سرویس اجتماعی ـ با تلاش متخصصان ایرانی و هم زمان با بهرهبرداری از ساختمان مركز فرماندهی و ستاد مدیریت بحران شهرتهران، سامانه تخمین سریع خسارات و تلفات ناشی از زلزلههای احتمالی شهر تهران راهاندازی شد.
به گزارش خبرنگار «تابناك»، این سامانه برای کمک در تهیه برنامههای كاهش خطرپذیری لرزهای و بهینه سازی مدیریت واکنش اضطراری در زمان وقوع زلزله، توسط سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با همكاری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله طراحی و پیادهسازی شده است.
دكتر مازیار حسینی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در گفتوگویی درباره چگونگی فعالیت این سامانه اظهار داشت: این سامانه از بخشهای گوناگونی از جمله شبکه شتابنگاری، شبكه مخابراتی و ارتباطی ویژه، بانك اطلاعات ساختمانی و جمعیتی پویا و به روز از شهر تهران، توابع بومی برآورد تلفات و خسارات و نرم افزار تخمین سریع خسارت و تلفات تشكیل شده و قادر خواهد بود که در صورت وقوع زلزلههای احتمالی، تصویر واقع بینانه ای از شرایط آسیبهای فیزیکی و انسانی وارده به بخشهای گوناگون شهر را در کمتر از پنج دقیقه بعد از وقوع زلزله برآورد کرده و در اختیار مسئولان امر قرار دهد.
وی با اشاره به این كه اجزای گوناگون این سامانه به گونهای طراحی و پیادهسازی شده است كه در شرایط تكانهای شدید زلزله به صورت بیوقفه كاركرد خود را حفظ کنند، گفت: برآورد سریع از وسعت و پراكندگی خسارات و تلفات ایجاد شده در شهری چون تهران پس از وقوع زلزله یکی از مولفههای ضروری برای تصمیمگیری و برنامهریزی و مدیریت واكنش اضطراری و پاسخگویی به نیازهای کوتاه مدت زمان بحران است و دستیابی به این قابلیت یکی از اهداف اصلی طرح پیادهسازی سامانه برآورد سریع خسارات و تلفات زلزله شهر تهران به شمار میآید.
وی افزود: چنین ابزاری میتواند بطور مستقیم به مدیران و متولیان واكنش اضطراری در امر امداد رسانی و مدیریت بحران كمك نموده و بعنوان یک سیستم حمایتی آنها را در اتخاذ مناسبترین و سریعترین راه در تخصیص بهینه امكانات محدود در ساعات اولیه پس از وقوع زلزله كه ساعات طلایی به شمار میروند، یاری كند.
دكتر حسینی در ادامه یادآور شد: با اجرای موفق این طرح كه بیش از دو سال به طول انجامید، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، موفق به دستیابی به دانش و تكنولوژی تخمین سریع خسارات و تلفات زلزله شد كه هم اكنون تنها در اختیار شمار معدودی از كشورهای پیشرفته قرار دارد.
وی در تشریح این طرح افزود: عملكرد این سامانه در زلزله به این گونه است كه اطلاعات مربوط به شدت زلزله از ایستگاههای شتابنگاری كه در نقاط گوناگون شهر تهران نصب شدهاند، از طریق چند خط مخابراتی مطمئن و ایمن در برابر تكانهای زلزله، همزمان به مركز پردازش اطلاعات كه در ساختمان مركز فرماندهی و ستاد مدیریت بحران شهر تهران مستقر است، مخابره شده و در آنجا با پردازش اطلاعات، نقشههای هم شتاب زلزله برای تهران، میزان خسارات، تعداد تلفات، مجروحان و پناهجویان در مناطق گوناگون شهر تهران برای استفاده ستاد مدیریت بحران شهر تهران و یا كشور، به صورت خودكار محاسبه، تولید و فرستاده میشود.
نخستین اتاق مدیریت بحران
وی در ادامه با اشاره به افتتاح مركز فرماندهی و ستاد مدیریت بحران شهر تهران این مركز را در كشور و حتی در منطقه خاور میانه منحصر به فرد ذكر كرد و گفت: آنچه این پروژه را در نوع خود ممتاز ساخته، بخشی از اصول و مفاهیم و جزییات فنی ـ مهندسی است كه برای نخستین بار در كشور تجربه میشود.»
وی افزود: «موضوع فرماندهی مدیریت بحران در حوزه مدیریت شهری تعریف شده است و سابقه دور و درازی ندارد. از این نظر عموما رسم بر این است، هنگامی كه مشاوری طراحی یك ساختمان را آغاز میكند بر مبنای مفاهیمی كه كاركرد آن موضوع را میخواهد دنبال كند و به نتیجه برساند، این كار را انجام میدهد؛ برای نمونه، هنگامی که ما میخواهیم یك مجتمع فرهنگی، یك بیمارستان، یك مدرسه یا یك دانشگاه را طراحی كنیم، تجربه بسیار زیادی در این حوزه داریم. مفاهیم و فضاها را میشناسیم و به راحتی مهندسین ما میتوانند ارتباطات فضایی و خواستههای كارفرما را در این پروژهها دنبال كنند و طرحی را به روی كاغذ بیاورند؛ اما در پروژه مركز فرماندهی و ستاد مدیریت بحران شهر تهران چون نخستین تجربه، در كشور بود ما هیچ نمونه مشابهی نداشتیم كه بخواهیم از روی آن الگوبرداری و این فضاها راتعریف كنیم. بناچار مجبور بودیم با انجام مانورهای متعدد هم بحث ساختار ستاد مدیریت بحران شهر تهران را با یك رویكرد علمی و یك رویكرد واقعنگرانه طراحی كنیم و هم تجربهای را كه در این مانورها به دست آمده، به مفاهیم طراحی و معماری اتاق بحران شهر تهران منتقل کنیم.»
دكتر حمزه شكیب، رئیس كمیسیون توسعه و عمران شهری شورای اسلامی شهر تهران نیز با اشاره به کارهای انجام گرفته در ساخت و تجهیز اتاق مدیریت بحران شهر تهران، این مكان را الگویی مناسب برای دیگر كلانشهرهای كشور دانسته و میافزاید: «در زمانهای بحران افرادی كه مسئولیت مدیریت بحران را بر عهده دارند، باید خود در مكانی این كار را انجام دهند كه آسیبپذیری آن در حد صفر باشد و امكانات آن نیز در آن محل به گونهای باشد تا امكان دسترسی به عوامل و فرماندهی برای امداد و نجات و عوامل دیگر فراهم باشد.»
وی با اشاره به طراحی و ساخت مركز فرماندهی و ستاد مدیریت بحران شهر تهران ادامه میدهد: «این سازه، مكان بسیار مناسبی برای فرماندهی، كنترل و هدایت تیمهای فرماندهی و امدادی در زمانهای بحرانی بوده و به لحاظ ایمنی و تجهیزات نیز در سطح بسیار بالایی است.