کلیات
مهریه یا به شکل کهنتر آن، کابین به مالی گفته میشود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود میپردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود.
ضعیت وجود یا عدم وجود مهریه در ادیان
نوعی از مهریه در آیین یهود هم وجود دارد، اما عندالمطالبه نیست بلکه در زمانی که نکاح با طلاق یا فوت شوهر منحل شود به زن پرداخت خواهد شد.
مهریه به عنوان عاملِ «بازدارندهٔ شوهر از تصمیم عجولانه برای طلاق» و تأمین مالی زنِ خانه پس از طلاق (یا پس از فوت شوهر) در یهودیت پذیرفته شدهاست.
مهریه و شرایط آن
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش میدهد که نشاندهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده میشود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام میشود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
در آموزههای دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشدهاست. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، میتواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پولهای رایج، لوازم زندگی، یا حتی آموزش قرآن یا آموزش علم یا مهارتی ویژه چراکه برای آموزش نیز میتوان ارزش مالی تعیین کرد. در صدر اسلام مهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت میشد.
مهریه در ایران
در بسیاری از اوقات، مهریهٔ دختران مسلمان ایرانی بر مبنای سکههای طلا تعیین میشود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه (چهارده معصوم) یا سورههای قرآن به عنوان تعداد سکههای مهریه دختران بریده میشود.
بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متأهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته بهطوریکه در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیدهاست. البته مهریههایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم دیده شدهاست.