کلیات
موصل شهری در شمال عراق، مرکزاستان نینوا و پرجمعیتترین شهر عراق پس از بغداد و مرکز اقتصادی شمال کشور میباشد؛ بخش اصلی شهر در کرانه شرقی دجله جای گرفتهاست و در کرانه غربی آن، بازماندههای شهر باستانی نینواست. موصل در سدههای دهم و یازدهم میلادی/ سوم و چهارم هجری، پایتخت دولتهای جداشده از عباسیان مانند حمدانیان بود.پس از جنگ جهانی اول، مدتی از امپراتوری عثمانی بهدست امپراتوری بریتانیا افتاد. این شهر در تاریخ۱۰ ژوئن ۲۰۱۴ در سیطره داعش قرار گرفت و پس از مدت ها نبرد آزاد شد.
تاریخچه
موصل در آغاز خلوان و در دوران ساسانیان بوذاردشیر نام داشت. نام بوذاردشیر منسوب به اردشیر بابکان -بنیادگذار دودمان ساسانی- بود. مسیحیت از سدهٔ دوم میلادی در این منطقه حضور داشتهاست.
در سال ۳۳۱ پیش از میلاد قوای هخامنشیان به وسیله اسکندر مقدونی در جنگ گوگمل در شرق موصل امروزی شکست سنگینی متحمل میشوند. آخرین ناحیه غربی ایران ساسانی که به دست تازیان افتاده بود سرزمین موصل بود که آن را به دو ناحیه تقسیم میکردند: ناحیه شهر زور و چامکان یا صامغان.
جغرافیا و مردم
جمعیت شهر موصل در ۲۰۰۸م، ۲٬۷۲۱٬۰۹۶ نفر سرشماری شد. ارتفاع آن از سطح دریا، ۲۲۰ متر است و در نزدیکی آن، چاههای نفت عین زاله قرار گرفتهاست. بیشتر مردم شهر عرب هستند، اما اقلیتهای قابل توجه کرد، ترکمن و آشوری نیز در شهر زندگی میکنند. جمعیت شهر در سال ۲۰۰۸ به یک میلیون و هشتصد هزار نفر رسیده بود، اما در سال ۲۰۱۴ حدود نیم میلیون نفر آواره شدند هرچند هنوز هم جمعیت شهر بیش از میلیون نفر است.
رود دجله از میان موصل میگذرد و پنج پل دو قسمت شهر را به هم پیوند میدهند. این شهر در ۳۹۶ کیلومتری شمال غربی بغداد قرار دارد.
در طول قرن بیستم موصل یادآور زندگی اقوام و مذاهب گوناگون در کنار یکدیگر بودهاست. پیش از پروژه عرب سازی موصل توسط صدام و حزب بعث موصل برای قرنها شهری عمدتاً کردنشین به حساب میآمد. ولی در این اواخر مردم عرب سنی عمده جمعیت مناطق شهری از جمله شهر موصل را شامل میشدند. مانند مناطق کناره رود دجله و در داخل شهر موصل. در امتداد رود دجله و دورتر به سوی شمال و مناطق روستایی، هزاران نفر آشوری، کرد، ترکمن و ارمنی و شبک زندگی میکردند.
برنامه عرب سازی که در دوران صدام و با نیروی حزب بعث انجام میشد، باعث شد تا برخی از این اقلیتها از مناطق شهری موصل خارج شده و به نزدکی مرزهای اقلیم کردستان بروند. با اشغال موصل توسط داعش، تنها عربهای سنی در شهر باقی ماندند و جمعیت این شهر از ۱٫۵ میلیون تن به یک میلیون تن کاهش یافت.
ویژگی های علمی فرهنگی
دانشگاه موصل که از مراکز علمی و تحقیقاتی عراق است در این شهر قرار دارد. مقبره چندین پیامبر از جمله یونس در موصل قرار دارد. این شهر تا سال ۲۰۱۴ مرکز تاریخی مسیحیان نسطوری محسوب میشد.
آزادسازی موصل
در روز ۲۶ مهر ماه ۱۳۹۵ عملیات نظامی مشترکی توسط نیروهای ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا، ارتش عراق، بسیج مردمی عراق، نیروهای پیشمرگه کردستان عراق و برخی گروههای دیگر علیه داعش آغاز شد که نبرد وسیعی برای آزادسازی موصل از کنترل نیروهای داعش است. سرانجام پس از تقریباً ۹ ماه نبرد، در روز ۱۹ تیر ۱۳۹۶ شهر موصل بهطور کامل از گروه داعش پس گرفته شد.
پاکسازی موصل
آزادسازی موصل یا نبرد موصل عملیاتی است که از روز دوشنبه ۱۷ اکتبر ۲۰۱۶ به فرمان حیدر العبادی نخست وزیر عراق برای پس گرفتن موصل از سیطره داعش آغاز شد. موصل مرکز استان نینوا و دومین شهر بزرگ عراق در تابستان ۲۰۱۴ به اشغال گروه داعش درآمده بود.
با پیروزیهای نیروهای عراقی بر داعش در سال ۹۵ و اخراج داعشیان از این شهر، قسمتهایی از آن بطور کامل از نیروهای داعش، خالی شد. در ادامه این عملیات قسمتهای شمال و شمالشرق و دانشگاه موصل بطور کامل از نیروهای داعش پاکسازی شد.
پس از آن نیز فرودگاه موصل و نیروگاه برق الیرموک که اصلیترین نیروگاه شهر موصل محسوب میشود، از نیروهای داعش خالی و کاملاً آزاد شد.
ارتش عراق و نيروهاي پيشمرگه مناطق جنوب شرق موصل را آزاد کردند
کد خبر: ۴۶۳۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۰/۱۲
یک منبع محلی در استان نینوا گزارش داد نیروهای تروریستی داعش سه مسجد را در مرکز شهر موصل منفجر کردند.
کد خبر: ۴۶۳۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۰/۱۲
تروریستهای داعش ضمن اعدام دستهجمعی برخی پزشکان در شهر موصل ، به دیگر اطباء هشدار دادهاند که در صورت خودداری از معالجه مجروحین داعشی، شلاق خواهند خورد.
کد خبر: ۴۶۱۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۰/۰۵
تروریستهای داعش در ادامه اهانت به اماکن مقدس مسلمانان و مسیحیان، کلیسای مریم مقدس را در شمال شهر موصل منفجر کردند.
کد خبر: ۴۶۱۲۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۰/۰۵
پایگاه خبری 'العهد' با اشاره به فرار گسترده تروریست های 'داعش' از موصل نوشت: شاهدان عینی گفتند که این شهر تقریبا از وجود عناصر 'داعش' خالی شده است.
کد خبر: ۴۵۹۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۹/۲۹
در درگیری نیروهای عراقی با تروریست های داعش در منطقه زمار در غرب موصل ، 126 عنصر این گروهک به هلاکت رسیدند؛ و نیروهای پیشمرگه نیز توانستند 700 کیلومتر مربع از اراضی این منطقه را از کنترل داعش خارج نمایند.
کد خبر: ۴۵۹۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۹/۲۸
شبکه المیادین از ورود نیروهای کرد به مسیر مواصلاتی بین شهر موصل و ربیعه خبر داد.
کد خبر: ۴۵۹۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۹/۲۷
استاندار نینوا خبر داد ;
استاندار نینوا خبر داد که ارتش و نیروهای مردمی در عراق آمادگیهای لازم برای آزاد کردن شهر موصل _مرکز استان نینوا_ فراهم کردهاند.
کد خبر: ۴۵۸۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۹/۲۳
گروه تروریستی داعش به ساکنان موصل اطلاع داده است که کارتهای شناسایی و شناسنامههای رسمی خود را به این گروه تحویل دهند تا کارتهای شناسایی و شناسنامههایی به نام داعش و با شعار این گروه برای آنها صادر شود.
کد خبر: ۴۲۷۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۳۱
سخنگوی نیروهای پیشمرگه اعلام کرد: سد موصل مجددا از شب گذشته به دست گروه تروریستی داعش افتاده است.
کد خبر: ۴۲۳۷۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۱۷
هلاکت دهها داعشی در عملیات هوایی در شمال بابل و آزادی چند منطقه جدید در استان نینوا در عملیات مشترک ارتش و پیشمرگان از مهمترین اخبار امنیتی عراق است.
کد خبر: ۴۲۲۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۱۴
نیروهای پیشمرگه کردستان عراق، وارد بخش غربی شهر موصل شدند، شهری که ماهها تحت کنترل تکفیریهای داعش قرار دارد.
کد خبر: ۴۲۲۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۱۴
منابع آگاه عراق از تسلط عناصر تکفیری داعش بر بزرگترین سد این کشور و عقب نشینی نیروهای پیشمرگه کُرد خبر دادند.
کد خبر: ۴۲۲۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۱۲
در جریان درگیری نیروهای کرد با تروریستهای تکفیری در شمال موصل ، 100 تروریست از پای درآمدند.
کد خبر: ۴۲۱۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۱۱
براساس فرمان جدید گروه تروریستی تکفیری داعش به ساکنان موصل که از طریق بلندگوها در شهر اعلام شد، اهالی نینوا و مرکز آن موصل ، از این پس فقط باید البسه پاکستانی به تن کنند.
کد خبر: ۴۲۰۷۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۰۷
سخنگوی دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح عراق گفت: شهر موصل شاهد انتفاضه ای مردمی علیه داعش است و بعد از انفجار مرقد پیامبران مردم درحال تشکیل گروه های مسلح برای مبارزه با تروریست ها هستند.
کد خبر: ۴۲۰۲۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۰۶
کد خبر: ۴۱۹۲۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۰۲
بر اساس گزارشها، گروه تروریستی داعش مسیحیان شهر موصل را از این شهر اخراج کرد و کلیسای تاریخی این شهر که 1800 سال قدمت داشت را به آتش کشید.
کد خبر: ۴۱۹۰۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۵/۰۱
تهدید و ارعاب داعش علیه پیروان ادیان و مذاهب همچون شیعه، مسیحی و ترکمن، بیشتر آنان، منطقه را ترک کرده اند که در تازه ترین رویداد از این دست، مسیحیان موصل برای نجات جان خود از این استان خارج شده اند.
کد خبر: ۴۱۷۹۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۴/۲۹
رهبر کاتولیکهای جهان نگرانی خود را نسبت به وضعیت مسیحیانی که مجبور به ترک شهر موصل شدهاند، ابراز کرد.
کد خبر: ۴۱۷۹۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۴/۲۹