روز نخست مذاکرات پایان یافت، دیپلمات‌ها فوتبال تماشا می‌کنند

نخستین روز از دور پنجم مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هسته‌ای کشورمان، در حالی با دیدار سه جانبه ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا آغاز می‌شود که این دور از مذاکرات از حساسیت مضاعفی برای طرفین برخوردار است و احتمالاً آغازی بر نگارش پیش نویس توافق نامه نهایی خواهد بود.

به گزارش «تابناک»، روند تازه مذاکرات ایران با آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان از مهرماه سال گذشته با حضور محمدجواد ظریف در ژنو آغاز شد که در دور سوم مذاکرات در این شهر، ایران و ۱+ ۵ به توافق‌نامه‌ای با نام برنامه اقدام مشترک رسیدند؛ توافق‌نامه‌ای که تعهداتی در محدوده زمانی شش ماه برای طرفین ایجاد کرد و قرار شد در این دوره شش ماهه، طرفین برای رسیدن به راهکاری جامع برای برداشتن «گام نهایی» و حل همیشگی چالش‌های پیش روی برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران مذاکراتی داشته باشند.

در همین راستا دور تازه مذاکرات، از اسفندماه سال ۹۲ در وین از سر گرفته شد تا مفاد توافق‌نامه راه حل جامع تهیه شود. تاکنون چهار دور از این گفت‌وگو‌ها برگزار شده و حال طرفین پنجمین دور از این مذاکرات را در پنجمین ماه از امروز دوشنبه 26 خردادماه آغاز کرده‌اند؛ مذاکراتی که نسبت به دوره‌های پیشین سنگین‌تر است و با پنج روز زمان مشخص شده، حکم طولانی ترین دور مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای ایران را تا این مقطع دارد، هرچند مشخص نیست در دور آینده چه اتفاقی رخ دهد.

این دور از مذاکرات در وین موسوم به وین 5 در حالی آغاز می شود که ایران و آمریکا حدود چند روز قبل در شهر ژنو سوئیس با هم دیدار و گفتگو کردند. در این دیدارها که عباس عراقچی سرپرستی تیم ایرانی را برعهده داشت، هلگا اشمیت، معاون اشتون و نیکلاس برنز، وندی شرمن و جیک سولیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز حضور داشتند.

محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران امروز قبل از ظهر به وقت محلی به همراه تیم مذاکره کننده هسته ای وارد وین شد تا ابتدا یک ناهار کاری افتتاحیه این دور از مذاکرات با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته باشد. پس از این دیدار ظریف و اشتون به همراه معاون وزیرخارجه آمریکا دیدار سه جانبه خواهند داشت.

13:40: محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در بدو ورود به وین در جمع خبرنگاران و در پیش‌بینی از این دوره از مذاکرات گفت که امیدواریم با وجود واقع‌بینی طرف مقابل در این دور از مذاکرات کار به پیش رود. باید ببینیم که طرف مقابل تا چه حد با واقع‌بینی وارد مذاکرات شده است؟

وی در خصوص اینکه آیا فکر می کنید می توان پیش نویس توافقنامه جامع هسته‌ای را تدوین کرد، گفت: احساس می کنیم می شود، حتی در دور قبلی نیز می‌شد.

وی با بیان اینکه از پایان این دور از مذاکرات یک ماه تا 29 تیرماه فرصت داریم، خاطر نشان کرد، اگر آمادگی از طرف مقابل وجود داشته باشد آماده هستیم کار نگارش متن پیش نویس توافقنامه را آغاز کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا امشب بازی فوتبال ایران و نیجریه را تماشا می کنید، گفت: امیدوارم همراه با بقیه اعضای هیأت و دوستانی که برای پوشش خبری به وین آمده‌اند بتوانیم مسابقه را تماشا کنم.

15:59: ناهار کاری محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز شد.

17:46: ناهار کاری محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین پایان یافت.

ظریف پس از پایان این دیدار به خبرنگاران گفت: بحث‌های خوبی داشتیم و برنامه‌ریزی برای جلسات بعداز ظهر امروز را انجام دادیم. در جلسه عمومی فرداصبح بحث مفصلی خواهیم داشت. برخلاف آنچه امروز گفتم که ممکن است جلسه عمومی نداشته باشیم تصمیم گرفتیم یک جلسه عمومی داشته باشیم و موضوعات را یک بار دیگر مرور کنیم. پس از آن به جلسات فنی و دوجانبه نیاز داریم تا ببینیم زمینه برای رسیدن به مبنای مشترک برای نوشتن متن مشترک آماده می‌شود یا خیر. مذاکرات این دور به‌مانند مذاکرات دورهای قبل است و تفاوت چندانی ندارد.

18:43: نشست سه جانبه هیات‌های مذاکره‌کننده ایرانی، آمریکایی با حضور کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، لحظاتی پیش در وین شروع شد. ویلیام برنز و وندی شرمن، چهره‌های اصلی تیم مذاکره‌کننده آمریکایی هستند. هیات آمریکایی در این مذاکرات به ریاست ویلیام برنز قائم مقام وزیر و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا حضور یافته است.

20:38: روزنامه صهیونیستی هاآرتص گزارش داد، یک مقام رسمی عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا در جمع خبرنگاران در شهر وین تصریح کرد: اختلافات بر سر برنامه هسته ای ایران هنوز باقی است و آمریکا ترجیح می دهد به جای دستیابی به یک توافق بد به هیچ توافقی دست پیدا نکند. این دور از مذاکرات که تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت بسیار مهم و حساس خواهد بود و نشان خواهد داد که آیا دو طرف قادر هستند تا 20 جولای به توافق نهایی هسته ای دست یابند یا نه.

این مقام آمریکایی، افزوده است: هنوز شکاف های بزرگی وجود دارد ولی من فکر می کنم ما می توانیم بگوییم که در مذاکرات به نوعی تعامل خواهیم کرد که امکان دستیابی به توافق نهایی وجود داشته باشد. ما به درک متقابل بهتری از یکدیگر دست یافته ایم و امیدوار به کاهش اختلاف نظرها هستیم. در دور قبلی مذاکرات وین که اوایل ماه جاری بدون دستیابی به نتیجه پایان یافت کار برای نوشتن پیش نویس توافقنامه نهایی هسته ای آغاز شده است. انتظار این است که در مذاکرات هفته جاری نیز نگارش پیش نویس توافق هسته ای ادامه یابد.

بر اساس این گزارش این مقام آمریکایی همچنین از احتمال رایزنی بین ایران و آمریکا در خصوص بحران عراق در حاشیه مذاکرات هسته ای وین خبر داده است. لس آنجلس تایمز نیز در گزارشی تاکید کرده بود که علی رغم نگرانی اسرائیل و عربستان از نزدیکی بیشتر ایران و آمریکا به خصوص در ماجرایی چون جنگ با داعش در عراق - آن هم در این مقطع از مذاکرات- پرهیز از مذاکره با ایران در مورد تصمیم های احتمالی آمریکا در خصوص عراق بسیار دشوار است. در صورتی که دولت آمریکا در موردحمله هوایی تصمیم گیری کند آنگاه مقامات واشینگتن باید با مقامات تهران مذاکره کنند.

اسکای نیز گزارش داد، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا امروز اعلام کرد که این کشور آماده مذاکره با ایران در مورد بحران عراق است، اگر ایرانی‌ها بتوانند به خشونت‌ها پایان دهند و کمک کنند که اعتماد به دولت عراق بازگردد‬.‬ کری گزینه همکاری نظامی با ایران را رد نکرد و گفت: پیش از هرگونه اظهار نظری اجازه دهید ببینیم ایران تمایلی برای انجام کاری در این زمینه دارد یا خیر. همچنین هرگونه ارتباط با ایران باید گام به گام باشد‬.‬

20:53: نشست سه‌جانبه هیأت‌های ایران و آمریکا و با حضور کاترین اشتون پس از حدود 2 ساعت و نیم در هتل پله کوبورگ شهر وین پس از دو ساعت پایان پذیرفت.

21:26: مدیر کل خلع سلاح هسته‌ای چین گفت: مذاکرات و مبادلاتی در بالاترین سطح دارند. روسای جمهور ایران و چین در سفر آقای روحانی به پکن درباره مساله هسته ای ایران با یکدیگر دیدار کردند‬ و ‫پس از دور قبلی مذاکرات نیز دو وزیر امور خارجه ملاقات داشتند. پکن از حقوق مشروع ایران در حوزه انرژی هسته‌ای بر اساس ان پی تی حمایت می‌کند‬.

نماینده چین در مذاکرات در پاسخ به سوال دیگری در خصوص تصمیم درباره احتمال آغاز فرآیند نگارش پیش‌نویس توافقنامه هسته‌ای در این دور از مذاکرات گفت‬: این فرآیند از پیش آغاز شده است‬. در حقیقت از دور قبلی ما وارد مذاکرات فرایند نگارش شده‌ایم‬. همه در تلاش هستند تا 20 جولای به توافق نهایی دست یابند‬.

22:50: پایگاه المانیتور گزارش جدیدی منتشر کرده که احتمالا شامل طرح اولیه رئیس جمهور آمریکا درباره برداشته شدن کامل تحریم‌ها علیه ایران تا سال 2016 خواهد بود. این طرح توسط "کنت کاتزمن" کارشناس باسابقه مسائل ایران و آمریکا و تحلیلگر کنگره نوشته شده و قرار است در نشست شورای آتلانتیک به همراه گزارش دیگری درباره برداشته شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا ارائه شود.

بر اساس این طرح احتمالا دولت آمریکا تصمیم بگیرد تا آفتاب تحریم ها علیه ایران تا 31 دسامبر 2016 غروب کرده و این تحریم ها برداشته شود. برداشته شدن این تحریم ها باعث می شود تا بخش انرژی ایران به روی سرمایه گذاری های خارجی باز شده و این امکان برای ایران ایجاد خواهد شد تا تولید نفت و گاز خود را توسعه بخشد. کاتزمن البته معتقد است که احتمالا کنگره بخواهد که تحریم ها علیه ایران که مدت ها پیش تصویب شده را تمدید بخشد اما در این صورت اوباما از اختیار حق وتوی خود استفاده خواهد کرد. طرح کاتزمن می‌تواند نقشه راه عملی برای کاخ سفید و قابل قبول برای ایران فراهم کند.

المانیتور حتی اگر بخشی از تحریم های ایران بر اساس طرح کاتزمن برداشته شود اما جمهوری اسلامی ایران همچنان به دلایل آنچه که حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر خوانده شده تحت تحریم های آمریکا باقی خواهد ماند. "کورنلیوس آدبار" از کارشناسان بنیاد کارنگی برای صلح بین المللی معتقد است اگر چه اروپا برای برداشتن تحریم ها علیه ایران روند ساده تری را دارد اما این اقدام اروپا وابسته به آمریکا است.

آدبار در گزارش خود درباره تحریم های اتحادیه اروپا نوشته است: هر دو روند اعمال تحریم ها و برداشته شدن آن نیازمند یک چیز است: خواسته سیاسی کشورهای عضو. اگر 28 کشور عضو اتحادیه اروپا رای به برداشته شدن یا تعلیق تحریم ها بدهند همین کافی است چون مجریان سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیازی به تعامل با کنگره ندارند.

این کارشناس بنیاد کارنگی در ادامه نوشت: این موضوع بسیار مهم است که هرگونه کاهش تحریم ها باید میان آمریکا و اروپا هماهنگ شود تا نتایج آن در راستای یکدیگر باشد. این موضوع مناسب نیست که اتحادیه اروپا تحریم ها را بردارد و انتظار داشته باشد تا شرکت های اروپایی تجارت با ایران را از سر بگیرند اما در عین حال از تنبیه شدن توسط آمریکا نگرانی نداشته باشند.

آدبار پیشنهاد داده است که تمرکز برای کاهش تحریم ها در آینده باید در 4 زمینه باشد.
1- اجازه دادن به کشورهای خارجی برای واردات آزادانه نفت و گاز ایران
2- آزادسازی 100 میلیارد دلار درآمد نفتی ایران که هم اکنون در بانک های خارجی بلوکه شده است.
3- کاهش محدودیت ها علیه ایران در زمینه تبادل مالی، بیمه و صنایعی نظیر خودروسازی و کشتی سازی.
4- خارج کردن تعدادی از ایرانیان از لیست ممنوعیت سفر.

البته بسیاری از تحریم های آمریکا و اروپا احتمالا به قوت خود باقی بماند. این تحریم ها شامل ممنوعیت صادرات هرگونه فناوری که می تواند در صنعت هسته ای یا دیگر برنامه های تسلیحاتی شود، خواهد بود.

23:28: سيد عباس عراقچی، عضو ارشد تيم مذاكره كننده هسته ای كشورمان در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در اين باره كه آيا در مذاكرات با آمريكا درباره تحولات عراق گفتگو كرديد، گفت: خير، در مذاكرات ١+ ٥ تنها بحث هسته ای مطرح است و در اين مذاكره درباره هيچ چيز ديگر صحبت نمی كنيم.

23:30: برنامه‌های آغازین دومین روز از پنجمین دور مذاکرات وین مشخص شد. هیات ایرانی فردا ساعت ٨ صبح به وقت وین با چين ديدار دو جانبه خواهد داشت.

سپس در ساعت ٨ و نيم ديدار دو جانبه با روسيه و در ادامه در ساعت ١٠ صبح به وقت وین ملاقات دو جانبه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با یوکیو آمانو  مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

پس از اين ديدارها نيز مذاكرات ایران و 5+1 در ساعت ١١ به وقت وين و ١٣:٣٠ به وقت تهران آغاز می شود.

23:50: دیپلمات‌های ارشد عضو تیم مذاکره کننده ایرانی هم اکنون در حال تماشای بازی تیم ملی فوتبال ایران مقابل تیم ملی فوتبال نیجریه در جریان مرحله یک شانزدهم نهایی بازیهای جام جهانی 2014 برزیل هستند. در این تصویر علی عراقچی، مجید تخت روانچی و حمید بعیدی‌نژاد مشاهده می‌شوند.

محمدجواد ظریف وزیر امورخاجه کشورمان نیز که پیش تر در جریان اردوی آماده سازی تیم ملی فوتبال در اتریش، به دیدار بازیکنان رفته بود و از آنها حمایت روحی کرده بود، نیز در کنار معاونان در حال تماشای این دیدار حساس در نمایندگی ایران در وین به همراه خبرنگاران اعزامی است.

00:10 بامداد سه شنبه 27 خرداد: یک مقام بلندپایه آمریکایی گفته گروه 1+5 در حال حاضر با ایران درباره تمدید زمان مذاکرات هسته‌ای به فراسوی موعد 20 جولای (29 تیرماه) رایزنی نمی‌کند.

00:21 بامداد سه شنبه 27 خرداد: سرگئی ریابکوف معاون وزیر امورخارجه روسیه که از طرف روسیه در مذاکرات ایران و گروه 1+5  برای حل مناقشه یک دهه‌ای غرب بر سر برنامه هسته‌ای این کشور حضور دارد اظهار داشت این احتمال وجود دارد که دور پنجم از این مذاکرات به پیشرفت و نتیجه بیشتری منجر شود.‌

02:09 بامداد سه شنبه 27 خرداد: رویترز از قول منابع آگاه گزارش داده مقامات ایران و آمریکا در حاشیه مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران در وین درباره بحران امنیتی عراق گفت‌وگو کردند. این منابع آگاه که خواسته‌اند نامشان فاش نشود از دادن جزئیات بیشتر درباره این رایزنی‌ها خودداری کرده‌اند. برخی گزارش‌ها، پیشتر از احتمال همکاری نظامی تهران و واشنگتن در عراق خبر داد بودند، اما مقامات پنتاگون، کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا با رد همکاری نظامی تأکید کردند رایزنی‌ها متمرکز بر موضوعات دیگری خواهد بود.

04:16 بامداد سه شنبه 27 خرداد: رویترز ادعا کرد یک مقام بلندپایه ایرانی در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز با بیان اینکه دیپلمات‌های تهران و واشنگتن در حاشیه مذاکرات هسته‌ای وین بر سر موضوع عراق گفت‌وگو کرده‌اند درباره ماحصل این رایزنی گفت: «نتیجه معینی حاصل نشد.»