بازدید 2532
دلایل حمایت همه‌جانبه از انتخاب نخست‌وزیر جدید عراق
حسن هانی زاده
یک کارشناس مسائل خاورمیانه پیرامون انتخاب نخست وزیر جدید عراق به خبرآنلاین گفت : اگر پستی سیاسی به مالکی پیشنهاد شود، او اعتراضاتش را کنار خواهد گذاشت
در شرایطی که تقریباً عموم گروه‌های سیاسی در عراق به این نتیجه رسیده بودند که نخست وزیر آتی هر کسی جز مالکی باشد، فؤاد معصوم رئیس‌جمهور کرد این کشور از اختیارات خود استفاده کرد و حیدر عبادی که یکی از شیعیان عضو ائتلاف دولت قانون است را به عنوان نخست‌وزیر مسئول تشکیل کابینه عراق کرد. این انتخاب هرچند با استقبال منطقه‌ای و بین‌المللی مواجه شد، اما از سوی نوری مالکی مورد اعتراض واقع شد. حسن هانی زاده معتقد است، در شرایط فعلی عبادی بهترین گزینه برای پست نخست‌وزیری عراق بود. در ادامه مشروح گفتگوی خبر آنلاین با کارشناس مسائل خاورمیانه را می‌خوانید:
آقای حیدر عبادی در حالی مسئول تشکیل کابینه شده است که نوری مالکی این اقدام را غیرقانونی خوانده و حتی تهدید کرده شکایت می‌کند. شرایط در عراق را چگونه تحلیل می‌کنید؟
انتخاب آقای حیدر عبادی که یکی از چهره‌های مورد قبول همه طیف‌های سیاسی عراق در شرایطی صورت گرفت که این کشور در خلأ سیاسی شدیدی به سر می‌برد، با توجه به اینکه مهلت 15 روزه ائتلاف دولت قانون برای معرفی نخست‌وزیر به پایان رسید، آقای فؤاد معصوم با توجه به اختیارات خود حیدر عبادی که جزئی از ائتلاف دولت قانون است را برای نخست‌وزیری انتخاب کرد که این انتخاب مورد استقبال بین‌المللی هم قرار گرفت. پذیرش این انتخاب از سوی آمریکا، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی و غربی نشان می‌دهد ایشان از پشتوانه بین‌المللی مهمی برخوردار است و می‌تواند عراق را به سمت ثبات و آرامش هدایت کند. باید توجه داشت این انتخاب سیاسی حساب‌شده و با رایزنی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی صورت گرفته و اعتراض مالکی راه به جایی نمی‌برد و عبادی مسئول تشکیل کابینه است. هرچند ائتلاف دولت قانون در راه رأی‌گیری کابینه در پارلمان ایجاد مشکل می‌کند و با شرکت نکردن در جلسات، پارلمان را از حد نصاب خارج می‌کند تا فرآیند رأی اعتماد را به تأخیر بیندازد. اما درعین‌حال باید پذیرفت که عبادی توافقی همه‌جانبه در میان گروه‌های سیاسی است و بهترین گزینه برای شرایط امروز این کشور به شمار می رود. حیدر عبادی شخصیتی است که با همه طیف‌ها تعامل مثبتی برقرار می‌کند و سعی دارد همه جریان‌های سیاسی را داخل کابینه داشته باشد و رضایت طیف‌های بزرگ اهل سنت، کردها و شیعیان را هم به دست آورد.
موضع‌گیری دولت قانون در این شرایط ناشی از چه مواردی است و آیا مالکی می‌تواند در این مسیر ایجاد مشکل کند یا خیر؟ چگونه می‌توان نوری مالکی را راضی کرد؟
نوری مالکی خواستار تضمین‌هایی است. با توجه به اینکه دشمنان او زیاد هستند و این‌ها منتظرند تا شتر به زمین بیفتد تا به او حمله کنند، منتظر هستند مالکی از بدنه دولت خارج شود و مسئولیت را از دست بدهد تا از هر طرف به او حمله کنند و اتهام زنی های مختلف سیاسی و اقتصادی را متوجه وی نمایند. بر این اساس نگرانی های مالکی مشروع است. مالکی خواهان این است که تضمین‌هایی به او بدهند و پست دولتی بالایی در اختیار او قرار گیرد که مصونیت سیاسی برایش ایجاد شود. در آن صورت ائتلاف دولت قانون مخالفت چندانی با معرفی عبادی نخواهد داشت و به کابینه عبادی رأی اعتماد خواهد داد. این مسئله‌ای است که در جریان مذاکرات پشت پرده میان ائتلاف دولت قانون، حیدر عبادی و فؤاد معصوم قابل حل است.
اعطای چنین پستی با توجه به حجم مخالفت‌هایی که نسبت به مالکی وجود دارد، باعث نمی‌شود تا دوباره اعتراضاتی از سوی کردها و اهل سنت نسبت به این انتصاب و حضور مالکی مطرح شود؟
این انتصاب در حد یک پست تشریفاتی است و ممکن است در حد معاون رئیس‌جمهور یا معاون رئیس پارلمان باشد. چنین انتصاب تشریفاتی مخالفتی را ایجاد نخواهد کرد و تنها از این بعد حائز اهمیت است که مصونیت سیاسی برای مالکی ایجاد می‌کند و دشمنان فراوان او که چه در عراق هستند و چه در منطقه، نمی‌توانند به او حمله کنند.
عملکرد گروه‌های اهل سنت و کردی چه واکنشی نسبت به معرفی عبادی داشته‌اند. آیا این استقبال همچنان ادامه خواهد داشت؟
واقعیت این است گروه‌های اهل سنت و همچنین کردی به صورت تاکتیکی در کنار عبادی قرار گرفته‌اند آن‌ها با شخص مالکی مشکل ندارند، بلکه با شیعیان و حکمرانی آن‌ها مخالفت می‌ورزند. بر این اساس بعد از مدتی هم کارشکنی در کار عبادی را در دستور کار قرار خواهند داد. و تلاش می‌کنند این مفهوم را جا بیندازند که شیعیان اهل دولت سازی نیستند و نمی‌توانند عراق را مدیریت کنند. بنابراین شیعیان باید هوشمندانه تحریکات سایر طیف‌ها را رصد و اجازه ندهند این دو در مسیر حرکت کابینه عبادی کارشکنی نمایند. عبادی وابسته به اکثریت شیعه است و اهل سنت و کردها سعی می‌کنند سقف مطالبات از دولت را افزایش دهند. به اعتقاد من در درجه اول شیعیان باید ابتدا مشکلاتشان را با خود حل کنند تا بتوانند مقابل فضاسازی‌های گروه‌های اهل سنت و کردی قرار بگیرند.
موضع ایران در قابل معرفی آقای عبادی چگونه است؟ آقای شمخانی هم از این انتصاب استقبال کرده است. آیا سیاست‌های نخست‌وزیر جدید عراق با منافع ایران همخوان خواهد بود؟
سیاست ایران این است که به رأی طیف‌های سیاسی عراق احترام بگذارد. آقای حیدر عبادی هم تا زمانی که احترام ملت ایران و حرمت همسایگی ایران را حفظ کند، مورد احترام ایران خواهد بود، اما نباید فراموش کرد عبادی نزدیک به 40 سال از عمر خود را در غرب زندگی کرده است و تفکرات خاصی دارد. بنابراین عبادی که گزینه رئیس‌جمهور و فراکسیون های سیاسی عراق است، قطعاً مورد پذیرش ایران است، اما باید صبر کرد و سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آقای عبادی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا بتوان قضاوت صحیح تر و منطقی تری در خصوص نخست‌وزیر جدید عراق به دست آورد.
آیت‌الله سیستانی هم گروه‌های سیاسی عراق را از برگزاری تظاهرات بر حذر داشته است. به نظر می‌رسد تاکید ایشان به صورت مستقیم به نوری مالکی باشد و مرجعیت شیعه در عراق هم از معرفی عبادی راضی و خشنود هستند.
هم مراجع شیعه و هم دولت ایران دنبال این است که صلح و آرامش در عراق حفظ شود و عراق از وضعیت امنیتی کنونی خارج و همگرایی ملی در این کشور تحکیم شود. اما نباید فراموش کرد رژیم‌های مرتجع منطقه به ویژه عربستان و قطر و امارات دنبال بی‌ثباتی در این کشور هستند و دنبال این هستند عراق را به وضعیت قبل از سال 2003 بازگرداند که اقلیتی بر اکثریت شیعه حاکم بود. در واقع این کشورها به دنبال این هستند که با این اقدام از نفوذ ایران در منطقه بکاهند و تأثیر پذیری ایران را در معادلات منطقه‌ای را به حداقل برسانند.
در شرایطی که تقریباً عموم گروه‌های سیاسی در عراق به این نتیجه رسیده بودند که نخست وزیر آتی هر کسی جز مالکی باشد، فؤاد معصوم رئیس‌جمهور کرد این کشور از اختیارات خود استفاده کرد و حیدر عبادی که یکی از شیعیان عضو ائتلاف دولت قانون است را به عنوان نخست‌وزیر مسئول تشکیل کابینه عراق کرد. این انتخاب هرچند با استقبال منطقه‌ای و بین‌المللی مواجه شد، اما از سوی نوری مالکی مورد اعتراض واقع شد. حسن هانی زاده معتقد است، در شرایط فعلی عبادی بهترین گزینه برای پست نخست‌وزیری عراق بود. در ادامه مشروح گفتگوی خبر آنلاین با کارشناس مسائل خاورمیانه را می‌خوانید:
آقای حیدر عبادی در حالی مسئول تشکیل کابینه شده است که نوری مالکی این اقدام را غیرقانونی خوانده و حتی تهدید کرده شکایت می‌کند. شرایط در عراق را چگونه تحلیل می‌کنید؟
انتخاب آقای حیدر عبادی که یکی از چهره‌های مورد قبول همه طیف‌های سیاسی عراق در شرایطی صورت گرفت که این کشور در خلأ سیاسی شدیدی به سر می‌برد، با توجه به اینکه مهلت 15 روزه ائتلاف دولت قانون برای معرفی نخست‌وزیر به پایان رسید، آقای فؤاد معصوم با توجه به اختیارات خود حیدر عبادی که جزئی از ائتلاف دولت قانون است را برای نخست‌وزیری انتخاب کرد که این انتخاب مورد استقبال بین‌المللی هم قرار گرفت. پذیرش این انتخاب از سوی آمریکا، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی و غربی نشان می‌دهد ایشان از پشتوانه بین‌المللی مهمی برخوردار است و می‌تواند عراق را به سمت ثبات و آرامش هدایت کند. باید توجه داشت این انتخاب سیاسی حساب‌شده و با رایزنی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی صورت گرفته و اعتراض مالکی راه به جایی نمی‌برد و عبادی مسئول تشکیل کابینه است. هرچند ائتلاف دولت قانون در راه رأی‌گیری کابینه در پارلمان ایجاد مشکل می‌کند و با شرکت نکردن در جلسات، پارلمان را از حد نصاب خارج می‌کند تا فرآیند رأی اعتماد را به تأخیر بیندازد. اما درعین‌حال باید پذیرفت که عبادی توافقی همه‌جانبه در میان گروه‌های سیاسی است و بهترین گزینه برای شرایط امروز این کشور به شمار می رود. حیدر عبادی شخصیتی است که با همه طیف‌ها تعامل مثبتی برقرار می‌کند و سعی دارد همه جریان‌های سیاسی را داخل کابینه داشته باشد و رضایت طیف‌های بزرگ اهل سنت، کردها و شیعیان را هم به دست آورد.
موضع‌گیری دولت قانون در این شرایط ناشی از چه مواردی است و آیا مالکی می‌تواند در این مسیر ایجاد مشکل کند یا خیر؟ چگونه می‌توان نوری مالکی را راضی کرد؟
نوری مالکی خواستار تضمین‌هایی است. با توجه به اینکه دشمنان او زیاد هستند و این‌ها منتظرند تا شتر به زمین بیفتد تا به او حمله کنند، منتظر هستند مالکی از بدنه دولت خارج شود و مسئولیت را از دست بدهد تا از هر طرف به او حمله کنند و اتهام زنی های مختلف سیاسی و اقتصادی را متوجه وی نمایند. بر این اساس نگرانی های مالکی مشروع است. مالکی خواهان این است که تضمین‌هایی به او بدهند و پست دولتی بالایی در اختیار او قرار گیرد که مصونیت سیاسی برایش ایجاد شود. در آن صورت ائتلاف دولت قانون مخالفت چندانی با معرفی عبادی نخواهد داشت و به کابینه عبادی رأی اعتماد خواهد داد. این مسئله‌ای است که در جریان مذاکرات پشت پرده میان ائتلاف دولت قانون، حیدر عبادی و فؤاد معصوم قابل حل است.
اعطای چنین پستی با توجه به حجم مخالفت‌هایی که نسبت به مالکی وجود دارد، باعث نمی‌شود تا دوباره اعتراضاتی از سوی کردها و اهل سنت نسبت به این انتصاب و حضور مالکی مطرح شود؟
این انتصاب در حد یک پست تشریفاتی است و ممکن است در حد معاون رئیس‌جمهور یا معاون رئیس پارلمان باشد. چنین انتصاب تشریفاتی مخالفتی را ایجاد نخواهد کرد و تنها از این بعد حائز اهمیت است که مصونیت سیاسی برای مالکی ایجاد می‌کند و دشمنان فراوان او که چه در عراق هستند و چه در منطقه، نمی‌توانند به او حمله کنند.
عملکرد گروه‌های اهل سنت و کردی چه واکنشی نسبت به معرفی عبادی داشته‌اند. آیا این استقبال همچنان ادامه خواهد داشت؟
واقعیت این است گروه‌های اهل سنت و همچنین کردی به صورت تاکتیکی در کنار عبادی قرار گرفته‌اند آن‌ها با شخص مالکی مشکل ندارند، بلکه با شیعیان و حکمرانی آن‌ها مخالفت می‌ورزند. بر این اساس بعد از مدتی هم کارشکنی در کار عبادی را در دستور کار قرار خواهند داد. و تلاش می‌کنند این مفهوم را جا بیندازند که شیعیان اهل دولت سازی نیستند و نمی‌توانند عراق را مدیریت کنند. بنابراین شیعیان باید هوشمندانه تحریکات سایر طیف‌ها را رصد و اجازه ندهند این دو در مسیر حرکت کابینه عبادی کارشکنی نمایند. عبادی وابسته به اکثریت شیعه است و اهل سنت و کردها سعی می‌کنند سقف مطالبات از دولت را افزایش دهند. به اعتقاد من در درجه اول شیعیان باید ابتدا مشکلاتشان را با خود حل کنند تا بتوانند مقابل فضاسازی‌های گروه‌های اهل سنت و کردی قرار بگیرند.
موضع ایران در قابل معرفی آقای عبادی چگونه است؟ آقای شمخانی هم از این انتصاب استقبال کرده است. آیا سیاست‌های نخست‌وزیر جدید عراق با منافع ایران همخوان خواهد بود؟
سیاست ایران این است که به رأی طیف‌های سیاسی عراق احترام بگذارد. آقای حیدر عبادی هم تا زمانی که احترام ملت ایران و حرمت همسایگی ایران را حفظ کند، مورد احترام ایران خواهد بود، اما نباید فراموش کرد عبادی نزدیک به 40 سال از عمر خود را در غرب زندگی کرده است و تفکرات خاصی دارد. بنابراین عبادی که گزینه رئیس‌جمهور و فراکسیون های سیاسی عراق است، قطعاً مورد پذیرش ایران است، اما باید صبر کرد و سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آقای عبادی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا بتوان قضاوت صحیح تر و منطقی تری در خصوص نخست‌وزیر جدید عراق به دست آورد.
آیت‌الله سیستانی هم گروه‌های سیاسی عراق را از برگزاری تظاهرات بر حذر داشته است. به نظر می‌رسد تاکید ایشان به صورت مستقیم به نوری مالکی باشد و مرجعیت شیعه در عراق هم از معرفی عبادی راضی و خشنود هستند.
هم مراجع شیعه و هم دولت ایران دنبال این است که صلح و آرامش در عراق حفظ شود و عراق از وضعیت امنیتی کنونی خارج و همگرایی ملی در این کشور تحکیم شود. اما نباید فراموش کرد رژیم‌های مرتجع منطقه به ویژه عربستان و قطر و امارات دنبال بی‌ثباتی در این کشور هستند و دنبال این هستند عراق را به وضعیت قبل از سال 2003 بازگرداند که اقلیتی بر اکثریت شیعه حاکم بود. در واقع این کشورها به دنبال این هستند که با این اقدام از نفوذ ایران در منطقه بکاهند و تأثیر پذیری ایران را در معادلات منطقه‌ای را به حداقل برسانند.
