چند سال پيش مجري وقت طرح گندم در دولت اصلاحات و وزير بعدي جهادكشاورزي از تحقق خودكفايي در توليد گندم با دستيابي به رقم توليد بيش از 14ميليون تني خبر داد.
به گزارش «همشهری»، اين ديدگاه در حالي مطرح ميشد كه بسياري از كارشناسان و دستاندركاران بخش كشاورزي افزايش توليد گندم را متأثر از بهبود شرايط جوي و افزايش نزولات آسماني قلمداد ميكردند، اما محمدرضا اسكندري مطرحشدن چنين ديدگاههايي را نادرست دانسته و معتقد بود دغدغه پايداري در خودكفايي گندم بهدليل آنكه افزايش توليد در سايه انتقال دانش فني به مزارع حاصل شده، چندان موجه نيست.
وقوع خشكسالي 2سال گذشته آزموني براي ميزان پايداري در خودكفايي گندم بود چرا كه وزير وقت جهاد كشاورزي با تأكيد بر تداوم سير صعودي توليد گندم از دستيابي به رقم توليد بيش از 15ميليون تني و خريد گندم مازاد 12ميليون تني كشاورزان خبر ميداد. با گذشت چند سال از تصدي محمدرضا اسكندري در وزارت جهاد كشاورزي، همانطور كه كارشناسان نيز پيشبيني كرده بودند با كاهش نزولات جوي، ميزان توليد گندم در كشور نيز كاهش چشمگيري داشت بهنحوي كه در طول اين دوران هيچيك از مسئولان اشارهاي به ارقام 12 تا 15 ميليون تني توليد و خريد گندم مازاد توليدي كشاورزان نداشتند.
با آغاز به كار دولت دهم و روي كار آمدن صادق خليليان بهعنوان وزير جديد جهاد كشاورزي، اكنون وعدههاي تازهاي براي تحقق خودكفايي در توليد گندم با ميزان توليدي بسيار كمتر نسبت به ارقامي كه پيشتر اعلام شده بود، مطرح است. اين در حالي است كه علاوه بر كاهش نزولات جوي برخي خبرها از شيوع بيماري زنگ گندم در مناطق گندمخيز كشور و كاهش ميزان توليد حكايت دارد.
وزير جهاد كشاورزي با بيان اينكه تاكنون حدود 4ميليون تن گندم از كشاورزان خريداري شده اعلام كرده، اين ميزان نسبت به سال گذشته 30درصد افزايش را نشان داده و برآورد ميشود كه تا پايان فصل برداشت، 11ميليون تن گندم از كشاورزان خريداري شود كه به اين ترتيب امسال دوباره بهخودكفايي در توليد گندم ميرسيم. اگر ديدگاههاي وزير پيشين جهاد كشاورزي را معياري براي تحقق خودكفايي در توليد گندم بدانيم، مشخص نيست با خريد 11ميليون تن گندم مازاد توليد كشاورزان، اين خودكفايي تا چه حد واقعي، پايدار و قادر به تأمين نياز بازار مصرف داخلي است.
از سوي ديگر اخبار منتشرشده در زمينه سير صعودي واردات گندم طي چند سال اخير با ديدگاههاي مطرحشده در زمينه خودكفايي در توليد گندم مطابقت چنداني ندارد. همچنين چندي پيش محمدرضا جهانسوز، معاون وزير جهاد كشاورزي نيز با پيشبيني اينكه ميزان توليد امسال گندم يك تا 1/5 ميليون تن نسبت به سال قبل افزايش خواهد داشت به ايسنا، گفت: امسال زنگ زرد گندم مشكل عمدهاي است كه بهعلت رطوبت و بارندگي بسيار، بخشهايي از كشور را بهخود مشغول كرده است.
اگر اين ديدگاه وزير جهاد كشاورزي و معاون وي را ملاك خودكفايي در توليد گندم با دستيابي به رقم 11ميليون تني خريد قلمداد كنيم، اين امر بدان معناست كه در سال گذشته خودكفايي در توليد گندم با رقم 9ميليون و 500هزار تني خريد حاصل شده و جالب آنكه با همين ميزان خريد نيز باز هم خودكفا بودهايم. مطرحشدن چنين ديدگاههايي بدون اشاره به ميزان نياز مصرف داخلي گندم و ارائهنشدن ارقام واقعي واردات گندم، تا چه حد بيانگر خودكفايي واقعي و پايدار در توليد گندم است؟!