به نظر استاد اقتصاد دانشگاه شمال شرقی (نورث ايسترن) آمریکا، تصویب لایحه قانونی اعمال محدودیت در صادرات محصولات نفتی ایران و تطبیق تحریمهای بینالمللی از سوی سنای آمریکا، هیچ تأثیری بر دولت ایران نخواهد داشت، تنها وضعیت مردم ایران را بدتر خواهد کرد.
به گزارش «تابناک» و به نقل از «ترند نیوز»، کامران دادخواه در مصاحبهای مکتوب خود با این خبرگزاری گفت: در صورت تصویب لایحه قانونی درباره تطبیق تحریم علیه بخش انرژی ایران، از طریق مرز ایران محصولات نفتی قاچاق حمل و نقل خواهند شد که این هم باعث افزایش قیمت بنزین در این کشور خواهد شد. در نتیجه، مردم ایران دچار سختیهای بیشتری خواهند شد و این هیچ تأثیری بر دولت ایران نخواهد داشت.
بر پایه این گزارش، هفته گذشته، مجلس نمایندگان کنگره آمریکا با رأی اکثریت موفق به تصویب لایحه قانونی اعمال تحریمهای جدید علیه ایران برای جلوگیری از گسترش برنامه هستهای ایران شدهاند. این اقدام با ابتکار باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا تطبیق شده است.
بنا بر این لایحه قانونی، بر همه شرکتهای خارجی که به ایران محصولات نفتی عرضه میکنند، انجام کسب و کار در آمریکا ممنوع است.
ایران درباره کمبود ظرفیت پالایش نفت در شمال کشور، مجبور به وارد کردن 40 درصد از تقاضای داخلی بنزین و 11 درصد گازوئیل است. از اواسط ماه دسامبر تا اواخر ماه مارس، ایران باید حدودا دو میلیون تن بنزین و 810 هزار تن سوخت گازوئیل وارد کند.
تحریمها پس از تأیید توسط مجلس سنای آمریکا اجرا خواهد شد. بر پایه این تحریم، هر شرکتی که در بخش انرژی ایران سرمایه گذاری بیش از بیست میلیون دلار انجام دهد، مجازات خواهد شد.
در رابطه با تحریمهای بینالمللی، به نظر دادخواه روسیه و چین از تشدید شدن این تحریمها حمایت نخواهند کرد.
وی گفت: اما باز هم همانگونه که پیشتر دیدهایم، تطبیق این تحریمها نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
مقامات غربی، بارها هشدار دادند که اگر پیش از پایان سال جاری درباره توقف برنامه غنیسازی اورانیوم ایران به توافق رسیده نشود، این کشور میتواند با تحریمهای جدیدی روبهرو شود. ایران بر این امر پافشاری دارد که برنامه هستهای این کشور، صرفا برای مقاصد صلحآمیز و برای تأمین انرژی الکتریکی کشوراست. تهران پنج قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد را در رابطه با توقف برنامه هستهای را نادیده گرفته است.
در ماه اکتبر کمیته امور روابط خارجه مجلس نمایندگان لایحه قانونی در رابطه با تطبیق تحریم بر شرکتهایی که در بخش انرژی ایران سرمایه گذاری میکنند را تصویب کرده است.
دادخواه معتقد است که تصمیم ایران در مورد حذف دلار آمریکا به عنوان یک ارز پرداخت برای معاملات بینالمللی، به تصویب قوانین ایالات متحده مربوط نیست، زیرا ایران یک بازیگر چشمگیری در تجارت جهانی نیست. به احتمال زیاد دلیل تشدید تحریمهای امریکا، نگرانی وی برای امنیت منطقه است.
وی گفت: ایران با ایجاد بمب هستهای، میتواند اسرائیل را برای اقدامات نظامی تحریک کند. علاوه بر این، ممکن است مسابقه تسلیحاتی ایجاد شود که در آن عربستان سعودی، ترکیه و دیگر کشورها نیز خواستار بمب هستهای باشند و سرانجام، حمایت ایران از گروههایی در منطقه، یکی از دلایل برای نگرانی ایالات متحده و غرب است.
درباره پاسخ تهران، به ویژه بسته شدن احتمالی تنگه هرمز که سواحل شمالی متعلق به ایران است، دادخواه بر این باور است که این مسأله آسان نیست، زیرا تنگه به اندازه کافی گسترده است.
دادخواه بر این باور است که علاوه بر این، در صورتی که ایران چنین تصمیم را بگیرد، در نتیجه تأمین انرژی به همه کشورها کاهش خواهد یافت؛ از جمله به چین. این (بسته شدن تنگه هرمز) تنها به سود روسیه خواهد بود.
وی گفت: با بستن تنگه هرمز، ایران به شدت صادرات نفت خود را کاهش خواهد داد و در نتیجه دولت را از پولی که نیاز دارد، محروم خواهد کرد. علاوه بر این، این موجب توقف واردات به ایران خواهد شد.
با وجود اینکه ایالات متحده و قدرتهای دیگر، میتوانند تا در طول 24-48 ساعت این تنگه باز کنند، به طور کل، بسته شدن تنگه هرمز، یک تهدید است.
تنگه هرمز، آبراهی است که دریای عمان را به خلیج فارس میپیوندد. هرمز یکی از مهمترین تنگههای جهان است و قوس آن رو به شمال و به طرف درون فلات ایران قرار دارد و در نتیجه، بیشترین خط ساحلی آن در راستای کرانههای ایران قرار گرفته است.
ژرفای تنگه هرمز به دلیل شیب تند کف آن از بخش شمال به جنوب متغیر است، به گونهای که نزدیکی جزیره لارک، در حدود 36 متر و در ساحل جنوبی نزدیک شبه جزيره مسندم 180 متر است.
تنگه هرمز واقع در خلیج فارس، یکی از مهمترین راههای نقل عمدهای نفت است. با توجه به عبور 40 درصد نفت مورد نياز جهان و تا 80 درصد تمام هیدروکربنهای مایع که در این منطقه استخراج میشود، توسط این تنگه انتقال میشود.
ممکن است، کمبود نفت، دولت ایران را برای افزایش سرمایهگذاریهای خود در ساخت پالایشگاههای اضافی در شمال کشور و تبدیل موتورهای بنزینی به موتورهای گازی تحریک کند. به گفته دادخواه، ایران هماکنون اجرای طرحهای سرمایهگذاری را آغاز کرده است.
وی افزود: هماکنون تنها باید منتظر بمانیم تا مطمئن شویم که این تصمیم تا چه اندازهای موفق خواهد شد.