14 ژوئن سیاه لندن

سایت خبری «دیلی تلگراف» عصر دیروز گزارش داد: زمانی که نخستین تماس‌ها با آتش‌نشانی برقرار شد و بالگردها و خودروهای امداد و آتش‌نشانی در محل مستقر شدند بیشتر ساکنان در خواب بودند. اما مسلمانانی که در این برج زندگی می‌کردند برای روزه‌ داری و عبادت بیدار بوده و با شنیدن صدای آژیرها با کوبیدن در خانه‌های ساکنان در طبقات مختلف، بسیاری از همسایگان را پیش از گسترده‌ تر شدن آتش از خطر نجات دادند.مراکز محلی و تشکل‌های مذهبی نیز پس از این حادثه برای اسکان حادثه دیدگان اعلام آمادگی کردند. بسیاری از ساکنان در زمان فرار لباس خواب یا لباس راحتی خانه به تن داشتند.

به گزارش ایران، بامداد دیروز در حالی که لندن آرام آرام به خواب عمیقی فرومی رفت، انتشار خبرآتـــــــــش سوزی برج مسکونی 24 طبقه «گرنفل»، خواب را از چشم خیلی‌ها ربود. ساعاتی بعد و همزمان با گسترش شعله‌ها، آسمانخراش 43 ساله، طی مدت کوتاهی درکام آتش ودود مهیبی فرو رفت. دقایقی از آتش‌سوزی نگذشته بود که ده‌ها  آتش‌نشان و نیروی امدادی راهی محل حادثه شدند و عملیات بزرگ اطفای حریق و نجات صدها تن از ساکنان از زمین وآسمان آغاز شد. این حادثه در حالی حدود پنج ماه  بعد ازآتش سوزی و ویرانی ساختمان «پلاسکو»ی تهران رخ داد که خاطرات تلخ این فاجعه را در افکار عمومی مردم جهان تداعی کرد.

 54 دقیقه  بامداد چهارشنبه به وقت محلی لندن، نخستین گزارش حریق در برج معروف «گرنفل» به آتش‌نشانی اعلام شد. دقایقی نگذشته بود که ده‌ها خودروی آتش‌نشانی، پلیس و اورژانس، آژیر کشان، دل خیابان‌ها را به سرعت شکافته وخود را به خیابان «کنسینگتون شمالی» رساندند. طبقه دوم برج که گرفتار حریق بود بی‌امان می‌سوخت و آتش پس از سرایت به نمای ساختمان با سرعتی باورنکردنی به سمت بالا حرکت می‌کرد. پیش‌بینی تلفات بالا بود و شعله‌های سرکش آتش هر لحظه نمای ساختمان آلومینیومی را گداخته تر می‌کرد. برج گرنفل می‌سوخت و شعله‌های آتش و دود تا شعاع چندین کیلومتری از اقصی نقاط شهر قابل تشخیص بود.دراین میان ساکنان ساختمان، وحشتزده سعی داشتند از هر راهی خود را به بیرون برسانند. تعدادی هم با کمک آتش‌نشانان خارج شدند.

 اما آنچه در میان آن همه دود و آتش هراس‌انگیزتر بود، مردمی بودند که  پشت پنجره آپارتمان‌هایشان گرفتارشده و راه فراری نداشتند. برخی از آنها که نمی‌خواستند زنده زنده بسوزند، در برابر دیدگان وحشتزده شاهدان و به امید نجات، از ساختمان پایین پریدند. 

 «دان دالی» معاون عملیات آتش‌نشانی لندن گفت: «با توجه به شدت حریق، 40 دستگاه خودروی اطفای حریق و 250 آتش‌نشان و امدادگر برای مهارآتش و نجات گرفتارشدگان درساختمان وانتقال مجروحان به بیمارستان‌ها وارد عمل شدند. اما متأسفانه سرعت گسترش آتش به قدری  بالا بود که در مدت زمان کوتاهی طبقات مختلف ساختمان طعمه حریق شد. به همین خاطر عملیات اطفای آتش تا صبح چهارشنبه ادامه یافت و سرانجام حدود ساعت هفت صبح به وقت محلی، آتش فرو نشست و آتش‌نشانان با تجهیزات کامل تنفسی برای نجات مصدومان و کشف بقایای اجساد قربانیان وارد ساختمان شدند.این در حالی بود که با توجه به شدت آتش سوزی، احتمال فروریختن ساختمان نیز وجود داشت. از سوی دیگر  تیم‌های تخصصی مهندسی، نیز از صبح دیروز برای بررسی وضعیت ایمنی ساختمان در محل حادثه حاضر شدند.

«صادق خان» شهردار لندن نیز ضمن ابراز تأسف از وقوع  این حادثه هولناک گفت: «صحنه‌های باورنکردنی و وحشت آور آتش سوزی برج «گرنفل» در خیابان «کنسینگتون» بی‌شک باورنکردنی و در عین حال تأثرانگیز است. از نخستین دقایق اعلام  آتش‌سوزی در محل حاضر شدم و در کنار رئیس آتش‌نشانی لندن پیگیری موضوع و هماهنگی‌های لازم را انجام دادیم. برای مهار این حریق مهیب 250 آتش‌نشان، بیش از 100 امدادگر و همچنین 100 مأمور پلیس از دقایق ابتدایی در محل حاضر شدند و با شهامت و حرفه ای‌گری به اطفای حریق، نجات مردم و حفظ امنیت پرداختند. در کمال تأسف باید اعلام کنم که این آتش‌سوزی تعداد نامعلومی تلفات جانی داشته و بیش از 50 نفر نیز به 5 بیمارستان لندن منتقل شده‌اند. در عین حال پیش‌بینی می‌شود  آمارتلفات و مصدومان افزایش یابد. همزمان با وقوع این حادثه، بخشی از اتوبان‌ها و خیابان‌های منتهی به محل مورد نظر مسدود شدند تا عملیات امداد با سهولت بیشتری انجام شود.»با توجه به اینکه هنوز آماری از تلفات و مجروحان حادثه فاش نشده است شهردار لندن از مردم خواسته است برای پیگیری از سرنوشت عزیزانشان با شماره ویژه‌ای که اعلام شده تماس بگیرند.

  مأموران پلیس دقایقی پس ازاعلام حریق با حضور در محل حادثه، چندین ساختمان مسکونی و اداری دراطراف برج شعله ور را تخلیه کرده تا از افزایش تلفات وخسارت‌ها جلوگیری کنند.

  آتش‌نشانی لندن تمامی اخبار مربوط به عملیات و امدادرسانی را به صورت زنده از طریق «توئیتر» در اختیار مردم قرار داد.

  برخی گزارش‌ها اتصالی برق را علت آتش‌سوزی برج «گرنفل» اعلام کردند اماهیچ منبع رسمی آن را تأیید نکرد.

  پلیس و مقام‌های شهری در اطلاعیه‌هایی از تعیین مسیرهای جایگزین تردد اتوبوس‌ها تا شعاع چند کیلومتری خبر دادند و همچنین از مردم خواسته شد برای حفظ ایمنی خود در محدوده آتش برای رفت و آمد از مترو استفاده کنند.

  درنخستین ساعات حریق، آتش‌نشانان ضمن ارزیابی شرایط از مردم خواستند از طریق تلفن همراه یا شبکه‌های مجازی با افراد داخل ساختمان تماس گرفته و آنها را نسبت به خطری که تهدیدشان می‌کند آگاه کنند.

  با سرایت آتش به طبقات بالایی برج، یک مرد از اهالی ساختمان با گره زدن چندین پتو به یکدیگر طناب درست کرد و خود را به پایین برج رساند.

  در میان هیاهوی مردم وحشتزده وصدای فریادهای آتش‌نشان‌ها، صدای انفجار لوله‌های گاز ساختمان، وحشت ساکنان ومردم منطقه را چندبرابر کرد.

  برخی ازافراد سرشناس مسیحی در پیام‌های توئیتری از مردم خواستند برای کمک به حادثه دیدگان پتو، غذا، لباس و سایرملزومات مورد نیازرا به کلیسای «سنت کلمنت» لندن اهدا کنند.

 

با توجه به اینکه تعدادی از ساکنان در نخستین دقایق موفق به فرار شدند و همچنین بسیاری از واحدها چند خوابه و بزرگ بوده و برخی ساکنان نیز میهمان داشته‌اند مسئولان امدادی برای تعیین آمار دقیق حادثه دیدگان برج با مشکل جدی روبه‌رو شدند. اما آمار غیررسمی از اقامت 400 تا 600 نفر در این برج حکایت دارد.

  از آنجا که به دلیل شدت خسارت وارد شده احتمال فروریختن این برج مسکونی وجود داشت حوالی ظهر دیروز تیم متخصص مهندسی برای بررسی ایمنی ساختمان و احتمال فروریختن آن پیش از آتش‌نشانان وارد برج شده و به ارزیابی مقاومت سازه‌های آن پرداختند.

  یکی از نمایندگان حزب کارگر پارلمان انگلیس، با طرح موضوع تجهیز برج‌ها به سیستم آب پاش مرکزی در طبقات، خواستار بررسی این امکانات در آسمانخراش گرنفل شد.

  صدای گریه کودکان و فریادهای زنان برای نجات فرزندانشان یکی از دردناک‌ترین و غم انگیزترین صحنه‌ها در این حادثه بود. برخی هیچ راهی برای نجاتشان نبود اما در یکی از موارد زن جوانی از طبقه دهم ساختمان فرزندش را به آغوش مردم انداخت و او را از جهنم آتش نجات داد. کودک 5 ساله‌ای نیز توسط مادرش از طبقه ششم ساختمان به پایین انداخته شد و با اینکه پایش شکست اما از مرگ حتمی نجات یافت.

  باشگاه فوتبال «کویینز پارک رنجرز» لندن با اختصاص زمین تمرینی خود برای اسکان حادثه دیدگان و نیروهای خسته امدادی وارد عمل شد.

  مت راک، یکی از کارشناسان ارشد آتش‌نشانی به خبرنگاران گفت: «نحوه پیشروی آتش غیرمعمول بود و بدون شک باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد. همچنین فقدان سیستم‌های آب پاش در داخل برج نیزنکته بسیارقابل توجهی است که باید به دقت بررسی شود.

  یکی ازنجات یافتگان درباره علت حادثه به خبرنگاران گفت: «من ساکن طبقه چهارم ساختمان هستم. ساعتی از بامداد نگذشته بود که همسایه‌مان در آپارتمان ما را کوبید و گفت یخچال خانه‌اش منفجر شده و آپارتمانش در حال سوختن است. لحظاتی بعد با هم فرار کردیم.» این در حالی است که در اخبار، شروع آتش از طبقه دوم گزارش شده بود.

  یکی از نجات یافتگان مدعی بود کامپوزیت‌های آلومینیومی نمای ساختمان مانند ورقه کاغذ می‌سوختند و آتش بسرعت از آنها عبور کرده و پیشرفت می‌کرد.

  در ساعت 14 و 40 دقیقه دیروز سازمان آتش‌نشانی لندن در پیام توئیتری خود نوشت: «ساختمان برج گرنفل با تأیید تیم متخصص مهندسان مقاوم بوده و خطر فروریختن آن رد شده است.»

  عصر دیروز پلیس لندن از مرگ دست کم 6 نفر-تا لحظه مخابره خبر- در این آتش‌سوزی خبر داد اما این آمار در حال افزایش اعلام شد.

  نماینده کنسینگتون در پارلمان انگلیس نسبت به ضرورت تأمین ایمنی برج‌های منطقه اعلام هشدار کرد.

  دراین عملیات ازچند بالگرد امدادی نیز برای تسریع در روند امدادرسانی بهره گرفته شد.

  تعداد مجروحان حادثه تا عصر دیروز دست کم 74 نفر اعلام شد که 20 نفر از آنها در وضعیت بحرانی به سرمی برند.

  ترزا می- نخست‌وزیر انگلیس-نیز در پیامی با حادثه دیدگان اظهار همدردی کرد و از حمایت‌های دولت نیز خبرداد.

  گزارش‌هایی منتشر شده مبنی براینکه این ساختمان سال گذشته نوسازی شده بود، اما ساکنان آن در مورد نقص‌های ایمنی، از جمله به روز نبودن سیستم هشدار حریق اعتراض کرده بودند که بی‌نتیجه مانده بود.آتش‌سوزی زمانی شروع شد که بسیاری از ساکنان این ساختمان در خواب بودند. 

بعضی از شاهدان عینی از شنیدن فریاد کمک‌خواهی از داخل ساختمان خبر داده و گفته بودند که افرادی را در برابر پنجره‌ها دیده‌اند. یک شاهد عینی گفته بود که در طبقات فوقاتی ساختمان اجسادی را دیده است.آنان همچنین گفته‌اند که افرادی را دیده‌اند که از طبقات بالای ساختمان به بیرون می‌پریدند.با وجود خاموش شدن آتش، این نگرانی وجود دارد که به خاطر شدت آتش‌سوزی باعث فروریختن ساختمان شود.به دلایل ایمنی، مأموران پلیس از رفت و آمد شهروندان در نزدیکی این ساختمان جلوگیری می‌کنند.هنوز هیچ گزارشی در موردعلت احتمالی این آتش‌سوزی در دست نیست.

«استوارت کاندی»، کمیسر پلیس لندن در بیانیه‌ای ضمن تأیید ناپدید شدن تعدادی از ساکنان ساختمان گفت: «این فاجعه شوک بزرگی به کشور وارد کرده است و به همین خاطر بررسی ابعاد مختلف آن زمانبر خواهد بود. بی‌شک روند رسیدگی به پرونده این حریق مهیب پیچیده و بسیار بسیار دشوار است.»

رادیو بی‌بی‌سی انگلیسی نیزدیروز با یکی از ساکنان فارسی زبان این برج گفت‌ وگویی کرد و پسرجوان اطلاعات تازه‌ای درباره شب حادثه ارائه کرد.

سجاد - ۲۲ ساله - گفت که شب هنگام همراه خواهرش به سینمایی در نزدیکی خانه رفته بود که مادر معلولش تلفنی او را از وقوع آتش‌سوزی مطلع کرد.

آپارتمان سجاد و مادرش در طبقه سوم این برج مسکونی است و به گفته او، آتش‌سوزی از طبقه چهارم آغاز شده بود.او گفت سراسیمه خود را به ساختمان رسانده و متوجه شده که مادرش احتمالاً با کمک دیگران، سالم از ساختمان خارج شده است.

سجاد گفت: «وقتی به خانه رسیدم چندین نفر را دیدم که تلفنی با بستگانشان که در آتش گرفتار بودند صحبت می‌کردند. آنها به بستگانشان توصیه می‌کردند که با حوله خیس جلوی ورود دود به اتاق‌ها را بگیرند. با صدای بلند فریاد بزنند تا امدادگران سریع‌تر آنها را پیدا کنند و نزدیک سطح زمین بمانند تا دود کمتری وارد ریه‌هایشان شود.»

سجاد گفت: «یکی از آنها ایرانی بود و به زبان من حرف می‌زد، اما همسر و فرزندش در ساختمان گرفتارشده بودند. چند ساعت بعد دوباره آن فرد را دیدم و متوجه شدم هنوز از سرنوشت همسر و فرزندش خبری به‌دست نیاورده است و بشدت نگران بود.»

سجاد گفت که شاهد پریدن یکی از ساکنان ساختمان که در میان آتش گرفتار شده بود از طبقه شانزدهم یا هفدهم بوده و از دیگران شنیده که چند نفر دیگر هم همین کار را کرده‌اند.

او از یکی از ساکنان شنیده بود که همراه همسرش مشغول فرار از مسیر خروج اضطراری - پله فرار- بوده و همسرش با چند قدم فاصله دنبال او می‌آمده، اما ناگهان در میان شعله‌ها ناپدید شده است.

برج «گرنفل» در سال 1974 به بهره‌برداری رسید. این آسمانخراش که وابسته به سازمان مدیریت اجاره نشین‌های «چلسی» و «کنسیگتون» (KCTMO) است، 120 آپارتمان داشت. این برج قدیمی در سال 2012 طی چهارسال بازسازی شد.

بخشی از این بازسازی که بالغ بر 10 میلیون پوند هزینه در پی داشت، در سال 2015 تا 2016 به ایمن‌سازی و تعویض پنجره‌ها و نصب کامپوزیت‌های آلومینیومی جدید با عایق حرارتی روی بنای ساختمان اختصاص داده شد(نمایی که پس از این آتش‌سوزی به‌عنوان یکی از دلایل گسترش حریق مورد توجه قرار گرفته است).

 این ساختمان همچنین با طرحی موسوم به «دوام در زمان طولانی» برای مقابله با آتش تجهیز شده است و ورودی‌های هر آپارتمان مجهز به درهایی است که می‌تواند بیش از 30 دقیقه از نفوذ آتش به داخل واحدها جلوگیری کند. معیاری که فرصت بیشتری در اختیار آتش‌نشان‌ها برای نجات افراد گرفتار می‌دهد. 

در نوامبر 2016، فعالان شهروندی «گرنفل» با انتشار مقاله‌ای در شبکه‌های اینترنتی، صاحب امتیاز برج را «مافیایی کوچک و مخوف» خواندند که به قوانین ایمنی این ساختمان بلندمرتبه در حوزه نگهداری و حریق بی‌توجه بوده‌اند.

 

رسانه‌های انگلیسی در گزارش‌های زنده که از آتش سوزی برج گرنفل لندن پخش می‌کنند، بارها از احتمال ریزش این ساختمان خبر داده‌اند. هرچند صبح دیروز گفته شده آتش مهار شده است اما با گذشت ساعت‌ها از شروع آتش‌سوزی، برج همچنان سرپا ماند. 

این درحالی بود که ساختمان پلاسکو در کمتر از ۲.۵ ساعت از شروع آتش سوزی، یکباره ویران شد.

فریبرز ناطقی الهی- عضو هیأت علمی پژوهشگاه زلزله شناسی- دلیل سرپاماندن برج گرنفل را تفاوت ساختار سازه با پلاسکو دانست.

او در این باره به خبرآنلاین گفت: این ساختمان دیوار برشی دارد و احتمال ریزش آن کم است. البته ممکن است بعد از اتمام بازرسی آن را ناایمن تشخیص دهند و تخریب‌اش کنند.

 علاوه بر این آتش برج گرنفل در نمای ساختمان است. با توجه به سن ساختمان که 43 ساله است، از تصاویر مشخص است نمای برج را تازه عوض کرده‌اند که این نما حساس به آتش است. استفاده از نمای کامپوزیت در ایران هم مد شده است.ضمن اینکه طبق خبرهایی که رسیده، مهندسان سازه به‌طور مستمر در محل مشغول رصد پایداری ساختمان هستند.

درعین حال گفته شده این ساختمان تازه بازسازی شده بود و در تمام طبقات سیستم اطفای حریق نصب شده است.اما از گسترش آتش سوزی می‌توان نتیجه گرفت که سیستم هشدار حریق در تمام طبقات عمل نکرده است. 

با این حال سازه بهتر عمل کرده و چون آتش از نما به سمت داخل می‌رود، پایداری همچنان حفظ شده است. هنوز مقاومت ساختمان خوب است. ولی تصور می‌شود پس از چند ساعت این روند مــــــــــــــی‌تواند مشکل آفرین باشد.

استاد پژوهشگاه زلزله شناسی همچنین درباره تفاوت دیگر برج گرنفل با ساختمان پلاسکو گفت: تصاویر نشان می‌دهد سازه، بار داخلی ساختمان را به خوبی حفظ کرده وساختمان از درون پایدار است. دلیل هم به احتمال زیاد، تعداد زیاد ستون‌های مصرفی درساختمان بوده است.حال آنکه در پلاسکو چهار یا شش ستون داخلی بیشترین بار را تحمل می‌کردند ولی احتمالاً در این بنا خیلی بیشتر بوده است.

ناطقی پیش از این هم عنوان کرده بود ساختمان پلاسکو را حتی در صورت ویران نشدن در اثر آتش سوزی، پس از اطفای حریق باید مدیریت شده تخریب می‌کردند. ضمن اینکه معتقدم برج گرنفل را باید با توجه به وسعت آتش سوزی، پس از مهار و خاموش شدن آتش و تخلیه ساختمان تخریب کنند و نگه داری سازه بیهوده و خطرناک است و بهتر است مدیریت شده ساختمان تخریب شود.

با این حال اظهارنظرهای قطعی کارشناسی دراین باره به زمان بیشتری نیازدارد تا کارشناسی‌های لازم صورت گیرد وسرنوشت برج مشخص شود.