ژاپن و کره‌جنوبی تاکنون از زیردریایی‌های متعارف بهره‌مند بوده‌اند، اکنون تحت فشار قرار دارند تا با ادغام برنامه خود در استراتژی آمریکا برای تثبیت تعهد واشنگتن به دفاع از آنها، «یک متحد مفید» برای آمریکا باشند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، روزنامهٔ «ساوث چاینا مورنینگ پست» در مقاله‌ای به بررسی احتمال پیوستن ژاپن و کره جنوبی به پیمان آکوس پرداخته که در ادامه آمده است.
لازم به ذکر است انتشار مقالات خارجی به معنای تایید محتوای آن از سوی تابناک نیست.
به گفته تحلیلگران، پیمان دفاعی سه‌عضوی آکوس ممکن است به‌زودی فراتر از هدف اصلی خود ــ تقویت ناوگان زیردریایی‌های استرالیا ــ گسترش یابد و ژاپن و کره‌جنوبی را نیز دربر گیرد؛ به‌طوری‌که هر دو قدرت آسیای شمالی احتمالاً در توسعه مشترک یا خرید زیردریایی‌های هسته‌ای مشابه مشارکت کنند و در پروژه‌های فناوری پیشرفته نیز نقش داشته باشند.
این تحولات می‌تواند آکوس ــ یک شراکت امنیتی سه‌جانبه بین استرالیا، ایالات متحده و بریتانیا ــ را به یک شبکه دفاعی گسترده‌تر در منطقه هند-پاسیفیک تبدیل کند.
موافقت اخیر واشنگتن با توسعه زیردریایی‌های هسته‌ای توسط سئول ــ که در جریان دیدار رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و رئیس‌جمهور کره‌جنوبی، لی جه-میونگ، در گیونگجو تأیید شد ــ به‌عنوان یک نقطه عطف دیده شد که می‌تواند راه را برای مشارکت توکیو نیز هموار کند.
بنس نمت، دانشیار کالج کینگز لندن، گفت: «اگر این روند ادامه یابد، آکوس می‌تواند از یک ابتکار صرفاً آنگلوساکسونی به یک چارچوب نوآوری دفاعی گسترده‌تر در هند-پاسیفیک تبدیل شود، در حالی که بنیان سه‌جانبه اصلی خود را حفظ می‌کند.»
بازدارندگی عمق دریا
تصمیم برای اجازه دادن به کره‌جنوبی برای ساخت زیردریایی‌های هسته‌ای، یک تغییر قابل توجه در ساختار امنیتی منطقه به‌شمار می‌رود و طبق گفته تحلیلگران، آن را به گروه کوچکی از کشور‌های دارای چنین قابلیت‌های دریایی تحت حمایت آمریکا ارتقاء می‌دهد.
در همین حال، به نظر می‌رسد ژاپن در حال آماده‌سازی زمینه برای حرکت مشابهی است. شینجیرو کوییزومی، وزیر دفاع ژاپن، در یک نشست خبری گفت که کشور باید توانایی‌های زیردریایی فعلی خود را بازبینی کند.
کوییزومی گفت: «محیط پیرامون ژاپن واقعاً به‌قدری دشوار شده است که باید بحث کنیم آیا به استفاده از زیردریایی‌های دیزلی فعلی ادامه دهیم یا به سمت زیردریایی‌های هسته‌ای برویم.»
در حالی که نه توکیو و نه سئول در حال حاضر بخشی از ساختار اصلی آکوس نیستند، هر دو علاقه‌مندی خود را برای پیوستن به آنچه «ستون دوم» خوانده می‌شود ــ بخشی از توافق که بر فناوری‌های پیشرفته دفاعی مانند هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، جنگ سایبری و سامانه‌های فضایی تمرکز دارد ــ ابراز کرده‌اند.
ژاپن در حال حاضر در پروژه‌های آکوس مرتبط با سیستم‌های خودران دریایی و هواپیماهای هدایت‌شده توسط هوش مصنوعی مشارکت دارد. کره‌جنوبی نیز در حال گفت‌و‌گو برای شرکت در تحقیقات مرتبط با تسلیحات مافوق صوت و کاربرد‌های نظامی کوانتومی است.
عوامل اقتصادی و سیاسی در بازی
نمت اشاره کرد که تصمیم آمریکا برای اشتراک‌گذاری فناوری پیشرانه هسته‌ای با کره‌جنوبی می‌تواند مسیر ژاپن برای دستیابی به قابلیت‌های مشابه را هموار کند، اما هشدار داد که چنین حمایتی اصلاً تضمینی نیست.
او گفت: «این امر خودکار نیست»، و افزود که به نظر می‌رسد حرکت واشنگتن تا حد زیادی تحت تأثیر ملاحظات صنعتی و اقتصادی بوده است تا سیاست‌های ائتلافی.
ترامپ گفته است که شرکت هانو‌ها زیردریایی‌ها را در یک کشتی‌سازی در فیلادلفیا که توسط این گروه کره‌ای اداره می‌شود، خواهد ساخت.
نمت خاطرنشان کرد در حالی که کره‌جنوبی متعهد به سرمایه‌گذاری‌های عمده در کشتی‌سازی‌های آمریکایی و همکاری با آمریکا در زمینه کشتی‌سازی شده است، ژاپن چنین اقدامی انجام نداده است، با وجود اینکه پس از چین و کره‌جنوبی، سومین صنعت بزرگ کشتی‌سازی جهان را در اختیار دارد.
او گفت: «اگر ژاپن بخواهد یک توافق مشابه دنبال کند، ارائه مشارکت‌های ملموس برای تقویت ظرفیت کشتی‌سازی آمریکا احتمالاً موقعیت آن را قوی‌تر می‌کند.»
او افزود که با وجود داشتن ظرفیت صنعتی و فناوری برای توسعه زیردریایی‌های هسته‌ای، ژاپن باید موافقت واشنگتن را برای غنی‌سازی و بازپردازش مواد هسته‌ای تحت توافق همکاری هسته‌ای دوجانبه دریافت کند.
نمت گفت: در عمل، ژاپن نمی‌تواند بدون موافقت آمریکا پیش برود.
گرانت نیوشم، پژوهشگر ارشد در انجمن مطالعات استراتژیک ژاپن، گفت که اگر ژاپن قصد خود برای ساخت زیردریایی هسته‌ای را اعلام کند و از آمریکا درخواست کمک نماید، واشنگتن احتمالاً موافقت خواهد کرد.
نیوشم افزود: «ده سال پیش، یا حتی پنج سال پیش، این اتفاق نمی‌افتاد»، و تأکید کرد که تهدید چین، کره‌شمالی و روسیه برای ژاپن و آمریکا در شمال شرق آسیا، همکاری زیردریایی میان واشنگتن و توکیو را ممکن ساخته است.
نیوشم گفت: ایده داشتن زیردریایی‌های هسته‌ای توسط ژاپن به نظر غیرقابل قبول نیست، حتی اگر منطقی هم باشد. او افزود که آمریکا تا حدی «خسته و گسترده» شده است که توکیو احتمالاً مجبور خواهد شد توسعه زیردریایی هسته‌ای را صرف‌نظر از نظر واشنگتن دنبال کند.
نیوشم گفت: «اگر ژاپن و کره‌جنوبی زیردریایی‌های هسته‌ای بسازند، این امر اثر تثبیت‌کننده‌ای خواهد داشت، زیرا آنها قادرتر خواهند بود در برابر تجاوز چین و کره‌شمالی از خود دفاع کنند.»
او افزود که این کار همچنین توانمندی‌های «کشور‌های آزاد در منطقه هند-پاسیفیک» را تقویت می‌کند و به همکاری‌های دفاعی بین آمریکا، استرالیا و دیگر کشور‌ها اشاره کرد.
آکوس بیشتر یک اتحاد میان کشور‌های هم‌فکر بود تا اینکه صرفاً کشور‌های آنگلوساکسون به هم بپیوندند.
یویچیرو ساتو، استاد دانشگاه آسیا-پاسیفیک ریتسومیکان ژاپن، گفت که هر گونه زیردریایی هسته‌ای ژاپن و کره‌جنوبی که در آب‌های جنوب‌شرقی آسیا فعالیت کند ممکن است با «مخالفت سیاسی» در منطقه روبه‌رو شود.
ساتو افزود که اندونزی درباره زیردریایی‌های آکوس در منطقه اقتصادی انحصاری خود (EEZ) ابراز نگرانی کرده و سایر کشور‌های جنوب‌شرق آسیا نیز ممکن است همین نگرانی را داشته باشند، و یادآور شد که چین پیش‌تر زیردریایی‌های هسته‌ای و مسلح به سلاح هسته‌ای را در دریای جنوبی چین مستقر کرده بود.
نگرانی‌های جاکارتا ناشی از امکان آغاز یک مسابقه تسلیحاتی منطقه‌ای، تضعیف هنجار‌های منع اشاعه هسته‌ای و تأثیرات زیست‌محیطی زیردریایی‌های هسته‌ای در EEZ و آب‌های جزیره‌ای آن است.
برخلاف زیردریایی‌های دیزلی-الکتریکی معمولی، زیردریایی‌های هسته‌ای برد طولانی‌تری دارند و می‌توانند دورتر از بنادر خانگی خود عمل کنند.
ساتو گفت که در حالی که ژاپن و کره‌جنوبی تاکنون از زیردریایی‌های متعارف بهره‌مند بوده‌اند، اکنون تحت فشار قرار دارند تا با ادغام برنامه خود در استراتژی آمریکا برای تثبیت تعهد واشنگتن به دفاع از آنها، «یک متحد مفید» برای آمریکا باشند.
