فیلم‌های توقیفی و بدون پروانه نمایش در جشن خانه سینما اکران می‌شوند؟

خانه سینما با درخواست کانون کارگردانان برای نمایش همه فیلم‌هایی که پرونده ساخت دریافت کرده‌اند در جشن خانه سینما، وارد یک چالش جدی با سازمان سینمایی شده است؛ نخستین چالشی که در دوران دولت حسن روحانی در حوزه سینما با محوریت خانه سینما مطرح شده و متولیان سینمای ایران در مقابل این درخواست به واسطه آن که یک سوی آن اهالی خانه سینما هستند، با موقعیت پیچیده‌ای مواجه هستند.

به گزارش «تابناک»؛ جشن خانه سینما همواره یک مراسم تشریفاتی بود و هرچند تلاش شده این مراسم مهم‌تر از آنچه هست، جلوه داده شود، واقعیت آن است که اعتبار این مراسم سال به سال کاسته شده و کمتر سینماگری روی کسب جایزه در این رویداد مانور می‌دهد. جشن خانه سینما که به کاریکاتوری از مراسم اسکار تبدیل شده، محل تقدیر از فیلم‌هایی است که اکران عمومی شده و برای مخاطب «تمام شده» تلقی می‌شوند و در عین حال در بسیاری از اوقات، محفلی برای اهدای جوایز به برخی چهره‌هاست که در جشنواره فیلم فجر دستشان خالی مانده است.

اکنون اهالی خانه سینما دست به کار شده‌اند تا اعتبار این رویداد را افزایش دهند و افکارعمومی را برای پیگیری این رویداد حساس نمایند. این افزایش حساسیت با بیان حرف تازه‌ای قابل تحقق است و در همین راستا کانون کارگردانان، در نامه‌ای به دست‌اندرکاران برگزاری جشن بیستم به ریاست علی نصیریان، خواسته شرایط برای داوری فیلم‌هایی که پروانه ساخت گرفته‌ ولی اکران نشده‌اند نیز فراهم شود. این درخواست که حامیان جدی در بدنه خانه سینما دارد، برای نخستین بار رخ می‌دهد و طبیعتاً برخلاف خواسته متولیان سینماست که به دنبال مدیریت آرام و بی‌حاشیه هستند.

بر مبنای طرح کانون کارگردان‌ها، عملاً فیلم‌هایی که نتوانسته‌اند به هر دلیل پروانه ساخت دریافت کنند از جمله فیلم‌های توقیفی در جشن خانه سینما به نمایش درمی‌آیند و بدین ترتیب، بخش قابل توجهی از افکارعمومی که اهمیتی به جشن خانه سینما نمی‌دادند، دست کم برای پیگیری و رصد این فیلم‌ها به جشنواره فجر می‌آیند و به تماشای آثار به نمایش درآمده در این رویداد می نشینند و بدین ترتیب جشن خانه سینما پس از برگزاری این دوره‌ها اهمیت می‌یابد.

البته کانون کارگردانان سینمای ایران اهداف دیگری را نیز دنبال می‌کند و آن گونه که «تابناک» از منابع فعال در این مجموعه اطلاع یافته، کارگردان‌ها که شماری‌شان فیلم‌های توقیفی دارند، در پی آن هستند که فیلم‌های ساخته شده دست کم یک بار به نمایش درآیند و این یک نوبت نمایش در جشن خانه سینما باشد. این درخواست قطعاً تبعات گسترده‌ای برای سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی خواهد داشت و دور از انتظار نیست که بخشی از مدیریت خانه سینما و سازمان سینمایی این درخواست را نشنیده بگیرد یا از کنار آن به آرامی عبور کند!

این نوع مواجهه، به واسطه هزینه‌زا بودن هر نوع واکنش مثبت یا منفی نسبت به این درخواست است؛ اگر مجموعه سازمان سینمایی بپذیرد که فیلم‌ها صرفاً در جریان داوری برای جشن خانه سینما بدون پروانه نمایش اکران (ولو محدود) شوند، عملاً خود را در معرض نقد گروه قدرتمندی قرار خواهد داد. در مقابل، اگر سازمان سینمایی نپذیرد که این اتفاق رخ دهد، در مقابل خواست بخش قدرتمندی از سینما ایستاده است. بنابراین دوراهی سختی پیش روی مدیران سینمایی است.

اگر سازمان سینمایی مقابل این درخواست خانه سینما ایستادگی کند، نخستین چالش واقعی، بخشی از بدنه خانه سینما با سازمان سینمایی رقم می‌خورد و دور از انتظار نیست که ماه عسل خانه سینما با سازمان سینمایی که در دوره کارمندی منوچهر شاهسواری رقم خورده، به پایان برسد؛ هرچند امثال شاهسواری تلاش می‌کنند این ماجرا ختم به خیر شود... .

جشن خانه سینما معمولا در آستانه یا همزمان با روز ملی سینما برگزار می‌شود اما در این دوره احتمالا به دلیل همزمانی روز ملی سینما با دهه اول محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا زودتر از 21 شهریورماه برگزار خواهد شد. آن گونه که مسئولان خانه سینما اعلام کرده‌اند، این برای آخرین دوره‌ای است که با آیین‌نامه سالانه برپا و از سال آینده جشن وارد دوره جدیدی می‌شود، به طوری که نه تنها شیوه برگزاری آن براساس آنچه آکادمی تعیین می‌کند خواهد بود، بلکه رئیس جشن هم خارج از هیأت رئیسه انجمن انتخاب نخواهد شد.