بازدید 198492
دانستنی‌های حقوقی؛

قسامه چیست و شرایط آن چگونه است؟

از نظر قانون هر چیزی نمی‌تواند دلیل و مدرک محکمه‌پسند محسوب شود، بلکه دلایل مورد اعتبار و ویژگی‌های آنها به‌ صراحت در ماده‌ی ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مشخص شده‌اند. از میان دلایل و راه‌های اثبات جنایت، آخرین راه سوگند است.
کد خبر: ۸۳۳۷۴۷
تاریخ انتشار: ۰۳ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۷:۲۹ 24 May 2021

قضات دادگاه‌ها هنگام رسیدگی به پرونده‌های جرم و جنایت، نیاز به ادله و مدارکی دارند که بتوانند گناهکاری یا بی‌گناهی متهم را اثبات کنند. از نظر قانون هر چیزی نمی‌تواند دلیل و مدرک محکمه‌پسند محسوب شود، بلکه دلایل مورد اعتبار و ویژگی‌های آنها به‌صراحت در ماده‌ی ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مشخص شده‌اند. از میان دلایل و راه‌های اثبات جنایت، آخرین راه سوگند است. «قسامه» نوع خاصی از سوگند است که در مواد ۳۱۲ تا ۳۴۶ قانون مجازات اسلامی به ‌تفصیل به آن اشاره شده است.

به گزارش «تابناک»؛ قسامه در لغت به ‌معنی سوگند و سوگندخوردگان است. از لحاظ فقهی و حقوقی نیز روشی است که با استفاده از آن، در موارد وجود لوث، مدعی (شاکی) و مدعی‌علیه (شخصی که متهم است و شکایت علیه او صورت گرفته است) یا اقوام و خویشاوندان مرد که پیوند خونی با آنها دارند، می‌توانند با سوگند خوردن موجب محکومیت یا برائت کسی از اتهام ارتکاب جنایت شوند. همان‌ طور که اشاره شد قسامه در شرایطی اجرا می‌شود که «لوث» وجود داشته باشد.

قسامه چیست

لوث به ‌معنی اوضاع و احوالی است که سبب ظن قاضی (ظن در مقابل علم قطعی) می‌شود. به ‌طور مثال جنازه‌ای در محلی یافت می‌شود و شخصی با لباس خونین در بالای سر جنازه ایستاده است. در این حالت، هیچ دلیل معتبری مبنی بر قاتل بودن آن شخص وجود ندارد، اما مجموع اوضاع و احوال سبب مظنون شدن قاضی به وی می‌شود. چنین شرایطی لوث نام دارد. در چنین حالتی، شاکی می‌تواند با اجرای قسامه و بدون نیاز به سایر دلایل، مجرمیت متهم را اثبات و مطالبه‌ی قصاص و دیه نماید.

شرایط قسامه چیست؟

برای اثبات هر جرمی در صورت فقدان سایر دلایل نمی‌توان از قسامه بهره برد، بلکه این شیوه از سوگند تنها برای اثبات اتهام یا برائت از اتهام جنایت موجب قصاص یا دیه به‌کار می‌رود.

همچنین برای اثبات قصاص یا دیه نیز، باید تعداد قسامه که در قانون ذکر شده رعایت شود. طبق ماده‌ی ۳۳۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، تعداد سوگند برای اثبات قتل عمدی، سوگند پنجاه نفر مرد از خویشان و بستگان مدعی است؛ بنابراین هنگامی که نسبت به شخصی ظن ارتکاب جرم قتل عمد وجود دارد، برای اثبات آن باید پنجاه نفر از اقوام مذکر (مرد) شاکی که نسبت خونی با وی دارند سوگند بخورند که متهم قاتل است و یا از قاتل بودن متهم اطلاع دارند. در این حالت سوگند خود شاکی، اعم از اینکه زن باشد یا مرد، جز این پنجاه نفر محسوب می‌شود و وی نیز می‌تواند سوگند بر مجرمیت متهم بخورد. اگر اجرای قسامه در راستای اثبات قتل غیرعمد (که در قانون به دو دسته شبه‌عمد و خطای محض تقسیم می‌شود) باشد، در این حالت تعداد قسم‌های مور نیاز بیست‌وپنج است.

هنگامی‌که جرم رخ‌داده قتل نیست و کمتر از قتل و جرم بر اعضا یا منافع محسوب می‌شود، تعداد قسم‌هایی که باید خورده شود، مطابق ماده‌ی ۴۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ از این قرار است؛

در جنایتی که موجب دیه‌ی کامل است: شش قسم؛
در جنایتی که موجب پنج‌ششم دیه‌ی کامل است: پنج قسم؛
در جنایتی که موجب دوسوم دیه‌ی کامل است: چهار قسم؛
در جنایتی که موجب یک‌دوم دیه‌ی کامل است: سه قسم؛
در جنایتی که موجب یک‌سوم دیه‌ی کامل است: دو قسم؛
در جنایتی که موجب یک‌ششم دیه‌ی کامل یا کمتر از آن است: یک قسم.

تعداد قسم‌های مشخص‌شده در مورد جنایت بر اعضا و منافع اعم از اینکه جرم عمد باشد یا غیرعمد همین تعداد است. تفاوتی که در جراحت و قتل وجود دارد آن است که هنگام اجرای این شیوه سوگند درمورد قتل، باید پنجاه شخص مختلف جهت اقامه‌ی قسامه حضور پیدا کنند و کسی نمی‌تواند با تکرار قسم‌ها تعداد آنها را به پنجاه عدد برساند، اما در جنایت بر اعضا و منافع، درصورت نبود نفرات لازم، شاکی اعم از اینکه زن باشد یا مرد، خود می‌تواند به همان تعداد، قسم را تکرار و درنتیجه جرم را اثبات کند.

اجرای قسامه توسط مدعی‌علیه (متهم)

هنگامی ‌که شرایط لوث وجود دارد، ابتدا شاکی است که می‌تواند از این شیوه‌ی سوگند برای اثبات جرم مورد ادعای خود استفاده کند. اما اگر شاکی به هر دلیل نتواند یا نخواهد از قسامه بهره ببرد، می‌تواند از متهم مطالبه‌ی قسامه کند. در این حالت، متهم باید برای برائت و اثبات بی‌گناهی خود قسامه اجرا کند و اگر مطابق قانون، اقامه‌ی قسامه کند، تبرئه خواهد شد. در چنین شرایطی اگر متهم هم نتواند و یا نخواهد قسامه اجرا کند، به‌موجب ماده‌ی ۳۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، محکوم به پرداخت دیه خواهد شد. پس عدم اجرای قسامه توسط متهم هیچ گاه نمی‌تواند موجب اجرای قصاص و اعدام وی شود.

سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱
در انتظار بررسی: ۴۹
انتشار یافته: ۵۴
قسمها دروغه باید قانون‌عوض‌شه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۵۲ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۳
جالبه. شاخ درآوردم. خبر مربوط به 1400 هست. نظرها مربوط به سال 1397. بابا ایول داری تابناک.
در دنیای فعلی که شاهد قابل خریدن دم در دادگاهها بصف شده اند و دین در جامعه رنگی ندارد قسامه فقط صحنه سازی برای قتل افراد بیگناه تلقی میشود
باید هماهنگ با تغییرات جامعه قوانین بروز شوند
قسم خوردن ٥٠نفر،يعنى بهره نبردن إز روش ها علم روز جنائي
أين قوانين را بأيد كنار گذاشت،
پاسخ ها
ناشناس
| United States of America |
۰۰:۲۶ - ۱۳۹۸/۰۷/۰۴
شما یکبار متن رو بخونید، متوجه نشدید مجدداً بخونید. انقدر بخونید تا متوجه بشید منظور و مقصود چیه.
آخه مسلمان وقتی جرم مجرم به واسطه ی شواهد جنایی اعم از اثر انگشت، دی ان ای و غیره اثبات بشه که برای قاضی "شک" یا لوس به وجود نمیاد! روش های علم روز جنائی؟! شما هیچ اطلاعی درباره ی پلیس آگاهی و دایره ی قتل و نحوه اثبات جرم و این موضوعات در داخل کشور ندارید. بهتره اظهار نظر نکنید.
واقعا جای تأسف داره که در دنیای امروز کسی تنها به دلیل گمان اعدام بشه. قسم کسی که منطقا نمی تونه مطمئن باشه ارزش حقوقی ندارد.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۴
وقتی قاضی با اون همه مدرک و بازجویی نمی تونه مطمئن باشه و حکم صادر کنه فامیلی که ندیده چطور بیا قسم بخوره .. این قوانین رو وکیل درخواست می کنه تا حکم اعدام به تاخیر بندازه .. بوده چند نفر از این پنچاه نفر که قسم خوردند رفتند قسمشون رو پس گرفتند و طرف چند سال تو زندان موند بعد با دیه ازاد شد
چرا از لغات قابل فهم و سلیس فارسی استفاده نمیکنند.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۲۵ - ۱۳۹۷/۰۶/۲۴
چون اصلا قرار نیست قابل فهم باشه
ناشناس
| Canada |
۱۰:۴۰ - ۱۳۹۷/۰۶/۲۴
چون زبان فارسي زبان كاملي نيست و أكثريت لغات ان از زبانهاي عربي و تركي و فرانسوي به عاريت گرفته شده
فریبرز
| Canada |
۰۸:۰۸ - ۱۳۹۷/۰۶/۲۵
چون به هر زبانی نوشته شود اینکه کسی که نه شاهد بوده نه در اون حوالی قسم بخوره که میدونه چه اتفاقی افتاده ، قابل فهم نیست
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۰۱ - ۱۳۹۸/۰۳/۲۵
اگه فکر می کنی زبان فارسی زبان کاملی نیست برو اطلاعات کامل کن بیا بعد حرف بزن ....
هومن
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۱۶ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۳
شما واسه همین کانادایی شدی که زبانت کامل شه برادر کدوم زبان کامله منظور دوستمون کلمه ای که قابل فهم باشه حالا می خواد ترکی یا مغولی باشه
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۴۷ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۴
اکثر قوانین ایران بر گرفته از شرع مقدس اسلام هست و خود به خود اصطلاحات فقهی وارد حوضه قوانین کشور شده و ربطی به دایره لغات نداره و زبان فارسی به گزارش یونسکو جزو چهار زبان مادر دنیا قرار داره و با یک سرچ ساده در اینترنت متوجه غنای فرهنگی اون میشوید و نیازی به عقده گشایی نیست
علی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۱۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۴
"چرا از لغات قابل فهم و سلیس فارسی استفاده نمیکنند"
لغات= عربی
قابل= عربی
فهم= عربی
سلیس = عربی
فارسی = عربی
استفاده = عربی

دقیقا از چی استفاده کنن؟
مثلا به جای حکم و قانون و جزا و تبرئه و محکوم و متهم و ....... چی بگن؟
اصلا با این موضوع موافق نیستم و فکر نمی کردم چنین چیزی به عنوان قانون در ایران وجود داشته باشه امیدوارم حذفش کنند .
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۴:۳۱ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۴
اصلا خیلی قسامه مخصوصا برای یک قاتل خنده آور و مضحکه یارو قتل کرده معلومه که قسم دروغ براحتی میخوره برای رهایی اینا هم حرفه که پاش را میخوره
چون زبان فارسي فاقد اين كلمات و ناقص ميباشد
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۳۳ - ۱۳۹۷/۰۶/۲۵
تمام زبانهای دنیا کامل نیستند و از یکدیگر وام میگیرند و این موضوع مختص زبان فارسی نیست و در عربی و فرانسه و ترکی هزاران واژه بیگانه وجود دارد
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۲:۳۳ - ۱۳۹۷/۱۰/۰۹
زبان فارسی ناقص نیست بی سواد معادل کلمه قسم در فارسی سوگند هستش.اینکه شما کلمه‌ای رو نمیدونید دلیل بر این نیست که زبان فارسی فاقدش باشه
هومن
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۱۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۳
شما زبونت چیه برادر ؟ و لطفا بگید کدام زبان کامله همه از همک وام میگیرند زبان اگلیسی 50درصدش یونانیه و 30درصدش رومی
فرانسه هم همینطور زبان ترکی 20درصدش ترکی آلتای و 20 درصئش مغولی بقیه اش فارسی و عربیه
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۲۴ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۴
یعنی مثلا در کشورهایی که زبان اصلا وارد نشده قوانین مجازات نوشته نشده؟
والاکه قسم خورهای اجاره ای نزدیک دادگاههافراوون هستن.
آقا یا خانم کانادایی، هر زبانی کلماتی دارد که بیشتر با اونا سر کار داره. بومیان کانادا هفت کلمه برای یخ دارن. قسامه مدل قضایی اعراب است و هیچ نسبتی به فرهنگ ایران ندارد
هنوز دارن ازقانون جهالت اعراب پیروی میکنند چرا زن نمیتواند قسم بخورد مگر مسلمان نیست؟ ما خدا راشکر قانون نداریم اگرقانون بود حال روزمان این نبود
اگه شاکی قسامه برگذار کنه برای متهم، بعد اجرای قسامه شاکی، متهم هم میتونه برای برائت خودش هم قسامه برگذار کنه؟
ازاین که درپرونده ما ماموران آگاهی رشوه گرفتند وخون دونفر از خانواده ما راپایمال کردن متسفم وبعد از یازده سال حکم قسامه دادن وهیچ کس هم دراین مملکت نیست که کمک ما کند خدا کند علم روز دنیا هم به کمک همچین مواردی در کشورماهم بیاید
منطقه ما قتل اتفاق افتاد در نزاع محلی قتل در دادکاه کیفری به قسامه کشیده شد پنجاه نفر ندیده رفتن قسم ناحق خوردن ،ده نفرشون تا الان به مرگای مفاجات مردن چن نفرشون هم بیت العیب شدن ،اصلا قانون خوبی نیست بیچاره اونی که برعلیهش قسم خوردن هم قصاص شد
جایه تاسفه برای قانون ک فکر این رو نکرده که مجرم برای نجات خودش از اتهام به راحتی قسم میخوره. من خودم سر یه پرونده این بلا سرم اومده ک قاضی با استناد ب قسم شهود در یک جا ادعای حقیقی من رو به فنا داد درصورتی ک مدارک و ادله داشتم و در جایه دیگه با قسم من رو محکوم کرد. والله بالله ک از چنین قضاتی و چنین دادگاهی باید بیزاری جست. تا چند وقت پیش من جز افرادی بودم ک ب شدت از قوه قضائیه و کلانتری و... دفاع میکردم اما با اتفاقی ک برا خودم افتاد و سر و کارم به کلانتری و اطلاعات و دادگاه خورد متوجه شدم مردم حق دارند بی اعتماد باشند.
وقتی که در دنیای پیشرفته زندگی می کنیم وقتی که دستگاههای مدرن دروغ سنج ساخته اند وقتی بزرگترین کارشناسان حقوقی وجود دارد و قبل از اینکه متوسل به دستگاه دروغ سنجش شوند حقیقت را از دروغ تشخیص می دهند پس چه نیازی به قسامه است . آدم جنایتکار وقتی از جنایت نمی ترسه آیا از خدا می ترسه که بخواهد دست روی کتاب آسمانی بگذارد و به خدا قسم بخورد
وقتی عدله کافی بر مجرمیت فرد وجود ندارد آن فرد باید آزاد شود قسامه یعنی قسم دروغ خوردن والسلام
قسامه کاملا اشتباه است .
اگر شاکی ۵۰ نفرو بیاره قسم بخورن، متهم بیچاره حالا نمیتونه قسم بخوره؟
حکمی که مدرک و سند به اندازه کافی وجود نداشته باشه و به قسم واسه دادن رای نهایی اکتفا کنن، بشدت مسخره اس.
تو این اوضاع بد اقتصادی و اعتقادی هرکسی میتونه بیاد قسم بخوره.
فکرشو کن ،ستد و مدرکو بذارن کنار، از قسم خوردن کمک بگیرن. فاتحه اون قانونو باید خوند
به راحتی با پول میشه هر چقدر که دوس داری قسم بخری
دوستانی که فقط بلد هستید به مطالبی که مربوط به اسلام و یا ایران میشه بتازید،لطفا قبل از اظهار نظر کااااااملا کارشناسیتون، حداقل یکبار دلایل وجود چنین قانونی و همچنین که در چه زمان و شرایطی ممکنه اتفاق بیفته رو مطالعه بفرمائید.

آخه دیگه کی میخواهید پیشرفته و اهل دقت بشید؟
یک مقدار از اون عقب موندگی غربی فاصله بگیرید.
پاسخ ها
علی
| Netherlands |
۰۹:۲۶ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۶
روزم رو ساختی ! عقب موندگی غربی ؟؟؟؟
واقعا جای تاسف داره کسی بدون مدرک اعدام بشه با قسامه دروغین واسه ۵۰ نفر معتاد پول بدی بیان قسم بخورن این برنامه بی کفایتی قاضی هاست امیدوارم بررسی بشه جوان مردم بی دلیل اعدام نشه
روش جامعی نیست چون براحتی میشه با مقداری پول یا حتی با تحریک احساسات 50 نفر را راضی به قسم خوردن کرد که با جون ی آدم بازی بشه بخصوص برا وضع امروز جامعه که خیلیا به فراوانی نقل و نبات دروغ میگن.
این قانون کاملأ بدوی و قبیله ایست و اجرای آن بویژه برای قصاص و گرفتن جان یک انسان بدور از انصاف است....
سلام و درود به دوستان.
من خودم ترک ایرانم، اما می تونم براحتی بگم اگر دو زبان شیوا، روان و دلچسپ تو دنیا هست یکیش فارسیه و به دید اهل دنیا اون یکی هم فرانسویه.
ما ایرانیها اگر تنها یکبار فرهنگ واژگان فارسی رو باز می کردیم و نگاه به اون واژه ها می انداختیم، می فهمیدیم چه گنجینه ای داریم.
سلام خیلی قشنگ توضیح دادید متشکرم
الان یکی از من شکایت کرده که هیچ شاهد و مدرکی برای اثبات حرفش نداره من تو دادگاه میتونم از قاضی بخوام که شاکی برای اثبات حرفش قسم بخوره یا ن؟
اگه قسم بخوره بعد من بتونم بی گناهی خودمو ثابت کنم چی؟ واسه شاکی چه حکمی میکنه قاضی؟
واقعا این قانون قسم درست نیست چون خیلی از بیگناهان در زندان یا اعدام شده اند این50 نفر اصلا اون موقع اونجا بوده اند ک قسم یاد می کنند
واقعاٌ قانون چرتیه.
سلام
داخل این سایت به صورت کامل بحث قسامه و لوث توضیح داده نشده است . به خاطر همین فکر می کنین قانون بدی می باشد
اما اگر به درستی توضیح داده شود ، متوجه فواید این قانون خواهید شد.
این قانون در فقه اسلامی وجود داره و از طریق اهل بیت به ما رسیده . از خودشون که در نیاوردن ...
عجب
مسخره است ، خیلی راحت می تونه تو مناطقی که همه چیز قوم و قبلیه ایه ، یه عده یا به اجبار یا تو رودربایستی یا از روی علاقه ... خلاصه بیان قسمی بخورن که توش مطمئن نیستند.
وقتی شاهد های خریدنی هست حتما قسم خور پولی هم هست پس این روش درستی نیست
علت اینکه در زبان فارسی معادلش نیست این است که ایرانیها به چنین روشی موضوع به آن مهمی را قضاوت نمی کردند.
برای زمانی که آزمایش DNA و دوربینهای مدار بسته و اثر انگشت و ..........نبوده هم خوب نبوده چه برسه به الان
چگونه صحت قسم اثبات می شود . کسی که جرمی مرتکب می شود به راحتی می تواند قسم دروغ هم بخورد.
دعوا سر کلمات اصل موضوع شده. اینکه یک قاضی با مدارک قاتل بودن کسی برایش ثابت نشده برمبنای قسامه ثابت شد و حکم اعدام داده و قاضی بعدی این حکم را نقض کرده یعنی علم قاضی ها با این قوانین برای یک اتفاق فاصله ای بین اعدام و بیگناهی دارد. این باید ما را به فکر و تعجب وادارد
به نظر من این قسامه بایدبرداشته شود چون چندنفرشاکی خودم بودن ولی خداوکیلی من بیگناه بودم و اونا قسم خوردن من هم علکی محکوم شدم؟حالا مابه نتیجه می رسیم که این قسامه رابردارند
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هجدهم رمضان # شب قدر