بایدها و نبایدهای استفاده از رنگ در اینفوگرافیک

بهره گیری از رنگ در اینفوگرافیک باید مبتنی بر اصولی صورت گیرد که برخی از آنها به اصول رنگ در مبانی هنرهای تجسمی مربوط است و بعضی نیز به ملاحظاتی همچون هدف، موضوع، مخاطب و... .

اینفوگرافیک یا اینفورمیشن گرافیک نوعی نمایشگر بصری اطلاعات است که اطلاعات را به زبانی قابل فهم و درک برای مخاطبان ارائه می کند. در این نوع گرافیک، بهره گیری از رنگ در اینفوگرافیک باید مبتنی بر اصولی صورت گیرد که به برخی از آنها در ادامه اشاره می شود.

• پیش از بهره گیری از رنگ در اینفوگرافیک؛ شناخت مفاهیم رنگ و صفتها یا ابعاد بصری رنگ (فام، درخشندگی و اشباع) و نیز آشنایی با تئوری و هارمونی رنگ در چارچوب مبانی هنرهای تجسمی ضروری است (همچون آشنایی با رنگهای اصلی، فرعی، ترکیبی، مکمل، گرم و سرد، پیش رو و پس رو، کنتراست رنگی و نوری و...).
• در هنگام استفاده از رنگ در اینفوگرافیک، از رنگها به صورت درست و هدفمند استفاده شود.
• از رنگ صرفاً برای جذابیت بخشیدن به اثر استفاده نشود.
• باید بین موضوع و رنگ های مورد استفاده، رابطه­ای عینی و کاربردی وجود داشته باشد.
• باید در انتخاب رنگها ، مخاطبان، وضعیت اجتماعی، سن، جنسیت و... آنها را نیز مدنظر قرار داد.
• چنانچه اینفوگرافیک مربوطه با اهداف تجاری تهیه می شود، بین رنگ سازمانی و رنگهای انتخابی برای اثر رابطه منطقی وجود داشته باشد.
• از تنوع رنگی بی دلیل خودداری شود. (اینفوگرافیک پر کردن باکسهای رنگارنگ با متن و عکس نیست)
• برخی از اطلاعات را در اینفوگرافیک می توان به یاری رنگ ارائه کرد. همچنین از رنگ می توان برای انتقال مفاهیم بهره گرفت.

• در بهره گیری از رنگ در نقشه، یا تعیین سطوح یا طیفهای مختلف رنگی و... ، از راهنما استفاده شود.
• 
• در انتقال اطلاعات در نقشه و...، از رنگهای خاکستری یا مایل به سفید بهتر است زمانی استفاده شود که در خصوص کشوری خاص ، داده یا اطلاعاتی وجود ندارد.
• علاوه از استفاده از بلوکها، خطوط، روبانها و اعداد و...، یکی از روشهای تفکیک بخشهای مختلف در اینفوگرافیک، بهره گیری از رنگ است.
• با انتخاب رنگ مشابه در آیکون (نقشک) ها، می توان به ایجاد انسجام بیشتر در اثر کمک کرد.
• علاوه بر روشهایی همچون تغییر در اندازه، شکل، عمق و...، از رنگ می توان برای ایجاد نقطه آغازین توجه مخاطب و آغاز گردش چشم وی در یک اثر اینفوگرافیک استفاده کرد.
• در یک اثر اینفوگرافیک ملاحظات کنتراست رنگی و نوری مدنظر قرار گیرد.
• در استفاده از رنگ ملاحظات فرهنگی، سیاسی و... در نظر گرفته شود.
• در استفاده از رنگ ملاحظات نمادین مدنظر قرار گیرد.
• در هر اثر اینفوگرافیک، انتخاب منطقی از رنگها برای تیتر، میان تیتر و... صورت گیرد. برای کمک به انسجام بیشتر، میان تیترها یا عناوین هر بخش از اثر، از فونت و رنگ یکسانی برخوردار باشند.
• چنانچه از رنگ زمینه در اثر استفاده می شود، نباید زمینه مانع خوانش محتوای اصلی اینفوگرافیک شود.
• برای کمک به خوانش بهتر محتوا در آثاری که دارای رنگ زمینه است، استفاده از کنتراست رنگی و یا کادرهای رنگی و... می توانند راهگشا باشند.
• در انتخاب رنگ فونتها و رنگ زمینه باید دقت لازم را داشت و در نظر داشت که رنگهای روشن در زمینه روشن و رنگهای تیره در زمینه تیره، فاقد خوانش لازم هستند. همچنین در این انتخاب باید ملاحظاتی همچون رنگهای مکمل و... مدنظر قرار گیرد.
• در انتخاب رنگهای پیشرو (رنگهای گرم) چه در فونتها و چه در سطوح و...، باید این ملاحظه را در نظر گرفت که سریعتر از سایر رنگها به چشم می آیند، در استفاده از این گونه رنگها باید دقت و ظرافت لازم را داشت تا در جای و منطقی بتوان از آنها بهره گرفت.
• در انتخاب رنگ غالب زمینه اعم از سرد و گرم، باید ملاحظات مربوط به موضوع مدنظر قرار گیرد. به عنوان مثال، وقتی موضوع در خصوص آب است، مخاطب انتظار دارد با رنگ غالب سردی همچون آبی یا در اثری مربوط به آتشفشان ، اثری با رنگ غالب گرم مواجه شود.
• در خصوص انتخاب رنگ زمینه نیز عمدتاً توصیه به رنگهای روشن است ولی قطعاً متناسب با نوع موضوع، هدف، مخاطب و... این مسأله قابل تغییر است.
• چنانچه در اثری آیکونهای زن (صورتی) و مرد (آبی) رنگهای جنسیتی به خود می پذیرند، بهتر است این نکته در کل اثر مدنظر قرار گیرد.
• در انتخاب هر رنگ در اینفوگرافیک باید دقت کرد تا تکرار و مشابهت بهره گیری از آن در کل اثر، مخاطب را در خوانش اثر، رمزگشایی کد مربوطه، دریافت مفهومی خاص و... دچار اشتباه نکند.
• برای انسجام اثر از لحاظ رنگی، وقتی به عنوان مثال همه عکسهای افراد به کار رفته در یک تایم لاین، رنگی نیستند، بهتر است در خصوص استفاده رنگی یا سیاه و سفید آنها، تصمیم یکسان گرفت.
• باید به خاطر داشت همیشه انتشار اینفوگرافیک رنگی راهگشا نیست و گاه ممکن است برای اثر گذاری بیشتر، از اثری سیاه و سفید بهره گرفت. به عنوان مثال، در اثری مرتبط با آلودگی هوا.
• در انتخاب رنگها در اینفوگرافیک، علاوه بر الهام گرفتن ازترکیبات رنگی موجود در طبیعت، می توان از ابزارهای رنگی همچون Coolors  و یا  Adobe Color CCیاری گرفت.
• در بهره گیری از رنگها باید به خاطر داشت که برخی از مردم کوررنگ هستند (10 درصد مردان کوررنگ هستند). بنابراین در صورت انتخاب رنگ‌های اشتباه همه تأثیر محتوا برای آن‌ها از بین خواهد رفت (رایج‌ترین کوررنگی‌ها سبز/ قرمز و آبی/ زرد هستند). استفاده ابزارهایی مانند Color Scheme Designer به طراح این امکان می‌دهد تا با فرستادن پالت‌های رنگ از طریق html، UEL، CSV، متن و یا SML اثر را طراحی کرده و سپس پالت‌های رنگی خاصی را حتی طبق کوررنگی‌های مختلف انتخاب کند.
• در برخی رسانه ها همچون گاردین، از پالت رنگی مشخصی در تولید آثار بصری، اینفوگرافیک و دیتاژورنالیسم استفاده می شود. لذا توصیه می شود به جای استفاده از رنگهای تعریف شده در نرم افزارهای مختلف، از پالتهای رنگی اختصاصی در هر مجموعه بهره گرفت.
• 
• در انتخاب رنگها، به فرمت اثر برای چاپ یا روی سایت و... (سی ام وای کی و یا آرجی بی) دقت شود.

***

به این اثر نیوزگرافیک توجه کنید بخشهایی از اثر رنگ قرمز پذیرفته اند که بیانگر عناصری از خبر بوده یا روایتی از بخشهایی رویداد یا منطقه بحران را برعهده دارند.

تأکید می شود که از رنگ در اینفوگرافیک و نیوزگرافیک باید به طور هدفمند و اصولی بهره گرفت.

* مولف و مدرس اینفوگرافیک ونیوزگرافیک