مشکلات مالی و صبر کم رانندگان کامیون
گفت‌وگو با کامیون‌داران معترض
رضا رحیمی /پس از اینکه جمع قابل توجهی از کامیون داران کشور در زمستان سال گذشته بخاطر مشکلات اقتصادی و درآمدی خود دست به اعتراض زدند و بالا رفتن هزینه‌های نگهداری و تعمیر کامیون را غیر قابل تحمل توصیف کردند، این اعتراضات برای مدتی هر چند کوتاه فروکش کرد. هرچند با فروکش اعتراض کامیون داران این گمان پیش آمد که مشکلات این صنف حل شده است، اما در روز‌های اخیر دوباره اعتصاب سراسری مالکان و رانندگان کامیون آغاز شد.
به گزارش «تابناک»، در روز‌های اخیر جمع قابل توجهی از رانندگان و مالکان کامیون به دلیل آنچه که افزایش بارمالی فعالیت در بخش حمل و نقل جاده‌ای عنوان می‌شود، دست به اعتصاب زدند و از جابجایی کالا امتناع می‌کنند؛ رخدادی خسارت بار که برخی مقامات مسئول آن را مدیریت شده و در جهت ایجاد نا امنی در کشور توصیف می‌کنند، اما رانندگان دلیل این اقدام خود را موضوع دیگری می‌دانند.
هر چند پس از آغاز موج اول اعتراضات این صنف که در فصل زمستان صورت گرفت، انتظار این بود که مسئولان و متولیان امر با شنیدن صدای اعتراض کامیون داران، نسبت به حل مشکل آن‌ها اقدام کنند، اما پیگیری‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که این موضوع آنچنان که باید و شاید در دستور کار مسئولان امر قرار نداشته است.
اکنون و به دنبال افزایش بی سابقه و غیر قابل کنترل نرخ ارز، مشکلاتی که پیش از این متوجه کامیون داران بود، با شدت بیشتری خودنمایی می‌کند و کار به جایی رسیده که رانندگان کامیون نه تنها بخاطر فعالیت در این صنف به سودی نمی‌رسند، بلکه ضرر مالی فراوانی نیز متوجه آنهاست.
این ادعا را می‌توان از سخنان تعدادی از رانندگان و مالکان کامیون دار برداشت کرد که ضمن اشاره دقیق به مشکلاتشان در گفتگو با «تابناک»، تنها راه حل مشکل را افزایش کرایه بار عنوان می‌کنند.
آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفتگو با یکی از رانندگان و یکی از مالکان کامیون است. با این توضیح که به دلیل حضور این افراد در جمع اعتصاب کنندگان، از ذکر نام و مشخصات دقیق آن‌ها معذوریم.
-آقای (م-ب) با سلام و تشکر از اینکه وقتتان را در اختیار ما گذاشتید. لطفاً برای شروع از مشکلاتی که باعث شده است، اکنون رانندگان و کامیون داران دچار مشکل شوند، بگویید؟
من هم خدمت شما و خوانندگان سلام عرض می‌کنم. واقعیت این است که من و بسیاری از هم نوعان من که در مقام رانندگی کامیون کار می‌کنیم و اساساً مالک کامیون نیز نیستیم، در این حوزه بیشترین خسارت را متحمل می‌شویم و اکنون شرایط برای ما به قدری سخت شده است که دیگر امکان فعالیت در بخش را نداریم.
-دقیقاً چه مشکلی باعث شده است که دیگر امکان فعالیت به عنوان راننده را نداشته باشید؟
تمامی دریافتی من به عنوان راننده کامیون که گاهی اوقات چندمیلیارد سرمایه را جابجا می‌کنم، برای هر ماه ۲ میلیون تومان است. شما نگاه کنید من اگر به جای رانندگی یک بیل در دست بگیرم و به کارگری بروم و یا یک چوب در دست بگیرم و چوپانی کنم هم از این ۲ میلیون تومان در ماه بیشتر درآمد خواهم داشت.
مدت هاست که نرخ کرایه بار جابه جایی کالا افزایش نیافته است. این در حالی است که قیمت هزینه‌های نگهداری و تعمیر کامیون به شدت افزایش یافته است و از سویی نیز هزینه‌های زندگی ما مثل همه افراد جامعه افزایش یافته است. آیا به نظر شما در چنین شرایطی فعالیت در شغل رانندگی کامیون که هر لحظه احتمال سرقت و یا دزدی در جاده‌ها و از بین رفتن صد‌ها میلیون سرمایه امانتی وجود دارد، منطقی است؟
-ممکن است در مورد جزئیات هزینه‌های یک کامیون و نوسان آن در ماه‌های گذشته توضیح دهید؟
تا چند ماه پیش هزینه خرید یک جفت لاستیک کامیون ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بود، اما اکنون هزینه هر جفت لاستیک از ۹ میلیون تا ۲۰ میلیون تومان بسته به کیفیت جنس لاستیک متغیر است. این یعنی یک کامیون در هر سال حداقل ۹۰ میلیون تومان باید فقط برای تعویض لاستیک هزینه کند. به این موضوع هزینه‌هایی مثل تعویض روغن که در هر ۱۰ هزارکیلو متر صورت می‌گیرد و هزینه آن چیزی حدود ۳ میلیون شده است و تعمیر سایر قطعات را اضافه کنید. یکی از همکاران ما در روز‌های گذشته پس از اینکه دینام کامیونش خراب شد و هزینه تهیه و تعمیر این قطعه برایش ممکن نشد، در نهایت کامیونش را فروخت.
-در زمستان سال گذشته اعتراض‌هایی از سوی کامیون داران صورت گرفت که گفته شد از سوی مسئولان مورد رسیدگی قرار گرفت. آیا واکنش مسئولان به مشکلات شما و رسیدگی به آن موثر نبود؟
واقعیت این است که بعد از اعتراض‌های گذشته هیچ اتفاق مثبتی در زندگی و وضعیت درآمدی ما ایجاد نشد و حقوق دریافتی امثال من این موضوع را تأیید می‌کند. نه تنها وضعیت مالی ما پس از اعتراضات گذشته حل نشد، بلکه مناسبات مالی واحد‌هایی که بارنامه‌ها را صادر می‌کنند و به نوعی نماینده اتحادیه هستند نیز تغییر نکرد. شرایط الان به گونه‌ای است که از بار دو و نیم میلیون تومانی حداقل یک میلیون آن بخاطر موضوعاتی مثل مالیات، پورسانت و ... از طریق واحد‌های صادر کننده بارنامه کسر می‌شود.
جدا از سخنان این راننده کامیون که نکاتی را در مورد مشکلات مربوط به خود و همکارانش مطرح کرد، شنیدن سخنان یکی از مالکان کامیون نیز در همین رابطه خالی از لطف نیست.
-آقای (ع-م) ضمن عرض سلام، لطفاً به عنوان مالک کامیون و فردی که سال هاست در حوزه حمل و نقل جاده‌ای مشغول هستید، در مورد مشکلات کنونی کامیون داران بفرمایید؟
من هم خدمت شما سلام عرض می‌کنم. مشکلی که اکنون کامیون داران را به اعتصاب مجبور کرده است، بحث بالا رفتن هزینه و قیمت لوازم یدکی و به خصوص لاستیک است. شرایط کنونی به قدری دشوار شده که دیگر کامیون داری سودی برای من به عنوان مالک کامیون ندارد. قبلاً وقتی برای تعویض لاستیک اقدام می‌کردیم با افزایش ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومانی قیمت‌ها مواجه می‌شدیم که چندان آزار دهنده و غیر قابل تحمل نبود. اما اکنون برای تعویض لاستیک کامیون با افزایش ۱۰ تا ۱۵ میلیونی قیمت‌ها رو به رو هستیم که با توجه به عدم افزایش قیمت کرایه‌ها پرداخت آن معنایی جز ضرر ندارد.
-لطفاً کمی دقیق‌تر در مورد این افزایش قیمت‌ها توضیح بدهید؟
سال گذشته قیمت هر جفت لاستیک بین یک میلیون تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که تعویض ۸ یا ۱۲ جفتی آن بسته به تعداد چرخ‌های کامیون چندان کار دشوار و سنگینی نبود. اما اکنون بدترین کیفیت لاستیک‌های در بازار هم کم‌تر از ۱۰ میلیون تومان یافت نمی‌شود و محصولاتی مثل گودیر و یا هانکوگ را باید بالای ۱۵ میلیون تومان خرید. شما حساب کنید لاستیک‌های هر کامیون را باید در هر ۹ ماه تعویض کرد و از سویی نیز استفاده از لاستیک‌های بی کیفیت بخاطر اینکه احتمال ترکیدگی آن‌ها زیر بار ۴۰ تا ۵۰ تنی و دمای هوای بالای ۴۰ درجه وجود دارد، اصلاً عقلانی نیست.
-آیا اکنون بزرگ‌ترین مشکل شما همین قیمت لاستیک و ادوات کامیون هایتان است؟
این مشکل اصلی ما نیست. مشکل بزرگ‌تر ما بی توجهی مسئولان به صنف کامیون داران است. جاده اگر رگ‌های یک کشور باشد، کامیون‌ها را باید خون جاری در این رگ‌ها دانست. تا ما به عنوان کامیون دار اعتراض می‌کنیم، عده‌ای تصور می‌کنند این اعتراضات عمدی است در حالی که همه رانندگان و کامیون داران در مدت اعتصاب در حال ضرر هستند و اصلاً تمایلی به ضرر کردن ندارند. شما ببینید مشکل ما تا زمانی که به اعتصاب نرسید و آثار آن روی اقتصاد و بازار جامعه مشاهده نشد، هیچکدام از مسئولان و رسانه‌ها به صدای ما گوش ندادند. الان هم شرایط چندان تغییر نکرده و در رسانه‌ها آنچنان که باید و شاید صدای ما منعکس نمی‌شود.
-شما راهکار حل مشکل را چه می‌دانید؟
ما خوب می‌دانیم که دولت در بحث درآمد‌های ارزی دچار مشکل است و انتظار دریافت یارانه و تسهیلات از دولت چندان منطقی نیست. بر همین اساس من فکر می‌کنم تنها راه حل مشکل افزایش نرخ کرایه بار‌ها متناسب با تورم و افزایش سایر قیمت‌ها در بازار است.
-یعنی شما معتقدید باید شما نیز مثل دیگر صنف‌ها مشکلاتتان را با افزایش فشار مالی روی جامعه حل کنید؟
به هر حال این تنها راه عملیاتی در شرایط کنونی است. شما ببنید الان یک قوطی رب گوجه فرنگی ظرف چند روز بیش از ۱۰ هزار تومان گرانتر شد و اصلاً مشخص نیست ما به التفاوت این گرانی در جیب چه کسی می‌رود! این در حالی است که کرایه بار اصلاً تغییر نکرده است. یک کامیون رب گوجه فرنگی معمولاً ۲۶ هزار قوطی را شامل می‌شود. اگر روی هر قوطی ۵۰۰ ریال افزایش اعمال شود، تمام هزینه‌هایی که به کامیون داران تحمیل شده و آن‌ها را به اعتراض کشانده است، حل خواهد شد.
-برخی مسئولان عقیده دارند، همه رانندگان در این اعتراض مشارکت ندارند و برخی افراد با تهدید آن‌هایی که علاقه‌ای به اعتراض ندارند را تهدید می‌کنند. این موضوع صحت دارد؟
صبر راننده کامیون کم است. از سویی این مشکلاتی که به آن اشاره شد، مربوط به همه کامیون داران و رانندگان است. به هر حال وقتی مشکل همه را اذیت می‌کند، معترضان انتظار دارند تا رفع مشکل و رسیدن به نتیجه نهایی همه با هم متحد باشند و در این مسیر اگر کسی همراهی نکند با واکنش معترضان رو به رو خواهد شد.
-از وقتی که به من دادید، سپاسگزارم. در پایان اگر ممکن است در مورد موضوع تسهیلات و یارانه‌ای که قرار است دولت به لاستیک کامیون‌ها بدهد نیز توضیح بدهید. آیا این اقدام را موثر می‌دانید؟
برای لاستیک مسئولان در حال توزیع حواله هستند. هر کامیون می‌تواند سالی یک جفت لاستیک یارانه‌ای دریافت کند. این مسئله البته دو مشکل دارد. اول اینکه سالی یک جفت برای کامیونی که در هر ۹ ماه حداقل ۶ جفت لاستیک باید تعویض کند، ناچیز است و دوم اینکه جنس لاستیک‌هایی حواله آن داده می‌شود اصلاً خوب نیست و از جنس‌های بی کیفیت چینی است.
