این کار صدا و سیما هیچ فرقی با شرط‌بندی و بخت‌آزمایی ندارد

بازگشت حزب اعتماد ملی و ادعای یکی از اعضای این حزب درباره سرنوشت مهدی کروبی، چرایی ریزش شاخص‌ها در بازار بورس، وضعیت دخل و خرج کارگران و انتقاد از درآمدهای میلیاردی صدا و سیما از محل باورهای ساده مردم، مهم‌ترین مطالب روزنامه‌های امروز هستند.

کد خبر: ۳۷۷۱۷۷

تاریخ انتشار: ۲۰ بهمن ۱۳۹۲ - ۰۷:۵۹ 09 February 2014

روزنامه قانون در مطلبی با تیتر «آنتن فروشی در تلویزیون» که گزارشی است از درآمدهای میلیاردی صدا و سیما از محل باورهای ساده مردم نوشته است: «چای محسن بخرید، هر هفته یک خودروی لوکس ببرید... جشنواره آرزوهای بزرگ، هر هفته ۱۱۰میلیون تومان... قرعه کشی بزرگ چای دبش، هر هفته ۳ دستگاه خودروی پژو پارس..‌». این روز‌ها کمتر کسی است که با تبلیغات گسترده محصولات بازرگانی روی آنتن صدا و سیما غریبه مانده باشد. کافی است شب‌ها پای برنامه رسانه ملی بنشینیم تا برای شرکت در قرعه کشی محصولات محسن، آوازه، دبش، زر ماکارون و... تشویقمان کنند. محصولاتی که اغلب نمی‌دانیم هر ثانیه تبلیغ در صدا و سیما برای آن‌ها ممکن است تا ۸ میلیون تومان آب خورده باشد. برای ما همین کافی است که به خرید فلان چای معروف فقط برای به دست آوردن کد قرعه‌کشی و ارسال آن به شماره اعلام شده ترغیب شویم. کسی چه می‌داند، شاید ما برنده خوش شانس قرعه کشی این هفته باشیم! در این میان اما نکته قابل تامل، میل بالای صدا‌و‌سیما به «آنتن فروشی» و کسب درآمدهای میلیاردی از «باورهای ساده مردم» است که این روز‌ها، سخت گرفتار مشکلات اقتصادی هستند و دنبال راهی برای میلیونر شدن... .

این روزنامه در ادامه نوشته: «آنچه از سوی صدا و سیما شاهدیم هیچ فرقی با شرط بندی و بخت آزمایی ندارد. تنها به این دلیل که آن را قرعه کشی می‌نامند مشروع جلوه می‌کند‌». این را حسین راغفر، اقتصاد‌دان در گفت‌و‌گو با «قانون» می‌گوید وی با اشاره به اینکه اضطراری که از وضعیت فقر مردم پیش می‌آید فرصتی است برای گروهی سودجو که از نیاز مردم استفاده کنند، می‌افزاید: «در ‌‌نهایت این مردم عادی هستند که از این شرایط لطمه می‌بینند‌».

این اقتصاددان می‌گوید: «جای تردید است که در یک اقتصاد پر از مشکل، صدا و سیما این راه را ‌پیش گرفته و فرهنگ مبتذل مصرف‌گرایی را رواج می‌دهد. عوارض مخرب این فرهنگ برای اقتصاد ملی و کشور نادیده گرفتنی نیست. عوارضی چون انحراف از سرمایه گذاری به مصرف، افزایش تقاضا و وابستگی بیشتر به کالاهای بنجل مصرفی خارجی، عطش دستیابی به الگوهای مصرفی و رشد جرم و جرائم در جامعه به خصوص در میان اقشار کم درآمد که مشتاق دستیابی به این الگو‌ها هستند و حاضرند حتی با نقض ارزش‌ها و دور زدن قانون به آن برسند‌». به گفته راغفر مشهود است که اخلاق درجامعه فروریخته و صدا و سیما نقش پررنگی در آن دارد و این نه تنها در تبلیغ‌ها که حتی در فیلم‌های تلویزیونی هم مشهود است. فرهنگ مصرف‌گرایی را خود صداو سیما رشد می‌دهد در حالی که مدعی مخالفت با فرهنگ مصرف‌گرایی است.

نفس مصرف‌گرایی بر خلاف منافع ملی است و این منحرف کردن منابعی است که در جهت تولید مورد استفاده است و به مصرف اختصاص دارد. این تناقض‌ها مدام در حال شدت گرفتن است.

راغفر به «قانون» گفت: خیال‌پردازی یکی از ویژگی‌های انسان است اغلب برای فرار از شرایط نامطوب. این خیال پردازی‌ها زمینه را برای استثمار بیشتر افراد فراهم می‌کند و آن‌ها را وادار به مصرف کالاهایی می‌کند که نیازی به آن ندارند. اما یک نکته در این مقوله وجود دارد که کمتر به آن توجه شده و آن این است: افرادی که پول‌های بزرگ این تبلیغات را برای کالایی مانند چای می‌پردازند، چه میزان سود قرار است به دست بیاورند؟ آیا اصولا این پول‌ها بخشی از پول شویی‌ها نیست؟ افرادی نظیر بابک زنجانی‌ها که رسانه حکومتی چشمش را بر آن‌ها بسته و با کمال می‌ل، آنچه از سوی آن‌ها می‌رسد را نوش جان می‌کند؟

احتمال رفع حصر کروبی تا قبل از نوروز

بازگشت حزب اعتماد ملی خبری است که امروز مورد توجه روزنامه‌ها و به خصوص روزنامه‌های اصلاح‌طلب قرار گرفته است.

اعتماد در‌باره بازگشت اعتماد ملی در بخشی از مطلبی با تیتر «پس از ۴ سال سکوت، اعضای حزب مهدی کروبی زیر یک سقف جمع شدند» به سخنان الیاس حضرتی پرداخته و نوشته: «اکنون که شش ماه از دوران تصدی دولت گذشته است، ما توقعی از دولت نداریم بلکه درهر جایگاهی که هستیم باید با تمام توان به دولت کمک کنیم، منتها آقای روحانی نیز باید به خوبی بداند که طرف مقابل با تمام توان و با پول‌های کلان که با میلیارد دلار حساب می‌شود و هر روز ابعادی از آن شناسایی می‌شود امکانات وسیعی را در اختیار گرفته و با برنامه ریزی درصدد آن هستند که جلوی موفقیت و پیشرفت دولت را بگیرند و البته مهم‌ترین دغدغه و دعوا‌هایشان موضوع انتخابات مجلس آینده است و تلاش دارند با هر حیله و نیرنگی شده جلوی موفقیت دولت را بگیرند، تلاش دارند بین دولت و ملت شکاف ایجاد کنند، تلاش دارند بین دولت و جریان قدرتمند اصلاحات شکاف ایجاد کنند، تلاش دارند بین خود اصلاح طلبان هم اختلاف ایجاد کنند، تلاش دارند از ابزار نظارت استصوابی مجددا بهره‌مند شوند تا مجلسی شبیه مجلس فعلی را داشته باشند‌».

اعتماد در ادامه نوشته: حضرتی خطاب به روحانی گفت: «آقای روحانی تمام توجهش به سیاست خارجی است و در این عرصه نیز تمام توجهش به مذاکره با گروه ۱+۵ است و این موضوع نیز از اهمیت برخوردار است ولی اگر به مسائل داخلی توجه نکند که متاسفانه تا امروز این بخش کمرنگ و مورد غفلت قرار گرفته است از همین کانال به مشی سیاست خارجی ایشان ضربه وارد خواهد شد‌».

وی با انتقاد از برخی انتصاب‌های صورت گرفته گفت است: «آقای روحانی فکر می‌کنند بتوانند با حضور نیروهایی که قسم خورده، دولت قبلی هستند و همچنان در پست‌های کلیدی مشغول فعالیت هستند بتوان این کاروان را از این محل عبور دهد و این موضوعی است که در جلسات مختلف به ایشان مطرح شده است‌».

وی تصریح کرد: «ما در سال‌های اخیر مصائب زیادی داشتیم و امروز جمع نشده‌ایم که آن مشکلات را مطرح کنیم، بلکه آمده‌ایم که جشن انقلاب را به هم تبریک بگوییم و تأکید کنیم که ما فرزندان انقلابیم و اعتمادملی تجلی جمهوری اسلامی و حرکت در قانون اساسی و تجلی وفاداری به اصول و آرمان‌های امام و انقلاب است و هرچقدر هم نامهربانی ببینیم باز از مسیر انقلاب خارج نخواهیم شد‌».

این روزنامه همچنین به نقل از قائم مقام حزب اعتماد ملی از امکان رفع حصر حجت الاسلام کروبی دبیرکل حزب اعتماد ملی، قبل از آغاز تعطیلات نورز ۹۳ خبر داده است و نوشته وی با تأکید بر اینکه کروبی همچنان دبیرکلی حزب اعتماد ملی را عهده دار است، اعلام کرده که انتقال آقای کروبی به منزلشان می‌تواند نشانه و مقدمه یی بر رفع حصر ایشان تلقی شود.

تصویب در مجلس، سقوط در بورس

روزنامه شرق امروز هم وضعیت بورس را پیگیری ‌و با اشاره به اینکه افزایش ۵ برابری نرخ گاز، نمادهای پتروشیمی را متوقف کرده، نوشته است: بازار سهام این‌روز‌ها تحت‌تاثیر تصمیمات بودجه‌ای، روزهای پرعرضه‌ای را سپری می‌کند که تقریبا همه نماد‌ها را قرمزپوش کرده است. تصویب افزایش نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها به ۱۵سنت، سبب تشکیل صف‌های فروش سنگینی در بازار شد و بالاخره بعد از دو روز ریزش قیمت‌ها و سنگین‌تر شدن صف‌های فروش، بورس تصمیم به توقف دسته‌جمعی نمادهای پتروشیمی گرفت تا اثرات افزایش نرخ خوراک گاز بر بودجه شرکت‌ها مشخص و به بازار اعلام شود. به این ترتیب در یک اقدام نادر روز گذشته همه نمادهای پتروشیمی در بازار سهام متوقف شدند.

بر این اساس نماد معاملاتی ۱۸شرکت پتروشیمی متوقف و شوک دیگری به بازار سهام وارد شد. توقف بعد از متحمل شدن ریزش قیمت‌ها، انتقاد بسیاری از فعالان بازار را در پی داشت. این گروه معتقدند بورس باید در زمان تصویب نرخ خوراک گاز، نمادهای پتروشیمی را متوقف می‌کرد تا سهام متحمل ریزش نشود. از طرف دیگر توقف نماد‌ها به معنی افزایش ریسک نقدشوندگی سهام است که بسیاری از سرمایه‌گذاران را نگران می‌کند.

صنعت پتروشیمی، حدود ۳۰درصد از ارزش بازار را در اختیار دارد که اکنون با شوک ناشی از افزایش پنج‌برابری قیمت خوراک مواجه شده است. بر اساس این گزارش، نماد معاملاتی شرکت‌های هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، سرمایه‌گذاری غدیر، سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین، پتروشیمی کرمانشاه، پتروشیمی شیراز، پتروشیمی شازند، پتروشیمی خارک، پتروشیمی فناوران، پتروشیمی پردیس، پتروشیمی فارابی، پتروشیمی آبادان در بازار بورس و نمادهای شرکت‌های پتروشیمی مارون، پتروشیمی جم، پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی خراسان و پتروشیمی امیر‌کبیر در بازار فرابورس با توجه به بررسی اثر افزایش نرخ خوراک طبق قانون بودجه سال ۱۳۹۳ و شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی به بازار، متوقف شدند. همچنین دو نماد و صندوق و بانک که پرتفویی متشکل از پتروشیمی‌ها دارند، متوقف شد و سازمان بورس نماد اوراق تبعی اختیار فروش برخی سهام را نیز متوقف کرد.

پیش از این نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها ۸/۲سنت بود که با تصویب نمایندگان مجلس، هزینه خوراک پتروشیمی‌ها پنج ‌برابر افزایش یافت و ۱۵سنت تعیین شد. این اتفاق در حالی افتاد که پیش از این نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی با حضور در جمع اهالی بازار سرمایه، حمایت مجلس از بازار سرمایه را اعلام کرده بود اما در ‌‌نهایت مجلس حامی بورس نشد و شیب ریزش شاخص را بیشتر کرد. عرضه‌های مداوم از ابتدای زمستان که سبب عقب‌نشینی هشت‌هزارواحدی شاخص شده، نگرانی بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد را در پی داشته است.

این گروه که با رکود بازارهای موازی به بازار سهام هدایت شده‌اند، اغلب آماتور بوده و تحت‌تاثیر تبلیغات گسترده و بازدهی‌های قابل‌توجه بورس به سمت این بازار هدایت شدند. حضور گسترده سرمایه‌گذاران حقیقی، این گروه را با سهمی بیش از ۶۰درصد از ارزش معاملات به بازیگران اصلی بازار تبدیل کرده که اغلب از تجربه کافی برخوردار نیستند و از شرایط کنونی بازار نگران شده و در حال عرضه سهام هستند. این عرضه به بیشتر گروه‌ها سرایت کرده و دیگر فرقی نمی‌کند سهمی زیر ارزش ذاتی معامله می‌شود یا تعدیل عایدی مثبت داده است، بازار فروشنده است و در شرایط فعلی یکی از نگرانی‌های عمده آن است که ریزش‌های اخیر، اعتماد سخت به‌دست آمده به بازار را آسان از دست ندهد که در این صورت نقدینگی به بازارهای موازی هدایت خواهد شد و پولی که می‌توانست صرف تأمین مالی شرکت‌های تولید‌کننده شود، بازار مسکن را نشانه گرفته و تورمی پیش‌بینی نشده را به مردم تحمیل خواهد کرد.

با توجه به شرایط خاص کشور و اعلام حمایت دولت از بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران انتظار بیشتری از مجلس و دولت داشتند و پیش بینی نمی‌کردند نمایندگان مجلس، در شرایطی که بیشتر کار‌شناسان و مسئولان صنعت پتروشیمی معتقدند نرخ خوراک گاز در منطقه حدود هفت‌سنت است، ۱۵سنت را تصویب کنند. شرکت‌های پتروشیمی بر اساس پیش‌بینی‌هایشان از افزایش پنج‌برابری نرخ گاز تأثیرپذیری متفاوتی خواهند داشت. پتروشیمی فناوران، نرخ گاز را در بودجه سال‌جاری ۱۲۷تومان، پتروشیمی خراسان ۸۵تومان، شیراز ۸۰، زاگرس ۷۹، کرمانشا ۷۸ و شپدیس ۷۳تومان در نظر گرفته‌اند. خوراک پتروشیمی خارک هم گاز ترش است که ۵/۹سنت لحاظ شده است. بر اساس مصوبه مجلس نرخ خوراک این گروه به ۳۹۷تومان افزایش خواهد یافت. هرچند نسبت قیمت به درآمد صنعت پتروشیمی از میانگین بازار کمتر است و ریسک افزایش نرخ خوراک به‌گونه‌ای در قیمت‌گذاری سهام لحاظ شده است اما برآورده نشدن انتظارات سرمایه‌گذاران از مجلس، شوک دیگری به بازار وارد کرد. پیش از این نیز مجلسیان با افزایش بهره مالکانه، گروه سنگ‌آهن را متأثر کرده بودند. تصویب جزء۲ بند الف تبصره ۱۰ بودجه، مقرر کرده است: کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی استخراج‌کننده معادن سنگ‌آهن که پروانه بهره‌برداری آن‌ها به نام سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و یا شرکت‌های تابعه است، موظفند بابت حق انتفاع پروانه بهره‌برداری از معادن فوق در سال ۱۳۹۳، ۳۰درصد مبلغ فروش محصولات خود (سنگ‌آهن خام، سنگ آهن دانه‌بندی و کنسانتره؛ شامل کنسانتره‌های تحویلی برای گندله‌سازی درون شرکت و کنسانتره‌فروشی به خارج از شرکت) را به‌حساب درآمد عمومی ردیف ۱۳۰۴۱۹ جدول شماره (۵) این قانون نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کنند.

فاصله یک میلیون و ۵۱۳ هزار تومانی بین درآمد کارگر‌ها و خط فقر

وضعیت دشوار معیشتی ۳.‌۵میلیون کارگر مشمول قانون کار موضوعی است که مورد توجه چند روزنامه و از جمله تهران امروز قرار گرفته است. در گزارش این روزنامه آمده است: اغلب افرادی که دچار کمبود درآمد هستند ناچارا در طول شبانه روز به مشاغل دوم و حتی سومی می‌پردازند تا هزینه‌های خود را تأمین کنند. طبق اعلام نمایندگان کارگری، در محاسبه سبد معیشت خانوار کارگری دست‌کم ۱۸ قلم اصلی مورد بررسی قرار می‌گیرد که عموما شامل هزینه‌های خرید یا اجاره مسکن، خوراک، پوشاک، حمل‌ونقل، تحصیل فرزندان، درمان و... می‌شود.

سه میلیون و نیم میلیون کارگر مشمول قانون کار ماهانه تنها ۴۸۷هزارتومان دریافت می‌کنند که برای هر روز کار ۱۶ هزار تومان و برای هر ساعت ۲هزارتومان می‌شود. مقامات کارگری کشور معتقدند افراد شاغل در گروه حداقل بگیر مجبور می‌شوند دستکم برخی اقلام مهم مورد نیاز زندگی مانند سفر و استراحت، آموزش و تحصیل را به صورت کامل و برخی اقلام مانند خوراک، پوشاک، درمان و مسکن را نیز با حذفیات فراوان و کیفیت پایین داشته باشند. در این می‌ان، نیاز ماهانه یک خانوار کارگری امسال دست‌کم به یک‌میلیون تومان افزایش یافته است.

هفته گذشته برخی نمایندگان کارگری کشور در نامه‌ای به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خط فقر را ۲ میلیون تومان اعلام کردند که اساسا مقایسه‌ای بین حداقل دستمزد فعلی و خط فقر نمی‌تواند شکل بگیرد چون یک میلیون و ۵۱۳ هزارتومان اختلاف مشاهده می‌شود. به این ترتیب می‌توان گفت حداقل ۹۰ درصد کل مشمولان قانون کار کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و دستمزدهای آن‌ها کفاف تأمین هزینه‌های ماهانه خانوار کارگری را نمی‌دهد. متاسفانه آنچه که به عنوان حداقل دستمزد کارگران خوانده می‌شود سال‌ها محل چالش بین کارگران، کارفرمایان و دولت‌هاست. ایسنا هم در گزارشی نوشت همزمان با ریزش هشت درصدی رشد اقتصادی کشور، تراز مالی خانوارهای شهری و روستایی نیز در اغلب موارد منفی شده به‌طوری که شیب صعودی درآمد‌ها کند‌تر و روند افزایش هزینه‌ها از شتاب بیشتری برخوردار بوده است.

وضعیت دشوار معیشتی ۳.‌۵میلیون کارگر مشمول قانون کار (طبق آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) زمانی ملموس‌تر می‌شود که بدانیم شاغلان این گروه درآمدی روزانه ۱۶ هزار و ۲۳۷.‌۵ تومان دریافت می‌کنند که به ازای هر ساعت کار تنها ۲ هزارتومان خواهد شد. رقم ۲ هزارتومان در حال حاضر کمترین و ارزان‌ترین میزان حقوق پرداختی به نیروی کار در ایران است که به هیچ‌وجه مطابقتی با هزینه‌ها، نرخ تورم و نیازهای مالی کارگران ندارد. اغلب افرادی که دچار چنین وضعیتی هستند ناچارا در طول شبانه روز به مشاغل دوم و حتی سومی می‌پردازند تا بتوانند هزینه‌های زندگی خود را تأمین کنند. طبق اعلام نمایندگان کارگری کشور، در محاسبه سبد معیشت خانوار کارگری دست‌کم ۱۸ قلم اصلی مورد بررسی قرار می‌گیرد که عموما شامل هزینه‌های مربوط به خرید یا اجاره مسکن، خوراک، پوشاک، حمل‌ونقل، تحصیل خود و فرزندان، درمان، بهداشت، سفر و تفریحات، آموزش و حوادث غیرمترقبه می‌شود.