زنگ خطر جدی برای بخش سلامت و اقتصاد
هادی درویشی*
سالانه در حدود 1.25 میلیون نفر در جهان بعلت حوادث ترافیکی جان خود را از دست می دهند. 90 درصد از این مرگ و میرهای جاده ای در جهان در کشورهای با درآمد متوسط و کم رخ می دهد.
هر ساله در حدود 20 الی 50 میلیون نفر در جهان بعلت جراحات ناشی از حوادث جاده ای و ترافیکی دچار ناتوانی و آسیب می شوند. سوانح ترافیکی و جاده ای خسارات اقتصادی قابل توجهی به قربانیان و خانواده های آنها و به کشورها می شود، طی تحقیقاتی در سال 2010 مشخص شد که حوادث جاده ای حدود 3درصد از تولید ناخالص داخلی کشورها رو به خود اختصاص میده که این رقم به بیش از 5درصد در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط می رسد.
سوانح و حوادث یکی از سه عامل اول بروز مرگ و میر در ایران و جهان است.از آنجا که حوادث در سنین جوانی رخ می دهد افراد بین 15 تا 44 ساله در حدود 48 درصد از مرگ و میر حوادث جاده ای را به خود اختصاص می دهد. سالهای از دست رفته عمر بیشتری را موجی می شود.
این دست حوادث، بالاخص سوانح جاده ای به عنوان یکی از عوامل مهم و تهدید کننده زندگی انسانها در امده است. شناسایی و کنترل عوامل خطر موثر در بروز حوادث می تواند به میزان بسیار زیادی از بار مرگ و میر در کشور بکاهد. بنابراین در نظر گرفت این جنبه از مشکلات سلامتی مردم در نظام تحول سلامت بسیار اهمیت یافته و می تواند زمینه ساز تحولی شگرف در خدمات بهداشتی را فراهم آورد.
بخش مهم پیشگیری از سوانح و حوادث با خود مراقبتی قابل دستیابی است. نکته مهم نقش مردم است. الگوی جامعه ایمن بعنوان چارچوبی مناسب جهت پیشگیری از حوادث و ارتقاء ایمنی با بهره گیری از جلب مشارکت های بین بخشی با سازمانهای ذینفع است. این الگو از طرف سازمان جهانی بهداشت به رسمیت شناخته شده که در ادامه شاخصهای آن بیان خواهد شد.
مرکز مدیریت بیماریهای غیر واگیر در راستای وظایف سازمانی خود در خصوص مراقبت و کنترل بیماریهای غیر واگیر، اقدام به جمع آوری و تجزیه و تحلیل آسیب های ناشی از حوادث می نماید. که در این میان آسیب های ناشی از حوادث از عمده ترین علل بار بیماریهای و ناتوانی ها در کشور محسوب می شود که نیاز به مراقبت دارد. توانمندسازی جامعه به همراه اصلاح محیطی و اعمال قوانین پایدار سه عامل عمده برای کاهش مرگ و مصدومیت ها می باشد.
حوادث حجم وسیعی از مرگ،ناتوانی و هزینه های مستقیم و غیر مستقیم را به جوامع تحمیل می کند. در ایران سالانه 300هزار مورد مرگ رخ می دهد یعنی روزانه 800تا 850 مورد که حدود 120الی 130مورد از آن ناشی از حوادث می باشد که پس از بیماریهای قلبی و عروقی، با 17/5درصد علل مرگف دومین عامل مرگ و میر در همه گروههای سنی راتشکیل می دهد و در سنین زیر 40 سال اولین عامل مرگ محسوب می شود.
از سوی دیگر، در کشورمان هر ساله حدود 4-5/3 میلیون سال عمر به دلیل مرگ زود هنگام از دست می رود که سهم حوادث در این بخش27درصد است. روند رو به رشد مرگ های ناشی از حوادث طی سالهای اخیر زنگ خطری جدی برای بخش سلامت و اقتصاد را به صدا درآورده است. سالانه بیش از 320 هزار کشته و مصدوم در حوادث رانندگی اتفاق افتاده است که می توان با اجرای برنامه های موثر آنها را کاهش داد.
براساس گزارش کشوری ثبت حوادث سال94 ، تعداد کل مصدومین1500000نفر است که از این تعداد ، 30 درصد مونث و 70 درصد مذکر هستند. در جهان نیز 73 درصد از مرگ و میرهای حوادث جاده ای در میان مردان رخ می دهد که این آمار در میان افراد زیر 25 سال تقریبا 3 برابر بیشتر از زنان می باشد. تعداد مصدومین حوادث ترافیکی 420000نفر است که 29 درصد مصدومین را تشکیل می دهد. حوادث ترافیکی و جاده ای اولین اولویت حوادث است که 29 درصد مصدومین را به خود اختصاص می دهد.
در این گزارش سه نوع حادثه ترافیکی بررسی شده است. اولین اولویت حوادث مربوط به تصادف خودرو سوار است که 48 درصد مصدومین کل تصادفات را تشکیل می دهد. دومین اولویت حوادث مربوط به تصادف موتور سوار است که 35 درصد مصدومین کل تصادفات رو به خود اختصاص می دهد. سومین اولویت تصادف عابر پیاده است که 17 درصد کل تصادفات را شامل می شود. حوادث ترافیکی و جاده ای اولین اولویت حوادث در گروهای سنی جوانان(29-20) و میانسالان(59-30)است.
بنا به گزارش پزشکی قانونی در سال 94 گیلان غرب 55 مورد فوت ناشی از حوادث جاده ای رو داشته که با توجه به میزان جمعیت و هم چنین در مسیر نبودن آن متاسفانه بر اساس گزارش کارشناس حوادث استان در معاونت امور بهداشتی استان رتبه اول را به خود اختصاص داده که بسیار نگران کننده می باشد. که ضرورت دارد تدابیر ویژه ای در این زمینه اندیشده شود.
با توجه به مطالب گفته شده همچنین بعلت مقام اول شهرستان در زمینه میزان بروز فوت ناشی ازحوادث جاده ای در سطح استان ضرورت دارد که مقدمات اجرایی شدن طرح جامعه ایمن در سطح شهرستان با همکاری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بعمل آید تا انشالله شاهد کاهش چشمگیر این نوع حوادث در سطح شهرستان باشیم.
* کارشناس ارشد ارتقا سلامت از دانشگاه شهید بهشتی-کارشناس بیماریهای غیر واگیر شهرستان گیلانغرب
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
مطلب ب جا و خوبیه. امیدوارم هموطنان عزیز نکات ایمنی رو در ایام نوروز رعایت کنن