حدود 4 ماه پيش دفتر كودكان و نوجوانان سازمان بهزيستي كشور، حداقل شهريه مهدهاي كودك در استان تهران را 29 هزار تومان و سقف آن را 96 هزار تومان تعيين كرد با اين حال برخي مهدها به بهانه متفاوت بودن خدمتشان شهريههايي تا سقف 500 هزار تومان نيز از خانوادهها دريافت ميكنند كه اصليترين چرايي آن، نبود رتبهبندي مشخص براي انطباق شهريه اين مراكز با سطح خدمتشان است.
براساس آمارهاي ارائه شده از سوي سازمان بهزيستي، هماكنون 14هزار مهدكودك در كل كشور وجود دارد كه نيمي از آنها در شهرها و نيمي در روستاها قرار دارند. 90 درصد اين مهدهاي كودك خصوصياند كه برخي در ازاي خدماتشان شهريههايي كلان ميگيرند و همين مساله باعث شده تا سازمان بهزيستي در چند سال اخير، به فكر رتبهبندي مهدهاي كودك بيفتد تا مثل نيمه شهريور سال گذشته در تعيين شهريهها با مشكل مواجه نشود.
بر همين اساس محمدحسين جوادي، مدير كل دفتر كودكان و نوجوانان سازمان بهزيستي كشور در ارديبهشت امسال از نهاييشدن كار رتبهبندي مهدهاي كودك تا نيمه شهريور خبر داد، اما شواهد نشان ميدهد كه اين طرح هنوز به نتيجه نهايي نرسيده است.
او در اين باره به «جامجم» توضيح ميدهد: مرحله نخست اين رتبهبندي، مهدهاي كودك شهري را در بر ميگيرد و تاكنون از مجموع 7000 مهدكودك شهري، بيش از 4000 واحد آن رتبهبندي شده است.
او درباره رتبهبندي مهدهاي تهران نيز ميگويد: رتبهبندي مهدهاي كودك تهران انجام شده و رتبه را به اين مراكز اعلام كردهايم و در حال گذراندن مراحل نهايي مثل رسيدگي به برخي اعتراضها در اين زمينه هستيم.
رتبهبندي مهدهاي كودك، با چه معياري؟
مهدهاي كودك از ديدگاه سازمان بهزيستي براساس سطح آموزش، تخصص نيروي انساني، فضاي فيزيكي، بهداشت، ايمني و تغذيه، پايبندي و توجه به قوانين و مقررات و توجه به گروه شيرخواران رتبهبندي شدهاند و براساس سطح اين امكانات به ترتيب به بدون ستاره، يك ستاره، دو ستاره و سه ستاره تقسيم ميشوند.
به گفته مدير دفتر كودكان و نوجوانان بهزيستي، وضعيت مهدهاي كودك رتبهبندي شده تاكنون نشان ميدهد 11 درصد مهدهاي كشور 3 ستاره، 37 درصد 2 ستاره، 31 درصد يك ستاره و 29 درصد بدون ستاره بودهاند.
پراكندگي كيفي مهدهاي كودك تهران نيز از اين روند پيروي ميكند به طوري كه در تهران، تنها حدود 30مهدكودك در بالاترين سطح كيفيت قرار دارند.
در صورتي كه رتبهبندي مهدهاي كودك نهايي شود، از اين پس بهزيستي قادر است با تعريف چارچوبي مشخص براي شهريه اين مراكز با تخلفات آنها در اين زمينه قاطعانهتر برخورد كند.با اين همه، جوادي همچنان تاكيد دارد در صورت رتبهبندي نيز مسلما شهريه مهدهاي كودك با رتبههاي يكسان در نقاط مختلف شهر، مشابه نخواهد بود و خدمات تمام شده و عوامل ديگري نيز در نظر گرفته ميشود.او در اينباره ميگويد: به هر حال براي دريافت امكانات بيشتر بايد پول بيشتر پرداخت و طبيعي به نظر ميرسد كه 2 مهدكودك همرتبه در شهريار و زعفرانيه، شهريه مشابه نداشته باشند.
نكته ديگر درخصوص رتبهبندي مهدهاي كودك اين است كه هيچ تضميني براي ثابت ماندن رتبه يك مهدكودك در طول فعاليتش وجود ندارد و بعيد نيست سطح كيفي خدمات مهدها پس از رتبهبندي دستخوش تغيير شود. مديركل دفتر كودكان و نوجوانان سازمان بهزيستي كشور در اينباره اظهار ميكند: بهزيستي به طور متوسط سالي چهار بار از مهدهاي كودك بازديد ميكند و سطح فعاليت آنها را ميسنجد، به همين دليل رتبهبندي ثابت نميماند و ممكن است رتبه مهدكودكي ارتقا يا تنزل داشته باشد.
با اين حال تا چه حد امكان دارد دفتري كوچك از سازماني با كادري نهچندان فراوان و بودجهاي بسيار محدود، مسووليت 4 بار بازديد را در سال، از بيش از 7000 مهدكودك با موفقيت انجام دهد؟
جوادي در اين خصوص به طرحي كه از يك سال پيش آغاز شده و هنوز نوپاست، اشاره ميكند و ميگويد: از حدود يك سال پيش و با توجه به اين كه شمار كارشناسان بهزيستي هيچ تناسبي با شمار مهدهاي كودك ندارد، از بخش خصوصي كمك گرفتيم و با سرمايهگذاري حدود 151 ميليون تومان در اين زمينه، از كارشناسان حاضر در كانون توسعه و همياري مهدهاي كودك، كلينيكهاي تخصصي مددكاري و حتي جهاد دانشگاهي نيز به منظور افزايش توان نظارتيمان استفاده ميكنيم.
حكايت هميشگي داراها و ندارها
با همه اين اوصاف، رتبهبندي حتي اگر مزايايي مثل سامان دادن به شهريه مهدهاي كودك را داشته باشد، اما اختلاف در سطح آموزش را از سنين كودكي به امري عادل و مورد تاييد مسوولان تبديل ميكند. هرچند به گفته مديركل دفتر كودكان و نوجوانان بهزيستي وقتي بحث خصوصيسازي پيش ميآيد، رقابت و تلاش براي ارائه خدمات بهتر و بيشتر و در نتيجه دريافت شهريه بيشتر براساس رتبه مهدهاي كودك امري اجتنابناپذير ميشود و از سويي ديگر بهزيستي با تعريف محتواي آموزشي در مهدها سعي در يكپارچهسازي سطح آموزشها دارد، اما حقيقت اين است كه در هر صورت ضربالمثل «هر چي بيشتر پول بدي، بيشتر آش ميخوري» حتي درباره مهدهاي كودك هم صدق ميكند و بايد پذيرفت كه با اجرايي شدن طرح رتبهبندي مهدهاي كودك و مجاز شدنشان براي ارائه خدمات متفاوت، اختلاف طبقاتي از كمتر از 6 سالگي هم رخ مينماياند و فقر، ميان 700 هزار كودك دارا و ندار كشورمان كه راهي مهد كودك شدهاند، خط قرمز ميكشد.
مريم يوشيزاده