بازدید 79536

در مورد تصرف عدوانی و ابعاد حقوقی آن چه می دانید؟

 دعوای تصرف عدوانی، چه در بعد کیفری و چه در بعد حقوقی، از دعاوی مبتلابه جامعه است. در دعوای تصرف عدوانی فرد می‌تواند از طریق حقوقی یا کیفری اقدام کند و در انتخاب آن‌ها تا حدودی اختیار دارد؛ اما نحوه اثبات و اقدامات فرد در هر یک از این انتخاب‌ها متفاوت است. از این رو او باید با توجه به ادله اثباتی خود یکی از این دو راه را انتخاب کند تا از اتلاف وقت خود و مراجع قضایی بکاهد.
کد خبر: ۹۸۹۹۶۲
تاریخ انتشار: ۲۲ تير ۱۳۹۹ - ۱۱:۴۰ 12 July 2020

آشنایی با انواع مالکیت و نظام حقوقی حاکم بر اراضی در کشور - تابناک ...

به گزارش «تابناک»؛ این موضوع را باید مورد توجه قرار داد که دعوای تصرف عدوانی، ممانعت از حق و ایجاد مزاحمت، دعاوی مشابهی هستند که تحت عنوان «دعاوی تصرف» مورد بررسی قرار می‌گیرند.


تصرف که از آن به ید تعبیر می‌شود، عبارت است از سلطه و اقتداری که شخص به طور مستقیم یا به واسطه غیر، بر مالی دارد. عدوان نیز در لغت به معنای ظلم و ستم آشکار است که خلاف عرف یا قانون باشد. تصرف عدوانی به معنای اعم عبارت از خارج شدن مال از ید مالک یا قائم‌مقام قانونی او بدون رضای وی یا بدون مجوز قانونی است. در حقیقت، رضایت نداشتن مالک یا نبود اجازه و اذن قانونی از جانب او از موجبات تحقق تصرف عدوانی محسوب می‌شود. تصرف عدوانی، عنوانی است که در حقوق مدنی و نیز حقوق کیفری مطرح است؛ بنابراین می‌توان از هر دو منظر، این موضوع را مورد بررسی قرار داد.


تصرف عدوانی حقوقی

ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، دعوای تصرف عدوانی را این‌چنین تعریف می‌کند: «دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می‌کند.» این تعریف فقط شامل اموال غیرمنقول می‌شود؛ بنابراین اگر کسی به صورت عدوانی اتومبیل یا تلفن همراه یا مال منقول دیگری را از تصرف او خارج سازد، تعریف فوق این موارد را شامل نخواهد شد. همچنین در صورتی که مال با رضایت متصرف سابق از تصرف او خارج شده باشد و به تصرف دیگری درآید، سپس متصرف سابق از رضایت خویش پشیمان شده و عدول کند، عنوان تصرف عدوانی بر فعل متصرف جدید صادق نخواهد بود. چنانچه شخصی ملک خود را برای مدتی رها کند، به نحوی که هیچ تصرفی بر آن نداشته باشد و شخص دیگری در این مدت، ملک مورد نظر را تصرف کند، تعریف مزبور شامل این مورد نخواهد بود؛ زیرا متصرف فعلی، مال را از تصرف متصرف سابق خارج نکرده، بلکه ملکی را که قبلاً از تصرف وی خارج شده بود، تصرف کرده است.


در مـاده ۱۴۱ قـانون آیین دادرسی مدنی، ارکان سه‌گانه دعـوای تصرف عـدوانی شامل سبق تـصرفات خـواهان، لحوق تصرفات خوانده و عدوانی بودن تصرفات است همچنین در ماده ۱۶۱، قانونگذار مالکیت خواهان را شرط تحقق دعوا ندانسته است و در ماده ۱۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی، مالکیت خواهان تنها اماره‌ای بر سبق تصرفات وی بوده و خلاف آن قابل اثبات است. در بعد حقوقی باید توجه داشت که مدت زمان تصرف سابق خواهان باید به اندازه‌ای باشد کـه او عرفـاً متصرف شناخته شود و این مدت بنا بر نظر قاضی و عرف می‌تواند متفاوت باشد.


تصرف عدوانی کیفری

ذیل ماده ۶۹۰ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، عنصر قانونی جرم تصرف عدوانی را تشکیل می‌دهد.
در موضوع تصرف عدوانی کیفری، قاضی موظف است پس از طرح شکایت برابر مقررات قانون آیین دادرسی کیفری رسیدگی کرده و علاوه بر مجازات مجرم، حسب مورد به رفع تصرف عدوانی، حکم بدهد. ماده ۶۹۰ نیز فقط درباره اموال غیرمنقول است و اموال منقول را شامل نمی‌شود و در خصوص اموال منقول، همچنان باید به قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب ۱۳۵۲ استناد کرد. در رویکرد کیفری فقط احراز واقع لازم است و دادگاه پس از احراز اینکه تصرف فعلی مِن غیر حق و عدوانی است، رأی صادر می‌کند. برخلاف رویکرد حقوقی که برای صدور رأی سه موضوع، سبق (سابق بودن) تصرف مدعی، لحوق (پیوستن) تصرف مشتکی‌عنه (کسی که از او شکایت شده است) و عدوانی بودن تصرف او لازم است.


از سویی، قانونگذار در ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی از واژه استفاده کرده است و این تدبیر می‌تواند حاکی از این موضوع باشد که وی در بعد کیفری مالکیت را مهم دانسته و برای اثبات جرم تصرف عدوانی احراز مالکیت شاکی را ضروری تلقی کرده است؛ بنابراین باید توجه داشت که در تصرف عدوانی کیفری جدا از بحث عنصر روانی و احراز سوءنیت، در عنصر مادی قاضی باید مالکیت شاکی، لحوق تصرفات متهم و عدوانی و من غیر حق بودن تصرفات او را احراز کند تا بتواند نسبت به مجازاتش اقدام نماید. برای احراز مالکیت ممکن است نیاز به صدور قرار اناطه هم باشد.


عنصر مادی جرم

فعل مرتکب: جرم تصرف عدوانی از جمله جرایمی است که به صورت فعل مثبت خارجی تجلی می‌یابد و ترک فعل نمی‌تواند عنصر مادی این جرم را تشکیل دهد بنابراین فعل مثبت همان اقدام به تصرف املاک متعلق به دیگری است. موضوع جرم؛ وجود مال غیرمنقول: یعنی تصرف اموال منقول دیگران از شمول مقررات مربوط به تصرف عدوانی کیفری خارج است. مال متعلق به غیر: موضوع باید مال متعلق به دیگری باشد. در اینجا، دیگری اعم است از شخصیت حقیقی و اگر کسی مال خود را موضوع این اعمال قرار دهد جرم واقع نمی‌شود. نتیجه مجرمانه: جرم تصرف عدوانی جرمی مقید بوده و تحقق جرم منوط به تصرف یا ذی‌حق معرفی کردن خود یا دیگری یا اقدام به هر گونه تصرف عدوانی است، بنابراین اگر اعمالی صورت گیرد که منجر به حصول چنین نتیجه‌ای نشود، از مصداق جرم موضوع ذیل ماده ۶۹۰ نخواهد بود.


عنصر معنوی جرم

یکی از عناصر معنوی جرم تصرف عدوانی این است که مرتکب باید به ماهیت غیرقانونی بودن عمل ارتکابی آگاهی داشته و نسبت به آن، عالم باشد. همچنین مرتکب نه تنها باید خواست و اراده ارتکاب عمل مجرمانه را داشته باشد، بلکه نتیجه حاصل از جرم را نیز باید قصد کند.
در نهایت نیز، با وجود دشرایط مورد نظر، صدور قرار بازداشت موقت متصرف عدوانی، الزامی است.

 

منبع: معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان رضوی

 

سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱
در انتظار بررسی: ۷
انتشار یافته: ۱۷
بسیارعالی
سلام.قانون به ذات خود پاک هست.اما مدت سه ساله یک شخصی که خودشو قاضی شورا معرفی کرده عملنا 15 متر دیوار منو که دارای سند رسمی و پروانه رسمی ساخت بیش از 22 سال دارد اونو با لودر و قدرت مشغله ای و پول ورشوه ایکه به کارشناس میده برای ارایه کروکی خلاف واقعیت خراب میکنه .وحالا موقعیت شعلی ایشون و عملکرد تخلفی ایشون..صدای تضییع حق رو در گلوم خفه کردند.ایا کسی هست که عدالت رو به افراد ظالم تفهیم کند.اگه اره.این شماره پرونده من هست که زورم به این قاضی متنعم ظالم که موقعیت شغلی و ذی نفوذ دارند در ادارات نمیرسه..خدا رو فقط شاکرم که زمین هست..سند هست..مدارک هست..وامید دارم یک.روزی عادلی مقتدر متوجه این مهم و این ظالم بشه..پرونده9709985854600143
سلام
اگه این مطلب روبرای حقوقدانان گذاشتین که عالیه،چون من خودم حقوقدانم عالی بود چون برام یاداوری شد
ولی اگر برای مردم عادی گذاشتین که فکر نمیکنم خیلی مناسب بوده باشه چون بعضا اصطلاحات حقوقی داشت
یه مترجم بیارید این قانون و روان برای مردم توضیح بده جوری نوشته شده قانون که هیچ کس جز همونجا که نوشتن ازش سر در میارن مملکت شده گل و بلبل چون قانون قابل فهم برای عموم نیست
پاسخ ها
علی
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۴۹ - ۱۳۹۹/۰۴/۲۲
منم نفهمیدم چی شد فقط خودشون میفهمن
عالی بود و آموزنده ، ولی ممنون میشم اگر کلمات کلیدی و حقوقی رو در ابتدا معادل عامیانه آن نوشته شود تا برای خواننده مبهم و گنگ نباشد
با سلام و احترام خدمت آیت الله رییسی .به استحضار جنابعالی میرساند که رای قطعی مبنی بر ۶ ماه حبس و رفع تصرف عدوانی با هزاران بدبختی از صاحبان زر و زور که زندگی مردم را به سخره گرفته اند در کرج گرفتیم اما الان که زمان اجرا رسیده با قانون کاهش حبس تعزیری ۶ ماه حبس به ۳ ماه تقلیل و سپس به جزای نقدی تبدیل شد و اجرای احکام هم نامه زده که رفع تصرف عدوانی توسط متهم ممکن نیست.لطفا بفرمایید چگونه میتوان از مالکیت که به گفته پیامبر مانند خون مسلمان است دفاع کرد.ایمیل دادم بخاطر خدا پیگیری بفرمایید تا با پول و اعمال نفوذ حق مردم را پایمال نکنند و بعضی از آقایان نیز از ایشان به صورت علنی دفاع نکنند تا حق مردم عادی ضایع شود.
سلام
اگه پرونده ای حکم برائت صادر بشه و اعتراض هم به رای دادگاه بی فایده باشه باید چکار کرد
چون ما پرونده ای در خصوص تخریب و کندن درختها داریم ولی متشاکی تبریه شده
چون کارشناس رشوه گرفته بود
اگر یک فردی متصرف ملکی شده باشد و با دست خود زمینی را اباد کرده باشد ولی فرد یا افراد دیگری بعد از ان به نحوی سند مالکیت گرفته باشند ایا می توانند بر علیه ان شخص متصرف با عنوان تصرف عدوانی در دادگاه شکایت کنند؟
سلام علیکم چهارده سال هست که دو اداره محترم شهرداری و آبیاری سه باب مغازه تجاری حقیر را بدون حکم بدون توجه به قانون آب تملک فرمان هشت ماده ای حضرت امام خمینی ره و قانون تملک اساسی تخریب کردند وغصب کردند نمی توانم حق قانونی خودم را بگیرم تمام مدارک موجود است و حقانیت اینجانب را ثابت می کند
سلام علیکم خیلی عالی بود زیاد سخت نیست فقط خواهشاً به مسولین برسانید این قانون اجرا نمیشه وبه اش توجه نمیکنید یکی حقیر خودم چهارده سال هنوز به حق قانونی خودم نرسید م
با سلام، در پاسخ به دوست عزیزی که میگن قانون رو به زبان روان و قابل فهم بنویسن باید بگم که حقوق هم مثل پزشکی، مکانیک، روانشناسی و فلسفه و خیلی رشته های دیگر یک رشته تخصصی است و همانگونه که انتظار نمی رود مسایل و مباحث رشته های دیگر مثلا پزشکی، به زبان مد نظر ما نوشته شود (که امکان آن نیز وجود ندارد)، زبان تخصصی حقوق هم اینگونه است و قرار نیست همه احاد جامعه آن را بفهمند.
شاد و سلامت باشید
سلام علیکم چرا قانون به این خوبی وشفاف ولی متأسفانه اجرا نمی‌شود مدرک دارم به این قانون توجه نشده و چهارده سال سرگردان دادگستری هستم
اونایی که از قانون شرح داده شده در متن بالا سر در نمی اورند باید یک تکونی به خودشون بدهند و سطح سوادشونو بالا ببرند نه اینکه انتظار داشته باشند متون تخصصی
به سطح درک انها سادهسازی
سلام، در رابطه با نظر دوستمون که گفته بودن باید قانون قابل فهم برای عموم باشه، اولا وقتی یک رشته جدایی برای حقوق منظور شده پس اصطلاحات مخصوص به خودش رو داره و افراد حقوقدان بیشتر میفهمن این اصطلاحات رو دوما شما که پزشک نیستی آیا میتونی مباحث تخصصی پزشکی رو مطالعه کنی؟ خیر. پس اگه مطالب علمی رو همه باید میدونستن دیگه نیازی به این همه رشته نبود.
عالی بود ممنون
اگه شاکی شما طرف دولتی باشه، مثل اداره آب منطقه ای، کارشناس هم از خودش میاره، و شما به عنوان متهم راه به جایی نمیبرید. چون قاضی نماینده حاکمیت و دولت هست، شاکی هم دولتی است، و کارشناس هم از خودشان. و شما یک انسان متهم که دست تان از همه جا کوتاه هست.
فقط زورش اینجاست که یه بچه رو گذاشتن به عنوان قاضی و همه هم براش دولا راست میشن. خدا سر هیشکی نیاره...
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هجدهم رمضان # شب قدر