در این شرایط، صاحبان کسب‌وکار و شرکت‌ها باید بر چه مواردی متمرکز باشند؟

آخرین روز سال گذشته، همتی رئیس کل بانک مرکزی، سال ١٣٩٨ را سال بسيار سختی نامید و اظهار داشت کشورمان ناجوانمردانه و ظالمانه، آماج شدیدترین توفان های اقتصادی قرار گرفت که هر یک برای از هم گسستن و فروپاشى یک اقتصاد کفایت می کرد. 

به گزارش تابناک اقتصادی؛ اما حالا در هفدهمین روز از سال جدید، با ادامه گسترش شیوع بیماری کووید ۱۹ و همه گیر شدن ویروس کرونا در کل دنیا، معادلات و پیش بینی‌های اقتصادی نه تنها برای ایران بلکه برای همه کشور‌ها در سال جاری تغییر کرده است.

یکی از مهم‌ترین پیامد‌های گسترش ویروس کرونا، مختل شدن چرخه اقتصادی است؛ چرخه‌ای که درست چندماه پیش، به نظر می‌رسید در مسیر پیشرفت قرار گرفته، ولی حالا با کند شدن اقتصاد چین به عنوان قلب تولید جهان، شاهد اختلال در تولید و افت عرضه جهانی هستیم.

در این میان، ایران یکی از کشور‌هایی است که حالا با بیماری کووید ۱۹ و شیوع آن در شهر‌های مختلف، دست و پنجه نرم می‌کند و در شرایط کنونی در مرحله مدیریت این بیماری است.

اقتصاد ایران در پی شیوع این ویروس به مانند دیگر کشور‌های درگیر با کرونا، با شوک بزرگی مواجه شده است. در این میان نباید فراموش کرد که اقتصاد ایران زیر بار شدیدترین تحریم‌های خصمانه از سوی دولت آمریکا قرار داشته و دارد و حالا با وجود این بیماری، شرایط سخت تری را تجربه می‌کند.

در این میان، کسب و کار‌ها با مشکلات بسیاری روبرو شده اند؛ مشکلاتی از جنس کاهش نقدینگی، افت تولید و نبود تقاضای کافی، باعث شده تا هر روز بر ابعاد اقتصادی این بیماری افزوده شود.

اما سوال بسیاری این است که در این شرایط چه باید کرد؟ پاسخ به این سوال از دو جنبه قابل بررسی است؛ نخست سیاست‌های حمایتی از سوی دولت‌ها و دیگری اقدامات صاحبان کسب و کار‌ها در این شرایط.

بخش نخست که به سیاست گذار مربوط می‌شود به طور خلاصه به مواردی همچون تاخیر در بازپرداخت تسهیلات بانکی، معافیت‌ها و تعویق در پرداخت‌های مالیاتی، ارائه تسهیلات با نرخ بهره پایین در بستر نظام بانکی و مواردی دیگری همچون بیمه بیکاری و ... تقسیم می‌شود. هرچند در هر کشوری سیاست گذار و دولت، با توجه به منابع و ابعاد اقتصادی شرایط موجود، تصمیمات و اقداماتی داشته است.

اما بخش دوم که مربوط به صاحبان کسب و کار‌ها می‌شود تقریبا دارای نسخه واحدی در بیشتر کشور‌های درگیر کروناست.

در این باره "ﻣﮏ ﮐﻨﺰی" ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺸﺎوره ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در ﺟﻬﺎن، در ﺗﺎزه ﺗﺮﯾﻦ ﮔﺰارش ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﮐﯿﻔﯽ و ﮐﻤﯽ اقتصادی ﺷﯿﻮع وﯾﺮوس ﮐﺮوﻧﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ.

در بخشی از این گزارش به منظور کمک به مدیران ارشد کسب و کارها، به اقدامات لازم جهت حمایت از کارکنان، مشتریان و زنجیره تامین مالی اشاره شده است تا بتوانند با حداقل زیان و خسارت از اقتصاد کرونایی عبور کنند.

کسب و کار‌ها در این مدت بر چه مواردی متمرکز باشند؟

۱. حفاظت از کارکنان

بحران کرونا برای بسیاری از افراد از نظر احساسی چالش برانگیز بوده و زندگی روزمره را بی سابقه تغییر داده است. برای کسب و کار‌ها و شرکت ها، تجارت و کسب درآمد دیگر جزو گزینه‌های پیش روی نیست. رهبران کسب و کار‌ها می‌توانند بر پایه دستورالعمل‌های محتاطانه، برنامه را تنظیم و اجرا کند و به نحوی از کارکنان مجموعه حمایت کرده و زمینه‌هایی را برای تغییر سیاست ایجاد و شروع کنند.

۲. تشکیل تیم مقابله با کووید۱۹

شرکت‌ها باید افرادی را از هر زمینه و تخصص لازمی در این تیم قرار دهند. به علاوه در بسیاری موارد، اعضای تیم باید از نقش‌های روزمره خود چشم پوشی کنند و اغلب زمان خود را برای مقابله با ویروس کرونا اختصاص دهند. اصول کاری مشترکی برای اغلب شرکت‌ها وجود دارد که می‌توان به لزوم حفظ سلامت و اموال کارکنان، تست استرس مالی و ایجاد برنامه اضطراری برای مواقع ضروری، نظارت بر زنجیره تامین و پاسخ سریع به بحران، پاسخ مناسب به شوک‌های بازار و افت تقاضا و در نهایت هماهنگی و ارتباط با دیگر حوزه‌های اجرایی اشاره کرد.

۳. حفظ نقدینگی لازم برای عبور از بحران

کسب و کار‌ها نیاز دارند سناریو‌هایی را پیش بینی و در راستای سیاست‌های شرکت تهیه و تدوین کنند. برای متغیر‌های حیاتی که بر درآمد و هزینه‌ها تاثیرگذار هستند، آن‌ها می‌توانند حساب‌های مالی نظیر چرخش نقدینگی را برای هر سناریو در نظر بگیرند و محرک‌هایی را که تا حد زیادی بر نقدینگی موثر هستند، مثل کاهش هزینه‌ها شناسایی و اجرایی کنند.

۴. تثبیت زنجیره تامین

شرکت‌ها باید مقیاس و بازه زمانی که ممکن است زنجیره تامین کالای آن‌ها در معرض اخلال قرار بگیرد را تشخیص دهند. اغلب شرکت‌ها سریع بر تثبیت فوری زنجیره کالا متمرکز می‌شوند. آن‌ها همچنین باید رزرو خطوط انتقال کالا و آمادگی آن‌ها و همچنین آماده ساختن زنجیره تامین خود را در نظر بگیرند. به ‌علاوه در زمانی که اخلال در زنجیره تامین ایجاد می‌شود، شرکت‌ها باید از این منابع در راستای تولیدات مهم‌تر خود استفاده کنند.

۵. حفظ ارتباط با مشتریان

شرکت‌هایی که عرضه را بهتر رصد می‌کنند اغلب موفق می‌شوند، چراکه آن‌ها در بخش اصلی مشتریان خود سرمایه گذاری و رفتار آن‌ها را پیش بینی می‌کنند. برای نمونه در چین در حالی که تقاضای مصرف کنندگان پایین است، از بین رفته است و مردم به طور وسیعی به سوی خرید آنلاین برای تامین تمامی کالا‌ها و خدمات حرکت کرده اند. این روند همچنین شامل اطمینان از کیفیت محصولاتی که آنلاین فروخته می‌شوند نیز می‌شود.

۶. تمرین برنامه

بسیاری از تیم‌های حرفه‌ای زمان خود را صرف فهم درست نیاز‌های لازم برای برنامه ریزی عرضه در شرایط اضطراری نمی‌کنند، مگر زمانی که گرفتار آن شده باشند. اینجا جایی است که میزگرد‌ها و کارگاه‌ها می‌توانند نقش گرانبهایی داشته باشند. شرکت‌ها می‌توانند از مدلسازی‌های برای نشان دادن پروتکل فعال سازی در فاز‌های مختلف پاسخ اضطراری بهره بگیرند. باید اطمینان حاصل شود که نقش هر تیم مشخص و مجزا از دیگران است.

۷. هدف گذاری

کسب و کار‌ها به همان اندازه قوی هستند که جوامع آن‌ها قدرتمند باشد. شرکت‌ها باید تلاش کنند تا درک نمایند چگونه از تلاش‌های پاسخ اضطراری برای نمونه با فراهم ساختن پول، تجهیزات یا تخصص حمایت کنند. برای مثال چند شرکت در چین با تغییر نوع فعالیت خود به تولید ماسک و لباس مخصوص روی آورده اند.