توقیف رسمی فیلم «برادران لیلا» / فیلم همچنان در اروپا اکران می‌شود!

با وجود اینکه سازمان سینمایی اعلام کرد، پروانه نمایش فیلم سینمایی «برادران لیلا» به دلیل تخلفات و سرپیچی از مقررات از سوی تهیه‌کننده و کارگردان آن صادر نمی‌شود، شنیده‌های «تابناک» حکایت از آن دارد که برنامه اکران بین المللی این فیلم در جریان است و این فیلم مطابق با برنامه ریزی در اروپا اکران خواهد شد.

«تابناک»، مهدی خرم دل؛ فیلم سینمایی برادران لیلا به کارگردانی سعید روستایی و با نقش آفرینی سعید روستایی با بازی سعید پورصمیمی، ترانه علیدوستی، پیمان معادی، نوید محمدزاده، فرهاد اصلانی، جزو گران ترین تولید چند سال اخیر سینما، برای نخستین بار در جشنواره کن به نمایش درآمد و جایزه منتقدین را به دست آورد. این حضور اما با حواشی فراوانی همراه بود. علاوه بر اظهارنظرهای برخی عوامل فیلم از جمله پیمان معادی درباره شرایط اقتصادی در ایران که سرنوشت فیلم «چیزهایی که می‌کُشی» به تهیه‌کنندگی او که در مسیر تولید بود را در هاله‌ای از ابهام فرو برده، رفتار نوید محمدزاده و فرشته حسینی در فرش قرمز نیز چالش برانگیز بوده است.

با این حال چالش اصلی، حضور این فیلم در جشنواره کن پیش از دریافت پروانه نمایش است و تداوم این اتفاق با نمایش این فیلم در جشنواره مونیخ است؛ اتفاقی که واکنش‌های علنی متولیان سازمان سینمایی را نیز در پی داشت. چندی پیش هیاتی در سازمان سینمایی برای تعیین تکلیف این فیلم، به تماشای آن پرداخت و تهیه کنندگان نیز علنی درخواست کردند یا پروانه فیلم صادر و یا رسماً اعلام شود که فیلم توقیف است. این درخواست چندان مرسوم نیست و تهیه کنندگان سعی می‌کنند با ریش سفیدی فیلم را برهانند.

روح‌الله سهرابی مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی روز یکشنبه 29 خرداد با بیان این مطلب که عملکرد مجموعه دست‌اندرکاران فیلم برادران لیلا به گونه‌ای بود که متاسفانه این فیلم در دام حاشیه‌های خودساخته زیادی افتاد به نحوی که ارگان‌های دیگر که وظایفی فراسازمانی داشتند نیز بناچار وارد ماجرا شده و تصمیمات سختی درباره آن گرفتند، خاطرنشان کرد: «اکنون دیگر اکران فیلم برادران لیلا در اختیار سازمان سینمایی نیست و امیدوارم تلاش تهیه‌کننده و دست‌اندرکاران فیلم برای بازگرداندن آن به مسیر طبیعی اکران با موفقیت همراه باشد! طبیعتاً سازمان سینمایی نیز بر اساس وظیفه ذاتی خود از همه ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد برای حل مشکل این فیلم استفاده خواهد کرد.»

اکنون اداره نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی با صدور اطلاعیه‌ای رسماً اعلام کرد: «فیلم سینمایی برادران لیلا به کارگردانی سعید روستایی بدون طی کردن تشریفات و روند قانونی برای جشنواره فیلم کن ارسال شده بود. از آن جایی که این فیلم بدون اخذ پروانه نمایش و بی‌توجه به مقررات و برخلاف آئین نامه حضور آثار در محافل و جشنواره‌های بین‌المللی که طبق (ماده پنج آیین نامه نظارت بر نمایش فیلم، اسلاید، ویدیو و صدور پروانه نمایش آنها) و علیرغم تاکید مسئولین سازمان سینمایی مبنی بر ضرورت تبعیت از قوانین و مقررات، به جشنواره کن ارسال شده بود. معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی با هدف مساعدت، تسهیل و تصحیح حضور و حل مشکل فیلم از تهیه‌کننده و کارگردان آن خواست تا طی جلساتی وضعیت و شرایط فیلم و فرایند آن را بررسی نمایند.

با همکاری تهیه‌کنندگان، فیلم برادران لیلا در سازمان سینمایی بازبینی و در راستای کمک به فیلم با ملحوظ داشتن اهمیت حضور بین‌المللی محصولی از سینمای ایران، تصمیم و توافق بر این شد، تهیه‌کننده و کارگردان برای دریافت پروانه نمایش جهت ارائه نسخه نهایی در جشنواره کن، موارد و اصلاحات لازم را که بخشی از آنها حتی در فیلمنامه مصوب شورای پروانه ساخت نیز وجود نداشته اعمال نمایند که این مهم حتی در یک مورد از موارد اعلامی محقق نشد. به رغم تاکید و تذکرات لازم برای رعایت قانون و با علم و آگاهی تهیه‌کننده و کارگردان نسبت به تبعات هرگونه تخلف، متاسفانه فیلم مذکور بدون هیچ گونه همکاری و انجام اصلاحاتی در جشنواره کن به نمایش درآمد.

چنانکه عوامل اصلی فیلم با اصرار و ابرام بر ادامه مسیر اشتباه نشان دادند که اکران فیلم در جشنواره کن را بر نمایش در سالن‌های سینما و مخاطبان داخلی ترجیح می‌دهند. از این روی، فیلم برادران لیلا به تاسی از اصل"قانون گرایی، استانداردسازی و عدالت محوری"و به دلیل تخلفات آگاهانه و رفتار مغایر با قوانین و مقرراتی چون: شرکت در جشنواره های خارجی بدون عبور از مجرای قانونی و اخذ پروانه نمایش، سرپیچی از مقررات و اصرار بر ارائه نسخه اصلاح نشده برغم تعهدات صورت گرفته و استمرار بر تخلف و مداومت بر آن حتی بعد از جشنواره کن و شرکت در جشنواره مونیخ و در نهایت اعلام رسمی کارگردان محترم مبنی بر عدم پذیرش اصلاح فیلم، این فیلم تا اطلاع ثانوی و تا رفع موانع ایجاد شده، صلاحیت اخذ پروانه نمایش را نخواهد داشت.»

بدین ترتیب این فیلم شانس اکران را نخواهد داشت و برآورد‌های برخی درباره اینکه برادران لیلا گزینه معرفی به جوایز اسکار به عنوان نماینده سینمای ایران برای اسکار ۲۰۲۳ خواهد بود نیز به کل باطل شد؛ هرچند اگر این فیلم اکران می‌شد نیز همچون دیگر فیلم‌های اجتماعی، شانس چندانی برای فروش بالا نداشت و در اوضاع کنونی سینمای ایران، ظاهراً فقط کمدی‌ها شانس فروش بالا را دارند.

با این حال شنیده‌های «تابناک» حکایت از آن دارد که قرار نیست حضور‌های بین المللی این فیلم در جشنواره‌ها و اکران اروپایی این فیلم که به یک پخش کننده واگذار شده، متوقف شود و این توقیف، عملاً کارایی‌اش در مرز‌های ایران خواهد بود. از قضا احتمالاً اعلام رسمی توقیف فیلم، منجر به حساسیت پخش کننده‌های بین المللی و جشنواره‌ها برای نمایش این فیلم خواهد شد. باید صبر کرد و دید واکنش مسئولان سینمایی به این رویکرد چه خواهد بود؟!