نمايندگان كمپين مطالبات دانشجويان دكتري در غرفه «تابناك»:
براي حل مشكلاتمان با 140 نماينده مجلس ديدار كرديم/ پژوهش هاي ما با نيازهاي كشور همخواني ندارد
در روزهاي برگزاري نمايشگاه مطبوعات، فرصتي فراهم شد تا «تابناك» ميزبان نمايندگان كمپين مطالبات دانشجويان دكتري كشور باشد و با كمك آنها چالش هاي پيش روي اين گروه از دانشجويان را بررسي بررسي كند؛ چالش هايي كه ديگر از مرز بحران گذشته و هزاران نفر از دانشجويان دكتري كشور را با مشكلاتي مثل اشتغال، درآمد، امكانات پژوهشي و... رو به رو كرده است و مسئولان آموزش عالي كشور نيز راهكار مشخصي براي خروج از آن ارائه نمي كنند.
در روزهاي برگزاري نمايشگاه مطبوعات، فرصتي فراهم شد تا «تابناك» ميزبان نمايندگان كمپين مطالبات دانشجويان دكتري كشور باشد و با كمك آنها چالش هاي پيش روي اين گروه از دانشجويان را بررسي بررسي كند؛ چالش هايي كه ديگر از مرز بحران گذشته و هزاران نفر از دانشجويان دكتري كشور را با مشكلاتي مثل اشتغال، درآمد، امكانات پژوهشي و... رو به رو كرده است و مسئولان آموزش عالي كشور نيز راهكار مشخصي براي خروج از آن ارائه نمي كنند.
به گزارش «تابناك»، در دوراني كه جذب بي حساب و كتاب دانشجو در مقطع دكتري تخصصي و نبود فرصت هاي شغلي و كاري مناسب براي آنها به يكي از چالش هاي اصلي جامعه علمي كشور تبديل شده است، سخن گفتن از مشكلات دانشجويان دكتري كشور از آن جهت مهم است كه بدانيم در بسياري از كشورهاي توسعه يافته و حتي در حال توسعه اين افراد تحصيلكرده هستند كه موتور محرك جامعه هستند؛ تحصيلكرده هايي كه در ايران با هزاران مشكل پيش رو دست و پنجه نرم مي كنند و فرسوده مي شوند.
جمعي از نمايندگان كمپين مطالبات دانشجويان دكتري سراسر كشور كه جمعيتي بالغ بر 7 هزار نفر را شكل مي دهند، با حضور در غرفه «تابناك» اهم دغدغه هاي اين دانشجويان را طرح و بعضاً راهكارهايي نيز براي خروج از بحران ارائه كردند.
حديثه شيرزادي، يكي از نمايندگان اين كمپين و دانشجوي دكتري فيزيك دانشگاه شهيد بهشتي با اشاره به نحوه آغاز به كار كمپين مطالبات دانشجويان دكتري گفت: کمپین از مشکلات ساده و کوچک حمایت مالی از دانشجویان دکتری شروع شد ولی در همان مقطع نماند و گسترش پیدا کرد و به سمتی رفت که ریشه این مشکلات حمایت مالی از کجا نشات می گیرد.
وي افزود: کلیت ماجرا این است که ما یک نظام آموزش عالی با تعداد زیادی دانشجوی دکتری داريم که هیچ پشتوانه ای برای هیچ امری که مربوط به دانشجوی دکتری هست ندارند. ما در ادامه فعاليت خود به سمتی رفتيم که بتوانيم براي بخشی از دغدغه ها که قابل دستیابی است راهکار ارائه دهيم و با نهادهاي مسئول هم افزايي و همكاري كنيم تا مشكلات تا آنجا كه ممكن استف حل شود.
با بيش از 140 نماينده مجلس ديدار كرديم
شيرزادي در رابطه با نحوه برخورد مسئولان با طرح خواسته هايشان اضافه كرد: خواسته های ما از وزارت علوم شروع و بخشی از دغدغه ها عملیاتی شد. با توجه به اینکه آنها بیان کردند كه خواسته های ما فرادستگاهی است، ما برای ادامه کار به سراغ مجلس رفتیم و با بيش از 140 نماينده مجلس ديدار كرديم. در مجلس با توجه به وجود نقایص قانونی که به حمایت از دانشجویان دکتری وزارت علوم منجر می شد، پیشنهاد دادند که خودمان پیش نویسی آماده کنیم تا به ما مشخصاً بگوید کجای قانون باید اصلاح شود تا شرایط به نفع دانشجویان دکتری تغییر کند. پیش نویس طرح آماده و نمايندگان مجلس ارائه شد.
در ادامه بحث، مجید طالبی، دانشجوي دکتری نانو فناوری دانشگاه صنعتی شریف در رابطه با مشكلاتي كه پيش روي دانشجويان دكتري براي توليد علم و دانش وجود دارد، گفت: پژوهش قابل انجام هست، حتی با همین شرایط فعلی؛ ولی زمانی این پژوهش مفید خواهد بود که با نیازهای کشور ما همخوانی داشته باشد. در آن صورت هست که در یک سیکل چند ساله ای خود به خود این پژوهش ها در راستای نیاز کشور تهيه و به كار گرفته مي شود.
وي ادامه داد: پژوهش اگر در راستای نیازهای کشور و رفع مشکلات جامعه باشد پژوهش مفيد خواهد بود، حتی در همین شرایط سخت چه از لحاظ شرایط سخت مالی و معیشتی که دانشجویان دکتری دارند و چه از لحاظ حمایت هایی که از وزارت علوم صورت می گیرد و چه از لحاظ اینکه مقصد این پژوهش ها کجا هست.
90 درصد پژوهش ها هدفمند نيست
اين دانشجوي دانشگاه صنعتي شريف تأكيد كرد: مشکل اصلی پژوهش در جامعه امروز ما این است که 90 درصد پژوهش ها هدفمند نيست و یک کپی برداری از نیاز روز جهانی هست که شاید اصلاً جامعه ايراني به آن نیاز نداشته باشد.
در ادامه اين بحث بررسي مشكلات دانشجويان دكتري، نرگس حسامی دانشجوی دکتری تغییر اقلیم دانشگاه زنجان، در مورد مشكلات پيش روي كارهاي پژوهشي اضافه كرد: دو مورد در پژوهش قابل مطرح هست؛ دانشجویی که تا مقطع دکتری ادامه تحصیل می دهد قطعاً خیلی به کارهای پژوهشی علاقمند بوده که تا این مرحله رسیده است، ولی برخی مواقع دغدغه های معیشتی منجر به کاهش کمی و کیفی پژوهش می شود.
وي ادامه داد: همچنین اكثر سازمان ها همه ساله یکسری اولویت های پژوهشی مطرح می¬کنند ولی در عمل که ما مي خواهيم آن اولویت و پژوهش ها را انجام دهيم با کلی سنگ اندازی رو به رو مي شويم و به نظر مي رسد اين اعلام نيازها يا صرفاً موضوعي نمادین است و يا به برخي خواص ارائه مي شد.
وقتی به مرحله عمل رسیديم، گفتند بودجه پژوهشی نداریم
حسامي براي مثال گفت: بنده شخصاً چندين بار براي انجام نيازهاي پژوهشي وزارت نيرو كه در پايگاه اينترنتي آنها قرار مي گيرد، اعلام آمادگي كردم اما وقتی به مرحله عمل رسیديم، گفتند بودجه پژوهشی نداریم.
ینده پیش روی دانشجو دکتری اصلاً مشخص نیست
در بخش ديگري از نشست، مریم را چمنی، دانشجوي دکتری بیوفیزیک دانشگاه مالک اشتر در مورد آينده دانشجويان دكتري كشور و تصوري كه از اين آن دارد، گفت: واقعيت اين است كه آینده پیش روی دانشجو دکتری اصلاً مشخص نیست و یک دانشجو یا فارغ¬التحصیل دکتری كه هدفش بايد پژوهش باشد، متاسفانه جایگاهی در جامعه و صنعت ما ندارد که علت آن نبود تفاهم نامه همکاری بین وزارت علوم و بقیه وزارت خانه هاست، تا ما بر مبنای آن پژوهشی که در دانشگاه انجام می دهیم در راستای پاسخ به سوالات در صنعت باشد تا هم یک گره ای از مشکلات جامعه باز شود و هم یک افقی برای اشتغال دانشجویان و فارغ التحصیلان دکتری باشد.
در بخش پاياني نشت، محمد محمدپور، دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس در رابطه با انتظاراتي كه جامعه دانشجويان دكتري كشور از وزير جديد علوم، تحقيقات و فناوري دارند، گفت: به نظرمن در گام اول بايد ظرفیت پذیرش دانشجوی دکتری هدفمند کردن شود و مطابق با امکانات جامعه و آینده نگری پذیرش صورت بگیرد و پذیرش محدود بشود.
رسیدگی به مشکلات معیشتی دانشجویان دکتری بايد در دستور كار قرار بگيرد
وي اضافه كرد: در گام بعدی رسیدگی به مشکلات معیشتی دانشجویان دکتری بايد در دستور كار قرار بگيرد. متاسفانه اکثر دانشجویان دکتری بالای 30 سال سن دارند و تعدادی نیز متاهل هستند که باید شاغل باشند. در این صورت چگونه دانشجوی دکتری تعهد حضور تمام وقت در دانشگاه را خواهد داد؟
محمدپور افزود: گام بعدی حذف دانشگاه های پولی، غیرانتفاعی و... هست که ضربه بزرگی به علم و علم آموزی زده اند و به نوعی مکانی برای مدرک فروشی هست نه تولید علم؛ واقعيتي كه منجر به کاهش کیفیت و کمیت خروجی دکتري شده است.
اين دانشجوي دكتري دانشگاه تربيت مدرس تأكيد كرد: اگر برنامه ریزی بلند مدت برای هرکاری صورت نگیرد آن کار در نیمه راه به مشکل بر خواهد خورد. متأسفانه وظیفه اصلی وزارت علوم این بود که براساس نیازهای کشور به تربیت نیروی انسانی بپردازد ولی امروزه پذیرش بر این اساس نيست و هیچ برنامه مدون و هماهنگ و از پیش تعیین شده¬ای وجود ندارد. قوانین براساس نیازها نوشته نمی شوند و به همین دلیل هست که هر روز این قوانین دستخوش تغییر می شوند.
وي در پايان گفت: برخي بخش نامه هایی كه در وزارت علوم صادر می¬شوند، عمرشان به یک ماه هم نمی رسد و از اين بخشنامه ها نمي توان انتظار حل مشكل داشت. به عنوان مثال همین بخش نامه های صندوق رفاه و یا ظرفیت برخی رشته های دکتری که یک شبه در رابطه با آنها تصمیم گرفته میشود و در اصل باید براساس یک چشم انداز روشن باشد که آن چشم¬انداز فرادستگاهی و براساس نیازهای کشور باشد.
