معضل اجتماعی «طرز نشستن در تاکسی»!
فرهنگسازی در ایران واژه گمی نیست اما نظر مردم و مسئولان این است که «باید کار شود.» آری. باید کار شود تا در تمام زمینه ها از جمله سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و از همه مهمتر در زمینه فرهنگی، فرهنگسازی صورت گیرد.
به گزارش ابتکار، یکی از موضوعاتی که چندین و چند سال است ایرانی‌ها از آن با دلخوری یاد می کنند، طرز نشستن در تاکسی است. شاید خنده دار باشد اما بارها دیده شده که مردم برای طریقه نشستن در تاکسی باهم به جر و بحث پرداخته و به قول معروف یقه یکدیگر را می گیرند. شاید باید بانوان را شاکیان اصلی مزاحمت های درون تاکسی دانست و مردان متهم ردیف اول آن هستند. در این بین در دهه گذشته مردان نیز از این موضوع شاکی هستند!
سوال ساده است؛ آیا نشستن یک فرد (زن یا مرد) در تاکسی کنار یک فرد غریبه، جایز است؟ مرحوم آیت الله بهجت در این باره گفته بود: «در موردی که معرضیت برای فتنه و فساد داشته باشد اشکال دارد.» به طور کلی نظر سایر مراجع نیز به همین حکم نزدیک است. مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی گفته بود: «اگر مفسده باشد جایز نیست.» آیت الله سیستانی در ارتباط با نشستن در کنار نامحرم در تاکسی آورده بود: «اگر موجب تحریک شهوت باشد جایز نیست.» آیت الله تبریزی گفته بود: «بر زن احتیاط است به جهت عفت در وسایل نقلیه عمومی در کنار زن بنشیند.»
همچنین آیت الله مکارم شیرازی می گوید: «چنانچه تماس به صورت عمدی باشد حرام است ولی دراین مواقع می‌توانید کیف یا ساک خود را به عنوان حائل بین خودتان بگذارید تا تماس ایجاد نشود.» گفتنی است حضرت آیت الله خامنه ای در این باره گفته است: «در صورتی که مستلزم مفسده و ریبه باشد، جایز نیست.»
مقتضیات زندگی شهری و مدرن همه چیز را در خود حل می‌کند
فرناز گرجیانی، جامعه شناس در ارتباط با طرز نشستن افراد در تاکسی و مزاحمت های ناشی از آن می گوید: «اینکه تا چه اندازه مسائل شرعی روی عکس العمل نشان دادن افراد در ارتباط با طریقه نشستن در تاکسی تاثیر گذار است می توان گفت مقتضیات زندگی شهری و مدرن همه چیز را در خود حل می‌کند. به این معنی که اینگونه نیست که افراد زندگی شهری خود را با مسائل شرعی خود مدیریت کنند.»
وی ادامه می‌دهد: «مسائل شرعی با زندگی شهری انطباق پیدا می‌کند چرا که همیشه شرایط عینی زندگی اجتماعی اولویت دارد اما این به معنای ناآگاهی و بیاعتنایی و عادت کردن انسان‌ها نیست. در شرایط عینی زندگی شهری و مدرن ممکن است یک سری اخلاقیات حاکم بر جامعه سنتی از بین برود که می توان به منع تماس با نامحرم اشاره کرد. با این حال زندگی جدید نیز از درون خود و از درون نیازها و مقتصیات خود اخلاقیات جدیدی را تعریف می کند که نیاز به زمان دارد.»
گرجیان می افزاید: «ممکن است که افراد به هر گونه تماسی در تاکسی‌ها عکس العمل نشان ندهند اما در حال حاضر افراد به حقوق خود آگاه هستند. زنان که به هرحال در جامعه آسیب پذیرتر هستند، یاد گرفته اند که در برابر ناحقی ها دست به اعتراض بزنند و راجع به این مسائل حرف بزنند و حداقل حد و حدودها را نه به شکل رسمی اما به شکل عرفی تعیین کنند.»
مسئله‌ای اجتماعی نیست اما ...
مرتضی موسوی، پژوهشگر و کارشناس ارشد جامعه‌شناسی در ارتباط با موضوع طرز نشستن افراد در تاکسی می گوید: «می توانیم به این موضوع از چند منظر نگاه کنیم. یک اینکه آیا این موضوع به لحاظ جامعه شناختی یک «مسئله اجتماعی» است؟ به عبارتی دیگر آیا ما می‌توانیم بگوییم در کنار مسائلی که در جامعه ما وجود دارد هم‌چون طلاق، خشونت، اعتیاد و غیره، نحوه نشستن جنس مخالف در تاکسی و یا مزاحمت‌هایی که در این زمینه صورت می‌گیرد نیز یکی از مسائل اجتماعی جامعه ما محسوب می‌شود. لذا به عقیده من ضمن اذعان به اینکه در برخی موارد ما مشکلاتی در این زمینه داریم و مزاحمت‌هایی برای خانمها توسط جنس مخالف در تاکسی‌ها رخ می‌دهد و حریم ها رعایت نمی‌شود، ولی به لحاظ جامعه شناختی این موضوع را یک «مسئله اجتماعی» نمی دانم.»
وی می افزاید: «از نگاه دیگر به نظر می‌رسد یکی از اشتباهاتی که ما در تحلیل‌های خود دچار می‌شویم این است که مسئله اصلی مان را کنار می‌گذاریم و در تحلیل‌مان از آن غافل می‌شویم و یا اینکه تمایل نداریم به عوامل اصلی بپردازیم به عنوان مثال در جامعه ما برخی از مسئولان و متولیان حوزه خانواده زیاد به این موضوع می‌پردازند که سن ازدواج بالا رفته و جوانان ما تمایل چندانی به ازدواج ندارند. در حالی که اگر کمی عمیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم خواهیم دید که مسئله اصلی ما بالا رفتن سن ازدواج نیست بلکه مسئله اصلی آن چیزهایی است که بر روی این موضوعات اثر می‌گذارد که می توان به بیکاری و نداشتن شغل مناسب و یا کافی نبودن درآمد جوانان اشاره کرد.»
مرز باریک میان مزاحمت ها در تاکسی و مسائل جنسی
موسوی ادامه می‌دهد: «بنابراین اینکه برخی از جوانان در تاکسی‌ها برای برخی خانمها مزاحمت ایجاد میکنند، معلول و ثمره برخی از تصمیم گیری‌ها و سیاست‌هایی است که در جامعه ما نسبت به جنس مخالف وجود دارد و خود این سوال که چرا برخی از جوانان و نوجوانان و یا حتی بزرگترها تاکسی را برای ایجاد مزاحمت انتخاب میکنند؟ پاسخ به این سوال می‌تواند ما را در تبیین درست نسبت به این موضوع و ریشه‌یابی آن یاری کند. به عبارت دیگر همانند بالا رفتن سن ازدواج، گاهی اوقات مشکل اصلی ما جای دیگری است و اگر قرار بر این است که اتفاقی رخ دهد، آن اتفاق باید در جای دیگری رخ دهد و جای دیگری اصلاح شود تا خروجی آن بر روی بالا رفتن سن ازدواج و یا ایجاد مزاحمت در تاکسی اثر بگذارد. بنابراین به نظرم ریشه یابی چنین موضوعاتی و عوامل دخیل در شکل گیری آن ما را در فهم آن و اتخاذ تصمیم درست در این زمینه کمک می کند.»
این پژوهشگر اجتماعی در ادامه با اشاره به اینکه مشکل مزاحمت در تاکسی‌ها را باید بیرون از تاکسی ریشه یابی و حل کرد، می گوید: «معتقد هستم مشکل مزاحمت در تاکسی و ریشه های آن را باید نه در درون تاکسی بلکه در بیرون از تاکسی و در سطح جامعه جستجو کرد و این موضوع نشان از بحران‌هایی دارد که در جامعه ما نسبت به مسائل جنسی و در ارتباط با جنس مخالف وجود دارد. لذا به نظرم در بررسی علمی و تبیین برخی از مسائل بهتر است که یک گام به عقب برگردیم و ریشه‌های آن را در جای دیگری جستجو کنیم. به عبارتی دیگر سطح تحلیل مان را باید در سطوح بالاتر و فراتر از خود آن موضوع بدانیم و در سطح وسیع‌تر بنگریم و نه محدود و محصور به خود آن موضوع.»
آینده ای امن در انتظار جامعه
وی در ادامه می افزاید: «به عنوان مثال ما شاهد آن هستیم که در رسانه‌ها کارشناسان وقتی در مورد مسائلی هم‌چون خشونت در ورزشگاه‌ها، خشونت‌های خیابانی و یا روابط فرازناشویی بحث میکنند تمامی بحث‌شان به خود آن موضوع محدود می‌شود و فراتر از آن نمی‌روند و فکر میکنند ورزشگاه‌های ما مشکل دارند و باید فکری به حال ورزشگاه‌ها کرد و یا در موضوع روابط فرازناشویی در فضای مجازی تصورشان بر این است که مشکل فضای مجازی و تلگرام است و باید فکری به حال فضای مجازی بکنیم. در حالی که علت‌های خشونت در ورزشگاه‌ها را باید در بیرون از ورزشگاه‌ها و در سطح جامعه جستجو کرد و فضای مجازی و تلگرام علت روابط فرازناشویی نیست بلکه فضای مجازی یک بستری است که نشان می‌دهد ما در حوزه خانواده و در رابطه با رضایت زندگی زناشویی مشکلات بسیار حادی داریم که این مشکلات و نارسایی‌ها خود را در فضای مجازی نشان می‌دهد. لذا اگر ما بخواهیم به بررسی موضوع مزاحمت‌هایی که در درون تاکسی رخ می‌دهد بپردازیم باید نگاه‌مان را فقط محدود و محصور به درون تاکسی نکنیم و مشکلات را در بیرون از تاکسی و در سطح جامعه آن را ببینیم.»
موسوی در پایان با اشاره به این موضوع که نسبت به کاهش مزاحمت ها در تاکسی ها خوش‌بین است، می گوید: «اینکه در آینده این مشکل مزاحمت در تاکسی به کدام سمت و سو خواهد رفت و آیا ما شاهد افزایش چنین رفتاری توسط شهروندان خواهیم شد و یا روز بروز از شدت چنین رفتارهایی کاسته خواهد شد؟ اینجانب نسبت به کاهش چنین رفتارهایی بسیار خوش‌بین هستم. به عقیده من جامعه به سمتی حرکت می‌کند که در آن هم از شدت نگاه‌های کلیشه‌ای جنسیتی کاسته می‌شود و به جای ایجاد مزاحمت برای جنس مخالف، احترام به جنس مخالف جای آن را می‌گیرد. اگر به رفتارهایی که به طور روزمره در چند دهه اخیر توسط برخی از شهروندان رخ می‌داد، هم‌چون تنه زدن و متلک انداختن که هر روز در سطح شهر شاهد آن بودیم، امروز ما چنین رفتارهایی را در طول زندگی روزمره‌مان یا اصلا شاهد آن نیستیم و یا به ندرت می‌بینیم؛ بنابراین رفتارهایی که در یک برهه‌ای در سطح جامعه نمود بیشتری داشت، اکنون تا حدودی به تاریخ پیوسته و اکثر ما سال‌ها است که دیگر این صحنه را که یک آقایی به خانمی تنه بزند و خانمی هم به زمین بخورد مشاهده نکردیم و اگر کسی هم بخواهد چنین عملی را انجام دهد به شدت توسط سایر شهروندان محکوم می‌شود. به همین خاطر معتقدم از شدت و میزان این مشکل، یعنی مزاحمت در تاکسی نیز هم‌چون رفتارهای تنه زدن و متلک انداختن، کاسته خواهد شد و روزبه روز زنان جامعه ما هم در درون تاکسی‌ها و هم در سطح جامعه احساس امنیت بیشتری خواهند کرد.»
حقوقی که قرار است برابر شود
هرچند موارد عنوان شده به اندازه ای معدود است که می توان از آن گذر کرد، با این حال باید انتظار داشت در آینده نه چندان دور فرهنگسازی های کلی به گونه ای اجرایی شود که در مواردی جزئی هم‌چون طریقه نشستن در تاکسی ها به چشم یک معضل نگاه نشود.
غیر قابل انتشار: ۱
در انتظار بررسی: ۱۳
انتشار یافته: ۲۵
چقدرررررررررر دیر این بحث مطرح شد و چقدررررررر منو خواهرام اذیت شدیم ، اصلا ربطی به مسلمونی نداره هر آقا و خانمی که کمی آداب اجتماعی بدونه میتونه حد و حریم خودشو رعایت کنه ، اینجور مسایل رو خانواده ها باید آموزش بدن و مورد دیگه اینکه صندلی عقب اصلا جای سه نفر نیست حالا هر ماشینی که میخواد باشه. خجالت بکشید مساله واضح است خانم محترم اگر بخواهید شرع را رعایت کنید بهتر است سوار تاکسی نشوید ولی زندگی متراکم شهری چنین اجباری را تحمیل می کند یعنی چاره ای ندارید. راه حل عملیاتی آن این است که نشستن در صندلی عقب را محدود به دو نفر کنند .زمانی نه چندان دور صندلی جلو هم دو مسافر سوار می کردند با یک تصمیم قاطع مسئولین شهری تهران این موضوع اول در تهران حل شد بعد در سایر شهرها و الان نشستن دو مسافر در صندلی جلو تصور ناپذیر است .مشکلات قابل حل هستند اگر مدیران بخواهند و البته اگر توانایی تجزیه و تحلیل و اقدام را داشته باشند. آخه اینم شد خبر. مسخره همه مشکلات حل شده فقط مونده چطور تو تاکسی بشینیم.والا خیلی وقتها خانمها به روش توهین امیز کیفشونو قبل نشستن میذارن بین خودشونو مسافر .اینم خودش فرهنگه هر تاکسی یک نفر با قیمت مناسب تر و تاکسی متر متعارف! عین همه جای دنیا... خوب كه چي فقط مونده به نشستن تو تاكسي هم گير بدين و اونهايي هم كه بعضي چيزها رو نميدونستن بدونن اصولا تاکسی در تعریف درست وسیله ای است که به وسیله یک نفر یا به تعداد ظرفیت آن افرادی که همراه هم هستند برای رسیدن از یک نقطه به نقطه مشخص دیگر اجاره می شود. اما در ایران متاسفانه از تاکسی به جای مینی بوس استفاده می شود که علاوه بر این که معضلاتی مانند آنچه ذکر شده را ایجاد می کند اقتصادی هم نیست. چه بهتر که به جای تاکسی هایی که به شیوه سوار کردن مسافر در مسیر فعالیت می کنند از مینی بوس ها و خودروهای ون که مخصوص این کار هستند و ظرفیت بیشتری هم دارند استفاده کنیم تا هم ترافیک کمتر شود و هم مردم آسوده تر به مقصد برسند. والا ما کشورایی که مسلمون نبودن هم سوار تاکسی شدیم و دیدیم که چقدر فرهنگ روابط اجتماعی بالایی دارند حال آنکه دینشونم مثل ما براشون تعیین تکلیف نکرده بود . همه چیز فرهنگه که جایگاهی در جامعه ما نداره متاسفانه یه زمانی جلو دو نفر می نشستیم و حتی اهمیت نمی دادند که خانم و آقا نشنباز الان خیلی بهتر شده
من با اینکه مرد هستم خیلی کم میشینم عقب . صندلی عقب خصوصا در پرایدبرای دو نفره نه سه نفر ! باید فرهنگ تاکسی سوار شدن عوض بشه . مثل همون صندکی جلو که زمانی خواهربرادری دو نفر جلو می نشست .
یعضی هم البته بیمارن بین زن ها و مردها هم دهستند و خوراکشون صندلی عقب و چسبیدن به جنس مخالفه .
کاری ندارد, قدری کرایه را زیاد کنند و جلو یک نفر و عقب دو نفر بنشیند تمام دوران جواني از اين مسعله رنج بردم و ازار ديدم حتي از طرف برخي رانندگان تاكسي، وقتي دختر و پسر را از دبستان جدا كرديم معلومه كه يهو وقتي توي يك جاي دربسته كنار هم قرار بگيرند چنين برخوردي ممكن است پيش بياد.ازفرهنگ سازي گذشته. خانم متخصص كه ميگويد متلك پراندن و تنه زدن رنگ باخته به جاش متوجه نيست كه سوار كردن و تجاوز جقدر زياد شده. كاش متلك ميگفتن هنوز اما مدام اخباري با تيتر ارابه شيطان يا پرايد شيشه دودي و وسوسه شيطاني و اذيت و ازار نميخونديم. پاسخ ها
ناشناس
| 
| ۱۰:۵۲ - ۱۳۹۶/۰۵/۱۸
مسئله انقدر غلیظ بوده که شده مسعله !!! ناشناس
| | ۱۳:۴۴ - ۱۳۹۶/۰۵/۱۸
مسئله ! صندلی پشت تاکسی های سواری جای دو نفره نه سه نفر .... فهمش انقدر سخته براتون؟؟!! مشکل اینه که به جای فکر کردن برای حل مشکل مردم فقط به این فکر میکنند که حلاله یا حرام؟؟راه حل هم میدند کیف بذار وسط نخوری بهش؟؟
اتفاقا محبت و صميميت مياره كنار هم نشستن كاش اينجوري به موضوع نگاه بشه رفت و آمدهای غیر ضروری را حذف کنند تا خود به خود این داستانها هم خاتمه یابد منم تمام دوران دانشجویی ام رو که مجبور بودن فاصله تهران تا کرج رو طی کنم سر این موضوع عذاب کشیدم که اکثر مردهایی که میشستن عقب به هیچ کس رحم نمی کردن و سعی داشتن آزار بدن وقتی کسی پیدا میشد که با کمال احترام می نشست و محتاط بود من تا زمانی که پیاده میشدم فقط دعاش می کردم. باضی افراد متاسفانه در هنگام نشستن پاهاشون را به اندازه دو برابر شانه باز می کنند یا دستهاشون را در دو طرف می گذارن و آرنجشون توی پهلوی بغلیستیک مورد هم بود که روزنامه باز کرد خوند!!!!
خانم های چادری هم معضل بزرگی هستند وقتی توی هوای گرم کیفشون را میگذارن کنار پای آدم
خوب اگر ناراحتی، تاکسی تلفنی بگیر یا برو جلو بشین
کلا فرهنگ و مردم داری داره از فرهنگمون حذف میشه
راه حل گشت ارشاد یا پلیس امنیت اخلاقی است در هر تاکسی یه مامور بگذارن بشینه عقب وسط دو تا مسافر تا مشکلی پیش نیاد!!!!!!! اینجوری تعداد زیادی شغل هم برای برو بچ بوجود میاد. یکی از مسائلی که بنظرم به اندازه طرز نشستن در تاکسی اهمیت داره "طرز ایستادن کنار خیابان برای تاکسیه" که در واقع رعایت یکی از مواد آئین نامه رانندگیه که گفته توقف پانزده متر قبل و بعد از تقاطع ها ممنوعه و البته این موضوع باید هم از طرف رانندگان و هم از سوی مسافران رعایت بشه . متاسفانه اکثر مسافران و اغلب رانندگان تاکسی برای سوار و پیاده شدن دقیقا سر تقاطع ها توقف میکنند که این امر موجب اختلال در عبور و مرور سایر خودروها میگردد. حال اگر سر تقاطع ماموری هم باشد شاید زورش به راننده تاکسی برسد ولی در مورد مردم هیچ کاری نمیتواند بکند . قطعا اگر مردم فهیم ما همین مساله ساده را رعایت کنند کلی مشکل ترافیک شهرهای بزرگ بویژه تهران کم میشه. راه کار عملی برای حل این معضل:بیمه تعداد افراد مجازی را که متعهد می شود با راننده چهار نفر باشد. و حق بیمه که بعضا برای پنج سرنشین است کاهش داده شود.
همانگونه که با اعمال قانون صندلی جلو یک نفر سوار می شود، برای صندلی عقب هم دو نفر اعمال قانون شود.
در تعرفه حمل و نقل مسافر نیز تغییراتی اعمال شود تا رانندگان نیز از این موضوع متضرر نشوند.
آقایونی که از کیف گذاشتن خانما شاکی هستن فکر کنن ببین اون خانم تا حالا چقدر آسیب دیده که از روی ترس دسمالی شدن کیف میزاره وسط به شماها رو بدن میخواین رو پای آدم بشینین