کلیات

محمد حسن گنجی، متولد ۲۱ خرداد ۱۲۹۱ در بیرجند است که در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۹۱ در تهران درگذشت. گنجی استاد سرشناس جغرافیا در دانشگاه تهران بود. از او به‌عنوان بنیان‌گذار دانش جغرافیای نوین و هواشناسی در ایران نام برده می‌شود.

همسر و فرزندان

 گنجی در ۲۴ دی‌ماه ۱۳۲۰ با لطیفه جوادزاده، از ایرانیان مقیم ارمنستان، ازدواج کردد. او فرزندی نداشت و تا پایان عمر در کنار همسر خود ماند. در دوران پیری که همسرش بیمار بود و خودش نیز کهولت سن داشت، از همسر خود پرستاری می‌کرد.

خانه گنجی

 در تاریخ سوم آذرماه ۱۳۹۰ خانهٔ گجی توسط شهرداری منطقه ۷ تهران خریداری شد. این مکان زیرنظر معاونت اجتماعی - فرهنگی منطقه ۷ اداره می‌شود.

 جوایز و نشان‌ها

 در سال ۱۳۵۴، به‌عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران انتخاب شد. وی در بیست‌ونهمین کنگره اتحادیه بین‌المللی جغرافیایی در کره جنوبی در سال ۲۰۰۰ میلادی به‌عنوان یکی از ۱۵ جغرافیدان برجسته جهان شناخته شد، همچنین سازمان هواشناسی جهانی WMO، جایزه علمی سال ۲۰۰۱ خود را به او اعطا کرد. وی نشان درجه سه در خدمات دولتی را نیز دریافت کرده‌است. گنجی، از اوایل انقلاب تا پایان عمر، بالغ بر ۶۳ لوح تقدیر از مراکز آثار و مفاخر علمی، چهره‌های ماندگار، انجمن‌های علمی جغرافیایی و دانشگاه‌ها دریافت کرده‌است.

تحصیلات

 دکتر گنجی، آموزش دبستان و دبیرستان را در شهر خود و آموزش عالی را در تهران (دارالمعلمین عالی ۱۳۰۹-۱۳۱۲)، انگلستان (۱۳۱۲-۱۳۱۷) و آمریکا (۱۳۳۱-۱۳۲۳) در رشته جغرافیا با تأکید بر اقلیم‌شناسی انجام داد و پایان‌نامه او درباره آب و هوای ایران به زبان انگلیسی به چاپ رسید. او از سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۵۴ در خدمت دانشگاه تهران به تدریس اشتغال داشته و نخستین کسی بوده‌است که جغرافیای نوین را وارد برنامه‌های دانشگاهی کرده‌است.

فعالیت دانشگاهی

گنجی مراحل دانشگاهی را از دبیری تا معاونت دانشگاه طی کرده و در سال ۱۳۵۴ با اخذ درجه استادی ممتاز بازنشسته شده‌است. وی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۷ مدیریت اداره کل هواشناسی را عهده دار بوده و در واقع بینانگذار سازمان هواشناسی ایران بوده‌است. در همین سال‌ها او ۴ سال ریاست منطقه آسیا را در سازمان هواشناسی عهده دار بوده و از همان سال رابطه خود را با همان سازمان حفظ کرده‌است. وی چندین کتاب -از جمله اطلس اقلیمی ایران - و بیشتر از صد مقاله به زبان‌های فارسی و انگلیسی منتشر ساخته و به همین مناسبت در برنده جایزه ۲۰۰۱ سازمان هواشناسی جهانی شده‌است.

• در مورد دانشگاه تهران بیشتر بخوانید