دکتر عارف و نوع سیاست‌ورزی‌اش! / ‏هاشم زاده هریسی: همه ما سهیمیم / مسکّن اجاره بها

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز دوشنبه نهم تیرماه در حالی چاپ و منتشر شد که ادامه واکنش‌ها به نامه موسوی ‏خویینی‌ها به رهبر انقلاب از یک سو و اجباری شدن ماسک و محدودیت افزایش اجاره بها در کنار ‏عناوینی همچون سفته بازان بزرگ در بورس و مصایب یک اقتصاد دلاری در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده ‏است. ‏

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛ ‏

مسکّن اجاره بها

مهدی حسن زاده طی یادداشتی با عنوان مسکّن اجاره بها در یادداشت روز امروز خراسان نوشت: روز گذشته مصوبه ستاد ملی ‏کرونا برای تعیین سقف افزایش اجاره بها اعلام شد که براساس این تصمیم، میزان افزایش اجاره بها در شهر‌های کوچک، کلان ‏شهر‌ها و تهران به ترتیب ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد تعیین شد. مهم‌ترین پرسش درباره این تصمیم ضمانت اجرای آن است. به این ‏معنا که آیا مستاجران از فردا می‌توانند با استناد به این مصوبه در برابر صاحبخانه مدعی باشند و مطالبه افزایش اجاره بها در ‏همین سقف را داشته باشند یا زور صاحبخانه خواهد چرخید و به ترفند‌های مختلف از جمله اجاره نامه غیررسمی و پرداخت پول ‏خارج از مبلغ اجاره نامه، افزایشی بیش از مبلغ تعیین شده را رقم خواهند زد. ‏

صد البته معتقدم که اقدام دیروز دولت بهتر از هیچ است و می‌تواند تاحدی فضای روانی بازار اجاره بها را کنترل و برخی ‏صاحبخانه‌ها را دچار احتیاط و ترس تخطی از قانون کند و قدرت چانه زنی آن‌ها را کاهش دهد. در این میان ضمانت قضایی ‏ماجرا هم مهم است. چنان که پیگیری قضایی صاحبخانه برای خارج کردن مستاجر از منزل اجاره‌ای در دوره کرونا بی‌نتیجه ‏خواهد بود. با این حال نگاهی به چالش‌های اصلی بازار مسکن نشان می‌دهد که تا زمان برقراری تعادل در این بازار، اقداماتی از ‏این دست در حکم مسکّن برای مسکن خواهد بود. اگرچه دولت بسته‌ای را در دست تدوین دارد که به مرور طی روز‌های آینده ‏نهایی خواهد شد و آن بسته می‌تواند آثاری بیش از مسکّن بر بازار مسکن داشته باشد.

با این حال نگاهی به چالش اصلی بازار ‏مسکن نشان می‌دهد که مشکل فراتر از تعیین سقف برای اجاره بهاست. هم اکنون مهم‌ترین چالش بازار مسکن، کاهش شدید ‏عرضه مسکن است چنان که طی پنج سال اخیر میانگین ساخت واحد مسکونی به حدود ۳۵۰ هزار واحد در سال رسیده است که ‏کمتر از نصف نیاز سالانه مسکن است. این مسئله تبعات خود را در افزایش بیشتر از تورم قیمت مسکن نشان داده است و سرریز ‏آن را می‌توان در چالش‌های اجتماعی از جمله کاهش میزان ازدواج، فرزندآوری و افزایش طلاق دید. ‏

با این حال آن چه به صورت کلی درباره دیگر اجزای بسته مسکن دولت مطرح شده نشان می‌دهد که جز برخی اقدامات تشویقی ‏برای ساخت مسکن، ارائه وام ودیعه اجاره بها و تشویق مالیاتی صاحبخانه‌های منصف، اقدام اثرگذار دیگری برای مسکن در ‏دستور کار نیست. این در حالی است که بازار مسکن و وجود ۲.۵ میلیون واحد مسکونی خالی و سوق پیدا کردن تقاضای سفته ‏بازی برای خرید مسکن نشان می‌دهد که تلاش برای راه اندازی نظام مالیاتی در بخش مسکن که سوداگری را کاهش و جریان ‏عرضه مسکن به بازار را سرعت دهد ضروری است. ‏

سال هاست که مالیات بر عایدی سرمایه با محوریت بخش مسکن و زمین مورد تاکید کارشناسان است و تاکنون دولت در نهایی ‏کردن این لایحه تعلل کرده است. هرچند خبر‌های امیدوارکننده‌ای از مجلس برای پیگیری این موضوع به گوش می‌رسد و امید ‏می رود بسته مالیاتی جامعی در بخش مسکن برای کاهش سوداگری و تقویت تولدی در این بخش دیده شود. در هر صورت اقدام ‏اخیر دولت را باید بیشتر از منظر مسکّن و با نگاه روانی دانست و در همین حد به آن دلخوش بود و آن را کارآمد دانست و ضمن ‏حمایت از آن، اقدامات جدی‌تر درباره مسکن را از دولت و مجلس مطالبه کرد. ‏

دکتر عارف و نوع سیاست‌ورزی‌اش! ‏

احمد زیدآبادی فعال سیاسی طی یادداشتی که در شماره امروز آرمان ملی با عنوان دکتر عارف و نوع سیاست‌ورزی‌اش! ‏ نوشت: ‏استعفای دکتر محمدرضا عارف از ریاست شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان شاید برای برخی فعالان سیاسی خبر خوشحال ‏کننده‌ای باشد، اما از نگاه من، این استعفاء صرفا فرصتی است برای مرور مشکلات و تناقضات نوعی سیاست‌ورزی که امثال وی ‏در فضای سیاسی ایران دنبال می‌کنند. عارف ظاهرا خود را در حوزه مدیریت اجرایی توانا می‌بیند و بنا به سابقه‌اش بیراه نیز ‏نمی‌اندیشد. او در منصب ریاست دانشگاه تهران و وزارت پست و تلگراف و تلفن چندان بد عمل نکرد و در مقام معاون اول ریاست ‏جمهوری در دولت اصلاحات نیز کارنامه‌اش حداقل با سلف‌اش یعنی مرحوم حسن حبیبی فاصله معناداری داشت. بنابراین، عارف ‏در مقام یک بروکرات یا حتی تکنوکرات شایسته احترام است و دلیلی برای بی‌احترامی به او وجود ندارد. عارف، اما در سال‌های ‏اخیر عملا به آماج سهل و بی‌هزینه انواع حملات و حتی توهین‌های بخش بزرگی از فعالان اصلاح‌طلب تبدیل شده است به‌طوری ‏که گویی او مسبب تمام یا اغلب گرفتاری‌هایی است که اصلاح‌طلبان به آن دچار شده‌اند! البته می‌توان بلندپروازی‌های عارف را ‏برای ایفای نقش سطح اول در صحنه سیاست ایران، دلیل اصلی نشستن خواسته یا ناخواسته‌اش بر سیبل حملات و تهاجمات بخشی ‏از اصلاح‌طلبان دانست، بلندپروازی‌هایی که با نامزدی‌اش در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ آغاز شد و با رهبری فراکسیون ‏امید در مجلس دهم استمرار یافت و احتمالا با نامزدی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ادامه می‌یابد.

عارف ظاهرا بر ‏این تصور است که بدون برانگیختن حساسیت نهاد‌های متنفذ و قدرتمند و از طریق گفتگو و متقاعد کردن آنان، می‌توان راهی به ‏سمت بهبود فضای حکمرانی در ایران گشود و اوضاع را تا اندازه‌ای تلطیف کرد. روحیه گریز از نزاع و ستیز او که حتی از ‏روحیه همشهری‌اش سید محمد خاتمی نیز سبق برده است، با همین نوع طرز فکر سازگار است. طبعا آدم مأخوذ به حیا و اغلب ‏آرامی، چون عارف، چندان میانه‌ای با داد و فریاد‌های علنی ندارد و آن را کارساز هم نمی‌بیند. با داد و فریاد البته اغلب کاری از ‏پیش نمی‌رود، اما با شیوه عارف اصلا پیش نرفته است! در حقیقت، جناح اصولگرا حتی یک امتیاز هم به عارف نداد تا او بتواند ‏مخاطبان خود را نسبت به کارآمدی شیوه خود متقاعد کند. آن‌ها مثلا می‌توانستند به درخواست عارف برای رفع حصر سه چهره ‏محصور پاسخ مثبت دهند تا او در بحث با سایر اصلاح‌طلبان، حداقل دستاوردی برای عرضه داشته باشد، اما کوچکترین امتیازی ‏از او دریغ شد. مماشات بی حد و مرز هنگامی که نتیجه ملموسی در بر نداشته باشد، در عالم سیاست موجب بدنامی می‌شود و راه ‏را بر طرح هر تهمت و افترایی می‌گشاید و این بلیه‌ای است که عارف به آن گرفتار شده است. با این همه، معرفی عارف به‌عنوان ‏عامل شکست و ناکامی اصلاح‌طلبان نوعی گریز از اعتراف به واقعیت وجودی اصلاح‌طلبان است. به فرض اگر عارف چند نطق ‏تند و تیز هم در صحن مجلس می‌کرد، گره‌ای از کار کشور و موقعیت رو به افول اصلاح‌طلبان گشوده نمی‌شد. با این حال، چنین ‏اقدامی می‌توانست به لحاظ شخصی به کمک عارف آید و نامش را به‌عنوان چهره‌ای فریادگر بر سر زبان بخشی از جامعه اندازد، ‏اما چنین حرکتی به نوبه خود روابط عارف را با اصولگرایان به کلی شکرآب می‌کرد و عملا شیوه تعاملی مورد علاقه او را به باد ‏فنا می‌داد! بنابراین از هر جهت که بنگریم نوعی تناقض در کار او ظهور و بروز می‌کرد. نهایتا می‌توان از عارف پرسید که چرا ‏حرفه دانشگاهی همراه با تاثیر و احترام خود را رها کرد و به عرصه سیاست پیچیده و بی‌قاعده‌ای پا گذاشت که هم حرمت‌اش ‏توسط برخی محافل شکسته شود و هم کمترین کاری از پیش نبرَد! ‏

هاشم زاده هریسی: همه ما سهیمیم

هاشم هاشم‌زاده هریسی در بخشی از سرمقاله امروز روزنامه اعتماد با عنوان همه ما سهیمیم نوشت: مساله نامه آقای ‏مـوسـوی‌خـوئـینی‌هـا به رهبری این روز‌ها جنجال‌ساز شده است، اما اینجا بنا ندارم له یا علیه آن موضعی اتخاذ نمایم؛ به این اعتبار، ‏نه از آن طرفداری می‌کنم و نه آن را محکوم می‌نمایم، اما به‌طور کلی درباره آنچه این روز‌ها در نظام می‌گذرد، نکاتی را تبیین ‏نمایم. در مرحله نخست باید اعتراف کنیم که در جامعه مشکلات بسیار زیادی وجود دارد. مشکلاتی که با دعوا و بگومگو‌های ‏سیاسی و جناحی قابل‌حل نیست؛ بنابراین هیچ فرد و گروهی نمی‌تواند به انکار مشکلات موجود در جامعه بپردازد. این مشکلات و ‏مصایب باید گفته شود و به اطلاع مردم و مسوولان عالیرتبه نظام برسد، اما نباید تنها به همین اکتفا کرد، بلکه گوینده مشکلات باید ‏راهکار‌هایی را نیز برای حل و فصل آنان اتخاذ کند. این میان باید توجه داشته باشیم که شیوه ما در بیان مشکلات نباید به گونه‌ای ‏باشد که خود به جمع مشکلات اضافه شود، همانطور که نباید بیان مشکلات و نقاط ضعف موجود را با حمله و هجمه پاسخ داد. باید ‏واقع‌گرا باشیم و جهت پنهان‌سازی واقعیات موجود در جامعه برنخیزیم و بدانیم که این انقلاب و این نظام مفت و مجانی به دست ما ‏نرسیده است.

ده‌ها و صد‌ها شهید برای آنکه این آب و خاک و این نظام و انقلاب باقی بماند؛ بنابراین ما موظفیم چنان رفتار کنیم که ‏این نظام مثال گوهری در جهان بدرخشید. این هدف و این درخشندگی دور از دسترس نیست، اگر ما به عنوان مسوولان نظام ‏جمهوری اسلامی نهایت تلاش خود را به حل و فصل مشکلات مردم به‌جای پرداختن به نزاع‌های درون و برون جناحی معطوف ‏کنیم. اگر چنین کردیم و با رفتار‌ها و اقداماتی صحیح و سنجیده با مشکلات و معضلات برخورد کردیم، می‌توانیم در جهان به ‏عنوان الگوی حکمرانی خوب شناخته شویم ولی اگر چنین نکردیم، این انقلاب که به‌واسطه خون شهیدان سرپا مانده، به پدیده‌ای بر ‏ضد خود تبدیل خواهد شد؛ چرا که مشکلات می‌تواند مردم را از پا درآورد. واقعیت آن است که ما انقلاب کردیم تا مردم به‌راحتی ‏و در عین آبرومندی زندگی کنند، نه اینکه زجر بکشند یا شب سر گرسنه بر بالین بگذارند و با درد زندگی کنند؛ بنابراین برای ‏دستیابی به آن هدف و داشتن نظامی زیبا، لازم است اگر کلامی به زبان می‌آوریم، از سر دلسوزی با نیت اصلاح امور باشد و ‏خودمان نیز در این مسیر مسوولان مربوطه را کمک کنیم تا انقلابی که جهان را دگرگون کرد؛ مقابل چشمان خودمان از بین نرود. ‏ما باید رضایت خداوند از خود و اقدامات‌مان را نیز مدنظر داشته باشیم و بدانیم حضرت حق از فردی راضی می‌شود که کلامی ‏جز حق به زبان نیاورد و برای حل مشکلات قیام کند. ‏
‏ «قیام علیه مشکلات» همان مساله‌ای است که ما امروز برای حفظ نظام به آن نیاز داریم. ‏
حفظ نظام به آن نیست که کسی در آن باقی نماند، بلکه به حل مشکلات مردم و بازگشت آرامش و عزت به زندگی آنان است. اگر ‏در جامعه ما فردی گرسنه باشد و با گرسنگی سر بر بالین بگذارد، خدا می‌داند که نه من و نه هیچ‌یک از مسوولان نظام نمی‌توانیم ‏پاسخگو باشیم. ما همه در خوبی و بدی این نظام سهیم هستیم و از این‌رو از همه درخواست می‌کنم که بیاییم طرحی نو دراندازیم و ‏باور کنیم با محکوم کردن چپ و راست راه به جایی نمی‌بریم. ‏