تابناک اجتماعی: اوايل خرداد ماه امسال بود كه رئيس مرکز سلامت محيط و کار از ابلاغ دستورالعمل جمعآوري قليانها از اماکن عمومي خبر داد.
به گزارش تهران امروز، دكتر ندافي اعلام كرد که در آخرين جلسه مشترک وزارت بهداشت با مسئولان وزارت کشور، دستورالعمل جمع آوري قليانها در اماکن عمومي بدون مجوز استفاده از قليان ابلاغ شد. اين در حالي است كه اخيراً سردار حسين ساجدي نيا رئيس پليس تهران بزرگ هم از ممنوعيت ورود زنان به قهوهخانههاي داراي قليان خبر داد: «ورود زنان به چايخانهها و قهوه خانههاي داراي قليان از 20 تيرماه ممنوع است و با متخلفان برابر قانون برخورد ميشود. در پي درخواست شهروندان و گلايه خانوادهها با هماهنگي مراجع قضايي از 20 تيرماه در راستاي طرح برخورد با ناهنجاريهاي اجتماعي ورود خانمها به چايخانهها که درآنها قليان عرضه ميشود برابر ماده 27 قانون صنفي ممنوع است.» حالا به نظر ميرسد بعد از حرف و حديثهايي كه در سال 86 درباره جمعآوري قليانها وجود داشت و حتي كار به اظهارنظر رئيسجمهور هم رسيد دوباره عزم مجددي براي جمع آوري قليانها به وجود آمده است. طبق نتايج آخرين مطالعات انجام شده در كشور درباره وضعيت استعمال دخانيات در بين جوانان 13 تا 15 ساله طي سالهاي 82 تا 86، شيوع مصرف قليان در بين پسران از 16 به 32 و در دختران از 9 /8 به 19درصد افزايش پيدا کرده است. مصرف قليان در همان سالها از 1 /12 به 1 /26 درصد رسيده و در كنارش افزايش مصرف سيگار هم از 2 درصد به 3 درصد افزايش يافته است. بر اساس همين تحقيق تجربه اولين مصرف سيگار در سن 10 سالگي متاسفانه طي سالهاي ذکر شده از 6 /17 به 1 /36 درصد افزايش پيدا کرده که عمدتا در گروه سني پسران و از 1 /15 به 7 /40 درصد بوده است. كارشناسان ميگويند مصرف کنندگان قليان در هر وعده مصرف 50 تا 200 پک ميزنند که هر پک حاوي 15 /0 تا يک ليتر دود است يا به عبارت ديگر هر فرد مصرف کننده قليان در هر وعده معادل 100 نخ يا بيشتر سيگار مصرف ميکند.
اماكن عرضهكننده قليان را بايد ساماندهي كردمديركل اموراجتماعي استاندار تهران هم ديروز اعلام كرد كه هر چه زودتر بايد موضوع استفاده از قليانها را ساماندهي كرد و نبايد اجازه داد كه عرضه قليان در يك قالب رها شدهاي انجام شود. محمدعلي عرفانمنش در گفتوگويي با ايسنا درباره برنامههاي استان براي ساماندهي اماكن و مراكز تفريحي كه اقدام به عرضه قليان براي مشتريان ميكنند، گفت: «ساماندهي مراكز تفريحي، اقامتي يا قهوهخانههاي سنتي جزو امور جاري استانداري است و همواره در جلسات مورد بررسي و بحث قرار ميگيرد تا تدابير لازم درباره آنها اتخاذ شود. ساماندهي اينگونه مراكز تنها مربوط به استان تهران نيست بلكه در ساير شهرستانها نيز اين قبيل اقدامات انجام ميشود. با سرو قليان تا جايي كه در حوزه گسترش اعتياد و ابتلا به مواد مخدر صورت بگيرد برخورد ميشود.»
مديركل امور اجتماعي استاندار تهران با اشاره به اينكه مواد دخاني قانون ويژه خود را دارد، ادامه داد: «مصرف سيگار در مراكز عمومي و ممنوعيت مصرف آن و همچنين ممنوعيت ساير مواد دخاني ديگر نيز از مباحثي است كه در قالب قانون خود مطرح و پيگيري ميشود. سرو و عرضه قليان بحث ويژهاي است و با توجه به نقش عمده آن در ارتباط با اعتياد جوانان، ميطلبد كه برخورد قاطعانه نسبت به آن اعمال شود، چرا كه وقتي توتونهاي وارداتي مشكوك هستند و ميتوانند نسبت به اعتياد زمينههاي مناسبي را فراهم كنند لذا بايد اين امر ساماندهي شود و نبايد اجازه داد عرضه قليان در يك قالب رها شدهاي انجام شود.» عرفان منش با تاكيد بر اينكه ساماندهي و نظارت بر اماكن در خصوص عرضه قليان از وظايف نيروي انتظامي و مجموعه قوه قضائيه و سازمانهاي ساماندهي اين مراكز است ادامه داد: «برخورد با مراكزي كه اقدام به عرضه قليان ميكنند در دستور كار ستادهاي ساماندهي مراكز تفريحي استانها قرار دارد و با اين موضوع بايد در چارچوب قوانين آن برخورد شود. اينكه در برخي مراكز يا در برخي رستورانها تخلفاتي انجام ميشود بحث صنفي است و اتحاديه مربوطه بايد در چارچوب مقررات با اينگونه صنوف برخورد قانوني داشته باشد چراكه وقتي مجوز فعاليت يك چايخانهاي صادر ميشود، تعريف آن نيز مشخص است لذا در چايخانهها مباحثي در خصوص داشتن تخت يا بحثهاي ديگر نداريم و مكاني است كه بايد صرفا در آنجا چاي صرف شود. صنوف مربوطه بايد نسبت به اينگونه تخلفات در قالب قانوني كه وجود دارد برخورد مناسبي داشته باشند.»
اتحاديهها برخورد كننداو درباره لزوم برخورد با مراكز عرضه قليان هم گفت: «در جايي كه برخي مراكز خارج از وظايف تعريف شده فعاليت ميكنند بايد جلوي ادامه فعاليت و اقدامات غيرقانوني آنها گرفته شود و اتحاديهها مكلفند همانگونه كه مجوز صادر ميكنند اخطارهاي لازم را اعلام و حتي مجوز مراكز متخلف را ابطال يا پملب كنند. برخورد با تخلفات اين گونه مراكز يك مطالبه است و امور صنفي و اتحاديهها بايد نسبت به اين موضوعات حساسيت بيشتري داشته باشند چراكه بحث مسائل اجتماعي در جامعه رفتن جامعه به سمت برخي از ناهنجاريها و بهرهگيري از اين بسترها براي ترغيب ناهنجاريها امر پسنديدهاي نيست.»عرفان منش با بيان اينكه مجامع صنفي و اتحاديه در قبال اين گونه مسائل مسئوليت قانوني ندارند اضافه كرد: «در جايي كه مراكز مجوز سرو قليان را ندارند نبايد چنين اجازهاي به آنها داده شود لذا در مرحله اول خود اتحاديهها بايد با استفاده از ابزار تعزيرات، نيروي انتظامي و ساير موارد نسبت به اين موضوع نظارت كنند و چنانچه نتيجهاي نداشت در قالب طرحي برخوردهاي لازم انجام شود.» بر اساس آخرين آمارهاي رسمي وزارت بهداشت سالانه 60 هزار نفر در اثر استعمال دخانيات در کشور ميميرند و هزار و 740 ميليارد تومان در اثر استعمال دخانيات دود ميشود و همچنين سالانه سه هزار و 480 تا پنج هزار و 220 ميليارد تومان صرف درمان بيماريهاي ناشي از مصرف دخانيات ميشود. كارشناسان همواره نسبت به عوارض مصرف قليان هشدار ميدهند.
چاقي شکمي يکي از عوارض شايع مصرف قليان است که عامل و تشديد کننده بسياري از بيماريها همچون ديابت و فشارخون بالاست. برخلاف بسياري از عقايد و باورهاي سنتي دود منتشره از قليان حاوي مقادير بيشماري مواد سمي است و نيکوتين حاصل از دود قليان همانند ساير مواد دخاني اعتياد آور است. مونواکسيد موجود در دود قليان در مقايسه با سيگار به مراتب بيشتر و اثرات آن نيز چه براي مصرف کننده و چه براي مصرف کننده و چه براي افراد در معرض دود تحميلي فراتر است. خطر انتقال بيماريهاي عفوني به دليل استفاده مشارکتي افراد از قليان وجود دارد و توتون و تنباکوي استفاده شده در قليان از نازلترين انواع توتون و تنباکوهاي موجود است که در واقع خطرناکترين آن است.