رضا رحیمی: در روزهایی که شهروندان مناطق مرکزی کشور به واسطه افزایش بی رویه قیمت کالا و خدمات گلایههای به حقی را در رابطه با کیفیت عملکرد دستگاههای مسئول و اجرایی مطرح میکنند، صدها هزار شهروند ساکن در مناطق مرزی از نایاب شدن بسیاری از نیازهای حیاتی خود گلایه مندند. مثل دهها هزار شهروند ساکن در شهرستانهای خاش و میرجاوه که این روزها حتی از نعمت گاز مایع نیز بی بهره اند و برای تهیه بنزین باید ساعتها در صف انتظار بایستند.
به گزارش «تابناک»، همزمان با کاهش شدید دمای هوا و نیاز جدی شهروندان ایرانی به منابع سوخت و انرژی برای راه اندازی سیستمهای گرمایشی و برطرف کردن سایر نیازهای روزانه، ساکنان مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان به ویژه شهرستانهای خاش و میرجاوه با مشکلات فراوانی در تأمین نیازهای خود به انرژی هایی، چون گاز مایع رو به رو هستند؛ مشکلاتی که سبب شده تا صفهای طولانی برای تهیه گاز مایع و سایر خدمات شکل گرفته و آرام آرام به سمت اعتراضهای عمومی سوق داده شود.
هر چند نایاب شدن کالا و خدمات در این مناطق دامنه گستردهای دارد و محدود به چند مورد خاص نیست، اما گاز مایع به عنوان یکی از اصلیترین نیازهای مردمی در شهرستانهای میرجاوه و خاش اکنون نایاب است و امکان تهیه کپسولهای گاز مایع توسط شهروندان به سختی امکان پذیر است.
از سویی نیز صفهای تهیه بنزین و گازوئیل به شدت طولانی است و شهروندان برای تهیه سوخت مورد نیاز خودرو و دیگر وسایل نقلیه خود با مشکلات فراوانی رو به رو هستند.
این همه مشکلات مردم دو شهرستان مرزی خاش و میرجاوه نیست و بر اساس گفتههای مردم محلی هر چیزی در مغازهها و فروشگاهها گران است و قیمتها به صورت آنی در حال تغییر است. اگر صاحب و مالک یک فروشگاه یک کالا را یکسال قبل خریده آن را به قیمت روز عرضه میکند و گرانفروشان و احتکارکنندگان هر چند خرد مطابق میل خود معامله میکنند؛ وضعیتی که گویا هیچ نظارتی بر آن صورت نمیگیرد و مشکلات مردم را روز به روز افزایش میدهد.
در رابطه با مشکلاتی که به آن اشاره شد به سراغ «علی کرد» نماینده مردم شهرستانهای خاش و میرجاوه در مجلس شورای اسلامی رفتیم و مشکلات این حوزه را از وی جویا شدیم.
آنچه در ادامه میآید مشروح این گفتگو است.
-آقای کرد با سلام و تشکر از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید. لطفاً برای شروع توصیف کلی خودتان را از مشکلات کنونی توزیع کالا و خدمات به ویژه انرژی گاز در شهرستانهای خاش و میرجاوه بفرمایید؟
حوزه انتخابیه بنده در جنوب شرقی کشور و مرزهای شمال غربی کشور پاکستان قرار گرفته است. در سالهای اخیر و علی رغم مصوبات تکراری دولت ها، هنوز خط لوله انتقال گاز شهری به این دو شهرستان عملیاتی نشده است و ما شاهد اجرایی شدن طرحهای انتقال گاز در این منطقه نیستیم.
دو شهر ایرانشهر و زاهدان در جنوب و شمال حوزه انتخابیه بنده از نعمت گاز شهری برخوردار هستند. در حالیکه شهرهای زاهدان و ایرانشهر به گاز شهری متصل هستند، شهرستانهای خاش و میرجاوه که حد فاصل این دو منطقه هستند از گاز شهری بی بهره اند و اهتمامی برای نهایی کردن پروژههای گاز شهری آنها از سوی مسئولان اجرایی وجود ندارد.
-پس به نظر شما یکی از راهکارهای اصلی حل مشکل نهایی شدن طرح انتقال گاز به این دو شهرستان است؟
بله همین طور است، مسئولان شرکت گاز، شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی و وزارتخانه نفت باید به این مهم توجه داشته باشند که دوری از مرکز، نزدیکی به مرزهای کشور پاکستان، تغییرات مداوم نرخ ارز و.. نه یک تهدید بلکه به عنوان یک فرصت میتواند برای منابع انرژی کشور در آنسوی مرزها مشتریان خوبی را فراهم کند. از این رو شایسته است که طرح انتقال گاز را برای رفع نیاز داخلی و نیز فروش به مردم مرزی کشور پاکستان هر چه سریعتر نهایی کنند.
-برای مشکلات کنونی جز بحث نهایی شدن طرح انتقال گاز شهری چه دلایلی را میتوان موثر دانست؟
معمولاً این کالاها از شهرهایی مثل کرمان و بندرعباس به سمت خاش و میرجاوه ارسال میشود که به دلیل افزایش هزینههای حمل و نقل و عدم تمایل کامیونها برای حمل و نقل کالا در مسافتهای طولانی، بازار این مناطق مرزی با مشکل رو به رو شده است.
این اتفاق در حالی است که اخیراً مسئولان ارشد شرکت ملی گاز سهمیه گاز مایع مردم شهرستانهای خاش و میرجاوه را کاهش داده اند و از این طریق به دنبال مدیریت مطلوب و عادلانه گاز مایع در منطقه هستند. با این حال در فرایند توزیع گاز همچنین مدیریت و کنترل دقیقی وجود ندارد و مردم در این گیر و دار متضرر میشوند.
-این بحث افزایش هزینهها به واسطه بالارفتن هزینه حمل و نقل به نظر نمیرسد مشکل سادهای باشد و حل مشکلات منطقه از این مسیر احتمالاً میسر نباشد. چراکه با در ماههای اخیر دیدیم اقدام موثر و قابل قبولی برای کاهش مشکلات کامیون داران رخ نداد؟
این هم یکی دیگر از مشکلات جدی است که البته راهکار موثر دیگری هم در این مورد وجود دارد. تأکید بر حمل و نقل ریلی و توسعه ناوگان حمل و نقل ریلی که در کاهش هزینههای حمل و نقل کالا به صورت چشمگیری اثر مستقیم دارد در کنار افزایش نظارتها بر روند توزیع کالا و خدمات در منطقه را میتوان به عنوان دو راهکار اصلی این مشکلات مورد اشاره قرار داد.
ما عقیده داریم میتوان با افزایش ناوگان حمل و نقل ریلی و سپردن بخش گستردهای از حجم انتقال کالان به این ناوگان تأثیر بسزایی در کاهش هزینههای جابجایی کالا به وجود آورد.
-وضعیت توزیع سوخت (بنزین و گازوئیل) در منطقه شما به چه شکل است؟ در این حوزه هم گویا مشکلات فراوانی وجود دارد؟
درست است. در کنار افزایش تقاضا برای گاز مایع و نایاب شدن این محصول، ما شاهد صفهای طولانی درخواست بنزین و نفت گاز در منطقه هستیم که این هم متأثر از دلایل مختلفی است. برای مثال به دلیل بی نیاز شدن شهروندان کشور از کارتهای سوخت سابق، این کارتها توسط برخی افراد در استانهایی مثل سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی خریداری شد و اکنون حجم زیادی کارت سوخت که اساساً متعلق به منطقه ما نیست، در منطقه وجود دارد و صاحبان آن متقاضی بنزین هستند.
از سویی نیز مسئولان و دستگاههای نظارتی برای حل مشکل قاچاق سوخت در منطقه اقدام به محدودیتهایی میکنند که مخاطب آن نه فعالان عرصه قاچاق بلکه مردم و شهروندان عادی از جمله کشاورزان است. این دو موضوع مهمی است که در بروز مشکلات مطرح شده موثرند.
-منظور شما از اینکه قاچاق سوخت ارتباطی با شهروندان منطقه ندارد چیست؟ به نظر شما این مهم از کجا سرچشمه میگیرد؟
برای اینکه مظور دقیق من را متوجه شوید، باید یکی دو روز در مبادی ورودی استان سیستان و بلوچستان در مرز استانهای دیگر حاضر شوید. روزانه صدها تانکر بنزین و نفت از استانهای مجاور مثل هرمزگان، کرمان و حتی فارس و اصفهان به سمت استان ما حرکت میکنند و به سمت مرز پاکستان میروند. اینجا مافیای قاچاق سوخت وجود دارد که ریشه بسیاری از آنها ربطی به استان ما ندارد و از خارج استان و حتی بخشهای مرکزی کشور مدیریت میشود، اما فشار و محدودیتهای زیادی را به مردم ما وارد میکند.
این یعنی مسئولان و مدیران اجرایی کشور مشکل و ریشههای آن را درست متوجه نشده اند و به صورت اشتباه در حال مدیریت آن هستند.
-بحث سهمیه بندی بنزین دوباره به جریان افتاده است. به نظر شما با این طرح میتوان امید داشت مشکلاتی که به آن اشاره کردید، حل شود؟
این طرح هم مشکلات خاص خودش را دارد. در طرح جدید برای هر خودرو ماهیانه ۲۰ لیتر بنزین دیده شده است که شاید برای شهرهای بزرگ که در آن سیستم حمل و نقل عمومی و خدمات عمومی زیاد است، قابل پذیرش باشد، اما در مناطق ما خودروی شخصی افراد تنها وسیله تردد به محل کار یا سفر نیست. در این مناطق یک خودرو هم آمبولانس اهالی است، هم سرویس مدرسه است و هم برای حمل و نقل کالا مورد استفاده قرار میگیرد. بنا بر این باید در اجرای این طرح ویژگیهای مخصوص هر منطقه را مورد توجه قرار دهیم.
-از شما بخاطر وقتی که به ما دادید، سپاسگزارم. در پایان اگر موضوعی باقی مانده است، بفرمایید.
من هم از شما ممنونم. ما برای اینکه مشکل منطقه را در حوزه انرژی و گاز به صورت جدی حل کنیم. باید موضوعات زیر را مد نظر قرار دهیم.
الف- طرح انتقال گاز شهری از زاهدان و ایرانشهر به شهرستانهای خاش و میرجاوه به صورت جدی پیگیری شود
ب-سهمیه گاز مایع اهالی منطقه به میزان لازم افزایش یابد
ج-کارتهای سوخت مازاد در منطقه در اسرع وقت جمع آوری شود و یا مکانیزمی برای استفاده از آنها دیده شود
د-نظارت و مدیریت توزیع خدمات به صورت دقیق و حساب شده دنبال شود