برخی تلاش دارند درگیریها در عراق را به صورت درگیری دولت شیعه با گروههای مسلح اهل سنت جلوه دهند، ولی این کلیشه با تحولات هفتههای اخیر و وضعیت مسلمانان اهل سنت در مناطق تحت اشغال گروه داعش از میان رفته است.
به گزارش «تابناک»، علی المعموری، تحلیلگر مقیم عراق برای اثبات این نظریه به مرور تحولات اخیر در این مناطق و رفتار داعش با اهل سنت پرداخته است. یک چهارم جمعیت موصل، مهمترین شهری در عراق که اکنون در اختیار داعش است، در نتیجه تحرکات داعش از این شهر فرار کردهاند؛ افزون بر این، در روزهای اخیر، داعش صدها تن از اهل سنت را کشته است و این چهره جدیدی به تحولات در عراق و سوریه میدهد. اقدامات داعش در مناطق گوناگون سوریه و عراق تفاوت چندانی ندارد.
بنا بر این گزارش، در شهر دیرالزور (سوریه) و در نزدیکی مرز با عراق، داعش طی دو هفته، هفتصد تن از اعضای یک قبیله اهل سنت را به قتل رساند و بنا به اعلام دیده بان حقوق بشر ـ که به مخالفان دولت سوریه وابسته است ـ داعش در روستای اخترین در شمال این کشور ـ که در هفته گذشته به تصرف داعش درآمد ـ هفده تن از اهل سنت را سر برید.
مردم شهر سنینشین حدیثه در استان الانبار عراق نیز در بیش از یک ماه گذشته در مقابل حملات متعدد داعش برای تسلط بر این شهر مقاومت کردهاند. اهالی شهر گفتهاند که هر کاری خواهند کرد تا شهر به دست نیروهای نفرتانگیز داعش نیفتد.
به نظر میرسد، این وضعیت به روندی تبدیل شده که داعش پس از ورود به یک شهر به دنبال اهل سنت مخالف خود میرود و تلاش میکند آنها را به نابودی بکشاند. این مسأله شامل نیروهای عضو شوراهای بیداری، نیروهای دولتی و افزون بر آن شخصیتهای دینی، خطبا و امامان جماعتی میشود که پیوستن به داعش را منع میکنند و اعمال آن را غیرشرعی میدانند.
این رفتار خشن برگرفته از دکترین سلفی است که بنا بر آن تفاوتی بین شیعیان و اهل سنتی که با افکار سلفی همراهی نمیکنند، قائل نیست. بر پایه این طرز فکر متعصبانه، هر دو گروه نامبرده کافر دانسته میشوند. حتی شاید تفکر افراطی وهابی نیز در گروه تفکرات کفرآمیز قرار گیرد. داعش گمان میکند وهابیت نیز از راه اصیل سلفیگری منحرف شده و به همین دلیل، داعش، قوانین مذهبی و شرعی در عربستان سعودی را غیرشرعی میداند. در مقابل شیخ عبدالعزیز آلالشیخ، مفتی اعظم عربستان در اظهارات خود در دو هفته پیش، داعش و القاعده را کافر دانست و از همه مسلمانان خواست برای جنگ با این دکترینهای افراطی متحد شوند.
بسیاری از اهل سنت آواره از مناطق تحت اشغال داعش، اکنون به شهرهای شیعه نشین در جنوب عراق آمدهاند. بخشی از آوارگان موصلی اکنون در ناصریه در جنوب هستند. یک منبع در صلیب سرخ در این باره به ال مانیتور گفته است، اوارگان به مناطق، مذاهب و نژادهای گوناگون تعلق دارند؛ بنابراین، این مسائل دلیل اصلی آوارگی آنها نیست؛ همه عراقیها از سوی داعش در خطرند.
این روزها میتوان اهل سنتی را دید که در اماکن مقدس شیعیان در کربلا و نجف مشغول نماز خواندن هستند. در این مناطق که تسامح مذهبی بیشتر است، دیدن چنین صحنههایی عادی به نظر میرسد. بسیاری از خانوادههای شیعه در کربلا و نجف با اهل سنت الانبار خویشاوند هستند.
در پایان باید گفت، عراق شاهد جنایت علیه بشریت به وسیله سازمان تروریستی است که اهالی عراق از گروههای مختلف را هدف قرار داده است. قدرت های منطقهای و بینالمللی برای رسیدن به اهداف خود در عراق و سوریه، کارهایی انجام داده اند که ایجاد و تقویت داعش را باعث شده و بیتصمیمی در مقابل این گروه، احتمال ادامه حضور آن را افزایش میدهد.