وقتی وزیر کندی اینترنت را فراموش کرده و انتزاعی سخن می‌گوید؛
اینترنت ملی با نام جدید بازگشت یا وزیر منظور دیگری دارد؟!
ایده اینترنت پاک هم به مانند نوع ملی آن، ساخته و پرداخته دوران حضور رضا تقی پور در رأس وزارت ارتباطات است؛ ایده‌ای کلی که حتی مورد توجه همین مقام سابق نیز قرار نگرفت و فراموش شد. جالب این که آن زمان نیز تعریف دقیقی از این ایده نشد، بلکه از لکه سیاه اینترنت سخن به میان آمد که به روش نامعلومی باید پاک شود.
چند روزی است که نام‌نویسی کاندیداهای ریاست جمهوری به پایان رسیده و سرعت اینترنت تا اندازه بسیاری بهبود یافته؛ اما جالب اینجاست که با فرا رسیدن نخستین نماز جمعه پس از پایان نام نویسی ـ که ناگفته پیداست، انتخاباتی است ـ وزیر ارتباطات در جمع نمازگزاران حاضر شده و به جای توضیح درباره آنچه این روزها بر کاربران پر شمار اینترنت رفته، از افتخاراتی سخن می‌گوید که سرشار از ابهامند!به گزارش «تابناک»، روز گذشته محمدحسن نامی، در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران در جمع نمازگزاران، ارتباطات و فناوری اطلاعات را پیشران دیگر صنایع خوانده و از ثبت جهانی پیشنهاد ایران در این راستا برای ایجاد اینترنت پاک خبر داد و گفت: «حوزه ITC مستقیم و غیرمستقیم، نزدیک 85 درصد سایر صنایع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این رابطه ما از پتانسیل‌های بالایی برخوردار هستیم، به گونه‌ای که از 4/5 میلیون نفر دانشجو 17 درصد در رشته‌های برق و کامپیوتر جذب می‌شوند».
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: «ظرفیت اقتصادی این بخش در جهان در سال گذشته، 3/2 تریلیون دلار بوده و پیش‌بینی می‌شود این سهم امسال به 3/8 تریلیون دلار افزایش یابد که سهم ما از این میزان، تنها یک دهم درصد است که باید تلاش کنیم با سازمان‌دهی و پشتیبانی این سهم را افزایش دهیم، چراکه درآمدهای این بخش آن‌چنان زیاد است که می‌تواند جایگزین درآمدهای نفتی شود».
قیاس درآمدهای بالقوه حوزه ITC با درآمدهای بالفعل نفتی از این روی جالب توجه است که در هفته‌های اخیر، اینترنت کشور یکی از بدترین شرایط خود را در سال‌های اخیر تجربه کرد، تا جایی که صرف زمان چند برابر توسط کاربران چند ده میلیونی این زیر ساخت توسعه هم غالبا به نتیجه نرسیده و گلایه‌های بسیاری به دنبال داشت.
این در حالی است که به رغم امتداد یافتن مشکلات اینترنت در هفته‌های متمادی، نه تنها وزیر، بلکه هیچ مسئول دیگری در صدد توضیح ماجرا بر‌نیامده و در نتیجه هر کسی به گمان خود، ماجرا را تفسیر می کرد تا جایی که بسیاری می‌پنداشتند که کندی شدید اینترنت بی ارتباط با وعده وزیر قبلی، مبنی بر راه اندازی اینترنت ملی نیست.
اما ماجرا هنگامی عجیب‌تر می‌شود که بدانیم آقای وزیر، در اقدامی رو به جلو نه تنها از ملی کردن اینترنت (!) سخن نمی‌گوید، بلکه خواستار تغییر در بنیان اینترنت جهانی (این قرینه اشتباه صرفا در مقام مقایسه با اینترنت ملی معنا خواهد یافت!) بوده و از پذیرفته شدن ایده ای به ظاهر متفاوت در نزد جهانیان سخن به میان می‌آورد؛ «پیشنهاد اینترنت پاک با موافقت جهانیان روبه‌رو شد».
اینترنت پاک از کجا آمد؟
برای آن که بدانیم منظور نامی از اینترنت پاک چیست، راهی نداریم جز آن که به گذشته بازگردیم، چراکه سخنان روز گذشته وزیر، صرفا کلی گویی‌هایی بود که با مطلع محکوم کردن «گوگل ارث» (نقل به مضمون)، از توسعه بستر ارتباطات در کشور خبر داده و با طرح موضوعاتی مانند افزایش ظرفیت فیبر نوری و یا افزایش پهنای باند بین‌المللی کشور، موکدا بر این ابهام می‌افزود که با این همه پیشرفت، به راستی علت اصلی مشکلاتی که اینترنت کشورمان به آن مبتلاست، چیست؟
با اندکی کنکاش درخواهیم یافت که ایده اینترنت پاک هم به مانند نوع ملی آن ساخته و پرداخته دوران حضور رضا تقی پور در رأس وزارت ارتباطات است؛ ایده‌ای کلی که در آخرین روزهای دی ماه سال 89 توسط وی بیان شد، ولی در ادامه حتی مورد توجه همین مقام سابق نیز قرار نگرفت تا فراموش شده و اکنون پس از گذشت نزدیک دو و نیم سال توسط وزیر جدید غبار‌روبی شود.
نکته جالب ماجرا اینجاست که وزیر سابق هم تعریف دقیقی از اینترنت پاک ارائه نکرده، بلکه به صورت کلی، از لکه سیاه اینترنت سخن به میان آورده و خواستار در پیش گرفتن شیوه‌های خاص برای هدایت کاربران به سمت درست شده بود تا سرانجام اینترنت پاک در اختیار کودکان، نوجوانان و جوانان قرار گیرد.
این سخنان مبهم که حکایت از اشراف نداشتن وزیر سابق به چگونگی اتصال کاربران ایرانی به اینترنت داشت، در ادامه به طرح جاسوسی موتورهای جست‌و‌جویی مانند یاهو و گوگل گره می‌خورد تا بومی سازی امثال آنها توجیه شود؛ موضوعاتی بسیار شبیه به سخنرانی روز گذشته وزیر کنونی!
کارتون: پیام برومند
این گزاره ما را به دو رویکرد رهنمون می‌سازد: نخست این که باید به سراغ پالایش ناپاکی‌ها برویم که در این صورت، ناگزیر از فیلترینگ (لیست سیاه) خواهیم بود. به کار بردن این رویکرد، ما را به شرایطی رهنمون می‌سازد که بی نهایت نسبی است، چراکه از یک سو می‌توان همین اینترنت کنونی کشورمان را به دلیل مشمول شدن فیلترینگ، پاک دانست و یا به دنبال سطحی بسیار بالاتر از فیلترینگ گشت که تحقق آن می‌تواند منتج به فیلتر شدن همه شبکه‌های اجتماعی مجازی، آپلود سنترها و ... شود، چراکه وجود این گونه سایت‌ها، می‌تواند هر آن بر پاکی اینترنت خدشه وارد کند!
رویکرد دوم به ماجرا نیز این خواهد بود که به جای پالایش ناپاکی‌ها ـ که محال می‌نماید ـ به سراغ ارائه محتوای پاک برویم که لازمه آن، مجاز دانستن برخی سایت‌ها (لیست سفید) بوده که به طور کلی از اینترنت، اینترانت ساخته و مفهوم اینترنت پاک را خدشه دار می‌کند.
اکنون کافی است به آخرین اظهار نظر ایده پرداز اینترنت پاک (وزیر سابق) درباره این موضوع دقت کنیم که گفته بود: «اینترنت پاک، یک ایده است و باید دانشمندان، متفکران و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات راجع به این ایده نظریات خود را به ما ارائه کنند»؛ اینجاست که به نظر می‌رسد، آنچه وزیر ارتباطات با افتخار از ثبت آن در جهان سخن می‌گوید، ایده ای به ظاهر زیبا اما خام و ابتدایی است که هیچ تأثیری در افزایش سهم کشورمان در بهره برداری از ثروت‌های جابجا شده در حوزه ITC نداشته و صرفا کلی گویی‌هایی بی ارتباط و انتزاعی به دست شنونده می‌دهد.
به عبارت بهتر، گویا اینترنت پاک نه تنها تفاوتی با آنچه درباره اینترنت ملی بیان شده ندارد، بلکه به همان اندازه ابهام‌آفرین و گنگ بوده و عجیب این که ادعا می‌شود این ایده گنگ و مبهم به جهانیان ارائه شده و مورد تأیید ایشان قرار گرفته است!
با این تفاسیر، شاید بد نباشد از وزیر ارتباطات بخواهیم به جای طرح موضوعاتی از این دست، به احترام مخاطبان پر شمار و روزافزون اینترنت در کشور هم که شده، علت نوسانات غیر قابل قبول در این بستر پول ساز(!) را تشریح کرده و از وعده‌های اجرا شدنی‌اش برای ایجاد ثبات در این بستر سخن بگوید.
