت به سوی خودکفایی کشور از طریق توسعه کشاورزی ، از اهداف اصلی وزارتخانه محسوب می‌شد.
تشکیلات جهاد سازندگی پس از دولتی شدن، گسترش یافت و سیاستهای آن متمرکزتر گردید. برای پرهیز از تداخل وظایف آن با وزارت کشاورزی و سایر وزارتخانه‌ها، تفکیک وظایفی صورت گرفت. بر این اساس در مهر ۱۳۶۹، مسئولیت دو بخش گسترده امور دام و منابع طبیعی به وظایف جهاد سازندگی افزوده شد و در مقابل از برخی وظایف کوچک در زمینه‌های مختلف کاسته شد که نتیجه آن تغییر سیاستهای عمران روستایی به سمت امور دام و منابع طبیعی بود. تغییر سیاستهای جهاد متأثر از عواملی چون افزایش عرضه نیروی کار و کاهش توان اشتغال‌زایی در روستا بود.
دو سال پس از تشکیل وزارت جهاد سازندگی، لایحه مقررات مالی، اداری و استخدامی آن به تصویب مجلس رسید.
فعالیت جهاد در جنگ تحمیلی
جنگ عراق با ایران، زمینه‌های فعالیتهای جهاد را متحول کرد و بر مقدار آن افزود. جهاد طی هشت سال جنگ، برای جمع‌آوری، ارسال و توزیع کمکهای مردمی به جبهه‌ها، «ستاد پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی استان و شهرستان» را تشکیل داد و با چهل گردان مهندسی ـ رزمی و چهار قرارگاه عملیاتی و پشتیبانی در تمامی مراحل دفاع، حضور داشت. وظایف محول به جهاد سازندگی، در طول جنگ، پشتیبانی امور مهندسی جبهه و بازسازی و نوسازی مناطق جنگ زده بود. طراحی و ساخت طولانی‌ترین پل شناور جهان ( پل خیبر ) به طول چهارده کیلومتر، که ارتباط بین جزایر مجنون و ساحل هور را امکان‌پذیر می‌ساخت، نمونه‌ای از عملیات برجسته جهاد سازندگی به‌شمار می‌آید.
بازسازی مناطق جنگ‌زده
پس از پایان جنگ، جهاد سازندگی به بازسازی مناطق جنگ‌زده پرداخت. در ۱۳۷۵ ش، جهاد سازندگی طرح بسیج سازندگی را به منظور بهره‌گیری از تواناییهای جوانان تحصیل کرده در رشته کشاورزی و نیز تأمین نیروی انسانی در بخش ترویج و توسعه روستایی مطرح کرد که نخستین مرحله آن در ۱۳۷۸ ش با به‌کارگیری نیروهای فارغ‌التحصیل کشاورزی در دوره نظام وظیفه به اجرا در آمد.
جهاد سازندگی به منظور برقراری پیوند بین فعالیتهای اجرایی با مراکز تحقیقاتی، اقداماتی کرد؛ از جمله راه‌اندازی شش مؤسسه تحقیقاتی مادر شامل رازی (فعال در زمینه تولید واکسنهای پزشکی و دامپزشکی)، جنگل و مرتع، دامپروری، شیلات، آبخیزداری و مهندسی، مرکز اطلاع‌رسانی و خدمات علمی جهاد سازندگی به عنوان نخستین مرکز اطلاع‌رسانی علمی کشور (تأسیس ۱۳۷۲ ش)، مؤسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی جهاد سازندگی.
دستاوردهای مهم جهاد
جهاد سازندگی در دوران فعالیتش، دستاوردهای مهمی به همراه داشته است. برای نمونه، بخشی از کارکردهای آن عبارت‌اند از: دستیابی به خودکفایی و بی‌نیازی از واردات در بخش دام و طیور؛ بهره‌گیری از روشهای مناسب صید در بخش شیلات؛ پرورش و تولید سالانه هزاران تُن میگو و ماهیان سردابی و گرمابی؛. جایگاه سوخت، چاه کشاورزی و برق‌رسانی و احداث جایگاههای توزیع سوخت در بخش عشایر، ایران وزارت جهادسازندگی معاونت طرح و برنامه ریزی، اجرای طرح ملی تعاون دام و مرتع، توسعه فضای سبز و جنگل‌کاری و ایجاد کمربندهای سبز حفاظتی در بخش منابع طبیعی، ایران وزارت جهادسازندگی معاونت طرح و برنامه ریزی،
کمک به مناطق محروم کشورهای مسلمان نیز از اهداف جهاد سازندگی بود. جهاد سازندگی با تأسیس دفاتری در کشورهای تانزانیا ، سیرالئون ، غنا و لبنان به اجرای طرحهایی چون کشت آبی و دیم ، تهیه و توزیع ادوات صیادی، آموزش روستاییان و کشاورزان، ارائه خدمات و احداث مراکز درمانی در این کشورها پرداخته است.
وزارت جهاد کشاورزی
فعالیت دو وزارتخانه جهاد سازندگی و کشاورزی، به موازات هم در بخش عمران روستایی و کشاورزی، موجد ناهماهنگیهایی به ویژه در بخش کشاورزی شده بود؛ از این‌رو، دو وزارتخانه در ۱۳۷۹ ش در هم ادغام شدند و وزارت جهاد کشاورزی، جایگزین دو وزارت کشاورزی و جهاد سازندگی شد.
در مورد جهاد سازندگی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
