سازمان میراث فرهنگی را به معاونت میراث وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بازگردانید
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روزهایی که بحران اقتصادی کشور را فراگرفته، اولویت‌شان تشکیل یک ساختار اداری جدید قرار دادند و با تبدیل سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به وزارتخانه موافقت کردند؛ طرحی که اگرچه قرار است بدون ایجاد هزینه‌های تازه و از محل صرفه‌جویی باشد اما برای هر ناظری مسلم است که تغییر وضعیت یک سازمان به یک وزارتخانه، اگر در کوتاه مدت هزینه‌های کلان نداشته باشد -که احتمالاً دارد- در بلندمدت هزینه‌های قابل توجهی به کشور تحمیل می‌کند.
به گزارش «تابناک»؛ وزارت فرهنگ و هنر در سال 1343 تأسیس و مدیریت‌های مختلفی در قلمرو میراث فرهنگی همچون اداره کل موزه‌ها، مرکز باستان‌شناسی ایران، دفتر آثار تاریخی، اداره کل موزه‌های سنتی، موزه ایران باستان، اداره کل بناهای تاریخی، سازمان حفاظت از آثار باستانی و… در آن تشکیل شد. با پیروزی انقلاب اسلامی، وزارت فرهنگ و هنر منحل و برخی از وظایف این وزارتخانه که به دو وزارتخانه وزارت فرهنگ و آموزش عالی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتل شد.
ساختار سازمان میراث فرهنگی در بهمن ماه 1364 عملاً با تجمیع همان ساختارهایی که قبلاً در وزارت فرهنگ و هنر وجود داشت، شکل گرفت اما همچنان تحت نظر وزارت آموزش عالی بود، تا اینکه در سال 1372 در راستای تجمیع مدیریت حوزه فرهنگ، سازمان میراث فرهنگی کشور از وزارت آموزش عالی منفک و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ملحق شد. یک دهه بعد و در جلسه علنی 23 دیماه سال 1382 مجلس شورای اسلامی، سازمان‌های میراث فرهنگی کشور و ایرانگردی و جهانگردی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جدا و از ادغام آنها «سازمان میراث فرهنگی و گردشگری» با کلیه اختیارات زیر نظر رئیس‌جمهور فعالیت خود را آغاز کرد.
اکنون پانزده سال پس از این تغییرات و در شرایطی که از زمان دولت احمدی‌نژاد و حواشی میراث فرهنگی، بحث تبدیل آن به وزارتخانه مطرح بود، نمایندگان در نشست علنی امروز چهارشنبه، 10 مردادماه مجلس شورای اسلامی با ماده واحده طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی با 137 رأی موافق، 41 رأی مخالف و یک رأی ممتنع از مجموع 199 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
براساس ماده واحده طرح مذکور؛ «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با کلیه اختیارات و وظایفی که به موجب قوانین و مقررات دارا می باشد، با رعایت بند(د) ماده (۲۹) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸6/7/8 با اصلاحات و الحاقات بعدی و بند(الف) ماده(۲۸) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 12/14/1395 و بدون توسعه تشکیلات و افزایش نیروی انسانی به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تبدیل می گردد و بار مالی ناشی از تغییر عنوان از محل منابع داخلی و صرفه جویی تأمین خواهد شد.»
با توجه به آنکه مخالفت شدیدی نسبت به این طرح وجود داشت، سه تبصره به آن افزوده شده است: «تبصره ۱- کلیه امکانات، اموال و نیروی انسانی سازمان مزبور در اختیار وزارتخانه جدید قرار می گیرد. تبصره ۲- شرح وظایف این وزارتخانه مطابق قوانین مورد عمل سازمان مذکور خواهد بود و دولت موظف است تغییرات در شرح وظایف وزارتخانه جدید را حداکثر ظرف مدت یک سال برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه کند. تبصره ۳- هرگونه افزایش نیروی انسانی، امکانات و بار مالی برای وزارتخانه موضوع این ماده در طول دوران اجرای برنامه ششم توسعه ممنوع است.»
هرچند نمایندگان با این تبصره‌ها سعی کردند نقدها را نسبت به نهادسازی کاهش دهند اما واقعیت آن است که این تبصره‌ها عملیاتی نیست و وقتی یک سازمان به وزارتخانه تبدیل شود، هزینه‌های قابل توجهی به کشور تبدیل میشود و درباره سازمان میراث فرهنگی نیز هرچند نمایندگان در کوتاه مدت تلاش کنند با فشار و کنترل بودجه، مناع از هزینه‌های تازه شوند اما این افزایش هزینه‌ها در بلندمدت اجتناب‌ناپذیر است و طرح امروز نمایندگان عملاً ایجاد هزینه برای ملتی است که یک بحران اقتصادی را پیش رو دارد.
به گفته رئیس سازمان اداری و استخدامی، دولت بالغ بر 2 میلیون 300 هزار کارمند دارد و به گفته فرهاد رهبر رئیس پیشین سازمان مدیریت و برنامه کشور، حدود 450 هزار نفر از این کارمندان مدیر دولتی به شمار می‌آیند. آیا باید با ساختارهای تازه، هزینه بیشتری به کشور تحمیل کرد؟! در این شرایط که کشور به اندازه کافی درگیر بحران اقتصادی است و باید به شکل جدی هزینه‌های جاری کشور را از طریق کوچک‌سازی نهادها کاهش داد، با کدام منطق این طرح تصویب شد؟ همچنین باید پرسید آیا مجلس امروز اولویت اقتصادی مهم‌تر از تشکیل وزارتخانه جدید نداشت؟!
با توجه به آنکه اساساً هدفی به جز پاسخگو کردنِ میراث فرهنگی برای این طرح قابل تصور نیست، چرا وظایف حاکمیتی این نهاد نظیر حراست از اماکن و اشیای تاریخی از سوی مجلس احصاء نشده و در قالب یک معاونت به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار نشده و سایر وظایف که جنبه حاکمیتی ندارد، به بخش غیردولتی و بخش خصوصی واگذار نشود؟ امیدواریم مجلس به این سمت گام بردارد و به جای تشکیل وزارتخانه جدید، این سازمان نیز در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادغام شود.
از زمانی که ساختارسازمان ایرانگردی – جهانگردی با تغییر نام به سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری زیر نظر مستقیم ریاست جمهوری قرار گرفت ( از دوران دکتر احمدی نژاد تا زمان حاضر ) این سازمان به دلیل طبیعت ان، عدم جدی نگاشتن وظایف ان در ساختار کلی کشور، امکان سفر های بی حصر و حساب داخلی و خارجی برای مسئولین ان ، لوکس بودن ظاهری و جنبه تفریحی ان وامکان تحت نظارت داشتن خدمات مسافرتی در کشور و.... مورد علاقه بوده و عموما مسئولین رده بالای ان از نورچشمی ها و سفارشی ها و همچنین از افراد چاپلوس، بله قربان گو و مطیع نه الزاما از متخصصین این حوزه انتخاب شده اند و این روال در زمان ریاست جمهوری اقای احمدی نژاد پایه هایش گذارده شد و در دوره ریا ست جمهوری اقای دکتر روحانی این روال ادامه یافت ... و مرتبا روسای این سازمان تغییر یافتند. ضمن اینکه هیچگاه مسئولین این سازمان برای عملکرد نامطلوب خود و چگونگی صرف هزینه ها پاسخ گو نبوده اند ، نتیجه این بوده است ، این مسئو لین بعد از بر کناری مدتی در اب و نمک خوابیده شده و سپس به مسئولیتی دیگر منصوب شده اند ( مثال ها از این زمره فراوان است : اقای مهندس نجفی به سمت سرپرستی وزارتخانه ها و شهردار ابر شهر تهران ، مسعود سلطانی فر به سمت وزیر ورزش و جوانان ، دکتر زهرا احمد پوربه سمت رئيس مركز آموزش مديريت دولتي، مرتضی رحمانی موحد معاون وقت گردشگری سازمان میراث فرهنگی به سمت سفیر کبیر ژاپن و..... ). در نتیجه مجلس جهت صیانت این حوزه و نظارت بر عملکرد ان ناگزیر برتغیر ساختار ان و تصویب ان به صورت وزارتخانه بود.ولی ساختار این سازمان مشابه باسایر سازمان های دولتی است و با تغییر وضعیت صوری ، نمی توان تغییری ملموس در عملکرد انرا انتظار داشت . بلکه فقط تغییر و انتصاب ریاست این سازمان دیگر مانند گذشته براحتی امکان پذیر نخواهد بود و باید از طریق مجلس انجام گردد. آخه اگر وزارت بشه مثلا چقدر بر کارایی آن افزوده میشود؟ این سازمان با همین شکل و اندازه هم توانایی انجام وظیفه هایش را ندارد! اصلا گردشگری وزارت میخواهد؟ باید راهکار و برنامه داشته باشد نه وزارتخانه! 
| 
اکثر کشور های توریستی وزارتخانه گردشگری دارن!! اگه ما هم میخوایم مدیرای سازمان رو جوابگو و حرفه ای کنیم باید وزارتخونشو داشته باشیم! | ترکیه با جمعیت تقریبا برابر با ایران و با صنعتی که چندان نسبت به ایران پیشرفته تر نیست و بدون داشتن نفت، تولید ناخالص ملی حدودا ۸۰۰میلیارد دلار و ایران تولید ناخالص ملی حدودا ۴۰۰ میلیارد دلار دارد. به نظر می رسد بخش مهم این در gpd دو برابری ترکیه نسبت به ما به دلیل گردشگری باشد. (( به گفته معاونت استخدامی رئیس‌جمهور دولت بالغ بر 2 میلیون 300 هزار کارمند دارد که حدود 450 هزار نفر از این کارمندان مدیر دولتی به شمار می‌آیند. آیا باید با ساختارهای تازه، هزینه بیشتری به کشور تحمیل کرد؟! ))همین متن بالا برای اینکه بدونین مشکل کشور کجاست کافیه!!! حالا میخواین برین با خود اسرائیل هم مذاکره کنین وقتی شرایط داخل ایران این شکلی باشه مذاکره به هیچ دردی نمیخوره جز اینکه خار میشیم!!! مثل برجام که داشته خودمون رو دادیم به اونا ولی اونا بازم تحریم کردن!!! اگه میخوایم مملکت درست بشه باید یه فکر به حال دولت بکنیم که چرا این همه نیرو داره!!! و تاژه یه ازای هر 4 نفر یه مدیر داره!!! واقعا 4 تا نیرو باید یه مدیر بالا سرشون باشه!!!
البته بهتر بود در این شزایط اقتصادی گردشگری را تنها از این سازمان منفک کرده و وزارت گردشگری تشکیل میداند تا شاید با تقویت گردشگری کمی اوضاع کشور در اینده بهتر شود. کشور ما نه کشوری صنعتی است و نه کشور کشاورزی کشور ما کشور گردشگری است و تا این موضوع تقویت نشود اوضاع اقتثادی خوب نخواهد شد.
بدون استثنا زمانی در این حوزه موفق خواهیم شده که میراث فرهنگی در شهرداریها ادغام شود. مهم ترين قسمت اين معاونت قسمت ميراث هست كه از زمان دولت خاتمي كه معاونت رياست جمهوري شد يه خرده سر سامان گرفت حالا دوباره برگردي ارشاد كه چي بشه اخه؟؟ با حقوقهی سرسام آوری که مدیران دولتی دارن میگیرن هزینه های عمرانی تو بودجه به نزدیک صفر رسیده چون کلش شده هزینه های جاری ( حقوقهای نجومی اونم هم مرد هم زنش هم از چند شغل !!!! ) . روحانی موچکریم بهترین کار ممکن ما از سالها پیش باید این نهاد را وزارت میکردیم و حمایت، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باید به اندازه وزارت نفت اهمیت داشته باشه و قطعا بش از نفت درامد و توسعه در کشور میتواند ایجاد کند یکسری افراد تصمیم گیر و ذی نفوذ در بدنه تمام دستگاههای کشوری و لشکری رسوخ کرده اند که حاضرند برای منافع شخصی خودشان تمام منابع انسانی و مالی این کشور را آتش بزنند. بهتر بود که سازمان می ماند و یک سری از اختیاراتش مثل تعمیر و نگهداری ابنیه تاریخی به نهاد های عمومی مثل شهرداری واگذار میشد و سازمان میراث فرهنگی ناظر بر عملکرد این نهاد های عمومی بود، به این شکل بخشی از هزینه های دولت به بخش خصوصی واگذار می شد و عملا دولت کوچکتر میشد و زیر ساخت های گردشگری به صورت جدی تر دنبال میشد، امید است که شورای محترم نگهبان با این مصوبه احساسی نمایندگان در این شرایط حساس کشور مخالفت کند. کار خوبی است اگر درست انجام شود (که می دانیم نمی شود و سرتاسر دولت را فساد و رانت و بی کفایت سالاری گرفته) . نمونه دیگر ادغام غلط را در وزات ورزش و جوانان شاهدیم. جوانان نیاز به وزات یا سازمان ملی جوانان که منحل شد ندارند اگر تمام 20 و خورده ای وزات درست کار کنند نیازی به این سازمان نیست. خود ورزش یک وزارت هم براش کمه. ورزشی که هدفش رشد تمام ورزشها باشه نه فقط پولشو تو فوتبال حروم کنه. بهتر بود قسمت گردشگری از این سازمان گرفته میشد و به یه سازمانی در دل وزارت کشور تبدیل میشد. که بتوان در حوزه گردشگری از توان استانداری ها ، فرمانداری ها، شهرداری ها و دهیاری ها بهره گرفت و همچنین نظارت نماینده های محترم در حوزه گردشگری هم محقق شود. تشکیل وزارت میراث جز سنگین تر کردن بدنه دولت، عملا کارایی ندارد . بنظرم خیلی هم طرح خوبیه اگر واقعا دغدغه گردشگری بود بهتر بود موضوع گردشگری از سازمان میراث جدا و در قالب یک معاونت و یا سازمان در دل وزارت کشور تشکیل میشد که هم تحت نظارت مجلس باشد و هم استانداران می توانستند مستقیم مدیریت کنند. همچنین از توان شهرداری ها و دهیاری ها هم در اداره امور گردشگری و واگذاری قسمتی از آن به بخش خصوصی هم میتوانست استفاده کرد . سازمان میراث فرهنگی هم می توانست نقش اصلی که مطالعه و مرمت آثار تاریخی هست را انجام دهد و آثار پس از مرمت از سور میراث فرهنگی در اختیار سازمان گردشگری قرار می گرفت با از آنها چه از طریق بخش عمومی و چه بخش خصوصی بهره برداری شود.