احکام خون

(مسأله 96) خون انسان و هر حيواني كه خون جهنده دارد، يعني حيواني كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن مي كند1، نجس است؛ پس خون حيواني كه مانند ماهي و پشه خون جهنده ندارد، پاك مي باشد.

1- مکارم: یعنی اگر رگ آن را ببرند خون از ان به سرعت جاری می شود...

(مسأله 97) اگر حيوان حلال گوشت را به دستوري كه در شرع معيّن شده بكشند و خون آن به مقدار معمول1 بيرون آيد، خوني كه در بدنش مي ماند، پاك است2، ولي اگر به علت نفس كشيدن يا به واسطهٔ اين كه سر حيوان در جاي بلندي بوده خون به بدن حيوان برگردد، آن خون نجس است3.

1- سيستاني: به مقدار لازم...

2- مكارم: مگر اينكه سر حيوان را در جاي بلند قرار دهند و خون به بدن حيوان برگردد، و اگر به علّت نفس كشيدن خون بازگردد نيز احتياط واجب اجتناب است.

زنجاني: ولي اگر به علت نفس كشيدن خون به بدن حيوان برگردد، يا بواسطهٔ اين كه سر حيوان در جاي بلندي بوده خون به مقدار متعارف بيرون نيايد آن خون نجس است. و بنابر احتياط مستحب از خوني كه در اجزاء حرام از حيوان حلال گوشت مانده، اجتناب كنند.

3- گلپايگاني، صافي: و احتياط لازم، اجتناب از خون باقيمانده در اجزاءِ حرامِ حلال گوشت است.

بهجت: و همچنين چيزي كه با آن خون ملاقات كند آن هم نجس است.

(مسأله 98) خوني كه در تخم مرغ مي باشد نجس نيست1، ولي به احتياط واجب بايد از خوردن آن اجتناب كند2 و اگر خون را با زردهٔ تخم مرغ به هم بزنند كه از بين برود، خوردن زرده هم مانعي ندارد.

1- مظاهری: و خوردن آن هم مانعی ندارد.

سبحانی: ولی خوردن آن حرام است.

2- فاضل: احتياط مستحب آن است كه از آن اجتناب شود.[پايان مسأله]

*****

خوئي، گلپايگاني، اراكي، تبريزي، صافي، زنجانی: مسأله- بنابراحتياط واجب (زنجانی: بنابراحتیاط) از تخم مرغي كه ذرّه اي خون در آن است، بايد اجتناب كرد ولي اگر خون [مثلاً] در زرده باشد تا پوست نازك روي آن پاره نشده، سفيده پاك است.

بهجت: مسأله- از خوني كه در تخم مرغ مي باشد بنابر احتياط بايد اجتناب كرد، ولي اگر خون در زرده باشد سفيده پاك است و اگر در سفيده باشد زرده پاك است.

سيستاني: مسأله- احتياط مستحب آن است كه از زردهٔ تخم مرغي كه ذره اي خون در آن مي باشد اجتناب شود.

وحید: مسأله – خونی که در زرده تخم مرغ پیدا می شود خوردن آن حرام و بنابراحتیاط محکوم به نجاست است.

مكارم: مسأله- کافی است خون موجود در تخم مرغ را بردارند و دور بریزند و بقیه پاک و حلال است اما اگر عمدا به هم بزنند تا مستهلک شود خوردن آن اشکال دارد.

نوري: مسأله- خوني كه در تخم مرغ مي باشد، بنابر احتياط واجب نجس است؛ ولي اگر در ميان پرده رقيقي است و آن پرده پاره نشده است، اجزاء تخم مرغ را نجس نمي كند.

(مسأله 99) خوني كه گاهي موقع دوشيدن شير ديده مي شود نجس است و شير را نجس مي كند.

*****

مکارم: مسأله – بهتر است از رگه های خونی که در درون شیر دیده می شود و سپس مستهلک می گردد پرهیز شود؛ هرچند محکوم به حرمت و نجاست نیست.

(مسأله 100) خوني كه از لاي دندانها مي آيد1، اگر به واسطهٔ مخلوط شدن با آب دهان از بين برود2، پاك است3 و فرو بردن آب دهان در اين صورت اشكال ندارد4.

1- مظاهری: نجس و خوردن آن حرام است، ولی ...

2- خوئي، تبريزي، سيستاني: اجتناب از آب دهان لازم نيست.[پايان مسأله]

3- بهجت: [پایان مسأله].

4- گلپايگاني، صافي، زنجانی: پاك است، ولي بهترآن است (زنجانی : احتیاط آن است) كه آن را فرو نبرند.

*****

وحید: مسأله – خونی که از دهان، مثلاً از لای دندانها می آید، اگر بواسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود اجتناب از آب دهان لازم نیست، و اگر از بین نرود و آب از دهان بیرون بیاید اجتناب از آن لازم است.

مكارم: مسأله- خوني كه از لثه يا جاي ديگر دهان بيرون مي آيد هرگاه در آب دهان حلّ شود و از بين برود پاك است و فروبردن آب دهان نيز در اين صورت جايز است، ولي عمداً اين كار را نكند.

نوري: مسأله- خوني كه از لاي دندانها مي آيد نجس و خوردن آن حرام است؛ ولي اگر بواسطهٔ مخلوط شدن با آب دهان از بين برود پاك است؛ ولي فرو بردن آب دهان در اين صورت اشكال دارد.

(مسأله 101) خوني كه بواسطهٔ كوبيده شدن، زير ناخن يا زير پوست مي ميرد، اگر طوري شود كه ديگر به آن خون نگويند، پاك است1 و اگر به آن خون بگويند2 در صورتي كه ناخن يا پوست سوراخ شود3 اگر مشقت ندارد بايد براي وضو و غسل خون را بيرون آورند4 و اگر مشقّت دارد بايد اطراف آن را به طوري كه نجاست زياد نشود، بشويند و پارچه يا چيزي مثل پارچه، بر آن بگذارند5 و روي پارچه دست تر بكشند6.

1- وحید: و اگر به آن خون بگویند نجس است ، و چنانچه پوست پاره شود وچیزی با آن ملاقات کند آن چیز نجس می شود و در این صورت اگر بیرون آوردن خون و تطهیر محلّ جهت وضو یا غسل حرجی باشد باید تیمم نماید.

2- بهجت: نجس است و...

سيستاني: و ظاهر گردد نجس است؛ پس چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود بطوري كه خون جزء ظاهر بدن حساب شود، اگر بيرون آوردن خون و تطهير محل، جهت وضو يا غسل مشقت زياد دارد بايد تيمم نمايد.[پايان مسأله]

مكارم: مادام كه زير پوست و ناخن است براي وضو و غسل و نماز اشكال ندارد، اما هر گاه سوراخ شود اگر ضرر و زحمت فوق العاده اي ندارد بايد آن را بيرون آورند و اگر زحمت زياد دارد بايد براي وضو و غسل اطراف آن را شست و پارچه اي روي آن بگذارد و روي پارچه دست تر بكشد و احتياطاً تيمم هم بكند.

3- فاضل: اگر به آن خون بگويند در صورتي نجس است كه ناخن يا پوست سوراخ شود، و در اين صورت...

4- گلپايگاني، صافي: اگر به آن خون بگويند نجس است و در اين صورت اگر مشقت ندارد بايد براي وضو و غسل آن را برطرف سازند...

خوئي، تبريزي: اگر به آن خون بگويند نجس است و در اين صورت چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود اگر بيرون آوردن خون و تطهير محلّ، جهت وضو يا غسل مشقت (خوئي: مشقت زياد) دارد بايد تيمم نمايد (تبريزي: و بنابر احتياط لازم وضو هم بگيرد بطوري كه وقت وضو گرفتن، آب وضو نجس نشود). [پايان مسأله]

زنجاني: اگر به آن خون بگويند، نجس است و در اين صورت، چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود، اگر مشقت زياد ندارد بايد براي وضو يا غسل خوني كه ديده مي شود بيرون آورد و اگر مشقت زیاد دارد، باید اطراف آن را به صورتی که نجاست زیاد نشود بشوید و پارچه یا چیزی مانند آن بر آن بگذارد و هنگام وضو یا غسل روی پارچه دست تر بکشد و اگر گذاشتن پارچه ممکن نبود تیمم کند.

سبحانی: اگر به آن خون بگويند مادامی که زیر پوست و ناخن است برای وضو و غسل اشکال ندارد ولی اگر ناخن یا پوست سوراخ شود اگر مشقت ندارد باید برای وضو و غسل خون را بیرون اورند...

5- اراكي: و به وظيفهٔ جبيره عمل نمايد.

6- گلپايگاني، صافي: و احتياطاً تيمم هم بكنند.

نوري، سبحانی: و تيمم هم بكنند.

بهجت: همانطوري كه وضو يا غسل جبيره اي مي نمايد.

مظاهری: اگر مشقت دارد باید وضوی ارتماسی یا جبیره ای بگیرد و اگر [این هم] مشقت دارد باید تیمم کند.

(مسأله 102) اگر انسان نداند كه خون، زير پوست مرده يا گوشت بواسطهٔ كوبيده شدن به آن حالت درآمده، پاك است.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

(مسأله 103) اگر موقع جوشيدن غذا ذرّه اي خون در آن بيفتد، تمام غذا و ظرف آن1 نجس مي شود و جوشيدن و حرارت و آتش2، پاك كننده نيست.

اين مسأله دررساله آیات عظام مکارم، سبحانی و مظاهری نیست.

1- سيستاني: بنابر احتياط لازم...

2- زنجاني: جوشيدن و آتش...

(مسأله 104) زردابه اي كه در حال بهبودي زخم در اطراف آن پيدا مي شود، اگر معلوم نباشدكه با خون مخلوط است1، پاك مي باشد.

1- بهجت: و به آن خون زرد نيز نگويند پاك است؛ امّا اگر قبلاً مي دانستيم خون بوده ولي حالا شكّ در خون بودن آن داشته باشيم، نجس است.

*****

مكارم: مسأله- زردابه اي كه گاه موقع خراشيدگي پوست يا در اطراف زخم پيدا مي شود، چنانچه معلوم نباشد خون است يا با خون مخلوط شده پاك است.

مظاهری: مسأله – چیز سرخ رنگ و زردابه ای که در حال بهبودی زخم دراطراف زخم یا روی آن پیدا می شود پاک است .

مسأله اختصاصي

مكارم: مسأله 110- پوست سرخ رنگي كه بعد از شستن زخم يا هنگام بهبودي روي زخم ظاهر مي شود پاك است، مگر اينكه يقين حاصل شود خون در آن است.