در مورد گلستان سعدی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات

گلستان نوشتهٔ شاعر و نویسندهٔ پرآوازه ایرانی سعدی شیرازی است. به باور بسیاری، گلستان سعدی تأثیرگذارترین کتابِ نثر در ادبیات فارسی‌است. که در یک دیباچه و هشت باب به نثر مسجَّع (آهنگین) نوشته شده‌است. بیشترِ نوشته‌های آن کوتاه و به شیوهٔ داستان‌ها و پندهای اخلاقی است.

پیش‌زمینه

استفاده از نثر موزون و مسجع در منشیان و نویسندگان پیش از سعدی، به خصوص از قرن پنجم هجری به بعد بسیار متداول شده بود. در قرن ششم و هفتم هجری، نوشتن پرتکلف و تصنعی نشانه‌ای از دانش نویسنده به‌شمار می‌رفت. بارزترین نمونهٔ این نثر، مقامات حمیدی است که در سال ۵۵۱ هجری نوشته شده و مورد تمجید بسیاری از شعرا و ادبای آن دوران مانند انوری، نظامی عروضی و سعدالدین وراوینی قرار گرفته‌است.

نگارش

سعدی، هنگامِ نگارشِ گلستان را سالِ ۶۵۶ هجری (۱۲۵۸ میلادی) می‌شمارد.

در این مدت که ما را وقت خوش بود   ز هجرت ششصد و پنجاه و شش بود

سعدی نگارش کتاب گلستان را کمتر از یک سال بعد از تدوین بوستان، در اول اردیبهشت سال ۶۵۶ هجری شروع کرد و «هنوز از گلِ بوستان بَقیّتی موجود بود» که نگارش آن را به پایان رساند؛ بنابراین کتاب گلستان در مدت پنج یا شش ماه نوشته شد که -به نظر محمدعلی همایون کاتوزیان، منتقد ادبی- شبیه به معجزه است. او با توجه به شواهدی در گلستان، معتقد است که سعدی پس از نگارش بوستان دچار نوعی افسردگی شد و با این فکر که عمر خود را به بطالت گذرانده و به ایام پیری رسیده‌است، دست از کار کشید. اما دوست یا دوستانی او را به نوشتن کتاب جدیدی مصمم کردند. نگارش کتاب گلستان در این مدت کوتاه، می‌تواند نشانی از فرح و انبساطی باشد که پس از یک دوره افسردگی -موقتاً- در وی بروز می‌کند.

سعدی این کتاب را به سعدبن ابوبکر زنگی، ولیعهد جوان فارس تقدیم و ابراز امیدواری کرد که مورد پسند وی واقع شود. در دیباچه چنین گوید:

امید هست که روی ملال درنکشد   از این سخن که گلستان نه جای دل تنگی است
علی‌الخصوص که دیباچه همایونش   به نام سعد ابوبکر سعد بن زنگی است

با این حال، سعدی تا سال‌ها پس از این تاریخ (دست کم بیست تا سی سال) همچنان به سرودن اشعار مشغول بوده و این تئوری مطرح است که احتمالاً در این دوران، آثار گذشته خود از جمله گلستان را بازبینی و اصلاح می‌کرده‌است.

نسخه‌های خطی

قدیمی‌ترین نسخه خطی به جا مانده از گلستان سعدی، نسخه‌ای تذهیب‌کاری شده از یاقوت مستعصمی است که به سال ۶۶۸ هجری بازمی‌گردد. در این سال، سعدی هنوز در قید حیات بود، اما از آنجا که اطلاعات شناسنامه‌ای این نسخه خوانا نیست، به‌عنوان یک نسخه معتبر مورد توجه محققان قرار نگرفته‌است.

نسخهٔ خطی قدیمی دیگری از کلیات سعدی، معروف به نسخهٔ لرد گرینوی به سال ۷۲۰ هجری برمی‌گردد. این نسخه پیشتر در لندن نگهداری می‌شده، اما امروز در کتابخانه بنیاد بودمر در ژنو قرار دارد. غلامحسین یوسفی در تصحیح بوستان و گلستان از آن به‌عنوان نسخه اساس استفاده کرده‌است.

علی بن احمد بن ابی بکر بیستون از جمله مشهورترین گردآورندگان کلیات سعدی است که یک بار در سال ۷۲۶ و بار دوم در سال ۷۳۴ هجری به این کار مبادرت نمود. در این نسخه، گلستان در ابتدای کتاب کلیات قرار گرفته‌است و هرچند که بعدها در نسخه ای که برای اکبر شاه، یکی از امپراتوران گورکانی در هند آماده شد، بوستان قبل از گلستان آمد، اما ترتیب قرار گرفتن فصول مختلف کلیات سعدی در بیشتر نسخه‌های بعدی، کم و بیش از همین نسخه اقتباس شده‌است.

نسخه خطی قدیمی دیگری که از کلیات سعدی موجود است، در سال ۷۶۶ هجری به خط محمد بن عبداللطیف عقاقیری، از شاگردان با واسطه سعدی و به‌فاصله حدوداً ۷۰ سال پس از درگذشت وی نوشته شده‌است. این نسخه، قدیمی‌ترین نسخه از کلیات سعدی در گنجینه کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. تقریباً به همین قدمت، نسخه خطی دیگری از کلیات سعدی در سال ۷۷۰ هجری به دستور تورانشاه و به خط حسن الحافظ نوشته‌شد که در مرکز میکروفیلم دهلی نو نگهداری می‌شود.

در مورد گلستان سعدی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

حسن نوریان، سر کنسول ایران در کراچی تصویری از نسخه خطی کتاب « گلستان سعدی » که در موزه ملی پاکستان، کراچی نگهداری می‌شود منتشر کرد.
کد خبر: ۱۱۹۶۱۰۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۹

بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتوا‌های آموزشی پیرامون «واریز ۱۱ میلیون تومان به حساب معلمان»، «گزینش آموزش و پرورش برای پذیرفته‌شدگان نهایی»، «دنیا مال منه راهی بازار کتاب کودک شد»، «حکایت ادب لقمان از گلستان سعدی » را می‌خوانید.
کد خبر: ۱۱۳۵۷۲۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۷

بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتوا‌های آموزشی پیرامون «چرا کنکور حذف نمی‌شود، آیا پای پول در میان است؟»، «سفر و پیام آور از تازه های بازار کتاب»، «حکایتی از گلستان سعدی »، «وزیر آموزش و پرورش هم در اجتماع «سلام فرمانده» حاضر شد» و ... را می‌خوانید.
کد خبر: ۱۱۲۱۲۴۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۷

کد خبر: ۶۸۶۸۵۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۰۱

nabzefanavari
ostanha
bato
farhangi
jahan
economic
sport
social
parliment
نبض بورس - داخلی - ستون چپ