بررسی رسانه‌ای یک دروغ جدید درباره سریال شهرزاد

به گزارش خبرآنلاین، محمدرضا امین درباره انتشار خبر متواری شدن تهیه کننده سریال «شهرزاد» نوشت:

تهیه کننده سریال «شهرزاد» متواری شد، این عنوان یک تیترسازی و دروغ پردازی خبری بود که همزمان در چند رسانه رسمی منتشر و سپس حذف شد. انتشار این خبر دروغ که از سوی مدیران مجموعه «شهرزاد» نیز تکذیب شد، در آستانه توزیع فصل دوم این سریال، کاملا قابل تامل و نکته سنجی است.

موضوع مورد بررسی این اتفاق باید به عنوان یک نمونه و شاهد مثال عینی مورد بررسی و ارزیابی کارشناسان رسانه و خصوصا جامعه شناسان قرار بگیرد. هدف از این نوشته بررسی این رخداد خبری از منظر جامعه شناسی رسانه است. جامعه‌شناسی رسانه‌های جمعی به کنکاشت در مورد تأثیرات رسانه و حدود و پیرامون آن‌ها به منظور شناخت و توصیف و تبیین و کنترل به وسیله این علم، می پردازد.
دغدغه فکری نویسنده این یادداشت در چند حوزه زیر خلاصه می شود:

الف: بحران منبع در رسانه های جمعی و مخدوش شدن اعتبار منبع در عرصه رسانه های جدید.

ب: بحران اخلاق رسانه ای در ایران و رسانه به عنوان ابزار تخلیه بغض ها و حسدهای فردی.

ج: تضعیف و فریب رسانه های رسمی و افکار عمومی با کمک شبکه های اجتماعی جدید.

بررسی خبر در شیوه اطلاع رسانی چند خبرگزاری:

اول: خبرگزاری مجلس

ساعت هفت صبح دوشنبه گروه فرهنگی خبرگزاری مجلس شورای اسلامی درگفت وگویی با جبار کوچکی نژاد، رئیس کمیته تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان خبری با تیتر زیر منتشر کرد، جلوگیری از خروج دو متهم پرونده صندوق ذخیره فرهنگیان در فرودگاه/ تمام متهمان باید ممنوع‌الخروج شوند.

این گفت وگو در حالی انجام شده است که گفته می‌شود کوچکی نژاد در گفت و گو با خبرنگار هیچ اشاره‌ای به موضوع فرار تهیه کننده شهرزاد یا نام تهیه‌کننده نداشته است.

گزاره اول قابل بررسی: آیا خبرنگار خبرگزاری مجلس عمدا، نام سریال و تهیه کننده آن را در خبرنویسی خود، جاسازی کرده تا به شکلی موج خبری ایجاد کند؟ یا اظهارات کوچکی نژاد را به همان شکل گفته شده او منتشر نکرده است؟

دوم: خبرگزاری های صدا وسیما و فارس

ساعت 9.38 دقیقه صبح، کانال تلگرامی خبرگزاری صدا وسیما خبر خانه ملت را به شکل تلخیص شده کار می کنند و پس از آن، کانال تلگرامی خبرگزاری فارس این خبر را بازتاب می دهد.

سوم: خبرگزاری صبا

نخستین خبرگزاری‌ که خبر را به شکل صریح‌تر و قطعی‌تری با عنوان تهیه کننده سریال «شهرزاد» متواری شد منتشر می کند، خبرگزاری صبا، است.

خبر این خبرگزاری نه به شکل نقل قول از دیگر رسانه ها بلکه به صورت خبر قطعی و تولیدی خود رسانه منتشر می شود. در حالی که مساله فرار یا متواری شدن فرد نامبرده، اصلا در اظهارات کوچکی نژاد وجود ندارد، این خبرگزاری رسمی تیتر می زند: تهیه کننده سریال «شهرزاد» متواری شد.

چهارم: حذف ناگهانی خبر از خط خبری رسانه‌ها

پس از تکذیب این خبر توسط مدیران مجموعه سریال «شهرزاد» و تهیه‌کننده آن، ناگهان اصل خبر در کانال های تلگرامی و فضای اینستاگرامی همان خبرگزاری‌ها حذف می‌شود. به صورتی که به نظر برسد اصلا چنین خبری در رسانه رسمی منتشر نشده است. اما در پشت صحنه، مدیران و خبرنگاران این رسانه‌ها در پیام ها و تماس های تلفنی با مدیران مجموعه «شهرزاد»، ضمن عذرخواهی، اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.

آغاز بحران و تشویش اذهان عمومی

در حالی اصل این خبر با تیتری تخریبی علیه سریال و تهیه کننده آن در کانال های تلگرامی منتشر شده که دیگر فضاهای تلگرامی و سایت‌های خبرخوان و حاشیه‌ای، این خبر را به صورت عمومی تکثیر کرده‌اند.

این دروغ پردازی در حالی انجام می‌شود که:

1- خبرنگاران و رسانه ها بدون کسب کوچک ترین اطلاع و جست وجوی حقیقت، هیچ اهمیتی برای حیثیت فردی و شخصیت حقوقی فرد نامرده (محمد امامی) با طرح عنوان یک فراری و متواری قائل نبوده‌اند. چنانکه مطابق قوانین، انتشار این نوع خبر، جرم مسلم است و پیگرد قانونی دارد.

2- تشویش اذهان عمومی نسبت به برند فرهنگی «سریال شهرزاد» به عنوان یک شخصیت حقوقی آن هم در آستانه توزیع نخستین قسمت فصل دوم آن، موجب اختلال در تبلیغات عمومی یک محصول در جامعه خواهد شد.

3- رسانه‌ها با خبر سازی‌های دروغ و حذف ناگهانی این نوع خبرها، ذهنیت عمومی جامعه را نسبت به رسانه‌های رسمی مخدوش می‌کنند؟

حال بر اساس جامعه شناسی رسانه باید به این پرسش پاسخ‌ها داده شود که:

- چرا چنین خبری در رسانه های عمومی منتشر می شود؟

- منبع این خبر و اعتبار منبع کجاست؟

- چرا این خبرها در زمان کوتاهی حذف می شود؟

- انتشار چنین خبری چه تاثیراتی دارد؟ منتشرکنندگان چنین خبرهایی به دنبال چه نقش و تاثیری در فضای عمومی هستند؟