شعارهای‌قومیتی؛ «نشنیدن و ندیدن» خطرناک

دو، سه سالی است که در چند بازی خاص فوتبال باشگاهی ایران شاهد اتفاقات عجیب و غیرقابل باوری هستیم. هواداران حاضر در بخشی از سکوهای ورزشگاه خطایی مرتکب شده‌اند که دل هر ایرانی و ایران‌دوستی را می‌لرزاند. شعارهای قومیتی و بعضاً شعارهایی که با محیط و فضای ورزش کاملاً بیگانه است. فوتبال در همه جای دنیا مجالی برای تخلیه هیجانات و کری‌های خاص است اما در لیگ خودمان گاهی با مواردی روبه‌رو می‌شویم که باید سفت و سخت با آن برخورد شود. جام جهانی مصداق عینی و مناسبی بود و نشانگر اینکه فوتبال تا چه اندازه می‌تواند در اتحاد و همبستگی تأثیرگذار باشد. اینکه تا چه حد می‌توان از پتانسیل نهفته در فوتبال بهره برد و جامعه را از آن بهره‌مند ساخت. بنابراین نباید اجازه دهیم این پتانسیل توسط اندکی تماشاگرنما، هرز برود.

فصل گذشته در بازی پرسپولیس و تراکتورسازی در استادیوم آزادی، خبرنگارهایی که در ورزشگاه بودند با بهت از شعارهای هماهنگ سرخپوشان تهرانی علیه سرخپوشان تبریزی صحبت می‌کردند. هواداران تیم پایتخت چند دقیقه شعاری قومیتی را یکصدا فریاد می‌زدند و ویدئوی این اتفاق دردآور در حجم بالا در فضای مجازی منتشر شد؛ شعاری که از یکسو ورزشگاه را می‌لرزاند و همزمان تار و پود دل‌مان را نشانه می‌رفت.
یکی، دوبار هم ورزشگاه یادگار امام (ره) تبریز با شعارهای خاص تماشاگران، در کانون توجه قرار گرفت. در این میان مسئولی واکنش نشان نداد و رسانه‌ها با این توجیه که به موضوع دامن نزنیم، نتوانستند به مسأله بپردازند و آن را از زوایای مختلف نقد کنند. اما با وجود گستردگی اینترنت و حضور شبکه‌های مجازی مگر می‌توان روی این دست اتفاقات سرپوش گذاشت؟! بخصوص که رسانه‌های بیگانه هم حسابی روی آن مانور دادند. در چنین شرایطی رفتار مسئولان فوتبال مشابه پدر خانواده ای است که ترجیح می دهد خطای بزرگ فرزندش را تعمدا نادیده بگیرد و بدون هیچ راهنمایی و آموزشی به امید اصلاح او در آینده بماند.

طبیعتاً آنچه به اثبات رسیده، این است که بی‌تفاوتی مسئولان نه تنها دردی را دوا نمی‌کند بلکه مسیر را برای سودجویان و سوء استفاده ‌کنندگان هموار می‌کند تا در مواجهه با مسکوت گذاشتن چنین حرکاتی، تحت تأثیر هیجانات کاذب و بعضاً برنامه‌ریزی شده، شعارهایی سر دهند که مزیت بزرگی چون اتحاد ایرانیان و احترام به اقوام مختلف را خدشه‌دار کنند. چرا اگر این گونه نبود، باید دیگر شاهد چنین اعمالی در برخی بازی‌های خاص نبودیم، اما ویدئویی کوتاه که چند روز پیش و پس از بازی پرسپولیس و فولاد در فضای مجازی منتشر شد، مؤید این مهم است که تعدادی هوادار سودجو به این موضوع دردآور استمرار بخشیده‌اند. در این ویدئو 40 ثانیه‌ای شاهد هستیم که تعدادی از هواداران پرسپولیس علیه فولادی‌ها و هموطنان جنوبی کشور شعار می‌دهند. متأسفانه باید اقرار کرد که کم ارزش دانستن چنین موضوعی با رویکرد دامن نزدن به آن، تنها باعث پاک شدن صورت مسأله شده و در واقع تبدیل به دمل چرکینی شده که سال به سال بر خطرناک بودن آن می‌افزاید. بنابراین برای رفع و درمان این دُمل چرکین نیازمند نسخه‌ای بهنگام هستیم.

مسئولان ورزش و فوتبال باید باور داشته باشند که بی‌توجهی به چنین رفتاری عواقب بدی به همراه خواهد داشت. باید ورزشگاه‌ها به دوربین‌های مداربسته مجهز شوند. باید در این‌باره حرف زد، مطلب نوشت و نقد کرد تا حجم بزرگی از هواداران که فوتبال برایشان مهم است نه مسائل تفرقه‌افکن، آگاه باشند و در صورت مواجهه با چنین مواردی هوشمندانه با آن برخورد کنند. در موارد متعددی ثابت شده که درصد بالایی از ایرانیان از هر قوم و نژادی، خواهان «همبستگی» هستند و از این احترام متقابل می‌توان لذت برد و شاد بود. این مهم به انحای مختلف همچون وقوع بلایای طبیعی آشکار شده است. زمانی که شهر یا استانی به دلیل بلایای طبیعی خسارت دیده و هموطنان داغدار شده‌اند، مردم از جای جای ایران به کمک آنها برخاسته‌اند و همدلانه سعی داشته‌اند مرهمی بر زخم آن بخش آسیب‌دیده کشور شوند. در چنین شرایطی بهتر است مسئولان بدانند که برخورد نکردن با تماشاگرنماهای متخلفی که باعث ایجاد فضای نامناسب در ورزشگاه‌ها می‌شوند، می‌تواند تبعات ناخوشایندی به همراه داشته باشد. مطمئناً مردم و افکار عمومی هم ترجیح می‌دهند مسئولان فوتبال‌مان به این «نشنیدن‌ها» و «ندیدن‌ها»ی بی‌ثمر پایان دهند و با اطلاع رسانی و آگاه‌سازی هواداران، از تکرار چنین اتفاقات غیرورزشی و مغایر با فرهنگ ایرانی جلوگیری کنند.

*دبیر گروه ورزش روزنامه ایران