بازدید 8517

تا وقتی «العقود تابعه للقصود» رعایت نشود، نباید انتظار بانکداری اسلامی داشت!

برخی کارشناسان حوزه حقوق بانکی بر این باورند که قانون عملیات بانکداری بدون ربا در این سال‌ها با بی حرمتی‌هایی از سوی بانکداران و مشتریان بانکی مواجه شده، به گونه‌ای که برخی از عقودی که میان بانک‌ها و مشتریانشان در حال حاضر منعقد می‌شود، در تضاد کامل با روح این قانون و بانکداری اسلامی است.
کد خبر: ۹۵۹۵۳۵
تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۳۹۸ - ۱۵:۰۰ 17 February 2020

تا وقتی «العقود تابعه للقصود» رعایت نشود نباید انتظار بانکداری اسلامی داشت!«استقرار نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق و عدل (با ضوابط اسلامی) به منظور تنظیم گردش صحیح پول و اعتبار در جهت سلامت و رشد‌ اقتصاد کشور، فعالیت در جهت تحقق اهداف و سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی دولت جمهوری اسلامی با ابزار‌های پولی و اعتباری، ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش تعاون عمومی و قرض‌الحسنه از طریق جذب و جلب وجوه آزاد و اندوخته‌ها و پس‌انداز‌ها و سپرده‌ها و ‌بسیج و تجهیز آن‌ها در جهت تأمین شرایط و امکانات کار و سرمایه‌گذاری به منظور اجرای بند "۲" و "۹" اصل چهل و سوم قانون اساسی، حفظ ارزش پول و ایجاد تعادل در موازنه پرداخت‌ها و تسهیل مبادلات بازرگانی و تسهیل در امور پرداخت‌ها و دریافت‌ها و مبادلات و معاملات و سایر خدمات اهدافی بودند که در سال ۱۳۶۲ هنگام تدوین قانون بانکداری بدون ربا محترم شمرده شده بود؛ اما با گذشت حدود ۳۶ سال از این قانون، نه تنها تمام اهداف آن محقق نشده بلکه هر روز شاهد گلایه‌هایی از ربوی بودن برخی عملیات بانکی هستیم.

در این باره، برخی کارشناسان حوزه حقوق بانکی معتقدند که این قانون در این سال‌ها با بی حرمتی‌هایی از سوی بانکداران و مشتریان بانکی مواجه شده، به گونه‌ای که برخی از عقودی که میان بانک‌ها و مشتریانشان منعقد می‌شود در تضاد کامل با روح این قانون و بانکداری اسلامی است.

دکتر یاسر مرادی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حقوق بانکی به «تابناک» گفت: «یک اصل حقوقی و فقهی وجود دارد به نام «العقود تابعه للقصود»؛ یعنی هر عقدی تابع آن قصد و نیتی است که شما برای انعقاد آن عقد دارید. متاسفانه اتفاقی که در کشور ما در حال رخ دادن است، این که عمده بانک‌ها و از طرف دیگر عمده مردم ما اعتقادی به بانکداری اسلامی به مفهوم واقعی اش ندارند؛ مثلا مردم اعلام می‌کنند که تسهیلات مسکن می‌خواهند، ولی هنگام دریافت تسهیلات آن را خرج خرید خودرو می‌کند یعنی به مصرف تسهیلات اعلامی خودش نمی‌رسد و فاکتور سازی می‌شود که علت این امر ممکن است، این باشد که واقعا فرهنگ سازی نشده است، به گونه‌ای که کارمند بانک هم توضیح نمی‌دهد، این تسهیلات شما باید به فلان مصرف برسد و این موضوعات توسط بانک‌ها برای مشتریان تفهیم نمی‌شود لذا به علت عدم آموزش صحیح و عدم فرهنگ سازی صحیح عمده مردم هم دنبال این شفافیت نیستند البته شاید عده‌ای از متشرعین وارد بازی و فاکتورسازی نشوند، ولی عمده مشتریان اعلام می‌کنند که وام می‌خواهند و اعتقادی ندارند آیا این وام منطبق بر مصرفش هست یا خیر و از طرف دیگر هم بانک‌ها نظارتی بر این فاکتورسازی‌ها ندارند و حتی گاهی مشارکت هم می‌کنند.»

وی در ادامه اظهار نمود: «در شبکه بانکی ما در اوایل دهه ۹۰ عقدی به نام عقد مرابحه تعریف شد. خوبی این عقد مرابحه این است که یک کارت اعتباری به مشتریان داده می‌شود که می توان با آن هرگونه خدمت یا کالایی را به نمایندگی از بانک خریداری کرد. این راهکار خیلی از مشکلات فاکتورسازی و تسهیلات صوری را مرتفع می‌کرد که البته باز هم شاهد سوء استفاده‌هایی بودیم، اما از فاکتورسازی‌های قبلی بهتر بود. باید اذعان داشت، تا وقتی که بانک‌ها و مردم ما اعتقادی نداشته باشند به این مهم که تسهیلاتی که می‌گیرند باید برای هدف مشخص مصرف شود و روح اصل حقوقی «العقود تابعه للقصود» محترم شمرده نشود، نمی‌توانیم بگوییم که بانکداری اسلامی محقق شده است.»

مرادی در ادامه، با اشاره به مواردی که در تعارض کامل با روح بانکداری اسلامی و قانون عملیات بانکی بدون رباست، گفت: «چند موضوع هست که به رغم ظاهر بانکداری اسلامی در کشور ما رعایت نمی‌شود؛ یکی بحث عقود مشارکتی است. در واقع بانک‌ها و مشتریان شریک می‌شوند که یک پروژه‌ای را انجام دهند و سود و زیان آن را میان خودشان تقسیم کنند، چون به بانک‌ها گفته شده که نمی‌توانند وارد بنگاه داری شوند که خیلی از بانک‌ها البته وارد این عرصه شده اند. بانک نمی‌تواند وارد آن شرکت یا بنگاه بشود، به خاطر همین یک میزان سودی را مشخص می‌کند و به مشتری می‌گوید، باید این حداقل سود را پرداخت کنید و از اموال مشتری طی عقد دیگری به بانک واگذار شود. این در ظاهر با بانکداری اسلامی تعارضی ندارد، ولی در اصل با ماهیت و روح بانکداری اسلامی تعارض دارد.

نکته دیگر این است که برخی بانک‌ها می‌گویند، فلان قدر در حساب سپرده نگه دارید تا بعد از مدتی به همان مقدار تسهیلات پرداخت شود. این اگر در قالب شرط و طی حساب‌های جاری باشد، بحث ربا پیش می‌آید و در اصل حرام است. حال برخی بانک‌ها با دور زدن این موضوع این را به عنوان شرط مطرح نمی‌کنند، بلکه به عنوان یک امتیاز به مشتری معرفی می‌کنند.

یک ایراد دیگر این است که مثلا هنگامی تسهیلاتی واگذار می‌شود، درصدی از آن بابت ضمانت آن تسهیلات فریز می‌شود و اگر این اتفاق رخ دهد، این عملیات در اصل ربوی و دچار مشکل است. حالا برخی بانک‌ها این را بدین گونه توجیه کرده اند که تسهیلات صد درصدی واگذار می‌شود و شما باید مبلغ دیگری را نزد بانک به عنوان سپرده بلوکاژ کنید که همه این‌ها با روح بانکداری اسلامی در تعارض است یا حتی وقتی شبکه بانکی به کارمندانشان وام می‌دهند و اعلام می‌کنند که تسهیلات خرید خودرو یا خرید مسکن پرداخت می‌کنند، اصل العقود تابعه للقصود رعایت نمی‌شود و کارمندان بانک در موارد دیگر تسهیلات را مصرف می‌کنند. پس در تشکیلات شبکه بانکی هم واقعا این اراده ایجاد نشده که یک وام مرابحه‌ای داده شود که به بخش اصلی اقتصاد بازگردد. وقتی ما نتوانسته ایم داخل شبکه بانکی را اصلاح کنیم که به اینگونه عقود اعتقاد داشته باشند، نمی‌توان از مردم به درستی انتظار داشت.»

سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۲
در انتظار بررسی: ۶
انتشار یافته: ۱۸
اعطای برخی از وامهای بانکی علنا با عنوان مرابحه صورت میپذیرد. انتظار اصلاح چه چیزی را دارید ؟
پاسخ ها
ناشناس
| Germany |
۱۶:۰۲ - ۱۳۹۸/۱۱/۲۸
فامیل ما مدیر بانک... است. چند صد میلیون وام قرضالحسنه با سود چهار درصد گرفته و در حساب سرمایه گذاری همان بانک با سود ۲۲ درصد گذاشته. ۱۸ درصد درامد خالص و معاف از مالیات و پیگیری. حالا از اشنامون که تو خودرو سازیست نمی گم. علی برکتالله
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۲۵ - ۱۳۹۸/۱۱/۲۸
ما کلا سالهاست که انتظار چیزی رو نداریم......... علی برکت الله!!!!!!!!
تو این چهل سال که سیستم مردم و قدرت خرید و عزت اونها رو به خاکستر سیاه نشوند کحا بودند?
حالا همه متخصص شدند ایا راه حلی هم برای جبران تزریق تورم و کاهش قدرت خرید چهل ساله مردم هم دارند?
یا اینکه فقط ادای اسلام در میارن و بعد از مدتی هم به فراموشی سپرده خواهد شد?
ایا افراد عضو کمیته فقهی بانک مرکزی و سایر بانکها بعنوان اخلال گر اقتصادی بازداشت شده اند?
یا فقط این مباحث کی بود? کی بود? برای مترسک سازی برای مردم سالاری است?
مگر میشود چهاردهه سهوا مردم را بیچاره و فقیر و حتاج یارانه کرد بعد تازه بفکر اسلام افتاد?
تابناک این تبلیغات کاشت مو را از میان تبلیغاتت بردار. برخی ها فوبیا دارن. عکسهاشم وحشتناکه. برای اینکه این عکسها رو نبینیم مجبوریم سایتت را تحریم کنیم چون حالمون بد می شه با دیدن این عکسهای وحشتناک از کله هایی که روش سوراخها ایجاد شده.
واقعا کسایی که این تبلیغاتو انجام میدن عقلشون نمی زسه که این عکسها بیشتر ضدتبلیغه تا تبلیغ؟؟
پاسخ ها
ناشناس
| United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland |
۱۵:۵۹ - ۱۳۹۸/۱۱/۲۸
چرا گوش نمیدی؟
عجیبه پیگرن کل مملکت رو اسلامی کنن به بانک که میرسه قعود فنوت نشود قناد میشود راه میندازن
اینایی که ما داریم فقط اسمش بانکه.. بانک نیست بنگاه معاملاتیه
بابا فارسی بنویسید
این دکتر ، اول باید یاد بگیره فارسی صحبت کنه ، درضمن از ایشان و امثال ایشان جز ناکارامدی چیزی نصیب ملت نخواهد شد
زور میزنید بانک ها سود نگیرن .
یعنی خداییش یکی نیست بهتون بگه بابا جون کار اقتصادی بدون سود انجام ناپذیره ؟ مگه مردمی که پول تو بانک میذارن سود نمیخوان ؟
تو این تورم چهل درصدی کدوم آدم عاقلی هست که حاضر باشه مثل بانک 50 میلیون بده بعد 3 یا 5 سال بیست میلیون سود بگیره اونم قسطی .؟؟
هرکی میگه حرف من اشتباهه لطفا به من 50 میلیون بده .
پاسخ ها
سجاد
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۵۴ - ۱۳۹۸/۱۱/۲۸
دقیقا همین مزیتشه. یعنی آدم عاقل مجبور می شه با پولش کار کنه یا سهام بخره که فایده هردوش رونق تولید. این خیلی برا کشور بهتر از اینه که آدم عاقل شما بخاد تو خونش بخوابه و از خون آدمای دیگه که عمدتا از نظر مالی ضعیفترن و وام گرفتن تغذیه کنه.
تا زمانی که اجازه خلق پول از بانکها گرفته نشود هیچ چیز درست نمی شود. بسیاری از افراد نمی دانند که بانک اجازه دارد با دادن یک وام پول بی پشتوانه خلق کند و برای این پولی که از هیچ تولید شده سود بگیرد. . پولی که عرضه می شود باید یک پشتوانه محکم داشته باشد مثل طلا. این طرح شیطانی نیکسون بود که طلا را از پشتوانه دلار برداشت. سیستم مالی در کل دنیا بیمار است و ما بسرعت به فروپاشی حباب مالی در دنیا نزدیک می شویم.
پاسخ ها
علی حاج ملا حاجی
| Germany |
۲۳:۵۵ - ۱۳۹۸/۱۱/۲۸
خلق پول خیلی وقت است که از بانکها گرفته شده است. از همان زمان ۱۹۷۲ که برای تأمین مخارج جنگ ویتنام نیکسون اینکار را کرد و اقتصاد برون رفت از بحران را جستجو کرده و نظام نولیبرالیسم را بوجود آوردند. در اینجا خالق هرچیز و در همه جا فقط چند اتحادیه بانکی بودند که در این دوره همگی تحت تسلط یک اتحادیه «تراست» بانکی که در وال استریت لانه دارد قرار گرفته و از طریق بانک جهانی، صندوق پول و سازمان تجارت جهانی و مشتقاتی چند چاپ پول و حتی مورد خرج کردن آن، تولید و سرمایگذاری را در سراسر جهان حتی در چین و روسیه و اروپا تعیین میکند.
آقای مرادی که خیلی بخودش زحمت داده است و بعربی العقود القصود کردن‌ها هنوز نفهمیده که دنیا دست کیست!!
در ثانی در دوران راکت ها بانک اسلامی، یهودی و مسیحی … نمیتواند وجود خارجی داشته باشد. اتفاقاً آقای مرادی زمانی که میگوید اینهم بعکس خود تبدیل شد و جواب نداده درست میگوید. زیرا اقتصاد مانند قواعد چهار عمل اصلی راه خود را می‌روند و هرگز بفرمان کسی گوش نمیدهند و کسی نمیتواند آن‌ها را ترمز و یا تغییر دهد و کار قوانین اقتصادی بعبارت ساده تقسیم نعم مادی چه دست ساز انسانی و چه در طیبعت موجود بصورت موادخام بین انسانهای معینی میباشد اگر این جهت بنفع مردم کشوری باشد به ضرر اقلیتی که حتی در ابتدا میتواند هم وجود نداشته باشند(فرضی) ولی پس از مدت کوتاهی بوجود خواهند آمد خواهد بود و بخصوص با سرعت ارتباطات امروزی مثلاً گرداننده یک کافه قنادی با نشأت گرفتن از - مثلاً مکدونالدها بخواهد شعبه های زنجیره ای بوجود آورد و تولید شیرینی، نان، بستنی… و سپس انواع فست فود ها(غذاهای پیش آماده شده) را در انحصار زنجیره خود درآورده و قیمتها را هم خودبصورت انحصاری تعیین کند !
اگر جهت ریل اقتصادی بنفع اکثریت مردمی باشد این همزاد های داخلی هرگز به حق همکاران خود در کشور مجاورش نخواهد رسید و اگر هم جهت ریل بنفع این افراد انتخاب گردد، وضعیت این استکه در بازار مسکن و خود رو در ایران رواج دارد و با اینهمه بگیر و ببند و دستگیر و زندانی کردن هر روز شاهد قاچاق کالا ارز و طلا و احتکار بیشتر آن‌ها هستیم و تو گویی فساد از بین رفتنی نیست. بنابراین همه چیز به اهداف اولیه انقلابی در کشوری و حفظ آن مربوط میگردد که در ایران بدست آقای رفسنجانی عضویت در بانک جهانی و سپس خصوصی سازی دوشلاقه جا افتاده شد(البته با رأی نمایندگان ودیگر بازیکنان) که توسط آقای خاتمی پابعرصه بازدهی و بدست آقای احمدی نژاد و اکنون ظریف زنگنه روحانی دوشلاقه پیش میتازد و بانکهای خصوصی نه تنها چاپ پول را در ید قدرت خود دارند(درحقیقت در دست دولت است) بلکه کلیه خرید و فروش‌ها و سرمایگذاری ها در بخش‌های نان و آب دار… راهم در دست دارند.
این امر در آلمان هر فرد تحمیق نشده‌ای از آن اطلاع دارد و نان روزانه مردم است.
هر كجا از نام اسلام نبايد استفاده كرد كجاي اين بانكها اسلامي هستند مردم را از اسلام رنجيده نكنيد
بانکهای خون آشام. هیچکی جلوشونو نمی گیره
اولا وقتی پول رو اعلام میکنن با سود فلان درصد درسته و میگن بانکها کار میکنن !بانکها این پولها رو وام میدن با سودهای کلان و تازه پرداخت نشه دیرکرد هم میگیرن این دیگه ته نزولخوریه جالبه نزول خوری شرعیه و با فتوای مراجع هست
به طور قطع کار مردم اشتباه نیست. مردم نیاز به وام دارند. چون نیازهای متفاوتی دارند. مشکل اون شورای ایست که قوانین بانکداری اسلامی را تدوین میکنه بدون در نظر گرفتن واقعیت جامعه و زندگی مردم.مثلا من 50 میلیون وام لازم دارم برای تولید. پدر من را در میاورند تا وام برای تولید دهند حالا اگر برای خرید لوازم خانگی یا تعمییر خانه وام بگیرم سه سوته حله. این آقای غیر کارشناس که بر اساس قانون دارند کنونی حرف درستی میزنند. اما در کل حرف حسابی، کارشناسی شده و بر اساس نیاز جامعه نمیزنه. مشکل این نیست که مردم عناوین را رعایت نمیکنند. مشکل اساسی و اصلی این است کسی که قوانین نوشته از مشکل مردم خبر ندارد و از دل مردم خبر ندارند. و توانایی تدوین قانون اسلامی بر اساس نیاز مردم را ندارند.
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هفدهم رمضان