از لحظه سال تحویل تا نیمه شب در چه سالی هستیم؛ 95 یا 96؟

اگر از جمله افرادی باشید که خیلی اهل حساب و کتاب هستند، احتمالا برایتان این پرسش پیش آمده که از لحظه تحویل سال تا نیمه شب که تقویم ورق می‌خورد و رسما سال نو آغاز می‌شود، در چه سالی هستیم؟ سال کهنه یا نو؟

 

به گزارش «تابناک»؛ امسال لحظه تحویل سال نو حدود ساعت 14 بود، در حالی که تا هشت ساعت پس از آن، هنوز در 30 اسفند هستیم و خواهیم بود. تعارضی عجیب که نمی‌دانیم چگونه با آن کنار بیاییم. آیا به اشتباه شروع سال نو را تبریک می‌گوییم و باید تا نیمه شب امشب منتظر بمانیم یا خیر، اشکال در تقویم های رایج است و باید از لحظه تحویل سال به بعد را سال 96 به حساب آوریم؟

این در حالی است که اگر کمی عمیق تر به ماجرا نگریسته و در حال و احوال نوروز در گذشته کنکاش کنیم، ابهاماتمان جدی تر خواهد شد. آنقدر که جا دارد بپرسیم در گذشته چگونه لحظه تحویل سال را مشخص می‌کردند و از کجا می‌دانستند که در چه ساعت، چه دقیقه و چه ثانیه‌ای، سال نو می‌شود؟

اگر اندکی درباره گاه‌شمار و تقویم ایرانیان در تاریخ بدانیم و از دقت بی‌نظیر تعیین رویدادهای طبیعی در این گاهشمار‌ها آگاهی داشته باشیم، خواهیم دانست به رغم ممکن نبودن تعیین دقیق لحظه تحویل سال در نزد عامه، دانشمندان به خوبی از این موضوع آگاه بودند که یک سال طبیعت، از ۳۶۵ روز بیشتر و از ۳۶۶ روز کمتر است؛ آنقدر که سال کبیسه را برای تنظیم‌ گاه شمار ابداع کرده بودند.

با دانستن همین نکته درمی‌یابیم که لحظه تحویل سال، نه یک موضوع رسمی در تقویم که اتفاقی نمادین در گاهشماری ایرانیان به شمار می‌آید که در دهه‌های اخیر، به مدد پیشرفت‌های بشری، می‌توان زمان دقیقش را محاسبه و اعلام کرد و بنابراین، از نیمه شب ۲۹ یا 30 اسفند (بسته به اینکه سال غیرکبیسه است یا کبیسه) به بعد، اول فروردین محسوب می‌شود؛ خواه لحظه تحویل سال مثل امسال بعد از ظهر باشد و خواه هر زمان دیگری.

به عبارت بهتر، تعارضی که ذکرش رفت، تعارضی است که پیشتر نبوده و محصول چند دهه اخیر است. اتفاقی که به کمک پیشرفت‌های بشری در نوروز حادث شده و متأسفانه کسی برای توضیح یا رفع تعارض ناشی از آن تلاش نکرده است. شاید به این دلیل که همگان می‌دانند، ملاک رسمی، تقویم است و با استناد به تقویم، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید؛ چه از دید مردم سال تحویل شده باشد و چه خیر.

موضوعی که بر مبنای آن، تا دو سه سال پیش کسی لحظه تحویل سال را جدی نمی‌گرفت و حتی در رسانه ملی، تدارکی به این منظور دیده نمی‌شد، اما از زمانی که لحظه تحویل سال با شمارش معکوس روی نمایشگرهای تلویزیونی مشخص می‌شود، ابهام آفرین شده است؛ ابهامی که جا داشت برای رفع آن هم که شده، یک بار از متخصصان تقویم نگاری و افراد آگاه به فن گاهشماری و سنن نوروزی دعوت شده و بررسی شود.