داعش خبرنگار آمریکایی را سر برید یا اعتراضات سیاه‌پوستان را؟

خبر سر بریدن یک خبرنگار آمریکایی توسط گروهک تروریستی داعش، اکنون به ابزار به‌فراموشی‌سپاری ماجرای درگیری‌های فرگوسن تبدیل شده است. فیلم سر بریدن یک خبرنگار آمریکایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، به‌ناگاه ماجرای قتل «مایکل براون»، جوان 18 ساله سیاه‌پوست اهل فرگوسن را از محل توجه رسانه‌های جریان غالب غربی و بالاخص آمریکایی خارج کرد.

روز پنج‌شنبه، در بخش اخبار سایت گوگل مهم‌ترین خبر مورد توجه، سر بریدن «جیمز فولی» توسط یکی از سرکردگان انگلیسی داعش است که در فیلم، با لهجه واضح انگلیسی سخن می‌گوید. گویا جان این خبرنگار سفیدپوست از جان مایکل براون برای رسانه‌های غربی بسیار عزیزتر بوده است. در حالی که جسد وی پس از قتل ساعت‌ها بر روی زمین ماند و کسی حتی حرمت جسد او را نگه نداشت، اکنون به‌نظر می‌رسد نه‌تنها وی، که اعتراضات از پی قتلش نیز نزد رسانه‌های جریان غالب چندان حرمت و ارجی ندارد.

برخی معتقدند، فیلمی که از مرگ جیمز فولی منتشر شده است مشکوک است. فولی که گفته می‌شود در سوریه به دست نیروهای تکفیری داعش افتاده بوده، در این فیلم بسیار خونسردتر از کسی به‌نظر می‌رسد که قرار است تا لحظاتی دیگر سلاخی شود. بخشی از مخاطبین خبرگزاری فارس در ذیل خبر سر بریده شدن فولی، به این نکته اشاره کرده‌اند. اندیشکده تبیین نیز صحت ویدئوی سر بریدن جیمز فولی را جدا مخدوش دانسته و تصریح کرده که ویدئوی مزبور با هدف منحرف کردن ذهن آمریکایی‌ها از جریانات فرگوسن و اعتراضات پی‌آمد آن منتشر شده است.

این گزارش در پی قضاوت در خصوص صحت و سقم ویدئوی مزبور نیست. اینکه جیمز فولی به آن ترتیب جان باخته یا هنوز زنده است؛ یک مساله است و اینکه از آنچه مرگ وی خوانده شده، چه بهره‌ای گرفته می‌شود، مساله دیگر.

جیمز فولی زنده باشد یا مرده، اکنون به ابزار فراموشی اعتراضات بخشی از سیاه‌پوستان آمریکایی تبدیل شده است که قتل براون را یک اتفاق نژادپرستانه می‌دانند. در واقع این اعتراضات اگر چه به قتل براون صورت می‌گیرد، اما در دل خود فریاد بر ضد راسیسم سیستماتیکی را دارد که در آمریکا وجود داشته و دارد.

در شریطی که وزارت خارجه آمریکا با وجود آنکه در سال 88 به ناآرامی‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران به تندی واکنش نشان داد از ایران می‌خواهد که در ماجراهای فرگوسن دخالت نکند و البته دستگاه‌های دولتی ایران نیز واکنش چندانی نشان نمی‌دهند، به‌نظر می‌رسد که ماجرای جیمز فولی باعث شده تا ماجرای فرگوسن حتی در بازتاب‌های رسانه‌ای داخل آمریکا و جوامع غربی نیز به محاق برود.

بریدن سر جیمز فولی – راست یا دروغ – دست‌کم دو منفعت برای دستگاه‌های تبلیغاتی واشنگتن داشته است:

1- انحراف افکار عمومی از آنچه در فرگوسن می‌گذرد و سوق دادن آن به سوی مرگ یک آمریکایی توسط نیروهای خارجی. هرچه باشد، براون را یک آمریکایی کشته است اما فولی را تکفیری‌های منتسب به اسلام سر بریده‌اند. اینجا دشمن خارجی می‌تواند بار دیگر به کمک کاخ سفید بیاید تا مشکلات داخلی را نادیده بگیرد؛

2- جامعه خسته از جنگ ایالات متحده، احتمالا پس از مشاهده آنچه بر سر فولی آمده است، اکنون بیشتر حس می‌کند که حملات محدودی که اوباما علیه داعش در عراق صورت داده، معقول و منطقی است. وقتی پای قتل یک شهروند آمریکایی وسط باشد، کمتر کسی به این فکر می‌کند که این همان داعشی است که در سوریه با حمایت‌های غیرمستقیم و بعضا مستقیم واشنگتن سر مردم را می‌برید. کسی هم نمی‌پرسد که چرا در برابر اقدامات داعش علیه مسلمانان عراق، صدایی از کاخ سفید شنیده نشد اما چون کار به اقلیت‌های مسیحی و ایزدی رسید، جنگنده‌های آمریکایی نمایش قهرمان‌بازی خود را شروع کردند؟

با این اوصاف، ماجرای فرگوسن در اخبار رسانه‌های آمریکایی دست‌کم یک رقیب جدی یافته است. اگرچه این رسانه‌ها پیش از این نیز اعتراضات را ساده‌سازی کرده و سطح تقابل با نژادپرستی آن را انکار می‌کردند اما اکنون حتی به‌جنبه‌های دیگر نیز کمتر خواهند پرداخت.

منفعت مرگ فولی – به راست یا دروغ – بیش از هر کس به دولت آمریکا رسیده است. داعش اگر واقعا فولی را سر بریده، سر اعتراضات سیاه‌پوستان آمریکا را نیز بریده است.